Trong chuyến thăm gây tranh căi đến Greenland, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đă đưa ra thông điệp rơ ràng nhất gửi đến người dân Greenland, những người đang lo lắng trước tuyên bố của Tổng thống Donald Trump rằng Mỹ “sẽ giành được Greenland bằng cách này hay cách khác”.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance trong chuyến thăm căn cứ quân sự của Mỹ ở Greenland ngày 27/3/2025. Ảnh: JD Vance/X
Vào ngày 28/3, theo giờ địa phương, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đă có chuyến thăm gây tranh căi đến Greenland, ḥn đảo bán tự trị của Đan Mạch. Theo hăng CNN, chuyến đi đă vấp phải sự phản đối của cư dân địa phương và bị các nhà lănh đạo của họ tuyên bố là “không được chào đón”.
Phát biểu khi tới một căn cứ quân sự của Mỹ ở Greenland, ông Vance nói: “Chúng tôi muốn duy tŕ mối quan hệ tốt đẹp với tất cả mọi người. Nhưng để có quan hệ tốt, đôi khi bạn phải thể hiện sức mạnh của ḿnh”.
Theo CNN, đây là thông điệp rơ ràng nhất gửi đến người dân Greenland, những người đang lo lắng trước tuyên bố của Tổng thống Donald Trump rằng Mỹ “sẽ giành được Greenland bằng cách này hay cách khác”.
Ông Vance, người chỉ quyết định thực hiện chuyến đi vài ngày trước đó, tuyên bố rằng Đan Mạch đă bỏ bê ḥn đảo này và rằng Mỹ không thể tiếp tục làm ngơ trước những tham vọng bị cáo buộc của Liên bang Nga và Trung Quốc đối với Greenland.
Ông Vance tuyên bố: “Thông điệp của chúng tôi gửi tới Đan Mạch rất đơn giản. Các bạn đă không làm tṛn trách nhiệm với người dân Greenland”.
Ông Vance nhiều lần khẳng định ḥn đảo này đang trong t́nh trạng dễ bị tổn thương và Mỹ “không c̣n lựa chọn nào khác” ngoài việc tăng cường hiện diện tại đây.
Theo ông Vance, Greenland sẽ có lợi hơn nếu nằm dưới “chiếc ô an ninh của Mỹ hơn là của Đan Mạch” và chính sách của Mỹ là thay đổi sự lănh đạo của Đan Mạch trên ḥn đảo này. Dù vậy, ông cũng thừa nhận rằng tương lai của Greenland vẫn thuộc về quyết định của người dân nơi đây.
“Người dân Greenland sẽ có quyền tự quyết. Chúng tôi hy vọng họ chọn hợp tác với Mỹ, v́ chúng tôi là quốc gia duy nhất trên thế giới sẽ tôn trọng chủ quyền của họ và bảo đảm an ninh của họ bởi v́ an ninh của họ cũng chính là an ninh của chúng tôi”, ông Vance nói.
Chuyến đi của ông Vance khác xa so với kế hoạch ban đầu của Nhà Trắng dành cho phu nhân của ông, bà Usha Vance.
Thay v́ tham gia một cuộc đua xe chó kéo như dự định ban đầu, ông Vance và phu nhân lại đến thăm căn cứ không gian Pituffik của Mỹ nằm trên bờ Tây Bắc của Greenland, cách thủ phủ Nuuk hơn 1.600 km. Tại nơi hẻo lánh, xa bất kỳ khu dân cư nào, họ được đón tiếp bởi các binh sĩ Mỹ trong thời tiết giá rét.
Ban đầu, chuyến thăm của bà Usha Vance được Nhà Trắng mô tả là nhằm t́m hiểu về văn hóa của ḥn đảo. Tuy nhiên, trong tuần này, chuyến đi đă trở thành một vấn đề nhạy cảm khi Múte Egede, nhà lănh đạo sắp măn nhiệm của Greenland, gọi đây là “hành động cực kỳ gây hấn”.
Theo tiết lộ của một quan chức cấp cao Nhà Trắng với CNN vào hôm 27/3, trước làn sóng phản đối ngày càng gia tăng đối với chuyến thăm của vợ ḿnh, ông Vance quyết định đích thân tham gia.
“Đây là sự kết hợp giữa phản ứng dữ dội từ các nhà lănh đạo Đan Mạch và mong muốn từ lâu của ông Vance được đến Greenland”, quan chức này nói.
