Thời gian qua, ông Gavin Newsom, thống đốc California, đă cho thuê hơn 15,000 pḥng trong khách sạn, nhà nghỉ, làm chỗ chỗ tạm trú cho người vô gia cư, khiến có đến một nửa trong số 15,000 pḥng khách sạn và nhà nghỉ mà chính phủ California thuê pḥng khách sạn và nhà nghỉ để đưa người vô gia cư vào tạm trú vẫn c̣n bị bỏ trống.

Một người vô gia cư ở khu vực chợ ABC, Westminster, California. (H́nh: Đoan Trang)
Người vô gia cư là nhóm có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất trong đại dịch COVID-19, nhưng đa số những người “dễ bị lây” này không hề quan tâm, không màng đến dịch bệnh.
Người vô gia cư rất vô tư
Một buổi trưa, trước cửa chợ ABC trên đường Bolsa, thành phố Westminster, thuộc khu Little Saigon, một thanh niên trắng trẻo, đẹp trai, ngồi thưởng thức món xôi mặn, có lẽ vừa mua trong tiệm bánh ḿ chè Cali. Khi nghe hỏi có sợ virus Corona không, anh chàng không thèm nh́n lên, trả lời: “What cha talking about? I’m not scared to die.” (Chị đang nói cái ǵ vậy? Chết tôi c̣n không sợ).
Ở góc khác trên đường Brookhurst, trong khu Target, một phụ nữ ngồi bên cạnh “gia tài” là cái xe đẩy chất một đống bao, túi lỉnh kỉnh, cũng phớt lờ trước sự lo sợ của mọi người về con virus đang hoành hành khắp địa cầu. “Damm. Who cares? Ignore it!” (Chết tiệt, ai cần quan tâm chứ. Mặc xác nó đi).
Tuy ít hơn ở Los Angeles County, nhưng tại Orange County cũng không hiếm cảnh người vô gia cư lang thang lếch thếch ngoài đường, chẳng cần biết đến COVID-19 là ǵ.

Một thanh niên vô gia cư ngồi trước chợ ABC, Westminster, California. (H́nh: Đoan Trang/Người Việt)
Buổi sáng, tại tiệm food-to-go ở khu Little Saigon, một anh vô gia cư tóc tai bù xù đứng chen lấn để mua thức ăn. B́nh thường khi chưa có dịch bệnh, mọi người đă không thích đứng gần anh. C̣n bây giờ, ai cũng phải đứng cách xa nhau 6 ft, người ta c̣n… né anh xa hơn. Càng bị né, anh chàng vô gia cư này càng tức giận. Một người thấy vậy, đưa cho anh tờ $20. Thay v́ nói lời cảm ơn, anh bỗng quát tháo ấm ĩ, rồi quẩy mông bước đi, miệng không ngớt chửi bới.
“V́ sao không gọi cảnh sát, đưa anh ta vào nhà tạm trú?” Vị chủ quán (người không tiện nêu tên) khi nghe hỏi th́ giải thích: “Gia đ́nh cậu ấy vượt biên cùng với chúng tôi. Chứng kiến những cảnh chết chóc trên biển, qua tới đây, thằng bé bị tâm thần. Bố mẹ cậu ấy lần lượt ra đi. Không nhà, không cửa, nó khùng ngày càng nặng, chỉ thích lang thang ngoài đường. Có khi tụi tôi đem vô tắm rửa cho. Xong nó lại đi, rồi lại về.”
Đầu Tháng Ba, khi toàn Hoa Kỳ mới chỉ có 100 người bị nhiễm virus Corona, báo giới đă cảnh báo rằng người vô gia cư có những rủi ro và thách thức đặc biệt đối với sự bùng phát của các bệnh truyền nhiễm. Những người không có chỗ ở ổn định này rất dễ bị lây nhiễm, và một khi đă “dính” th́ lây lan rất nhanh, và khó chữa, nếu không được phát hiện kịp thời.
Tính đến nay, chỉ riêng Orange County đă có 4,500 người nhiễm virus Corona, nhưng người vô gia cư vẫn cứ lang thang ngoài đường, sống rất vô tư và bất cần đời.
Thích lang thang hơn đi “lánh dịch”
Thời gian qua, ông Gavin Newsom, thống đốc California, đă cho thuê hơn 15,000 pḥng trong khách sạn, nhà nghỉ, làm chỗ chỗ tạm trú cho người vô gia cư.
Chương tŕnh thuê pḥng cho người vô gia cư thuộc Project Roomkey (
https://covid19.lacounty.gov/project-roomkey) – một dự án hợp tác giữa chính quyền tiểu bang, các quận hạt, và Cơ Quan Dịch Vụ Vô Gia Cư Los Angeles (LAHSA) để bảo đảm cho người vô gia cư có chỗ tạm trú, pḥng tránh sự lây lan dịch bệnh COVID-19.
Thật ra, con số 15,000 chỉ chiếm dưới 5% trong tổng số 151,000 người vô gia cư trên toàn tiểu bang California.

