Một kết luận từ cuộc điều tra mới nhất đã được chia sẻ độc quyền với CNN cho biết Bắc Kinh đang điều hành hơn "100 đồn cảnh sát" trên khắp thế giới với sự giúp đỡ của các quốc gia sở tại. Các đồn này dùng để giám sát, quấy rối và trong một số trường hợp là cưỡng ép hồi hương các công dân TQ sống lưu vong thông qua các thỏa thuận an ninh song phương với nhiều nước ở châu Phi và thậm chí ở châu Âu…
Không phải 54 đồn mà đến cả… 100!
Biểu tình trước Tòa đại sứ TQ ở The Hague, Hoà Lan vào tháng1/2022 (Ảnh: Pierre Crom/Getty Images)
Tổ chức vận động nhân quyền (
Safeguard Defenders-SD) có trụ sở ở thủ đô Madrid của Tây Ban Nha cho biết đã tìm thấy bằng chứng TQ còn điều hành 48
đồn cảnh sát "trá hình" ở nước ngoài khác kể từ khi tổ chức này đã tiết lộ về sự tồn tại của 54 đồn này vào tháng Chín qua. Báo cáo mới của
SD có tên là
"Patrol and Persuade" (Tuần tra và Thuyết phục) tập trung vào quy mô của mạng lưới
"đồn cảnh sát TQ ở nước ngoài" và xem xét vai trò của
"Sáng kiến cảnh sát chung" (Joint policing initiative) giữa TQ và một số quốc gia châu Âu, gồm cả Ý, Croatia, Serbia và Romania với mục tiêu mở rộng các
đồn cảnh sát "trá hình" TQ ở nước ngoài.
Trong những phát hiện mới của
SD có vụ về một công dân TQ bị ép phải trở về nước bởi các nhân viên đặc vụ được tuyển dụng bí mật làm việc cho cái gọi là
"Văn phòng Hoa kiều vụ" ở ngoại ô Paris, Pháp, sau khi có sự tiết lộ trước đó về hai người TQ lưu vong trở về nước một cách đáng ngờ.
SD còn cho biết, họ đã xác định được bốn cơ quan cảnh sát khác nhau thuộc Bộ Công an TQ đang hoạt động tại ít nhất 53 quốc gia trên khắp thế giới với vỏ bọc
"giúp đỡ những người Hoa có nhu cầu". Bắc Kinh phủ nhận chuyện đã điều hành lực lượng cảnh sát không được công bố bên ngoài lãnh thổ TQ.
Bộ Ngoại giao TQ nói với
CNN vào tháng 11/22:
"Chúng tôi hi vọng các bên liên quan ngừng thổi phồng vấn đề này để gây ra căng thẳng và sử dụng nó như một cái cớ để bôi lọ TQ". Thay vào đó, TQ tuyên bố rằng, các cơ sở được đề cập là trung tâm hành chính được thành lập để giúp những người Hoa xa xứ gia hạn giấy phép lái xe và các yêu cầu khác. Ngoài ra các trung tâm này phụ trách luôn những phát sinh do đại dịch Covid-19, khiến cho nhiều công dân TQ kẹt ở các quốc gia khác hay không thể nhập cảnh vào TQ vì giấy tờ đã quá hạn. Bộ Ngoại giao TQ cho biết,
"các văn phòng ở nước ngoài đều do các 'tình nguyện viên phụ trách'".
Tuy nhiên, cuộc điều tra mới nhất của
SD khẳng định về mạng lưới cảnh sát TQ này đã tuyển 135 nhân viện đặc vụ chuyên trách cho 21 trạm đầu tiên.
SD biết rõ một nhân viên đặc vụ đã ký hợp đồng ba năm làm việc cho đồn cảnh sát TQ ở thủ đô Stockholm của Thuỵ Điển. Theo luật quốc tế,
các hoạt động lãnh sự không được khai báo bên ngoài cơ quan đại diện ngoại giao chính thức của một quốc gia là bất thường và bất hợp pháp, trừ khi nước sở tại có sự đồng ý cụ thể. Báo cáo của
SD khẳng định rằng, các văn phòng ở nước ngoài của TQ không phải mới thành lập trong đại dịch mà đã có mặt trước đại dịch vài năm.
Loạt báo cáo của
SD đã dẫn đến cuộc điều tra ở ít nhất 13 quốc gia khác nhau cho đến nay và gây ra cuộc khẩu chiến ngoại giao ngày càng gay gắt giữa TQ và các quốc gia như Canada, nơi có cộng đồng người Hoa đông đảo.
Tòa Đại sứ TQ tại Ý (Ảnh: Jin Mamengni/Xinhua via Getty Images)
Nhiều quốc gia đồng ý cho phép đồn cảnh sát "trá hình" của TQ
TQ đã phát triển mối bang giao ngày càng sâu đậm với nhiều quốc gia trên thế giới, nơi mà các
đồn cảnh sát "trá hình" được thành lập, gây khó xử cho chính phủ các quốc gia này trong việc cân bằng lợi ích giữa thương mại và an ninh quốc gia. Thậm chí TQ đã ký thỏa thuận tuần tra cảnh sát với một số nước. Ví dụ, nước Ý đã ký một loạt thỏa thuận an ninh song phương với TQ qua các đời chính phủ liên tiếp kể từ năm 2015, hiện vẫn giữ im lặng trước những tiết lộ về các hoạt động
cảnh sát "trá hình" của TQ trên lãnh thổ của mình.
