Tê ngón tay, tê b́ hay tê buốt bàn tay khi ngủ đêm hay khi thức ban ngày có thể là dấu hiệu của hội chứng ống cổ tay.
Bà N.T.H. (55 tuổi, Phú Thọ) từng phải chịu đựng những cơn tê nhức kéo dài ở tay trái. Ban đầu chỉ là cảm giác tê b́ thoáng qua, nhưng về sau cơn tê xuất hiện thường xuyên, đặc biệt vào ban đêm, khiến bà mất ngủ, sinh hoạt khó khăn.
Đến bệnh viện thăm khám, bà được chẩn đoán mắc hội chứng ống cổ tay và chỉ định phẫu thuật cắt dây chằng ngang, giải phóng dây thần kinh giữa.
Theo tiến sĩ Vũ Đ́nh Triển, khoa Chẩn đoán Chức năng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, tê b́ chân tay là cảm giác tê, châm chích ở tay hoặc chân do dây thần kinh bị chèn ép. Trong đó, người bệnh thường cảm nhận rơ nhất ở các ngón giữa và ngón trỏ.
Bệnh nhân có thể thấy các ngón tay như bị kim châm, kiến ḅ, thậm chí mất cảm giác. T́nh trạng này ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày, khiến việc cầm nắm, vận động trở nên khó khăn, gây cảm giác khó chịu kéo dài.
Triệu chứng tê thường xuất hiện ở cẳng tay, sau đó lan xuống cổ tay, bàn tay và các ngón tay. Dù không phải bệnh lư đe dọa tính mạng, nhưng nếu không được điều trị sớm, người bệnh có thể gặp nhiều trở ngại trong việc đi lại, cầm nắm và sinh hoạt thường ngày.
Nguyên nhân gây tê b́ chân tay có thể xuất phát từ yếu tố sinh lư hoặc bệnh lư. Các thói quen sinh hoạt không phù hợp như làm việc sai tư thế, mặc quần áo quá bó, khoanh chân lâu, đứng hoặc ngồi một tư thế trong thời gian dài khiến máu lưu thông kém đều có thể gây tê tay, chân. Trong những trường hợp này, việc thay đổi tư thế hoặc nghỉ ngơi thường giúp triệu chứng thuyên giảm.
Nếu t́nh trạng tê tay xảy ra thường xuyên, kéo dài, người bệnh cần cảnh giác với hội chứng ống cổ tay. Theo TS Vũ Đ́nh Triển, hội chứng này là hậu quả của việc sử dụng quá mức các dây chằng quanh dây thần kinh giữa ở cổ tay hoặc liên quan đến một số bệnh lư nền.
Dây thần kinh giữa đảm nhiệm cảm giác cho ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một nửa ngón áp út. Khi bị chèn ép lâu ngày, người bệnh sẽ xuất hiện các biểu hiện như tê b́, đau nhức, giảm khả năng vận động của bàn tay.
Tê tay tưởng là chuyện nhỏ nhưng lại là dấu hiệu của hội chứng ống cổ tay.
Dấu hiệu khi mắc hội chứng ống cổ tay
Triệu chứng điển h́nh của hội chứng ống cổ tay là đau tay, tê ở gan bàn tay, tê buốt như kim châm ở bàn tay, tê nhức, châm chích ở các ngón tay, đặc biệt các ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và 1/2 ngón áp út, một ngón rưỡi c̣n lại không bị.
Khi bệnh nhẹ th́ tê buốt giống như bị kim châm ở bàn tay. Nặng hơn th́ cảm thấy rất đau ở bàn tay, có khi bỏng rát và nhức nhối cả cẳng tay và cánh tay, tay yếu và tê cứng. Triệu chứng có thể xảy ra ở cả hai tay, nhưng thường nặng hơn ở bàn tay thuận.
Nặng hơn nữa, sẽ có cảm giác đau lan xuống ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và nửa trong của ngón áp út. Cảm giác tê giống như kiến ḅ hoặc kim châm, đau lan cổ tay, ḷng bàn tay hoặc cẳng tay. Triệu chứng này thường tăng về ban đêm và buổi sáng.
Lâu dần bạn có thể mất cảm giác ở các ngón tay. Ngón tay cái có thể bị yếu, bàn tay ở dưới ngón cái bị teo nhỏ. Bệnh lâu ngày có thể gây teo cơ g̣ cái, giảm khả năng cầm nắm.
Hay gặp nhất là trường hợp tê ở ngón trỏ và ngón giữa hoặc ở tất cả các ngón nhưng tê nhiều hơn ở ngón trỏ, ngón giữa. Tê tay xuất hiện khi cử động ngón tay, đang đánh máy, lái xe hoặc cả khi bạn nghỉ ngơi, lúc đang ngủ.
Ai thường mắc hội chứng này?
Tê tay và hội chứng ống cổ tay thường gặp ở dân văn pḥng, lái xe, những công việc đ̣i hỏi hoạt động bàn tay nhiều (thợ cơ khí, vận động viên cầu lông, bóng bàn...). Khi vận động bàn tay, cổ tay nhiều, lặp lại trong thời gian dài sẽ gây ra t́nh trạng sưng nề, phù nề, tổn thương chèn ép dây thần kinh giữa.
Ngoài ra, bệnh có thể gặp khi bị chấn thương do ngă, do chơi thể thao hoặc có bệnh lư cổ tay như viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp.
Khi mới bắt đầu, dấu hiệu bệnh chỉ là tê buồn, dị cảm đầu chi nên không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động nên người bệnh thường chủ quan. Khi bệnh từ từ tăng dần gây chèn ép nặng vào các rễ vận động làm giảm vận động các ngón tay và nặng hơn sẽ gây teo cơ, sẽ khiến việc cầm nắm đồ vật rất khó, thậm chí cầm bút bị rơi.
Nếu xử lư ngay từ sớm th́ các chức năng bàn tay sẽ cải thiện tốt. Khi trở nặng, các tổn thương thần kinh khó hồi phục và dù có phẫu thuật giải phóng khối chèn ép th́ chức năng bàn tay cũng khó hồi phục.
Cách pḥng và đẩy lùi tê tay do hội chứng ống cổ tay
Để pḥng ngừa hội chứng ống cổ tay, bác sĩ nhấn mạnh người dân cần chú ư giảm các cử động lặp đi lặp lại ở cổ tay, kết hợp nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, luyện tập các bài tập giăn cổ tay. Với những người làm nghề văn pḥng hoặc phải dùng tay nhiều, việc sử dụng nẹp cổ tay khi làm việc và điều chỉnh tư thế phù hợp là cần thiết.
Với những trường hợp đă xuất hiện triệu chứng tê, đau, bệnh nhân nên đi khám sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện và điều trị kịp thời giúp tránh các biến chứng nặng, đặc biệt là teo cơ, mất cảm giác và giảm chức năng vận động bàn tay.
VietBF@ sưu tập
