Chỉ một bức ảnh gây sửng sốt từ New Yor. Đó là khói mù khiến giới chức trách phát cảnh báo sức khỏe về chất lượng không khí tới hàng triệu người Mỹ và hình ảnh tòa nhà Empire State bị che khuất khiến nhiều người sững sờ.
Đường chân trời của thành phố New York bị khói mù che khuất. Tòa nhà Empire State có thời điểm trở nên vô hình. Ảnh: Zuma Press.
Hàng triệu người Mỹ ở vùng Trung Tây và Đông Bắc nhận cảnh báo về chất lượng không khí hôm 6/6 khi khói di chuyển về phía nam từ hơn 400 đám cháy rừng ở Canada, khiến bầu trời mù mịt và thậm chí đường chân trời ở Manhattan cũng trở nên tối tăm, theo Wall Street Journal.
Bất thường
Mùa cháy rừng ở Canada đã bắt đầu, các đám cháy đã bao trùm hơn 3,2 triệu hecta vào đầu tháng 6, theo Bộ Tài nguyên thiên nhiên nước này. Thông thường, cháy rừng vào thời điểm này ở mức hơn 240.000 hecta.
Khói từ các đám cháy tràn sang Mỹ khiến cư dân từ Dakotas đến Massachusetts đang hít thở không khí đầy khói. Các nhà khoa học cho biết nhiệt độ cao hơn và điều kiện khô hạn hơn trong bốn thập kỷ qua, một phần do biến đổi khí hậu, đang góp phần gây ra các vụ cháy rừng cực đoan và thường xuyên hơn ở Bắc Mỹ và trên toàn thế giới.
Cơ quan thời tiết quốc gia Mỹ cho biết hàng triệu người ở nửa phía đông của đất nước đang được cảnh báo về chất lượng không khí và yêu cầu hạn chế các hoạt động ngoài trời.
Tại thành phố New York, giới chức chính quyền cho biết chỉ số chất lượng không khí hôm 6/6 là 159, mức không lành mạnh gần bằng các thành phố như Doha (Qatar) và New Delhi (Ấn Độ).
Khói mù vốn không xa lạ gì với cư dân ở các bang miền Tây nước Mỹ như California, nơi những trận cháy rừng lớn bùng phát trong nhiều năm gần đây, nhưng bầu trời xám tro và mùi khét lẹt bay khắp đô thị đông dân nhất quốc gia - ngay cả trong các đường hầm tàu điện ngầm - là điều bất thường.
Lãnh đạo Manhattan Borough, ông Mark Levine, đã đăng tải lên Twitter một bức ảnh chụp đường chân trời đầy khói từ văn phòng của ông. Ông Levine nhấn mạnh rằng khói mù đang che khuất tòa nhà Empire State.
“Tòa nhà Empire State đang vô hình vì khói từ các đám cháy ở Canada”, ông viết.
Levine cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng ông nhận thấy nhiều người đeo khẩu trang hơn hôm 6/6 và gọi lượng khói là chưa từng có và rất sốc.
“Đối với một thành phố từng sống qua Covid-19, chúng tôi cảm thấy tổn thương khi hồi tưởng về những thời điểm mà bản thân việc hít thở cũng có thể là một rủi ro”, ông trải lòng.
Thống đốc New York Kathy Hochul cùng các cơ quan bảo tồn môi trường và sức khỏe của tiểu bang đã ban hành khuyến cáo y tế về chất lượng không khí cho một số khu vực, bao gồm cả thành phố New York và Long Island.
“Khi nhiều người dân New York ra ngoài ngày hôm nay, rất khó có thể không nhận thấy bầu trời mờ mịt do khói cháy rừng gây ra”, bà Hochul nói.
Các quan chức cảnh báo cư dân hạn chế hoạt động ngoài trời.
“Những người đặc biệt nhạy cảm với tác động của mức độ ô nhiễm tăng cao, bao gồm cả trẻ nhỏ và những người mắc các vấn đề về hô hấp từ trước như bệnh tim hoặc hen suyễn, nên tránh ở ngoài trời, nếu có thể”, Quyền Ủy viên Y tế bang New York, tiến sĩ James McDonald cho hay.