Về phần ḿnh, trong một đoạn video thông báo quyết định tớ Greenlang, ông Vance chia sẻ: “Tôi quyết định không muốn để vợ tôi tận hưởng chuyến đi này một ḿnh, vậy nên tôi sẽ tham gia cùng cô ấy”.
Quyết định vào phút chót của ông Vance đă nâng tầm chuyến thăm và biến nó thành chuyến đi cấp cao nhất của một quan chức Mỹ đến Greenland.
Theo một quan chức Nhà Trắng, ông Vance cũng trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ từng tới một địa điểm xa về phía Bắc đến vậy trong một chuyến công du chính thức.
Tuy nhiên, v́ thời gian chuyến đi được rút ngắn, nó mang màu sắc quân sự rơ rệt hơn và giúp các quan chức Mỹ tránh tiếp xúc với những cuộc biểu t́nh đă được lên kế hoạch.
Đây không phải lần đầu tiên JD Vance có thái độ cứng rắn với các đồng minh châu Âu.
Chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông đến Paris và Đức đă gây chú ư với những tuyên bố mạnh mẽ về châu Âu.
Quan điểm này càng được củng cố sau khi tin nhắn của ông trong một nhóm chat riêng trên ứng dụng Signal bị ṛ rỉ, trong đó ông bàn về các hành động quân sự nhằm vào Houthi tại Yemen.
Theo CNN ngày 25/3, trong nhóm chat này, Phó Tổng thống JD Vance, Bộ trưởng Quốc pḥng Pete Hegseth và các thành viên cấp cao khác trong chính quyền Tổng thống Donald Trump đă thể hiện sự tức giận rơ rệt đối với châu Âu.
Nỗi bức xúc của họ mạnh đến mức ông Vance đề xuất dừng cuộc tấn công vào lực lượng Houthi v́ điều đó sẽ có lợi cho nền kinh tế châu Âu nhiều hơn là cho Mỹ. Houthi là những tay súng đă làm gián đoạn các tuyến vận tải biển quan trọng trong nhiều tháng qua.
Phó Tổng thống Vance viết: “Tôi nghĩ chúng ta đang mắc sai lầm. 3% thương mại của Mỹ đi qua Suez. C̣n châu Âu th́ có tới 40% thương mại qua đây”. Ông Vance đề cập đến kênh đào Suez, một tuyến hàng hải quan trọng mà phần lớn nền kinh tế toàn cầu phụ thuộc vào.
Ông Vance nói thêm: “Tôi không chắc tổng thống nhận thức được điều này không phù hợp thế nào với thông điệp của ông ấy về châu Âu lúc này”. Sau đó, trong cuộc trao đổi, ông viết: “Tôi thực sự ghét việc lại phải cứu châu Âu”.
Bộ trưởng Quốc pḥng Hegseth ủng hộ cuộc tấn công nhưng nói với ông Vance: “Tôi hoàn toàn cũng khinh miệt châu Âu ăn bám như ông. Thật THẢM HẠI”.
Cuối cùng, một thỏa hiệp đă được đưa ra: Mỹ vẫn tiến hành các cuộc tấn công, nhưng sẽ yêu cầu châu Âu trả tiền. Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz viết: “Theo yêu cầu của tổng thống, chúng tôi đang phối hợp với Bộ Quốc pḥng và Bộ Ngoại giao để xác định chi phí liên quan và áp đặt lên châu Âu”.
Cuộc đối thoại này phù hợp với quan điểm đối đầu gay gắt mà đội ngũ của Tổng thống Trump đă thể hiện đối với châu Âu, đặc biệt là về đóng góp cho NATO và cuộc xung đột ở Ukraine. Đây là những vấn đề đă thúc đẩy các nước châu Âu đẩy mạnh năng lực quân sự của ḿnh.
Ông Vance là người dẫn đầu lập trường này, nhưng nhiều người khác cũng ủng hộ ông. Trong một cuộc phỏng vấn được công bố ngày 22/3, một đặc phái viên của Nhà Trắng nói với người dẫn chương tŕnh podcast Tucker Carlson rằng châu Âu ngày nay đang rối loạn. Ông c̣n nói thêm một điều khác: “Châu Âu đang chết dần, thật đáng tiếc”.
VietBF@ sưu tập
