Nghị sĩ đảng Cộng hòa Andy Ogles, đại diện bang Tennessee ngày 24/1 đã trình lên Hạ viện nghị quyết đề xuất sửa đổi Hiến pháp Mỹ để cho phép Tổng thống Donald Trump phục vụ thêm nhiệm kỳ thứ ba.
“Sự lãnh đạo quyết đoán của Tổng thống Trump trái ngược hoàn toàn với những hỗn loạn, đau khổ và suy thoái kinh tế mà người Mỹ đã phải chịu đựng trong 4 năm qua. Ông ấy đã chứng minh mình là nhân vật duy nhất trong lịch sử hiện đại có khả năng đảo ngược sự suy thoái của chúng ta và đưa nước Mỹ trở lại thời kỳ vĩ đại. Ông ấy phải được trao thêm thời gian cần thiết để hoàn thành mục tiêu đó”, Hạ nghị sĩ Ogles nhấn mạnh.
“Chúng ta cần đảm bảo rằng Tổng thống Trump sẽ có mọi nguồn lực cần thiết để sửa chữa hướng đi sai mà chính quyền ông Biden đã vạch ra. Với tư cách là những nhà lập pháp, chúng ta phải làm mọi điều có thể để hỗ trợ ông ấy. Vì vậy, tôi đề xuất sửa đổi Hiến pháp, sửa lại các giới hạn mà Tu chính án thứ 22 đã đặt ra đối với nhiệm kỳ tổng thống” ông Ogles nói.
Hạ nghị sĩ Ogles cũng ca ngợi việc ông Trump đã ký ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp ngay sau khi nhậm chức hôm 20/1, trong đó có các vấn đề an ninh biên giới, sản xuất năng lượng và rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
“Chỉ trong vài ngày ngắn ngủi, Tổng thống Trump đã hành động để hủy bỏ các chính sách thất bại của chính quyền Joe Biden và đưa nước Mỹ trở lại con đường hướng tới sức mạnh và thịnh vượng”, ông Ogles cho biết.
Nhà Trắng hiện chưa bình luận về đề xuất của nghị sĩ Ogles.
Tu chính án thứ 22 quy định như thế nào?
Tu chính án thứ 22 của Hiến pháp Mỹ quy định: “Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá 2 lần.”
Nghị quyết của ông Ogles đề xuất sửa lại điều này thành: “Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá 3 lần”.
Tu chính án thứ 22 cũng quy định: “Không ai đã giữ chức Tổng thống, hoặc đóng vài trò như Tổng thống trong hơn 2 năm trong nhiệm kỳ mà người khác được bầu làm Tổng thống, sẽ được bầu vào chức Tổng thống quá một lần”.
Trong tuyên bố ngày 24/1, nghị sĩ Ogles cho biết nghị quyết mà ông giới thiệu “sẽ cho phép Tổng thống Trump phục vụ 3 nhiệm kỳ, đảm bảo rằng chúng ta có thể duy trì sự lãnh đạo mạnh mẽ mà nước Mỹ đang rất cần”.
Tu chính án thứ 22 được đề xuất vào năm 1947 và được phê chuẩn vào năm 1951 nhằm tránh lặp lại tiền lệ 4 nhiệm kỳ của Tổng thống Franklin Roosevelt.
Cho đến nay, Franklin Roosevelt vẫn là tổng thống duy nhất được bầu hơn 2 nhiệm kỳ. Ông qua đời vào năm 1945, chưa đầy 90 ngày sau lễ nhậm chức nhiệm kỳ thứ tư.
Nghị quyết của ông Olegs được đưa ra 2 tháng sau khi Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Dan Goldman, đại diện bang New York, đưa ra một nghị quyết nhằm “tái khẳng định rằng Tu chính án thứ 22 quy định tổng thống chỉ phục vụ tối đa 2 nhiệm kỳ” và rằng tu chính án này áp dụng với cả ông Trump.
