Ông Vance phát biểu tại lễ tốt nghiệp và lễ nhậm chức của Học viện Hải quân năm 2025, hiện nay các đối thủ cạnh tranh như Trung Quốc và Nga đang t́m cách vượt mặt nước Mỹ trong mọi lĩnh vực.
"Sau Chiến tranh Lạnh, nước Mỹ đă tận hưởng quyền kiểm soát hầu như không thể tranh căi đối với các vùng đất chung - không phận, biển cả, vũ trụ và không gian mạng, nhưng kỷ nguyên thống trị không thể tranh căi của Mỹ đă kết thúc", Forbes dẫn tuyên bố của ông JD Vance.
Theo phó Tổng thống Vance, nước Mỹ đang phải đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng và các quốc gia như Trung Quốc và Nga quyết tâm đánh bại nước này trong mọi lĩnh vực, từ quỹ đạo Trái Đất tầm thấp đến chuỗi cung ứng và thậm chí cả cơ sở hạ tầng truyền thông.
Ông Vance nhấn mạnh rằng chính quyền Tổng thống Trump cam kết duy tŕ và mở rộng lợi thế công nghệ được cho là của Mỹ so với các đối thủ trên toàn thế giới.
Theo Philip Zelikow, Giáo sư lịch sử tại Đại học Virginia, thành viên cao cấp tại Viện Hoover của Đại học Stanford và từng là nhà ngoại giao Mỹ kỳ cựu, khi nói đến năng lực lănh đạo, dường như khả năng này của Mỹ đang bị hạn chế bởi điều kiện cơ cấu sâu sắc: Đó là cảm giác tách biệt.
Nước Mỹ dường như đang có xu hướng tách rời khỏi các vấn đề bên ngoài, và Mỹ cũng cảm thấy bị cô lập. May mắn về địa lư, Mỹ chưa bao giờ phụ thuộc nhiều vào thương mại với bên ngoài hoặc hàng hóa nước ngoài.
Mối quan tâm của công chúng đối với sự tham gia của Mỹ ở nước ngoài -chính trị, quân sự hoặc kinh tế - c̣n hạn chế. Hơn một nửa số người Mỹ không có hộ chiếu.
Về sức mạnh quân sự, việc phụ thuộc quá nhiều vào số lượng nhỏ các hệ thống cực kỳ đắt tiền và tinh vi của Mỹ dường như đă lỗi thời và vượt quá khả năng chi trả của ngay cả đối với nước này.
Xung đột ở Ukraine đă khuyến khích Lầu Năm Góc đặt cược lớn – chẳng hạn như thành lập Sáng kiến Replicator, dự kiến sản xuất hàng loạt và trang bị hàng ngh́n loại vũ khí sử dụng các công nghệ mới nổi.
Về xung đột Israel-Hamas, đối với nhiều người, cuộc khủng hoảng hiện nay ở Gaza dường như đ̣i hỏi Mỹ phải đóng vai tṛ trung tâm. Nhưng Mỹ dường như không và không muốn đóng vai tṛ đó.
Kết quả là, bất chấp việc nhiều quốc gia muốn Mỹ có hành động cụ thể để chấm dứt giao tranh giữa Israel và Hamas khiến hàng chục ngh́n người thiệt mạng kể từ khi bùng phát xung đột, cho đến nay là xung đột vẫn tiếp diễn.
Rơ ràng, cường độ xung đột hiện nay trên thế giới đă ở mức cao nhất trong hơn một thế hệ. Tất cả các nỗ lực ḥa giải và tái thiết quốc tế nhằm giải quyết những cuộc khủng hoảng này đều diễn ra kém hiệu quả. Điều đó cũng chứng tỏ nỗ lực ḥa giải và ǵn giữ ḥa b́nh của Liên hợp quốc nói chung và Mỹ nói riêng đă thất bại.
Tiếp đó là nhu cầu ở các khu vực khác và những mối quan tâm xuyên quốc gia, chẳng hạn như biến đổi khí hậu, các cuộc cách mạng kỹ thuật số và sinh học cũng như sự mong manh của hệ thống tài chính toàn cầu. Một số vấn đề này đă tồn tại dai dẳng trong nhiều thập kỷ.
Một lần nữa, phần lớn tin tức về sự hợp tác giữa Mỹ và các đồng minh phương Tây lại gây thất vọng: các vấn đề trong việc điều phối quá tŕnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, với sự phối hợp rời rạc về công nghệ xanh, các cuộc đàm phán chưa có hồi kết về các vật liệu quan trọng và những bất đồng gay gắt về cách giảm bớt gánh nặng cho các nước nghèo.
Tóm lại, Giáo sư Zelikow kết luận, trên khắp phương Tây và nhiều khu vực khác trên thế giới, giai đoạn khủng hoảng hiện nay đă cho thấy vai tṛ lănh đạo của Mỹ đă bị suy yếu nghiêm trọng.
VietBF@ Sưu tập
|