Tin tức đáng sợ đến từ Ireland: một loại nấm kư sinh vừa được phát hiện tại khu bảo tồn đất ngập nước có khả năng kiểm soát hành vi của nhện hang, biến chúng thành "thây ma". Và sinh vật kư sinh như vậy không phải là duy nhất trên thế giới. Liệu có mối đe dọa nào đối với con người không?
Phát hiện này đã đến một cách bất ngờ vào năm 2021 khi nhóm sản xuất phim tài liệu Winterwatch của đài BBC đang ghi h́nh trong một kho thuốc súng tại khu bảo tồn đất ngập nước lâu đài Espie, Ireland. Khi nhận thấy những con nhện chết bất thường trên trần của kho thuốc súng, họ đă liên hệ với các nhà khoa học từ Đan Mạch và Anh để phân tích.
Sau đó các nhà khoa học đă mở rộng phạm vi t́m kiếm và phát hiện thêm nhiều trường hợp nhiễm nấm tương tự ở các hang động tại Bắc Ireland và Cộng ḥa Ireland.
Những phát hiện này đă được gửi đến Viện Đa dạng sinh học Westerdijk ở thành phố Utrecht của Hà Lan. Tại đó một nhóm chuyên gia do ông Harry Evans đứng đầu đă nghiên cứu chúng. Để t́m kiếm câu trả lời cho những câu hỏi này, các nhà nghiên cứu đă tới các hang động ở Ireland.
Cảnh tượng trước mắt họ giống như bộ phim kinh dị thu nhỏ: những "que" nhợt nhạt phủ đầy bào tử nấm nhô ra từ những con nhện chết. Cứ như thể có một loại kư sinh trùng ngoài hành tinh đang hoạt động ở đây vậy.
Kẻ xảo quyệt
Thực ra, các nhà khoa học chưa bao giờ nh́n thấy một loại nấm như vậy. Họ đă đặt tên cho loài nấm này là Gibellula attenboroughii để vinh danh nhà tự nhiên học nổi tiếng David Attenborough. Nghiên cứu về nó vừa được công bố trên tạp chí Fungal Systematics and Evolution.
Loài nấm này là kẻ xảo quyệt. Nó xâm nhập vào cơ thể loài nhện hang. Các bào tử xâm nhập vào huyết tương (giống như máu) và thông qua các tín hiệu hóa học, buộc con nhện rời khỏi hang, trèo lên các bề mặt cao và tiếp xúc với không khí – một môi trường lư tưởng để nấm phát tán bào tử. Những con nhện bị nhiễm bệnh sau đó bị giết chết bằng một loại độc tố do nấm tạo ra.
Và đây là phần thú vị nhất: G. attenboroughii tiết ra một loại kháng sinh giúp bảo quản xác nhện. Sau khi hấp thụ toàn bộ chất dinh dưỡng từ vật chủ, nấm phát triển các cấu trúc sợi dài trên cơ thể nhện, giải phóng bào tử ra môi trường để tiếp tục chu kỳ lây nhiễm (đây là lư do tại sao "xác sống" được đưa ra ngoài trời).
"Phát hiện này như một “kho báu thuốc” mở ra tiềm năng lớn trong lĩnh vực dược phẩm", - nhà nghiên cứu Harry Evans nói với LiveScience. Các nhà khoa học hy vọng rằng, loại nấm mới này sẽ giúp ích cho các dược sĩ: các bác sĩ đang phàn nàn về những "siêu vi khuẩn" kháng hầu hết các loại kháng sinh hiện có.