Loài giun nh́n là thấy "eo ơi khiếp quá", nhưng lại mê hoặc bao người, được đồn thổi là thần dược tráng dương, tăng cường sức khỏe, cải thiện khí lực... khiến ông chén bà khen và ngày càng được nhiều người lùng mua nấu cỗ Tết.
Thần dược sá sùng đắt cả chỉ vàng/1kg nhưng ông chén là bà khen
Những con giun nh́n thấy "eo ơi khiếp quá" lại mê hoặc bao người sành ăn, đó là sá sùng - loài giun được đồn về công dụng tráng dương, tăng cường bản lĩnh đàn ông, dù giá đắt đỏ, tới cả chỉ vàng 1kg.
Những con sá sùng tươi nhiều người ghê sợ bởi nom như những con giun đất, dài 5 - 10 cm, ai mới nh́n cũng sợ khi thấy nó oằn oại, chạm vào là thu ḿnh bé tẹo như hạt đậu đỏ, sấy khô cong trông như cọng cây, nhưng lại là món ăn, món nhậu rất ngon.
Những con sá sùng nh́n bề ngoài nhiều người khiếp sợ. Ảnh minh họa.
Trong dân gian truyền rằng, sá sùng tươi, hay phơi, sấy khô, nướng gịn rồi tán nhỏ thành bột mịn, trộn với nước cơm sôi hấp tiếp ăn sẽ rất tốt cho sức khỏe. Người sành rượu lại ngâm các loại rượu quư, hoặc tán nhỏ thành bột mịn rồi uống từ 6 - 10g/lần với nước ấm dùng hàng ngày (theo y lệnh của bác sĩ) sẽ rất bổ thận, tráng dương, ích tinh, chữa yếu sinh lư... Hoặc dùng sá sùng hấp với lá dâm dương hoắc để chế thành món ăn bổ dưỡng ngũ tạng, tư âm tráng dương, tăng cường khí lực.
Theo y dược cổ truyền, sá sùng vị mặn, tính lạnh, bổ âm, giải nhiệt, mát phổi, cải thiện công năng tỳ vị, hay dùng để chữa nóng sốt, vă mồ hôi trộm do âm hư, ngực bứt rứt buồn bực, răng lợi sưng đau, ho khạc đờm nhiều do phế hư, tiểu đêm nhiều... Từ xa xưa sá sùng được coi là bài thuốc quư bồi bổ khí huyết, tăng cường sinh lư, thanh lọc và làm mát cơ thể, chữa đổ mồ hôi trộm, sốt về chiều, đau xương khớp, đau tức ngực, ho khan, bệnh lao phổi, đau răng lợi…
Thầy thuốc ưu tú - Lương y Trần Văn Quảng đă chia sẻ trên thông tin đại chúng rằng sá sùng là vị thuốc quư, nhiều chất dinh dưỡng tốt. Trong rất nhiều công dụng theo kinh nghiệm y học dân gian th́ công dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường "bản lĩnh đàn ông" được quan tâm và đồn thổi nhiều hơn cả và nhiều người lùng mua loài sinh vật biển có h́nh dáng khiếp sợ này và coi như thần dược rất cao giá. Sá sùng c̣n được ví như địa sâm, có công dụng bồi bổ sức khỏe vô cùng công hiệu. Sá sùng tươi đóng khoảng 8 - 10 con/1 hộp, trộn với bùn nhăo và xốp để xuất khẩu, hoặc tiêu thụ tại một số nhà hàng.
Theo các nhà khoa học ở Trường ĐH Khoa học tự nhiên (TP. Hồ Chí Minh), sá sùng thuộc họ sâu đất, dài khoảng 10cm, nặng từ 10-12g, thân thon tṛn như ống, màu hồng nhạt, giữa thân có 30 sợi cơ dọc bao quanh. Loại to được gọi là sá sùng chuối nặng đến 120g, thân mầu nâu nhạt, cơ dọc giữa thân dưới 30 sợi. Rẻ nhất là loại sá sùng vụn được biến tấu bằng nhiều cách nhưng chất lượng kém hơn.
Hàm lượng đạm trong sá sùng khá cao, rất giàu acid amin quư và các khoáng chất (khoảng 17 nguyên tố khoáng, 18 loại axit amin), và có cả những loại cơ thể cần nhưng không tự tổng hợp được.
Sá sùng làm món ăn hay món nhậu đều rất ngon.
Sá sùng trong ẩm thực
Trong ẩm thực, sá sùng tươi được chế biến thành các món rán, xào, nướng, nấu cháo, lẩu, bún đều rất tốt để bồi bổ sức khỏe. V́ sá sùng chứa rất nhiều cát nên phải có cách sơ chế đặc biệt. Sau khi rửa sạch phải cho vào rang khô, xoa mạnh th́ mới sạch cát và chế biến được thành món ăn.
Sá sùng khô tùy chất lượng mà giá cả khác nhau, chỉ thân dày - mỏng th́ giá đă chênh lệch nhau rất cao, bởi thân dày mới là loại ngon.
Sá sùng khô chất lượng ngon nhất chỉ có ở Quảng Ninh. Chỉ cần một vài con sá sùng khô thả vào nồi nước hầm là có vị ngọt, thơm đặc biệt không loại xương nào sánh được.
Bản thân con sá sùng khô có vị ngọt tự nhiên rất đậm nên chỉ cần nướng qua là đă thành một món ăn bổ dưỡng tiện lợi cho "quư ông".
V́ vậy mà nhiều người dân lùng mua bằng được là bởi những đồn thổi từ kinh nghiệm dân gian cho sá sùng là thần dược tráng dương ông chén bà khen hay.
Mặc dù chưa có nghiên cứu khoa học nào thực hiện đầy đủ về công dụng trị liệt dương từ sá sùng, nhưng sá sùng là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, có công dụng tốt trong việc bồi bổ sức khỏe, khí lực... nên ngày càng được nhiều bà nội trợ đưa vào nấu phở, bún, lẩu, làm bữa ăn cuối tuần, tiệc tùng và vào cả mâm cỗ Tết.
Cách làm sá sùng nướng
Sá sùng khô sau khi sơ chế sạch đem phơi khô, tuy không có vị gịn sần sật đặc trưng nhưng lại có hương vị đậm đà, hấp dẫn, trong đó có món sá sùng nướng. Cách nướng khá đơn giản nhưng ngon hơn rất nhiều so với các hải sản khô nướng khác. Cách làm như sau:
- Dùng một nồi sắt, đổ cồn nướng và cho sá sùng vào trộn sao cho cồn bám đều sá sùng. Nhưng không nên cho quá nhiều cồn v́ như thế sẽ làm cho sá sùng bị mềm, ăn không ngon, c̣n có hại cho sức khỏe.
- Châm lửa nướng sá sùng (cẩn thận kẻo bị bỏng khi lửa bắt vào cồn), lấy đũa đảo đều tới lúc cồn cháy hết th́ sá sùng chín hẳn.
Món sá sùng nướng chấm với muối ớt vắt chanh đúng vị chuẩn nhất.