Một người vô gia cư nằm ngủ ngoài vỉa hè, gần băi biển Sunset, California. (H́nh: Đoan Trang/Người Việt)
“Ở một số quận hạt, sự chậm trễ này là do khâu chuẩn bị pḥng cho thuê, chứ không phải v́ người vô gia cư không muốn vào,” Thống Đốc Newsom phàn nàn, theo nhật báo Los Angeles Times. “Ở các quận hạt khác, là do thiếu nhân viên chăm sóc, thiếu nguồn cung cấp các dịch vụ, chẳng hạn như thực phẩm, an ninh, điều dưỡng…”
Theo chương tŕnh, các quan chức quận hạt chịu trách nhiệm thống kê xem có bao nhiêu pḥng có thể dành cho người vô gia cư. “Nhưng trên thực tế khi tiến hành thực hiện, những người quản lư Project Roomkey đang yêu cầu quan chức ở các quận hạt cung cấp số lượng người vô gia cư cần được đưa vào nơi tạm trú” ông Darrell Steinberg, thị trưởng Sacramento, nói.

Người vô gia cư đến một khách sạn để tạm trú. (H́nh: covid19.lacounty.gov )
Cơ Quan Quản Lư Khẩn Cấp Liên Bang là nơi tài trợ phần lớn cho Project Roomkey để giúp các quận hạt thuê pḥng khách sạn và cung cấp dịch vụ cần thiết cho người vô gia cư. Nhưng yêu cầu mà Project Roomkey đưa ra là người vô gia cư phải đáp ứng các tiêu chuẩn như trên 65 tuổi, hoặc sức khỏe yếu, mắc các bệnh măn tính như tim bệnh hoặc tiểu đường.
Chỉ riêng tại Los Angeles County, các quan chức đă xác định được 15,000 người đáp ứng các tiêu chuẩn về độ tuổi hoặc sức khỏe mà Project Roomkey đưa ra. Con số này chiếm một phần tư dân số người vô gia cư của quận.
Cũng theo nhật báo Los Angeles Times, dữ liệu từ văn pḥng Thống Đốc Newsom cung cấp cho thấy hai quận lớn ở Nam California là San Diego County và Orange County đang gặp nhiều rắc rối, v́ pḥng ốc đă có, mà “người” vẫn thích lang thang ngoài đường. San Diego County chỉ có khoảng 20% người vô ở trong số 2,029 pḥng được thuê. Tỉ lệ này ở Orange County cao hơn một chút, khoảng 30% trong số 666 pḥng.
Phải chăng, không gian bốn bức tường, dù đẹp, sạch đến mấy cũng không hấp dẫn được những người quen với “cuộc sống tự do?” Nhưng như thế lại là thách thức cho cộng đồng, nhất là khi dịch bệnh COVID-19 vẫn chưa kiểm soát được. (Đoan Trang) [qd]