Theo các chuyên gia y tế hàng đầu của Việt Nam đă chỉ ra nguyên nhân lớn nhất trong số 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam.
Theo Bộ Y tế, các bệnh không lây nhiễm như bệnh mạch máu năo (tai biến mạch máu năo, đột quỵ), ung thư phổi, gan, tăng huyết áp và tim thiếu máu cục bộ và tai nạn giao thông được xác định là những nguyên nhân lớn nhất gây ra các ca tử vong ở Việt Nam.
Sáng 16/12 tại Hà Nội, Bộ Tư pháp đă tổ chức Hội nghị toàn quốc Tổng kết Chương tŕnh hành động quốc gia của Việt Nam về đăng kư và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017 - 2024.
Thông tin tại sự kiện, ông Nhâm Ngọc Hiển, Phó Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực (Bộ Tư pháp) cho biết, người dân Việt Nam có xu hướng kết hôn chậm hơn, muộn hơn.
Trong giai đoạn 2017-2020 cả nước có 2.778.532 cặp đăng kư kết hôn, trong đó kết hôn lần đầu là 2.479.308 cặp (89,23%).
Giai đoạn 2021-2023, số liệu tương ứng là 1.890.488/1.618.020 (85,58%). Tỷ lệ kết hôn lần đầu có xu hướng giảm, trong khi tuổi trung b́nh kết hôn lần đầu của nam và nữ có xu hướng tăng.
Cùng với việc Quốc hội thông qua Luật Hộ tịch năm 2014, ngày 23/1/2017, Thủ tướng Chính phủ đă ban hành Quyết định số 101/QĐ-TTg phê duyệt Chương tŕnh hành động quốc gia của Việt Nam về đăng kư và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024.
Đây là chương tŕnh hành động quan trọng, có ư nghĩa thiết thực, liên quan đến bảo đảm việc thực hiện quyền của công dân, có ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lư dân cư, quản lư xă hội, là một dấu mốc quan trọng trong thể chế và cơ chế thực hiện đăng kư, thống kê hộ tịch.
Việc ban hành Chương tŕnh hành động cũng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc triển khai thực hiện các mục tiêu đặt ra trong Tuyên bố chung tại Hội nghị Bộ trưởng Khu vực Châu Á - Thái B́nh Dương.
Qua hơn 7 năm thực hiện chương tŕnh hành động, Việt Nam đă đạt được những kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là những tác động tích cực đối với hệ thống đăng kư và quản lư hộ tịch trên toàn quốc, bảo đảm quyền đăng kư hộ tịch của người dân.
Phương thức đăng kư, quản lư hộ tịch từng bước được hiện đại hóa thông qua việc xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, triển khai Phần mềm đăng kư, quản lư hộ tịch điện tử dùng chung miễn phí, thống nhất tại tất cả các cơ quan đăng kư hộ tịch của 63 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương (gồm trên 10.000 Uỷ ban Nhân dân cấp xă, hơn 700 Uỷ ban Nhân dân cấp huyện) và trong thời gian tới sẽ triển khai tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Về cơ bản, pháp luật hộ tịch của Việt Nam đă thừa nhận và bảo đảm quyền đăng kư hộ tịch cho tất cả mọi cá nhân sinh sống trên lănh thổ Việt Nam, không phân biệt quốc tịch, dân tộc, tôn giáo hay nơi cư trú; bảo đảm mọi sự kiện hộ tịch của cá nhân được đăng kư đầy đủ, kịp thời, trung thực, khách quan và chính xác. Trên cơ sở đó, từ năm 2016 đến nay, mỗi năm có hàng triệu trẻ em được đăng kư khai sinh và cấp số định danh cá nhân, tỷ lệ đăng kư khai sinh ở Việt Nam trong các năm qua đă đạt trên 98%.
Tại hội nghị, báo cáo của Bộ Y tế cũng nêu thống kê 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam, trong đó, các bệnh không lây nhiễm (NCDs) chiếm ưu thế.
Đứng đầu là bệnh mạch máu năo (các nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu năo, đột quỵ dẫn đến tử vong) với tỷ lệ 86/100.000 dân.
Những bệnh gây chết người nhiều tiếp theo là ung thư phổi, ung thư gan, bệnh lư tăng huyết áp và bệnh tim thiếu máu cục bộ.
Đáng chú ư, dù là thời b́nh, nhưng tai nạn giao thông, dù không thuộc nhóm bệnh lư, vẫn là một vấn đề lớn khi đứng thứ 6 với tỷ lệ 10/100.000 dân.
Bộ Y tế cho biết, những dữ liệu này phản ánh xu hướng gánh nặng bệnh tật đang chuyển dịch từ các bệnh truyền nhiễm sang bệnh không lây nhiễm và các yếu tố liên quan đến lối sống.
Chỉ khoảng 16% số trường hợp tử vong có dữ liệu rơ ràng về nguyên nhân. Đối với tử vong tại nhà, nguyên nhân thường được ghi nhận chung chung như "suy tim", "suy hô hấp" hoặc "chết già", làm giảm giá trị sử dụng của số liệu trong hoạch định chính sách.
Bên cạnh đó, tổng số người tử vong được ghi nhận tại cộng đồng và bệnh viện ở Việt Nam tăng dần qua các năm. Năm 2021, con số này là 267.000 trường hợp, đến năm 2023 đă tăng lên 391.610 trường hợp.
Đáng chú ư, chỉ tính riêng trong 9 tháng đầu năm 2024, số tử vong đă đạt 329.200 trường hợp.