WASHINGTON (AP) — Tổng thống Donald Trump cho biết hôm thứ Bảy rằng quân đội Hoa Kỳ đă tấn công ba địa điểm ở Iran, trực tiếp tham gia nỗ lực của Israel nhằm chặt đầu chương tŕnh hạt nhân của nước này trong một nước cờ mạo hiểm nhằm làm suy yếu kẻ thù lâu năm trong bối cảnh Tehran đe dọa trả đũa có thể gây ra một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn.
Không có sự thừa nhận ngay lập tức từ Iran về bất kỳ cuộc tấn công nào được thực hiện.
Quyết định trực tiếp đưa Hoa Kỳ vào cuộc chiến được đưa ra sau hơn một tuần Israel tấn công Iran nhằm xóa sổ có hệ thống các khả năng pḥng không và tên lửa tấn công của nước này, đồng thời phá hủy các cơ sở làm giàu hạt nhân của nước này. Nhưng các quan chức Hoa Kỳ và Israel cho biết máy bay ném bom tàng h́nh của Mỹ và quả bom phá boongke nặng 30.000 pound (13.500 kg) mà chỉ riêng chúng có thể mang theo đă mang lại cơ hội tốt nhất để phá hủy các địa điểm kiên cố có liên quan đến chương tŕnh hạt nhân của Iran được chôn sâu dưới ḷng đất.
“Chúng tôi đă hoàn thành cuộc tấn công rất thành công vào ba địa điểm hạt nhân tại Iran, bao gồm Fordow, Natanz và Esfahan,” Trump cho biết trong một bài đăng trên mạng xă hội. “Tất cả các máy bay hiện đă ở bên ngoài không phận Iran. Một lượng bom đầy đủ đă được thả xuống địa điểm chính, Fordow. Tất cả các máy bay đều an toàn trên đường trở về nhà.”
Trump nói thêm trong một bài đăng sau đó rằng ông sẽ phát biểu trên toàn quốc lúc 10:00 tối theo giờ miền Đông, viết rằng “Đây là THỜI KHẮC LỊCH SỬ ĐỐI VỚI HOA KỲ, ISRAEL VÀ THẾ GIỚI. IRAN BÂY GIỜ PHẢI ĐỒNG Ư KẾT THÚC CUỘC CHIẾN NÀY. CẢM ƠN!”
Trump cho biết máy bay ném bom tàng h́nh B-2 đă được sử dụng nhưng không nêu rơ loại bom nào đă được thả. Nhà Trắng và Lầu Năm Góc không nêu chi tiết về hoạt động này ngay lập tức.
Các cuộc tấn công là một quyết định nguy hiểm đối với Hoa Kỳ v́ Iran đă cam kết sẽ trả đũa nếu tham gia cuộc tấn công của Israel, và đối với cá nhân Trump, người đă giành được Nhà Trắng nhờ lời hứa sẽ giữ nước Mỹ tránh xa các cuộc xung đột tốn kém ở nước ngoài và chế giễu giá trị của chủ nghĩa can thiệp của Mỹ.
phá hủy nhà máy làm giàu nhiên liệu hạt nhân Fordo, Israel đă kêu gọi Trump cung cấp bom phá boongke của Hoa Kỳ, loại bom này sử dụng trọng lượng và lực động học tuyệt đối để tiếp cận các mục tiêu chôn sâu dưới ḷng đất và sau đó phát nổ. Hiện tại, đầu đạn xuyên phá này chỉ được máy bay ném bom tàng h́nh B-2 mang theo, loại vũ khí này chỉ có trong kho vũ khí của Hoa Kỳ.
Quả bom mang đầu đạn thông thường và được cho là có thể xuyên thủng khoảng 200 feet (61 mét) dưới bề mặt trước khi phát nổ, và các quả bom có thể được thả lần lượt, khoan sâu hơn và sâu hơn nữa sau mỗi vụ nổ liên tiếp.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đă xác nhận rằng Iran đang sản xuất urani làm giàu cao tại Fordo, làm dấy lên khả năng vật liệu hạt nhân có thể được phát tán vào khu vực này nếu GBU-57 A/B được sử dụng để tấn công cơ sở này.
Các cuộc tấn công trước đây của Israel vào một địa điểm hạt nhân khác của Iran, Natanz, trên một địa điểm máy ly tâm chỉ gây ô nhiễm tại chính địa điểm đó, chứ không phải khu vực xung quanh, IAEA cho biết.
Quyết định can thiệp quân sự trực tiếp của Trump được đưa ra sau khi chính quyền của ông thực hiện một nỗ lực kéo dài hai tháng không thành công — bao gồm cả các cuộc đàm phán trực tiếp cấp cao với người Iran — nhằm thuyết phục Tehran kiềm chế chương tŕnh hạt nhân của ḿnh.
Trong nhiều tháng, Trump cho biết ông đă dành nhiều tháng để thúc đẩy ngoại giao nhằm thuyết phục Iran từ bỏ tham vọng hạt nhân. Và ông đă hai lần — vào tháng 4 và một lần nữa vào cuối tháng 5 — thuyết phục Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hoăn hành động quân sự chống lại Iran và dành thêm thời gian cho ngoại giao.
Trong những ngày gần đây, Hoa Kỳ đă điều động máy bay quân sự và tàu chiến vào và xung quanh Trung Đông để bảo vệ Israel và các căn cứ của Hoa Kỳ khỏi các cuộc tấn công của Iran.
Trong khi đó, Trump đă chuyển từ việc công khai bày tỏ hy vọng rằng thời điểm này có thể là "cơ hội thứ hai" để Iran đạt được thỏa thuận sang đưa ra những lời đe dọa rơ ràng đối với Khamenei và kêu gọi Tehran đầu hàng vô điều kiện.
"Chúng tôi biết chính xác nơi mà cái gọi là 'Lănh tụ tối cao' đang ẩn náu", Trump nói trong một bài đăng trên mạng xă hội. “Ông ta là mục tiêu dễ dàng, nhưng an toàn ở đó - Chúng tôi sẽ không giết ông ta!), ít nhất là không phải bây giờ.”
Cuộc đối đầu quân sự với Iran diễn ra bảy năm sau khi Trump rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận do chính quyền Obama làm trung gian vào năm 2018, gọi đó là "thỏa thuận tồi tệ nhất từ trước đến nay".
Thỏa thuận năm 2015, được kư kết bởi Iran, Hoa Kỳ và các cường quốc thế giới khác, đă tạo ra một thỏa thuận hạt nhân toàn diện, dài hạn, hạn chế việc làm giàu uranium của Tehran để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.
Trump chỉ trích thỏa thuận thời Obama v́ đă trao cho Iran quá nhiều để đổi lại quá ít, v́ thỏa thuận không đề cập đến hành vi ác ư phi hạt nhân của Iran.
Trump đă nổi giận trước những lời chỉ trích từ một số người trung thành với MAGA của ḿnh, bao gồm cả chuyên gia bảo thủ Tucker Carlson, người cho rằng việc Hoa Kỳ tiếp tục tham gia sẽ là sự phản bội đối với những người ủng hộ đă bị thu hút bởi lời hứa của ông về việc chấm dứt sự tham gia của Hoa Kỳ vào các cuộc chiến tranh tốn kém và bất tận.
