Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff gây tranh cãi trong nỗ lực hòa giải xung đột Nga - Ukraine

[pizza]

Ông Steve Witkoff, đặc phái viên do Tổng thống Mỹ Donald Trump bổ nhiệm, đang trở thành tâm điểm tranh luận bởi cách tiếp cận ngoại giao cá nhân, vốn bị cho là chưa đem lại hiệu quả rõ rệt trong tiến trình đàm phán Nga - Ukraine.


Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Witkoff.
Theo tờ Politico ngày 29/8, hội nghị thượng đỉnh tại Anchorage (Alaska) giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin - sự kiện có sự thúc đẩy quan trọng từ ông Witkoff - từng được kỳ vọng tạo ra bước đột phá. Tuy nhiên, các cuộc gặp tiếp theo giữa ông Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chưa diễn ra, trong khi những cam kết về ngừng bắn hay các biện pháp cứng rắn sau đó đều chưa được thực hiện.

Một số quan chức Mỹ, châu Âu và Ukraine cho rằng phong cách làm việc “đơn lẻ” của ông Witkoff đã hạn chế hiệu quả của nỗ lực ngoại giao. Theo nhiều nguồn tin, ông ít tham vấn chuyên gia hoặc đồng minh, dẫn đến tình trạng chuẩn bị chưa đầy đủ và đôi khi bỏ sót những yếu tố phức tạp của cuộc xung đột.

Trong sáu tháng qua, ông Witkoff đã năm lần gặp Tổng thống Putin nhưng chưa đạt được kết quả cụ thể. Một số quan chức đánh giá việc truyền đạt thông tin từ các cuộc gặp còn thiếu rõ ràng, dễ dẫn đến cách hiểu khác nhau giữa các bên liên quan.

Dù vậy, ông Witkoff vẫn tiếp tục thúc đẩy đối thoại. Ông dự kiến gặp ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, tại New York để thảo luận khả năng tổ chức các cuộc tiếp xúc kỹ thuật giữa Nga và Ukraine, tập trung vào các vấn đề lãnh thổ, bảo đảm an ninh và tạo nền tảng cho một hội nghị thượng đỉnh ba bên trong tương lai.

Quan điểm về vai trò của ông Witkoff hiện chia rẽ. Những người chỉ trích coi ông là nhân tố khó dự đoán, trong khi người ủng hộ cho rằng ông đã tạo ra một số cơ hội ngoại giao mới. Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đánh giá Witkoff đã “đạt được nhiều tiến triển hơn những người chỉ trích cộng lại”.

Vấn đề gây tranh luận nhiều nhất là cách định nghĩa “thành công”. Một số ý kiến tại Washington cho rằng việc thảo luận về các điều chỉnh lãnh thổ là dấu hiệu của tiến triển, trong khi phía Ukraine và nhiều nước châu Âu lại nhận định điều này có thể dẫn tới việc củng cố quyền kiểm soát tại các khu vực tranh chấp ở miền Đông Ukraine. Theo họ, việc chấp nhận hướng tiếp cận này tiềm ẩn nguy cơ làm hợp thức hóa tình trạng hiện nay.

Ngoài ra, cách vận hành văn phòng của ông Witkoff cũng được cho là còn nhiều hạn chế, do nhân sự ít và thiếu chuyên gia am hiểu về Nga - Ukraine, khiến việc phối hợp và tham vấn chưa đạt hiệu quả như mong đợi.

Trước những chỉ trích, ông Witkoff khẳng định mục tiêu của mình là “thu hẹp bất đồng và xây dựng nền tảng chính trị để chấm dứt xung đột”. Ông cho biết thường xuyên tham khảo ý kiến với Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh quốc gia Marco Rubio cùng các quan chức Hội đồng An ninh quốc gia.

Từ phía Nga, một số quan chức cũng bày tỏ lo ngại rằng ông Witkoff có thể chưa phản ánh đầy đủ thông điệp của Tổng thống Putin khi trao đổi với Nhà Trắng.

Giới quan sát nhận định, dù các nỗ lực cá nhân của ông Witkoff có thể mang tính bổ sung, triển vọng hòa bình tại Ukraine vẫn phụ thuộc chủ yếu vào lập trường của Nga, quyết tâm của Ukraine và sự phối hợp thống nhất giữa Mỹ cùng các đồng minh châu Âu.

VietBF@ sưu tập