Các tế bào miễn dịch của bạn có thể trở thành những kẻ tiêu diệt khối u hiệu quả chỉ với chút ít sự trợ giúp (Minh họa)
Vắc-xin COVID-19 dựa trên mRNA đă cứu sống được 2,5 triệu người trên thế giới trong đại dịch, có thể giúp kích thích hệ miễn dịch chống lại tế bào ung thư. Đây là kết quả đáng ngạc nhiên từ một cuộc nghiên cứu mới được cho công bố trên tạp chí
Nature.
Trong khi nghiên cứu chế tạo ra vắc-xin mRNA cho bệnh nhân bị u năo vào năm 2016, nhóm chuyên gia do bác sĩ nhi khoa Elias Sayour đứng đầu, đă phát hiện ra rằng mRNA có thể huấn luyện hệ thống miễn dịch để ra tay tiêu diệt khối u, ngay cả khi mRNA không có liên quan đến ung thư.
Dựa trên sự khám phá này, giới khoa học đưa ra giả thuyết cho rằng, vắc-xin mRNA được nghiên cứu thiết kế ra để nhắm vào vi-rút SARS-CoV-2 gây ra dịch bệnh COVID-19 cũng có thể có tác dụng tốt để chống khối u.
Sau khi đă xem xét kết quả lâm sàng của hơn 1,000 bệnh nhân ung thư phổi và u hắc tố ở giai đoạn cuối được điều trị qua một loại liệu pháp miễn dịch gọi là thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch. Phương pháp điều trị này là một phương pháp phổ biến mà các bác sĩ cho áp dụng để huấn luyện hệ miễn dịch ra sức tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này đă thực hiện điều này bằng cách ngăn chặn một loại protein mà tế bào khối u tạo ra để vô hiệu hóa các tế bào miễn dịch, cho phép hệ miễn dịch tiếp tục tiêu diệt các tế bào ung thư.
Đáng chú ư hơn, những bệnh nhân được tiêm ngừa vắc-xin COVID-19 dựa trên mRNA của Pfizer hoặc Moderna trong ṿng 100 ngày kể từ khi bắt đầu liệu pháp miễn dịch có khả năng sống sót sau ba năm, cao hơn gấp đôi so với những bệnh nhân không được tiêm pḥng vắc-xin. Đáng ngạc nhiên, những bệnh nhân có khối u thường không đáp ứng tốt với liệu pháp miễn dịch cũng thấy có những lợi ích rất rơ rệt, với sự cải thiện cao gần gấp năm lần về tỷ lệ sống sót chung sau ba năm. Mối liên hệ giữa việc cải thiện tỷ lệ sống sót và việc tiêm vắc-xin COVID-19 mRNA vẫn c̣n mạnh mẽ ngay cả sau khi được cho kiểm tra các yếu tố như mức độ nghiêm trọng của bệnh và các t́nh trạng bệnh lư đi kèm.
Qua nghiên cứu trong mô h́nh sử dụng loài động vật, các chuyên gia phát hiện ra rằng vắc-xin mRNA COVID-19 hoạt động như một c̣i báo động, kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể nhận diện ra và ra tay tiêu diệt các tế bào khối u, đồng thời vượt qua khả năng làm vô hiệu hóa tế bào miễn dịch của khối u. Khi cho kết hợp, vắc-xin và chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch sẽ phối hợp để giải tỏa toàn bộ sức mạnh của hệ thống miễn dịch nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư.
Liệu pháp miễn dịch với chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch đă cách mạng hóa việc điều trị ung thư trong thập kỷ qua bằng cách chữa khỏi cho nhiều bệnh nhân trước đây được coi là không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, các liệu pháp này tỏ ra không có hiệu quả ở những bệnh nhân có
"khối u lạnh" vốn đă né tránh được sự phát hiện của hệ miễn dịch.
Những phát hiện trên cho thấy vắc-xin mRNA có thể cung cấp chính xác tia lửa mà hệ thống miễn dịch cần để biến những khối u
"lạnh" này trở thành
"nóng". Nếu được xác nhận trong các cuộc thử nghiệm lâm sàng sắp tới, người ta hi vọng rằng, biện pháp can thiệp này với chi phí thấp, được cho phổ biến rộng răi này có thể tạo ra lợi ích rất lớn và hiệu nghiệm của liệu pháp miễn dịch cho hàng triệu bệnh nhân vốn không được hưởng lợi từ phương pháp trị liệu này.
Những cuộc nghiên cứu khác đang được cho thực hiện
Không giống như loại vắc-xin pḥng các bệnh truyền nhiễm, được cho sử dụng để ngăn ngừa bị nhiễm trùng, vắc-xin điều trị ung thư được sử dụng để giúp huấn luyện hệ thống miễn dịch của bệnh nhân ung thư chống trả lại khối u tốt hơn.
Hiện đang có nhiều nỗ lực để chế tạo ra loại vắc-xin mRNA được cá nhân hóa cho bệnh nhân ung thư. Phương pháp này bao gồm việc lấy một mẫu nhỏ khối u của bệnh nhân và sử dụng các thuật toán học máy để dự đoán protein nào trong khối u sẽ là mục tiêu tốt nhất cho vắc-xin. Tuy nhiên, phương pháp này có thể sẽ khá tốn kém và khó chế tạo ra hàng loạt.
Ngược lại, vắc-xin mRNA COVID-19 không cần phải được cá nhân hóa, v́ đă được cung cấp rộng răi với chi phí thấp hoặc miễn phí trên toàn thế giới, và có thể được chích ngừa bất cứ lúc nào trong quá tŕnh điều trị cho bệnh nhân. Phát hiện này về việc vắc-xin mRNA COVID-19 có tác dụng tốt chống khối u mang lại hi vọng rằng chúng có thể giúp mở rộng lợi ích chống ung thư của vắc-xin mRNA cho tất cả mọi người.
Tiếp theo là ǵ?
Để theo đuổi mục tiêu này, giới khoa học đang chuẩn bị cho thử nghiệm chiến lược phương pháp điều trị này trên bệnh nhân ung thư phổi thông qua một thử nghiệm lâm sàng trên toàn quốc. Những người được điều trị bằng thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch sẽ được chọn ra ngẫu nhiên để tiêm chích vắc-xin mRNA COVID-19 trong quá tŕnh điều trị.
Nghiên cứu này sẽ cho chúng ta biết liệu vắc-xin mRNA COVID-19 có nên được đưa vào tiêu chuẩn chăm sóc cho bệnh nhân đang sử dụng thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch hay không. Cuối cùng, người ta hi vọng rằng phương pháp này sẽ giúp ích cho nhiều bệnh nhân đang được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, đặc biệt là những người hiện đang thiếu các lựa chọn trong việc điều trị mang lại hiệu quả tốt.
*** Tham khảo thêm ở đây:
-
https://www.yahoo.com/news/articles/...155121424.html
