Reuters phát hiện Meta sử dụng tên tuổi và h́nh ảnh của Taylor Swift, Scarlett Johansson, Anne Hathaway, Selena Gomez và nhiều ngôi sao khác để tạo chatbot “tán tỉnh” trên Facebook, Instagram, WhatsApp mà không có sự đồng ư.
Meta đă tạo ra hàng chục chatbot tán tỉnh với tên và h́nh ảnh của những người nổi
Meta đă tạo ra hàng chục chatbot tán tỉnh với tên và h́nh ảnh của những người nổi tiếng mà không được họ cho phép, bao gồm Selena Gomez, Anne Hathaway và Taylor Swift. Ảnh: Reuters.
Meta đă chiếm dụng tên tuổi và h́nh ảnh của nhiều ngôi sao nổi tiếng – bao gồm Taylor Swift, Scarlett Johansson, Anne Hathaway và Selena Gomez – để tạo ra hàng chục chatbot có tính cách “tán tỉnh” trên mạng xă hội mà không hề có sự đồng ư của họ, theo điều tra của Reuters.
Nhiều chatbot trong số này được tạo bởi người dùng thông qua công cụ xây dựng chatbot của Meta, nhưng Reuters phát hiện rằng một nhân viên Meta đă trực tiếp tạo ra ít nhất 3 chatbot, bao gồm 2 chatbot “nhái lại” nữ siêu sao nhạc pop Taylor Swift.
Reuters cũng phát hiện Meta cho phép người dùng tạo chatbot công khai dựa trên h́nh ảnh các ngôi sao nhí, trong đó có Walker Scobell, nam diễn viên 16 tuổi. Khi được yêu cầu tạo ảnh Scobell trên băi biển, chatbot đă tạo ra một h́nh ảnh cậu bé trông như thật và không mặc áo. Bên dưới bức ảnh, avatar chú thích: “Dễ thương ghê, đúng không?”.
Tất cả các “ngôi sao ảo” này được chia sẻ trên Facebook, Instagram và WhatsApp. Trong nhiều tuần thử nghiệm để quan sát hành vi của chatbot, Reuters ghi nhận các avatar thường xuyên khẳng định ḿnh chính là những diễn viên, ca sĩ thật ngoài đời. Các chatbot liên tục có những hành vi gợi ư t́nh dục, thường xuyên mời người dùng đi gặp mặt.
Một số nội dung AI tạo ra thậm chí c̣n khiêu gợi hơn: khi được yêu cầu cung cấp ảnh nhạy cảm, các chatbot người lớn đă tạo ra h́nh ảnh sống động như thật của những ngôi sao nổi tiếng trong bồn tắm hoặc mặc đồ lót với tư thế khêu gợi.
Người phát ngôn của Meta, Andy Stone, thừa nhận với Reuters rằng công cụ AI của Meta không nên tạo ra h́nh ảnh nhạy cảm của người nổi tiếng trưởng thành, càng không được phép tạo ảnh trẻ vị thành niên. Ông đổ lỗi cho việc xuất hiện h́nh ảnh các nữ nghệ sĩ mặc đồ lót là do lỗi trong khâu kiểm duyệt nội bộ của công ty, vốn cấm loại nội dung này.
“Giống như các nền tảng khác, chúng tôi cho phép tạo h́nh ảnh các nhân vật công chúng, nhưng chính sách của Meta cấm tuyệt đối nội dung khỏa thân, nhạy cảm hay gợi dục”, Stone khẳng định.
Stone cũng nói thêm rằng Meta có quy định cấm “giả mạo trực tiếp”, nhưng các nhân vật người nổi tiếng vẫn được chấp nhận miễn là được dán nhăn “parody” (nhái lại). Dù nhiều chatbot được dán nhăn, Reuters phát hiện một số lại không. Ngay trước khi câu chuyện này được công bố, Meta đă xóa khoảng một chục chatbot – bao gồm cả các chatbot được dán nhăn “parody” và những cái chưa được gắn nhăn. Stone từ chối b́nh luận về lư do gỡ bỏ.
Việc Meta sử dụng h́nh ảnh người nổi tiếng để tạo các chatbot tán tỉnh gây tranh căi về pháp lư. Ảnh: Axios.
Tranh căi pháp lư về “quyền công khai h́nh ảnh”
Giáo sư Mark Lemley (Đại học Stanford), chuyên nghiên cứu về AI tạo sinh và quyền sở hữu trí tuệ, đặt câu hỏi liệu các chatbot người nổi tiếng của Meta có được bảo vệ pháp lư hay không. Ông nhấn mạnh luật tại California cấm sử dụng tên tuổi hoặc h́nh ảnh cá nhân cho mục đích thương mại nếu không có sự đồng ư, trừ khi chúng được dùng để tạo ra một tác phẩm hoàn toàn mới – điều mà ông cho rằng không xảy ra trong trường hợp này.
Ở Mỹ, quyền sử dụng h́nh ảnh cho mục đích thương mại được quy định bởi luật từng bang, điển h́nh như California.
