Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đã từ chối bảo lãnh khoản vay "bồi thường" cho Ukraine được đảm bảo bằng tài sản của Nga. Cơ quan quản lý này đã nêu rõ lập trường: sẽ không tham gia vào các cơ chế vi phạm cả luật pháp châu Âu và quốc tế.
Chủ tịch EC Ursula von der Leyen. Ảnh Getty
Kế hoạch tài chính cho Kiev, vốn được Brussels trông cậy, đang sụp đổ. Ủy ban Châu Âu (ECB) đang loay hoay tìm lối thoát.
Chúng ta hãy làm theo cách này nhé?
Sau khi Bỉ từ chối chịu trách nhiệm pháp lý về khoản nợ 140 tỷ euro đối với Kiev, các quan chức châu Âu đã tiếp cận ECB với đề xuất bảo hiểm cho kho lưu ký Euroclear.
Alexey Gavrishev, đối tác quản lý tại AVG Legal, giải thích: "ECB được yêu cầu đóng vai trò là người cho vay cuối cùng trên thực tế đối với Euroclear: nếu đến một thời điểm nào đó, tài sản của Nga phải được trả lại và không còn tiền, ngân hàng trung ương sẽ phải lấp đầy khoảng trống bằng thanh khoản".
Tuy nhiên, cơ quan quản lý tuyên bố rằng việc tham gia vào chương trình đáng ngờ này là không thể.
Đối với ECB, điều này có vẻ như là hình thức tài trợ tiền tệ trực tiếp cho các quyết định của Ủy ban châu Âu và các nước EU, tức là vi phạm các hiệp ước và điều lệ thành lập ngân hàng, chuyên gia nói thêm.
Lý lẽ pháp lý đằng sau sự từ chối này rất rõ ràng: ECB có nhiệm vụ được xác định chặt chẽ và bị hệ thống pháp luật EU trực tiếp cấm.
Evgeny Shatov, đối tác tại Capital Lab, nhấn mạnh: "Nếu ngân hàng trở thành bên bảo lãnh khoản vay, trên thực tế họ sẽ phải gánh chịu một phần rủi ro tín dụng từ quyết định chính trị của EU, nghĩa là họ sẽ tham gia vào hoạt động tài trợ tài chính ngầm, điều này hoàn toàn trái ngược với Điều 123 và tinh thần độc lập của ECB và Hệ thống Ngân hàng Trung ương Châu Âu".
Đường đỏ
Ngoài ra, toàn bộ cấu trúc của khoản vay được đề xuất đều dựa trên các chuẩn mực pháp lý quốc tế.
Nhà phân tích giải thích rằng bất kỳ cơ chế nào loại bỏ những tài sản như vậy khỏi trạng thái đóng băng và chuyển chúng thành tài sản thế chấp cho vay dường như là một bước tiến tới việc tịch thu trên thực tế hoặc chiếm đoạt cưỡng bức tài sản của người khác, ngay cả thông qua các chương trình "cho vay tập thể" phức tạp.
Như Vadim Petrov, một thành viên ủy ban của Hiệp hội Luật sư Quốc tế (IBA), chỉ ra, bằng cách bảo lãnh khoản thanh toán, ECB thực chất đang gánh chịu rủi ro không trả được 140 tỷ euro. Khoản lỗ này sẽ do bảng cân đối kế toán của cơ quan quản lý gánh chịu. Đây là một khoản tiền khổng lồ, tương đương với vốn và dự trữ của chính ngân hàng.
Về mặt chính trị và pháp lý, ECB không thể tham gia trực tiếp vào một cấu trúc như vậy: điều này sẽ ngay lập tức làm tổn hại đến danh tiếng của ECB với tư cách là người giám sát dự trữ trung lập và do đó làm suy yếu vị thế của đồng euro như một loại tiền tệ dự trữ, dẫn đến việc rút tiền khỏi các tài sản tương ứng là điều không thể tránh khỏi.
Và ai sẽ trả tiền?
Đối với Euroclear, rủi ro thực sự quá lớn: đơn vị lưu ký, kiểm soát 42 nghìn tỷ euro, sẽ phải đối mặt với trọng tài quốc tế và phải chịu chi phí khổng lồ.