Từ năm 2016-2018, cảnh sát Ý đã tiến hành nhiều cuộc tuần tra chung với cảnh sát TQ, đầu tiên là ở Rome, Milan và sau đó ở các thành phố khác như Napoli.
SD cho biết, họ đã tìm thấy các bằng chứng về chính quyền địa phương ở Ý cấp giấy phép cho hệ thống video theo dõi bên ngoài một khu dân cư của TQ với lý do
"để ngăn chặn tội phạm hiệu quả hơn". Vào năm 2016, một giới chức cảnh sát Ý nói với
NPR:
"Việc phối hợp kiểm soát sẽ dẫn đến hợp tác quốc tế sâu rộng hơn, bên cạnh việc trao đổi thông tin và chia sẻ tài nguyên để chống lại các nhóm tội phạm và khủng bố đang gây ảnh hưởng tại hai quốc gia".
Một tổ chức phi chính phủ của Ý đã xác định, chính phủ Rome cho phép đặt 11
đồn cảnh sát "trá hình" TQ tại Venice, Prato, gần Florence và một số nơi khác. Năm 2018, một video đăng trên các trang web của TQ nói về lễ khánh thành một đồn cảnh sát mới ở Rome với sự tham dự của các giới chức cảnh sát Ý cho thấy mối giao tiếp chặt chẽ giữa lực lượng cảnh sát của hai nước. Đầu năm nay, tờ báo Ý
La Nazione cho biết, cuộc điều tra tại địa phương về một trong các
đồn cảnh sát "trá hình" đã không phát hiện ra bất cứ hoạt động bất hợp pháp nào!
TQ cũng đạt được các thỏa thuận tuần tra chung với Croatia và Serbia từ 2018-2019 với mục đích bề nổi là
"hỗ trợ cho chính sách đối ngoại 'Sáng kiến Vành đai và Con đường' (Belt and Road Initiative)" của Tập Cận Bình. Giới truyền thông TQ đưa hình ảnh cảnh sát TQ tuần tra chung với cảnh sát Croatia trên đường phố thủ đô Zagreb vào tháng Bảy năm nay. Tân Hoa Xã phỏng vấn một giới chức cảnh sát ở Zagreb và ông này nói thẳng:
"Các cuộc tuần tra chung là cần thiết để bảo vệ và thu hút du khách nước ngoài". Một báo cáo năm 2019 của hãng tin
Reuters cho biết cảnh sát TQ đã tuần tra chung với cảnh sát Serbia ở Belgrade để bảo vệ số lượng đông đảo khách du lịch TQ.
Theo
SD, từ nhiều năm qua TQ cũng có
đồn cảnh sát "trá hình" ở Nam Phi và ở các quốc gia lân cận nhờ một thỏa thuận hợp tác song phương. TQ bắt đầu đặt nền móng cho mối bang giao chặt chẽ hơn với các cơ quan thực thi pháp luật của Nam Phi cách nay gần hai thập niên trước khi thành lập một mạng lưới gồm những gì được gọi chính thức là
"Trung tâm Hoa vụ ở nước ngoài" hợp tác với chính phủ Nam Phi theo một số thỏa thuận an ninh song phương.
TQ di lý công dân về nước trái với ý muốn của họ
SD tình cờ đã phát hiện các mạng lưới của cảnh sát TQ khi cố gắng đánh giá quy mô nỗ lực của TQ nhằm thuyết phục một số người dân của họ
"quy về cố hương" ngay cả khi họ không muốn, đặc biệt trong thời gian ông Tập Cận Bình nắm quyền.
"Những gì chúng tôi thấy là TQ đang gia tăng nỗ lực đàn áp những người bất đồng chính kiến ở khắp nơi trên thế giới, đe dọa người dân, quấy rối và làm cho họ đủ sợ hãi để giữ im lặng. Ai ngoan cố sẽ bị di lý về nước trái với ý muốn", Bà Laura Harth, phụ trách cuộc điều tra của
SD nhận định.
"Nỗ lực bắt đầu bằng các cuộc gọi điện thoại đến đối tượng, sau đó là đe dọa người thân của họ ở quê nhà và làm mọi cách để họ không còn chọn lựa nào khác ngoài việc phải quay về".
Nếu không có kết quả, TQ sẽ sử dụng các nhân viên đặc vụ bí mật ở nước ngoài hoặc từ Bắc Kinh sang để giải quyết dứt điểm (Bộ Nội vụ Pháp từ chối câu hỏi của CNN về cáo buộc một công dân TQ bị đồn cảnh sát TQ ở ngoại ô Paris ép phải về nước). Bản báo cáo của SD gây ra sự phẫn nộ lớn ở một số quốc gia cùng với sự im lặng dễ hiểu ở những quốc gia khác. Hồi tháng trước, Giám đốc
FBI Christopher Wray đã nói với
Ủy ban An ninh Nội địa Hoa Kỳ (Homeland Security Committee) ông rất lo ngại về những sự tiết lộ này.
"Thật không thể nào chấp nhận được khi biết cảnh sát TQ đơn phương thành lập một đồn cảnh sát 'trá hình' ở New York chẳng hạn. Điều này đã vi phạm chủ quyền và phá vỡ các quy trình hợp tác tư pháp và thực thi pháp luật theo tiêu chuẩn", ông nói.
Ireland đã đóng cửa đồn cảnh sát TQ đã phát hiện trên lãnh thổ mình. Hoà Lan cũng có các biện pháp tương tự, còn Tây Ban Nha đang mở một cuộc điều tra về việc này.
