Theo như đây là tên lửa đạn đạo siêu nặng Iran đẩy bằng nhiên liệu rắn lần đầu tấn công Israel, hai tầng, được đánh giá là một trong những loại vũ khí hiện đại nhất trong kho vũ khí chiến lược của Iran. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) mới đây xác nhận đã lần đầu sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) Sejjil trong chiến dịch tấn công mang tên "Lời hứa chân thật 3" nhằm vào lãnh thổ Israel.
Sejjil không còn là vũ khí răn đe mà đã được Iran đưa vào thực chiến. Ảnh: TASS.
Động thái này được giới phân tích quân sự Iran đánh giá là bước ngoặt trong học thuyết quân sự của Tehran: từ răn đe mang tính biểu tượng chuyển sang đáp trả thực chiến bằng các vũ khí thế hệ mới có độ chính xác cao, theo trang Defense Security Asia.
Tính cơ động cao, khó bị phát hiện
Tên lửa Sejjil dài khoảng 18 mét, nặng từ 22 đến 24 tấn – nặng nhất trong số các tên lửa được Iran sử dụng để tấn công Israel cho đến nay. Tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị phóng so với các dòng tên lửa nhiên liệu lỏng trước đây như Shahab. Việc này cho phép tăng khả năng cơ động và giảm nguy cơ bị đối phương phát hiện trước khi phóng.
Tên lửa có tầm bắn tối đa lên tới 2.500 km, giúp Iran có thể phóng từ sâu bên trong lãnh thổ nhưng vẫn bao phủ toàn bộ Israel. Ngoài ra, tầm bắn này cũng cho phép Iran nhắm tới các căn cứ Mỹ ở bán đảo Ả Rập, đảo Cyprus, và thậm chí một phần Nam Âu.
Sejjil có thể mang đầu đạn nặng tới 650 kg, bao gồm cả đầu đạn thông thường và phi truyền thống. Có thông tin tên lửa cũng có thể mang đầu đạn nặng 1.500 kg nhưng tầm bắn sẽ giảm đi đáng kể.
Tên lửa có hệ thống dẫn đường GPS kết hợp điều hướng quán tính, độ chính xác được ước tính dưới 100 mét – đủ sức tấn công các mục tiêu chiến lược có giá trị cao.
Thách thức lớn cho hệ thống phòng thủ Israel
Theo IRGC, tên lửa Sejjil được phóng từ khu vực sâu trong lãnh thổ Iran – vượt ngoài tầm hoạt động của phần lớn các chiến dịch không kích của Không quân Israel. Điều này giúp tăng khả năng sống sót của bệ phóng và làm phức tạp thêm công tác phản ứng sớm từ phía Israel.
Trong đợt tấn công, truyền thông Iran cho biết các tên lửa đã nhắm vào cơ sở tình báo Mossad và hệ thống phòng không tiên tiến của Israel. Quân đội Israel ban đầu tuyên bố đánh chặn tên lửa Sejjil nhưng sau đó thừa nhận ít nhất một tên lửa loại này đã rơi trúng khu vực trung tâm quốc gia, gây thiệt hại về cơ sở hạ tầng.
Việc một số tên lửa Iran xuyên thủng được hệ thống đánh chặn nhiều lớp như Arrow-3 và David's Sling cho thấy áp lực ngày càng lớn đối với phòng tuyến phòng không Israel, nhất là khi phải đối mặt với số lượng lớn tên lửa và đa dạng chủng loại.
Đưa chiến lược răn đe của Iran lên tầm cao mới
Giới phân tích phương Tây đánh giá việc Iran đưa tên lửa siêu nặng Sejjil vào thực chiến không chỉ đơn thuần là thử nghiệm vũ khí, mà còn là bước đi chiến lược nhằm củng cố khả năng tấn công đáp trả của Iran trong khu vực. Với đặc tính nhiên liệu rắn, khả năng cơ động và triển khai nhanh, Sejjil có thể được bố trí linh hoạt hơn nhiều so với các tên lửa sử dụng bệ phóng cố định.
Sejjil là mẫu tên lửa đạn đạo tầm trung siêu nặng lần đầu được Iran đưa vào thực chiến. Ảnh: Defense Security Asia.
Thậm chí, giới tình báo phương Tây còn cho rằng, Sejjil được thiết kế để đánh lừa hoặc vượt qua các hệ thống đánh chặn giai đoạn giữa và ngoài khí quyển như THAAD, Arrow hay các sáng kiến mới như "Lá chắn trời châu Âu".
Dù Iran tuyên bố chương trình tên lửa không phục vụ mục đích hạt nhân, các chuyên gia ở Tel Aviv, Washington và Brussels vẫn bày tỏ lo ngại về khả năng tên lửa mang đầu đạn hạt nhân sau khi thu nhỏ kích thước. Mẫu tên lửa như Sejjil hoàn toàn có thể được Iran trang bị đầu đạn hạt nhân thu nhỏ.
Tác động địa chính trị vượt Trung Đông
Tên lửa đạn đạo được Iran phóng về phía Israel. Ảnh: AFP.
So với các dòng tên lửa tầm trung sử dụng nhiên liệu rắn của Ấn Độ (Agni-II), Pakistan (Shaheen-II) hay Triều Tiên (Pukguksong-2), Sejjil là mẫu duy nhất đã được triển khai thực chiến trong một cuộc xung đột có cường độ cao. Điều này được giới quân sự phương Tây đặc biệt chú ý.
Mỹ đã lên án mạnh mẽ vụ phóng, gọi đây là “hành động gây bất ổn khu vực và bước leo thang chiến lược có tính toán”. Liên minh châu Âu cảnh báo động thái này có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang tên lửa tại khu vực.
Trong khi đó, các nhóm thân Iran như Hezbollah, lực lượng ở Iraq và Yemen hoan nghênh cuộc tấn công, xem đây là “khởi đầu cho kỷ nguyên chiến lược mới của kháng chiến Hồi giáo”. Phương Tây có lý do để lo ngại tên lửa Sejjil có thể được Iran cung cấp cho các lực lượng ủy nhiệm trong tương lai.
Nga và Trung Quốc, hai đối tác lớn của Iran trong Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, hiện chưa đưa ra bình luận chính thức.
Với Israel, sự xuất hiện của Sejjil trên chiến trường là lời cảnh báo nghiêm túc, khiến Tel Aviv cân nhắc tăng tốc phát triển hệ thống Arrow-4 hoặc đưa các công nghệ đánh chặn bằng laser vào thực tế chiến đấu.
Kết thúc thời kỳ răn đe biểu tượng
Có thể nói, việc Iran đưa Sejjil vào chiến đấu thực tế được giới phân tích xem là bước chuyển mang tính học thuyết: từ răn đe bằng lời nói và phô diễn sang hành động thực tiễn. Đây có thể là tín hiệu cho sự mở đầu của một học thuyết tên lửa mới ở Trung Đông – nơi các nền tảng di động, nhiên liệu rắn và tấn công chính xác sẽ định hình lại cục diện quân sự toàn khu vực, theo Defense Security Asia.