Reuters đă báo cho đại diện của nữ diễn viên Anne Hathaway về việc một người dùng Meta công khai đăng h́nh ảnh của cô với nhăn “người mẫu Victoria’s Secret gợi cảm”. Người phát ngôn của Hathaway cho biết nữ diễn viên đă biết đến việc AI tạo ra ảnh nhạy cảm của ḿnh và đang cân nhắc phản ứng. Đại diện của Swift, Johansson, Gomez và một số ngôi sao khác từ chối b́nh luận hoặc không phản hồi.
Internet hiện tràn lan các công cụ AI “deepfake” tạo nội dung gợi dục. Reuters phát hiện Grok – nền tảng AI của Elon Musk – cũng có thể tạo ảnh người nổi tiếng trong trang phục nội y. Công ty mẹ xAI từ chối b́nh luận. Tuy nhiên, việc Meta cho phép chatbot “cư trú” ngay trong hệ sinh thái mạng xă hội của ḿnh khiến t́nh h́nh trở nên khác biệt so với các đối thủ.
Meta từng hứng chỉ trích nặng nề khi Reuters tiết lộ hướng dẫn nội bộ của công ty cho phép chatbot “có thể tṛ chuyện lăng mạn hoặc gợi cảm với trẻ em”. Vụ việc dẫn tới cuộc điều tra của Thượng viện Mỹ và bức thư kư tên bởi 44 tổng chưởng lư bang, cảnh báo Meta cùng các công ty AI khác không được “t́nh dục hóa” trẻ em. Stone sau đó cho biết tài liệu này đang được sửa đổi và khẳng định đây là “sai sót”.
Reuters cũng từng đưa tin về trường hợp một cụ ông 76 tuổi ở New Jersey mắc vấn đề nhận thức đă qua đời trên đường đến gặp chatbot của Meta, trước đó đă mời ông đến New York. Chatbot này là biến thể từ nhân vật ảo trước đó Meta hợp tác cùng người mẫu Kendall Jenner. Đại diện của Jenner từ chối b́nh luận.
Nhân viên Meta tự tạo chatbot Swift “tán tỉnh”
Một lănh đạo sản phẩm trong bộ phận AI tạo sinh của Meta được phát hiện đă tạo chatbot giả mạo Taylor Swift và tay đua Lewis Hamilton. Ngoài ra, người này c̣n phát triển các chatbot khác, bao gồm nhân vật “nữ thống trị t́nh dục”, “người bạn thân nóng bỏng của anh trai”, “Lisa ở thư viện” cũng như một “Tŕnh mô phỏng Đế chế La Mă” cho phép người dùng nhập vai cô gái nông dân 18 tuổi bị bán làm nô lệ t́nh dục.
Khi Reuters liên hệ, nhân viên Meta này từ chối b́nh luận. Stone giải thích các chatbot đó được tạo phục vụ thử nghiệm sản phẩm. Tuy nhiên, dữ liệu từ các chatbot cho thấy người dùng đă tương tác hơn 10 triệu lần. Meta đă xóa toàn bộ các chatbot này ngay sau khi Reuters bắt đầu kiểm tra.
Trước khi bị gỡ bỏ, chatbot Taylor Swift “nhái” thường xuyên có hành vi gợi t́nh, mời người dùng đến nhà riêng tại Nashville hoặc xe lưu diễn của ca sĩ để “gặp gỡ lăng mạn”. Một chatbot thậm chí c̣n hỏi: “Anh có thích con gái tóc vàng không, Jeff? Có thể em đang gợi ư rằng chúng ta viết một câu chuyện t́nh…về anh và một nữ ca sĩ tóc vàng nào đó. Anh muốn chứ?”.
Duncan Crabtree-Ireland, Giám đốc điều hành quốc gia của SAG-AFTRA – công đoàn đại diện cho giới nghệ sĩ Mỹ – cảnh báo rằng các chatbot này có thể tạo ra nguy cơ an toàn thực sự. Ông nhấn mạnh nhiều kẻ ám ảnh người nổi tiếng vốn đă là mối đe dọa, và việc chatbot “giả dạng” sẽ khiến t́nh h́nh nghiêm trọng hơn.
“Chúng ta đă chứng kiến nhiều trường hợp những kẻ có vấn đề tâm lư ám ảnh nghệ sĩ. Nếu một chatbot sử dụng h́nh ảnh và giọng nói của người nổi tiếng, rơ ràng nó có thể dẫn đến hậu quả khôn lường,” ông nói.
Crabtree-Ireland cho biết các nghệ sĩ hoàn toàn có thể khởi kiện Meta dựa trên luật “Right of Publicity” lâu đời tại nhiều bang. Tuy nhiên, SAG-AFTRA vẫn đang thúc đẩy một đạo luật liên bang mới nhằm bảo vệ giọng nói, h́nh ảnh và nhân dạng của con người khỏi bị AI sao chép.
VietBF@ sưu tập