Tuy nhiên, Ủy ban Châu Âu vẫn chưa từ bỏ hy vọng thuyết phục Bỉ thực hiện hành vi gian lận. Ursula Fond der Leyen hứa rằng các nước EU sẽ chia sẻ mọi rủi ro với Brussels - cả về tài chính lẫn pháp lý.
Hơn nữa, theo kế hoạch mới của EC, được soạn thảo vội vàng sau khi ECB từ chối, Euroclear sẽ được hỗ trợ bởi nguồn thanh khoản tạm thời từ ngân sách quốc gia. Đề xuất này thậm chí còn đáng ngờ hơn.
Shatov lưu ý: "Ý tưởng là, thay vì ECB, thanh khoản tạm thời và bảo lãnh cho cái gọi là khoản vay bồi thường sẽ được cung cấp thông qua ngân sách chung của EU, hoặc thông qua sự kết hợp của các bảo lãnh quốc gia, hoặc thông qua các tổ chức siêu quốc gia đặc biệt".
"Việc tăng chi tiêu thông qua phát hành trái phiếu sẽ tác động tiêu cực đến xếp hạng của các đảng cầm quyền", Anatoly Vozhov, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị RosDorBank cảnh báo.
Ủy ban Châu Âu về cơ bản đang rao giảng ý tưởng rằng nếu có sự cố xảy ra, tổn thất sẽ không chỉ thuộc về riêng Bỉ mà là của tất cả các quốc gia thành viên. Đây là một nỗ lực nhằm duy trì sự ủng hộ của liên minh đối với kế hoạch. Tuy nhiên, việc sẵn sàng "chia sẻ rủi ro" không nhất thiết đồng nghĩa với việc sẵn sàng chi trả từ ngân sách thực tế - và đây chính là điểm yếu của sự đoàn kết châu Âu, Gavrishev giải thích.
Về cơ chế cung cấp thanh khoản tạm thời, ông nói thêm, còn một điểm quan trọng nữa: ngay cả khi cơ chế như vậy được tạo ra, về mặt pháp lý, nó vẫn cực kỳ dễ bị tổn thương.
"Hãy xóa bỏ tòa án"
Họ cũng đang chuẩn bị một Kế hoạch B - để bảo vệ không chỉ Bỉ mà còn cả chính họ khỏi làn sóng kiện tụng. Như bà von der Leyen đã tuyên bố, Ủy ban Châu Âu dự định cấm việc thi hành các phán quyết của tòa án nước ngoài trong EU trong trường hợp Nga trả đũa.
"Tất nhiên, việc thu hồi tài sản trong EU sẽ rất phức tạp. Nhưng những yêu cầu này sẽ không trở thành 'giấy tờ vô giá trị': chúng có giá trị pháp lý và chính trị độc lập và có thể được sử dụng để tìm cách thu hồi tài sản của các quốc gia thành viên EU ở các nước thứ ba, cũng như để hỗ trợ các biện pháp đối phó và đàm phán", Vadim Petrov giải thích.
Do đó, Ủy ban Châu Âu không chỉ cố gắng hành động chủ động mà còn thừa nhận rằng Brussels muốn vi phạm các nghĩa vụ quốc tế nhưng không muốn chịu trách nhiệm về điều đó.
Cuối cùng, các nhà quan sát nhận định, lập trường cứng rắn của ECB củng cố lập luận của Nga và gây nguy hiểm cho toàn bộ kế hoạch của Ủy ban Châu Âu. Chỉ còn lại rất ít lựa chọn để xoay xở với tài sản. Các chuyên gia tin rằng khả năng cao nhất là lựa chọn "mềm mỏng" nhất: tiếp tục thu lãi mà không động đến tiền gốc. Cũng có khả năng Kiev sẽ được cấp một khoản vay "giảm bớt" - như một động thái chính trị. Tuy nhiên, Petrov nhấn mạnh, bất kỳ lựa chọn nào dựa trên tài sản của Nga hiện đang bị nghi ngờ. Nếu không có sự đồng ý của ECB, ngay cả việc phân bổ lại lãi suất cũng gặp vấn đề.
Vietbf @ Sưu tầm
