Chuyện gì đã xảy ra trong ngày đầu tiên của cuộc đàm phán Nga – Ukraine ở Istanbul?

[Romano]

Thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa trở thành tâm điểm của ngoại giao cấp cao, khi các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine diễn ra nhằm nỗ lực chấm dứt chiến tranh.
Theo nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, vào thứ Sáu, hàng loạt cuộc gặp được dự kiến sẽ diễn ra tại Istanbul với sự tham gia của các phái đoàn từ Nga, Ukraine, Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ.Dù đã có kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán ba bên giữa Mỹ, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ cũng như giữa Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng hiện vẫn chưa rõ liệu một cuộc gặp bốn bên có diễn ra hay không.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan sẽ chủ trì các cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov và trợ lý Tổng thống Nga Vladimir Medinsky.

Các cuộc đàm phán do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian đánh dấu nỗ lực đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa hai bên tham chiến kể từ đầu năm 2022.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã đến Ankara vào sáng thứ Năm để gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trước khi quyết định về việc Ukraine có tham gia đàm phán hay không.Sau cuộc gặp, Zelenskyy xác nhận Ukraine sẽ tham gia, dù ông bày tỏ lo ngại về thành phần phái đoàn Nga. Ông thông báo rằng Bộ trưởng Quốc phòng Umerov sẽ dẫn đầu phái đoàn Ukraine tại Istanbul.

"Dù thành phần phái đoàn Nga ở cấp khá thấp, nhưng vì tôn trọng Tổng thống (Donald) Trump, vì phái đoàn Thổ Nhĩ Kỳ cấp cao và Tổng thống Erdogan, mong muốn thực hiện ít nhất những bước đầu tiên nhằm giảm leo thang và kết thúc chiến tranh, tôi đã quyết định cử phái đoàn của chúng tôi đến Istanbul - dù không đầy đủ", ông Zelenskyy nói.

Ông ca ngợi vai trò "đa phương" của Thổ Nhĩ Kỳ trong các nỗ lực ngoại giao và nhấn mạnh chuyến thăm của Ukraine bắt đầu bằng "một cuộc trò chuyện rất có ý nghĩa ở cấp cao nhất".

Trong khi đó, phái đoàn Nga do trợ lý tổng thống Medinsky dẫn đầu đã đến Cung điện Dolmabahce ở Istanbul, nơi diễn ra các cuộc đàm phán. Ông Medinsky cho biết, nhóm của ông có toàn quyền đàm phán và xem vòng đàm phán mới này là sự tiếp nối của tiến trình Istanbul năm 2022."Mục tiêu của các cuộc đàm phán trực tiếp với phía Ukraine là đạt được hòa bình lâu dài", ông nói và kêu gọi một cách tiếp cận mang tính xây dựng.Phát biểu sau cuộc gặp với ông Zelenskyy, Tổng thống Erdogan tái khẳng định cam kết của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc thúc đẩy đối thoại và tuyên bố Ankara sẵn sàng tổ chức cuộc gặp giữa lãnh đạo Nga và Ukraine.

Ông mô tả đây là một cơ hội lịch sử để đạt được hòa bình và nhấn mạnh sự cấp thiết trong việc tìm tiếng nói chung nhằm ngăn chặn đổ máu thêm.

Rời cuộc họp không chính thức của các ngoại trưởng NATO tại thành phố nghỉ dưỡng Antalya của Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng Fidan đã gặp phái đoàn Nga tại Cung điện Dolmabahce ở Istanbul. Ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ thông báo về các cuộc gặp dự kiến vào thứ Sáu.

Trong khi đó, Tổng thống Trump, phát biểu từ Abu Dhabi - chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du Trung Đông - cho biết, ông "có thể" sẽ trở về Washington vào thứ Sáu, nhưng cũng để ngỏ khả năng sẽ có chuyến thăm bất ngờ tới Istanbul.

Ông cho biết, việc Tổng thống Nga Vladimir Putin tham dự phụ thuộc vào chính ông: "Rõ ràng là ông ấy không định đi. Ông ấy đã định đi, nhưng rồi tưởng tôi sẽ đến. Ông ấy sẽ không đi nếu tôi không đến. Và tôi không tin bất cứ điều gì sẽ xảy ra cho đến khi tôi và ông ấy gặp nhau. Nhưng chúng tôi phải giải quyết chuyện này vì quá nhiều người đang chết".

Ngoại trưởng Mỹ Rubio cũng bày tỏ sự lạc quan dè dặt về các cuộc đàm phán, nói rằng Washington "không kỳ vọng quá nhiều".