Chưa từng thấy
Jose Arias - một khách hàng đang cạo râu và cắt tóc tại tiệm hớt tóc ở Manhattan's Washington Heights vào tối 6/6 - nửa đùa nửa thật khi so sánh bầu không khí thành phố với bộ phim “Red Dawn" (tạm dịch: Bình minh đỏ) và nói rằng khói khiến thành phố có mùi "đại loại là như đùa".
“Tôi chưa từng thấy nhiều khói như thế này kể từ vụ Tháp đôi”, Arias nói thêm và tỏ ra nghiêm túc hơn, đề cập đến vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001.
Các vụ cháy rừng ở Canada đã tiếp diễn trong nhiều tuần. Bộ trưởng Tài nguyên thiên nhiên Canada Jonathan Wilkinson cho biết mùa cháy rừng năm nay có thể nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước này nếu tiếp tục đà này.
Cháy rừng đã xảy ra ở Canada trong nhiều tuần, khói mù đang bao trùm các thành phố như Montreal. Ảnh: Bloomberg.
“Mùa cháy rừng vốn đã tàn khốc của năm nay có thể còn tồi tệ hơn”, ông Wilkinson nói trong một cuộc họp báo hôm 5/6.
Dữ liệu từ Canada cho thấy một nửa số vụ cháy rừng là do con người gây ra, thường là vô tình, trong khi nửa còn lại là do sét đánh - Piyush Jain, trợ giảng tại Đại học Alberta ở Edmonton, đồng thời là nhà khoa học nghiên cứu tại Cục Lâm nghiệp Canada, cho biết.
Ông nói: “Trên tất cả, đó là vấn đề khí hậu”.
Tháng trước là một trong những tháng 5 nóng nhất được ghi nhận ở miền Tây Canada, theo cơ quan dữ liệu thời tiết chính thức của nước này. Khoảng 2,2 triệu hecta rừng ở Alberta và Saskatchewan đã bị thiêu rụi trong mùa này, khiến một số công ty năng lượng phải tạm thời cắt giảm sản xuất.
Ông Jain cho hay một đánh giá dữ liệu, với số liệu được ghi nhận bắt đầu từ năm 1979, cho thấy các vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đang gia tăng trên toàn cầu.
“Điều bất thường về mùa cháy rừng này ở Canada là các đám cháy đang xảy ra trên khắp đất nước. Thông thường, vào một thời điểm trong năm, cháy rừng sẽ xảy ra ở phía tây hoặc phía đông, hoặc chỉ có một khu vực đặc biệt nghiêm trọng”, ông Jain nhận định.
Sét là nguyên nhân đằng sau một số đám cháy, theo Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia của Mỹ. Các cộng đồng bản địa đang chịu ảnh hưởng đặc biệt nặng nề từ mùa cháy rừng.
Trong số hơn 400 đám cháy rừng đang hoạt động, 249 đám cháy nằm ngoài tầm kiểm soát, Bộ Tài nguyên thiên nhiên của Canada cho biết. Hơn 26.000 người vẫn phải sơ tán khỏi nhà trong tuần này, trong khi hàng triệu người đang được cảnh báo về chất lượng không khí.
Giới chức cho biết mùa cháy rừng ở Canada thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 9, bắt đầu khi tuyết tan để lộ thảm thực vật chết trở thành nhiên liệu cho đám cháy.
“Năm này qua năm khác với biến đổi khí hậu, chúng ta chứng kiến những vụ cháy rừng ngày càng dữ dội hơn và ở những nơi thông thường không có cháy rừng”, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết tại cuộc họp báo.
Mùa cháy rừng vốn đã tàn khốc của năm nay ở Canada có thể còn tồi tệ hơn. Ảnh: Reuters.
Cũng theo lời nhà lãnh đạo Canada, ba tỉnh - Alberta ở phía tây và Quebec và Nova Scotia ở phía đông - đã yêu cầu chính quyền liên bang hỗ trợ chữa cháy và các nỗ lực ứng phó khác. Nước này đã triển khai hàng trăm binh sĩ để ứng phó với đám cháy.
“Đây là thời điểm đáng sợ đối với nhiều người”, ông Trudeau nói.
Ông cho biết hàng trăm lính cứu hỏa đã đến Canada từ Australia, Pháp, New Zealand, Nam Phi và Mỹ.
Các công ty khai thác mỏ và năng lượng đã đình chỉ hoạt động ở Quebec vì chính quyền tỉnh cấm tiếp cận các khu vực có nguy cơ hỏa hoạn.
VietBF@ sưu tập
