Nguy cơ hàng nghìn sông băng biến mất mỗi năm

[troopy]

Giới khoa học cảnh báo Trái Đất đang tiến dần tới một “điểm bùng phát” đáng báo động của cuộc khủng hoảng khí hậu khi chỉ trong vài thập kỷ tới sẽ có hàng nghìn sông băng tan biến mỗi năm và đến cuối thế kỷ chỉ còn lại một phần rất nhỏ, nếu như nhân loại không kịp thời hãm đà nóng lên toàn cầu.


Các chuyên gia cho rằng sông băng trên dãy Himalaya đang tan nhanh với tốc độ báo động. Ảnh: AFP/TTXVN

Nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Climate Change cho thấy chính sách khí hậu của các chính phủ sẽ quyết định quy mô của thảm họa. Thế giới có thể mất khoảng 2.000 – 4.000 sông băng mỗi năm vào giữa thế kỷ này, nếu nhiệt độ tiếp tục tăng không kiểm soát. Theo chuyên gia nghiên cứu sông băng Lander Van Tricht, trưởng nhóm nghiên cứu trên, chỉ vài độ C cũng đủ tạo nên sự khác biệt giữa việc bảo tồn gần 50% số sông băng của thế giới vào năm 2100, hay chỉ có thể giữ lại chưa tới 10%. “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy sự cấp bách phải có các chính sách khí hậu tham vọng hơn”, ông nói.

Khác với những nghiên cứu trước đây thường tập trung vào diện tích hay khối lượng băng tan, ông Van Tricht và các cộng sự đặt mục tiêu xác định mỗi năm sẽ có bao nhiêu sông băng tan chảy. Phân tích dữ liệu vệ tinh của 211.490 sông băng trên toàn cầu, các nhà khoa học đưa ra khái niệm “đỉnh điểm tuyệt chủng sông băng” – thời điểm số lượng sông băng biến mất đạt mức cao nhất.

Hiện nay, Trái Đất đang mất khoảng 1.000 sông băng mỗi năm nhưng tốc độ này được dự báo sẽ tăng nhanh. Ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất khi mức tăng nhiệt độ được giữ ở 1,5 độ C so với thời kỳ tiền Cách mạng công nghiệp theo như mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, số sông băng biến mất hằng năm vẫn sẽ đạt đỉnh 2.000 vào năm 2041 và đến năm 2100 thì chỉ còn lại khoảng 96.000 sông băng, chưa tới 50% so với hiện nay.

Tuy nhiên, Liên hợp quốc đã cảnh báo thế giới nhiều khả năng sẽ vượt ngưỡng 1,5 độ C chỉ trong vài năm tới. Với kịch bản các chính sách hiện hành dẫn tới mức tăng 2,7 độ C, sẽ có khoảng 3.000 sông băng biến mất mỗi năm trong giai đoạn 2040 – 2060. Đến cuối thế kỷ, chỉ còn 20% số sông băng (tức là 43.852 sông băng) tồn tại. Trong kịch bản xấu nhất – Trái Đất nóng lên 4 độ C – con số sông băng “tuyệt chủng” hằng năm có thể lên tới 4.000, để lại vỏn vẹn 9% (tức 18.288 sông băng) vào năm 2100.

Mặc dù các sông băng nhỏ tan chảy có thể ít ảnh hưởng đến mực nước biển dâng nhưng các nhà khoa học cảnh báo sự biến mất của chúng vẫn có thể gây tổn hại đáng kể đến từ du lịch hoặc văn hóa địa phương.

"Đỉnh điểm tuyệt chủng” của các sông băng cũng khác nhau giữa các khu vực. Ở những nơi có sông băng nhỏ như dãy Alps châu Âu hay vùng Andes cận nhiệt đới, 50% số sông băng có thể biến mất chỉ trong vòng 20 năm. Tại Greenland hay rìa Nam Cực, nơi các sông băng lớn hơn, quá trình này sẽ diễn ra muộn hơn nhưng không kém phần nghiệt ngã.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh tốc độ sông băng biến mất sẽ giảm dần về cuối thế kỷ không phải vì tình hình được cải thiện, mà đơn giản vì chẳng còn nhiều sông băng để mất. Ông Van Tricht cho biết: “Ở Alps, đến cuối thế kỷ, tốc độ mất sông băng gần như bằng 0 chỉ vì gần như không còn sông băng nào nữa”.

VietBF@sưu tập