Các đề xuất thay đổi hiến pháp sẽ cần nhận được ủng hộ của 2/3 số phiếu ở lưỡng viện quốc hội hoặc được 2/3 số bang ủng hộ trong hội nghị hiến pháp. Hiện tại, đảng Cộng hòa chỉ nắm thế đa số rất hẹp tại Hạ viện. Gần như sẽ không có nghị sĩ nào của đảng Dân chủ ủng hộ nghị quyết của ông Ogles khi ông Trump còn tại chức.
Sau đó, các sửa đổi hiến pháp cần được 3/4 số nhà lập pháp tại nghị viện bang phê chuẩn, hoặc thông qua các hội nghị đặc biệt được triệu tập ở mỗi bang, điều rất khó thành hiện thực ở các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo.
Ông Trump đã nhiều lần ám chỉ về khả năng ông có thể phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ.
“Tôi không chắc về việc tôi sẽ không ra tranh cử lần nữa, trừ khi các bạn nói: ‘Ông ấy quá tuyệt vời, chúng ta phải tìm cách khác’”, ông Trump đã nói với các thành viên Hạ viện trong một cuộc họp vào tháng 11/2024, ngay sau chiến thắng bầu cử trước Phó Tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris.
Sự cởi mở của ông Trump đối với nhiệm kỳ thứ ba không phải là một điều bất ngờ đối với những người quen biết ông.
Hồi tháng 12/2024, cựu nhà báo Fox News, Geraldo Rivera, một người bạn lâu năm của ông Trump ở New York, dự đoán rằng ông Trump và các đồng minh của ông sẽ sớm chú ý đến Tu chính án thứ 22.
“Ông Trump và nhóm của ông ấy sẽ sớm bắt đầu bàn luận về việc bãi bỏ/sửa đổi Tu chính án thứ 22, vốn giới hạn tổng thống chỉ phục vụ tối đa 2 nhiệm kỳ bốn năm”, ông Rivera viết trên mạng xã hội X.
Những kịch bản nằm ngoài Tu chính án thứ 22
Sửa đổi Hiến pháp không phải là cách duy nhất để ông Trump có thể duy trì quyền lực sau khi nhiệm kỳ thứ hai của ông kết thúc.
“Mặc dù Tu chính án thứ 22 cấm một tổng thống tranh cử nhiệm kỳ thứ 3 nhưng nó không cấm ông Trump tiếp tục làm tổng thống sau ngày 20/1/2029”, ông Philip Klinkner, giáo sư Chính trị học tại Đại học Hamilton, nêu ý điểm trong một bài báo gần đây trên The Conversation.
“Tu chính án thứ 22 chỉ cấm việc ai đó ‘được bầu’ làm tổng thống quá hai lần. Nó không nói gì về việc ai đó trở thành tổng thống bằng cách khác ngoài việc được bầu vào chức vụ này”, ông Klinkner bình luận.
Theo ông Klinkner, một kịch bản để ông Trump làm tổng thống nhiệm kỳ thứ 3 là ông tranh cử phó tổng thống vào năm 2028 và để Phó Tổng thống JD Vance ra tranh cử tổng thống.
“Nếu chiến thắng, ông Vance có thể từ chức và lúc này ông Trump có thể trở lại làm tổng thống lần thứ 3”, ông Klinkner phân tích.
Thậm chí, ông Vance cũng không cần phải từ chức để Phó Tổng thống Trump thực hiện quyền lực của tổng thống”.
Tu chính án thứ 25 quy định rằng nếu một tổng thống tuyên bố “ông ấy không thể thực hiện quyền lực và nghĩa vụ của tổng thống thì quyền lực và nghĩa vụ đó sẽ do Phó Tổng thống đảm nhiệm với vai trò quyền Tổng thống”.
Ông Klinkner cũng nêu ra một kịch bản khác là ông Trump khuyến khích một thành viên trong gia đình ra tranh cử và chiến thắng tại Nhà Trắng. Khi đắc cử, người đó có thể chỉ là một tổng thống về mặt hình thức, trong khi ông Trump sẽ đưa ra các quyết định quan trọng.
VietBF@ Sưu tập
