Theo quan niệm xưa có nhiều điều kiêng kỵ trong khi ăn uống v́ họ tin rằng những việc làm này có thể ảnh hưởng đến tài vận, mang lại điềm xấu.
Gơ bát ăn cơm là nghèo cả đời
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều bậc phụ huynh cấm con ḿnh dùng đũa hoặc th́a gơ vào bát ăn cơm. Âm thanh phát ra từ việc gơ vào bát được cho là thu hút những vong hồn lang thang, không nơi nương tựa về phá nhà.
Âm thanh ấy biểu tượng cho điềm dữ, không mấy thuận lợi cho gia chủ. Đặc biệt, người xưa truyền lại chỉ có ăn mày mới gơ vào bát để xin đồ ăn những người qua lại. V́ thế, việc gơ vào bát trong bữa cơm cũng được hiểu như nhà đang gặp cảnh khốn khó, túng thiếu và ảnh hưởng nghiêm trọng tới tài lộc của gia chủ.
Cắm đũa vào bát cơm
Người xưa thường cắm đũa vào bát cơm để cúng tổ tiên. Cha ông ta cho rằng, cách cắm đũa như vậy sẽ tạo ra mối liên hệ với người chết, giống như việc thắp hương.
V́ vậy, nếu chúng ta thực hiện hành động này trong bữa cơm hàng ngày sẽ được xem như là điềm xấu, điều xúi quẩy.
Nối đũa
Bạn không nên nhận thức ăn từ đũa của người khác bằng đũa của ḿnh, hay c̣n gọi là nối đũa. Thay vào đó, hăy đưa bát ra cho để nhận phần thức ăn người khác gắp cho.
Hành động nối đũa khiến người ta liên tưởng tới khi gắp tro cốt của người chết sau khi hỏa táng, bởi vậy đây là một điều nên tránh.
Đặt đũa dài ngắn, không đồng đều trên bàn ăn
Trước và trong khi dùng cơm, không nên đặt đũa dài ngắn, không đồng đều ở trên mặt bàn, bởi v́ việc làm này bị cho là mang đến điềm xấu. Thời xưa người ta gọi nó là “tam trường lưỡng đoản” (ba dài hai ngắn), ư nói là chuyện không may xảy ra, đại biểu cho “tử vong”.
Theo phong tục xưa th́ người sau khi chết đều sẽ được đặt vào trong quan tài. Sau khi đặt vào quan tài rồi th́ lúc quan tài chưa được đậy nắp sẽ thấy nó được tạo thành bởi 5 tấm ván gỗ dài ngắn khác nhau (2 tấm ván gỗ ngắn, 3 tấm ván gỗ dài).
Do đó, người xưa kiêng kỵ việc đặt đũa dài ngắn trên bàn ăn, v́ nó đại biểu cho chuyện không may xảy ra, là điềm cực kỳ xấu, cần phải tránh.
Đánh rơi đũa xuống đất
“Lạc địa kinh Thần”, ư là đánh rơi đũa xuống đất, đây là một loại biểu hiện thất lễ nghiêm trọng. Bởi v́ cổ nhân cho rằng tổ tiên đều đang an nghỉ ở dưới đất, không nên quấy rầy. Đũa rơi xuống đất chẳng khác nào làm kinh động đến tổ tiên dưới đất, đây là đại bất hiếu.
Tuy nhiên, trong lúc ăn việc lỡ tay làm rơi đũa là việc khó tránh được tuyệt đối. Cho nên, người xưa mỗi lần lỡ tay làm rơi đũa th́ liền nhanh chóng ngồi xuống cầm đũa vẽ lên chỗ đất đó một chữ thập, theo hướng Đông Tây trước Nam Bắc sau. Đồng thời, nhận lỗi bất hiếu với tổ tiên và thỉnh cầu sự tha thứ.
Đặt đũa chéo nhau
Hành vi này thông thường không được mọi người chú ư. Lúc ăn cơm, nhiều người tùy tiện gác chéo đũa đặt trên bàn. Người xưa xem hành vi này là có ư phản định, phủ nhận toàn bộ những người ngồi cùng bàn.
Tuyệt đối không lật cá
Thường khi bạn ăn hết một mặt của cá bạn sẽ lật nó sang bên c̣n lại để tiếp tục ăn, nhưng đây là điều kiêng kỵ với người đi biển, họ không được phép lật như vậy, v́ họ cho rằng như vậy tượng trưng cho việc lật thuyền.
Lúc này bạn sẽ phải lấy khúc xương sống của cá ra và ăn tiếp nhé.
Rơi vỡ bát đĩa, gia đ́nh tan nát
Khi ăn cơm bạn cần phải giữ bát của ḿnh thật vững chắc đừng làm rơi rớt v́ như thế chính là biểu hiện của điềm đại xấu trong gia đ́nh. Trong phong thủy Á Đông có tài liệu cho biết, chén bát, đĩa th́a trong bữa cơm mà bị rơi vỡ là tượng trưng cho sự rạn nứt, ly tán đổ vỡ trong gia đ́nh. Khi bạn ăn cơm mà vô t́nh làm rơi bát đĩa sẽ đánh thức nguồn năng lượng xấu khiến cho gia đạo bất ḥa, khó ḷng an yên.
