Những ngày gần đây trên Weibo hay Twitter có những ḍng b́nh luận gọi Joshua Wong, lănh đạo phong trào sinh viên là "con khỉ Việt Nam", mà đó là cụm từ mang tính kỳ thị sắc tộc này thực ra đă xuất hiện từ 2014, khi phong trào Chiếm lĩnh Trung hoàn (Occupy Central) hay được biết đến là phong trào Dù vàng bùng nổ ở Hong Kong.
Joshua Wong không phải là 'người gốc Việt'. Fotto: Getty Images
Không chỉ Joshua (Hoàng Chi Phong), mà nhiều nhà hoạt động Hong Kong như Deniso Ho, Claudia Mo, Agnes Chow đang bị nhóm thân Bắc Kinh 'đồn thổi' có gốc gác Việt Nam.
Những cụm từ mang tính kỳ thị sắc tộc này thực ra đă xuất hiện từ 2014, khi phong trào Chiếm lĩnh Trung hoàn (Occupy Central) hay được biết đến là phong trào Dù vàng bùng nổ ở Hong Kong, và Joshua Wong là một nhân vật chủ chốt.
Ảnh chụp màn h́nh từ một diễn đàn Trung Quốc từ 12/9/2014 cho thấy một người cho rằng mẹ của Joshua Wong, bà Grace Ng, có họ "giống với họ Nguyễn hoặc Ngô của Việt Nam."
"Ng là dạng viết ngắn của Nguyễn và Ngô… nếu như giả thuyết của tôi là đúng th́ mẹ của Wong là gốc Việt. Điều này có nghĩa Wong có nửa ḍng máu Việt Nam.''
"Và nếu điều này đúng th́ Joshua Wong và mẹ anh ta có khả năng cao là thuộc về một tổ chức chính phủ do Mỹ hậu thuẫn 'Việt Tân'."
Bài đăng này cho rằng bố mẹ của bà Ng, tức ông bà ngoại của Wong là người Việt Nam tỵ nạn sang Hong Kong sau chiến tranh Việt Nam.
Người này nói truyền thông Việt Nam đưa tin tổ chức Việt Tân là kẻ đứng đằng sau các cuộc biểu t́nh chống chính quyền ở Việt Nam, phá hoại quan hệ Việt-Trung, kiểm soát phong trào Chiếm lĩnh Trung hoàn với mong muốn "khiến Trung Quốc hỗn loạn".
H́nh ảnh giờ lại được lan truyền trên Twitter và Weibo, kèm theo nhiều thông tin cáo buộc khác.
Thông tin này đang được lan truyền trên mạng xă hội
Joshua Wong nói ǵ?
Joshua Wong không đưa ra phản hồi chính thức về tin đồn này. Tuy nhiên Deniso Ho đă đăng lên Facebook của cô hôm 10/8 một cách châm chọc rằng:
"Tin đồn là tôi tự nhiên trở thành một người Trung gốc Việt…" với những ḍng hashtag mỉa mai như "#Quánhiềudấuhỏi #Tôithậtracũngthíchb ánh ḿViệtNam và #HoChiMinhkhôngphảil ànơitôisinhra
Phản hồi lại ḍng trạng thái này của Denise Ho, Joshua Wong viết: "Tôi cũng không hiểu v́ sao tôi lại trở thành người gốc Việt…"
Trả lời BBC hôm 13/8, Jeffrey Ngo, nghiên cứu sinh về người tỵ nạn Việt Nam ở Hong Kong, và đồng thời là thành viên của Demosisto và là người phụ trách tài khoản Facebook của Joshua Wong nói:
"Đây là những lời sỉ nhục mang tính phân biệt chủng tộc của những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc" - ám chỉ cụm từ 'con khỉ Việt Nam'.
Ngo không nghĩ việc đồn thổi những lănh đạo biểu t́nh là người gốc Việt là một động thái có tính toán.
"Tôi nghĩ hầu hết họ là trolls (những kẻ quấy phá), mục đích của họ không phải làm ảnh hưởng đến phong trào mà chỉ khiến nhiều người tức giận. Tôi không nghĩ chính bản thân họ tin những ǵ họ nói."
"Một kiểu tự thương hại trước phương Tây, nhưng lại tự cao tự đại trước những nước Đông Nam Á," Ngo nói.
Lời đồn thành tṛ hề
Trên thực tế, họ Nguyễn hay Ngô của Việt Nam không có quy định viết tắt thành "Ng" khi chuyển sang tiếng Anh.
Và những thông tin do phe thân Bắc Kinh đồn thổi đến giờ vẫn không có cơ sở, và dần trở thành tṛ cười trên mạng xă hội trong giới hoạt động và nghiên cứu.
Phóng viên Cho Wai Lam của BBC Tiếng Trung b́nh luận về hiện tượng này:
"Trung Quốc không có tự do báo chí và tự do ngôn luận. Họ kiểm soát người dân bằng các loại thông tin khác nhau. Gần đây, nhiều tin tức giả mạo đă được t́m thấy trên mạng xă hội. Hầu hết các bài viết t́m cách liên kết người biểu t́nh với nước ngoài để chứng minh rằng phong trào đó được kích động bởi sự can thiệp của nước ngoài. Nó nhắm mục tiêu các nhóm ít học, những người ít nhạy cảm với tin tức đáng tin cậy."
"Tuy nhiên, tuyên truyền như vậy chỉ thu hút cư dân mạng đại lục, chứ không thu hút được công chúng Hong Kong."
Anh Lam dẫn chứng một cuộc khảo sát do Đại học Trung Hoa ở Hong Kong thực hiện, người Hong Kong tin rằng lănh đạo Carrie Lam, lực lượng cảnh sát và chính phủ Bắc Kinh là thủ phạm chính của cuộc khủng hoảng này, và "lực lượng nước ngoài" được xếp hạng là khả năng thấp nhất.