Những quy tắc khi ăn cần nhớ kỹ:
Quy tắc bới cơm
Mở nồi cơm, dùng đũa bếp hoặc vá (miền Bắc gọi là muôi) đánh đều cho tơi cơm ra. Sau đó xới cơm vào chén. Có 2 điều cần lưu ư:
Kiêng bới 1 muôi, tức là chỉ 1 lần múc cơm. Điều này chỉ làm khi bới cơm cúng người chết.
Không xới đầy chén, việc này đối với một số người là bất lịch sự. Chỉ nên khoảng 2/3 chén là được.
Không ăn trước chủ nhà
Theo các tập tục truyền thống, trong bữa ăn, khách thường đợi chủ nhà bưng bát lên đầu tiên rồi mới bắt đầu dùng bữa. Nhiều nơi, mọi người c̣n phải mời nhau trước khi nâng đũa. Thỉnh thoảng, chủ nhà bắt đầu bữa tiệc bằng cách tiếp và mời khách trước như một niềm vinh hạnh và kêu gọi mọi người dùng bữa tự nhiên.
Tuy nhiên, theo phép tắc, chúng ta vẫn nên tôn trọng chủ nhà và để họ khai vị. Ngoài ra, trẻ em cần đợi đến khi người lớn bắt đầu ăn trước th́ mới nên ăn cơm.
Mời rượu, bia người lớn tuổi
Điều này phổ biến ở miền Bắc, nếu như bạn là người nhỏ tuổi hơn khi cụng ly, ly của bạn phải nằm ở phía dưới một chút so với ly của người lớn tuổi. Không được cụng ngang hoặc cao hơn, như vậy là vô lễ.
Không bới đồ ăn
Có thể do bạn đă quá quen thuộc khi dùng bữa cùng gia đ́nh của ḿnh nên khi ăn cùng người khác bạn giữ thói quen bới đồ ăn để t́m loại đồ ăn bạn yêu thích. Tuy nhiên việc này là bất lịch sự lắm bạn nhé!
Bỏ lại miếng cuối cùng
Tại Nhật người ta thường dùng hết phần ăn để tỏ ḷng tôn trọng người đă làm ra món ăn đó.
C̣n ở một số nước châu Âu như Đan Mạch, những miếng thức ăn cuối sẽ chia đều cho mọi người hoặc dành cho người lớn tuổi trong bữa ăn được xem như là sự kính trên nhường dưới.
C̣n ở Việt Nam hiện nay th́ thường chừa và bỏ luôn miếng cuối không biết là bắt nguồn với lư do ǵ nhưng chắc chắn rằng rất nhiều người không thích thói quen này. Để lịch sự hơn bạn nên nhường miếng thức ăn đó cho phụ nữ, trẻ em hoặc người lớn tuổi nhất trong bàn tiệc.
Dù rằng nếp sống hiện đại dần đă tháo gỡ những lễ nghi phiền hà khắc khe thế nhưng không phải v́ vậy mà ta lờ đi hết những quy tắc ứng xử trên bàn ăn khiến ta trở nên kém sang trọng hơn trong mắt người khác.
Không rung chân
Rung chân không chỉ là một thói quen kém lịch sự mà theo tướng số, nó c̣n là dấu hiệu của người nghèo đói. Một người hay rung chân được xem là luôn trong trạng thái không an ổn và khó tích lũy của cải.
Tục ngữ có câu “Nam đẩu cùng, nữ đẩu tiện” (Nam rung chân th́ nghèo, nữ rung chân th́ thấp hèn). Do vậy, không chỉ trong bữa ăn, mà những lúc khác bạn cũng hăy cố gắng bỏ thói quen rung chân.
Đặc biệt, thói quen rung chân này thường tạo sự phản cảm và gây khó chịu với hầu hết những người đối diện, đặc biệt là người lớn tuổi.
Không tạo tiếng ồn khi ăn
Không chỉ ở Việt Nam mà ở nhiều nước khác, mọi người đều cảm thấy khá khó chịu khi nghe thấy tiếng húp thức ăn soàm soạp và chứng kiến người đối diện nhai nhồm nhoàm đồ ăn trong miệng.
Theo các phép tắc hành xử trên bàn ăn mà cha ông ta để lại, ăn mà mở miệng không chỉ bất lịch sự mà c̣n gây ảnh hưởng tới người xung quanh. Tiếng soàm soạp phát ra khi uống trà, súp hay các đồ uống khác cũng bị coi là khiếm nhă.
Không để tay dưới bàn
Có một điều ít ai để ư, đó là bạn không nên để tay dưới bàn hay ngoài tầm mắt khi ăn cơm. V́ ăn mà không nâng bát là tướng của người cùng cực.
Hơn nữa, việc để người khác thấy được đôi bàn tay bạn sẽ đem lại cảm giác an toàn cho họ. Họ muốn chắc chắn rằng bạn không giấu thứ ǵ đó trong tay như dao hay vũ khí. Nghi thức này cũng tồn tại ở Nga và Tây Ban Nha.
Vậy nên, cho dù bạn chỉ đang cần dùng 1 tay để ăn, th́ hăy cố gắng đặt tay kia lên bàn hoặc cạnh bàn chứ không nên để trên đùi hay buông thơng xuống dưới.
VietBF @ Sưu tầm