Trong sinh hoạt hàng ngày, bạn xuất hiện các hiện tượng bất thường như khát nước sau khi uống, sưng phù mặt, tăng cân... thì nên kịp thời đi khám để được kiểm tra và chẩn đoán.
"Tôi ngày nào cũng uống đủ nước, sao vẫn cảm thấy khát nước?" - đó là câu hỏi của một nữ bệnh nhân khi tới viện khám. Cô chia sẻ rằng mình thường xuyên bị khô miệng, nhưng dù uống rất nhiều nước cũng không thấy đỡ.
Nghe xong, bác sĩ liền nhắc nhở cô: "Tình trạng này có thể liên quan đến chức năng thận. Nếu thường xuyên cảm thấy khô miệng và uống nước không hiệu quả, thì có thể thận đã có vấn đề".
Bác sĩ cảnh báo, khi thận không khỏe mạnh, có 3 dấu hiệu bất thường thường gặp sau khi uống nước không thể bỏ qua.
1. Vẫn khát sau khi uống nước
Khát nước, khô miệng là cảm giác nhiều người từng trải qua, đặc biệt vào mùa hè nóng nực, ai cũng thấy khát và uống nước để giải tỏa.
Tuy nhiên, một số người phát hiện sau khi uống nước, cơn khát không những không biến mất mà thậm chí còn rõ rệt hơn, đặc biệt là vào ban đêm hoặc lúc sáng sớm ngủ dậy.
Khi chức năng thận bị tổn thương, quá trình bài tiết và hấp thu nước của cơ thể sẽ bất thường. Cơ thể có thể rơi vào trạng thái "thiếu nước", dù chúng ta uống đủ nước, thận vẫn không thể điều tiết nước hiệu quả, dẫn đến cảm giác khát vẫn tiếp diễn.
Thận có một chức năng đặc biệt gọi là "cô đặc nước tiểu", tức là thông qua điều tiết sự tái hấp thu nước để giữ lại nước trong nước tiểu một cách hiệu quả, tránh mất nước quá nhiều.
Nếu thận bị tổn thương, khả năng cô đặc nước tiểu sẽ suy yếu, khiến một lượng lớn nước thoát ra theo nước tiểu, từ đó xuất hiện triệu chứng khát nước liên tục.
Bác sĩ cảnh báo Người thận yếu khi uống nước sẽ có 3 dấu hiệu bất thường
Thận còn chịu trách nhiệm tiết ra một loại hormone gọi là hormone chống bài niệu (ADH), điều tiết sự cân bằng nước trong cơ thể. Khi chức năng thận không tốt, quá trình tiết ADH có thể bất thường, khiến cơ thể không cảm nhận đúng nhu cầu về nước, gây ra tình trạng khát liên tục.
Nếu bạn thấy mình dù uống nước nhưng vẫn khát, đó có thể là tín hiệu cảnh báo từ thận. Lúc này, nên đi khám sớm để kiểm tra chức năng thận. Đồng thời, có thể chú ý kiểm soát lượng muối và caffeine nạp vào, giảm gánh nặng cho thận, tránh gây tổn hại thêm.
2. Sưng phù mặt
Sưng phù mặt là một trong những triệu chứng phổ biến ở nhiều bệnh nhân mắc bệnh thận, đặc biệt là sau khi thức dậy vào buổi sáng, vùng mặt, nhất là mí mắt, thường xuất hiện sưng phù rõ rệt. Phù nề là biểu hiện của sự tích tụ nước trong cơ thể, thường liên quan mật thiết đến sự suy giảm chức năng thận.
Một chức năng quan trọng khác của thận là duy trì cân bằng điện giải, đặc biệt là natri và kali. Khi thận bị tổn thương, khả năng bài tiết muối natri sẽ giảm, khiến lượng natri trong cơ thể tăng lên, nước do đó bị giữ lại nhiều trong cơ thể, từ đó gây phù nề.
Khi xuất hiện phù nề, trước tiên cần kiểm tra chức năng thận để loại trừ bệnh thận. Nếu chức năng thận bình thường, phù nề có thể liên quan đến các yếu tố khác như chế độ ăn nhiều muối, đứng lâu...
Nên giảm ăn các thực phẩm nhiều muối, tăng cường vận động để giúp cơ thể đào thải lượng nước dư thừa. Đồng thời, đảm bảo nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, tránh duy trì một tư thế quá lâu, giúp giảm bớt triệu chứng phù nề.
3. Tăng cân
Việc tăng cân bất thường, đặc biệt là tăng nhanh trong thời gian ngắn, cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề về thận. Nhiều bệnh nhân thận trong giai đoạn đầu bệnh không nhận thấy các triệu chứng rõ rệt khác, và tăng cân thường là dấu hiệu bất thường cuối cùng được chú ý đến.
Tăng cân do phù nề thường là do sự tích tụ nước trong cơ thể, chứ không phải do tăng mỡ. Khi thận không thể loại bỏ hiệu quả lượng nước dư thừa, cơ thể sẽ bị phù nề, đặc biệt là ở chi dưới, bụng và mặt. Sự tích tụ nước ở những vùng này khiến cân nặng tăng lên trong thời gian ngắn.
Khi chức năng thận không toàn vẹn, sự cân bằng điện giải sẽ bị phá vỡ, đặc biệt là tình trạng giữ natri, tiếp tục dẫn đến việc tích tụ một lượng lớn nước ở các bộ phận trong cơ thể, và cân nặng cũng vì thế mà tăng lên. Lúc này, nguyên nhân tăng cân không phải do ăn quá nhiều, mà là do quá trình trao đổi chất của cơ thể đã xuất hiện bất thường.
Một khi phát hiện tăng cân bất thường, nên coi trọng. Theo dõi cân nặng và tình trạng phù nề định kỳ, đặc biệt là sự thay đổi cân nặng sau khi thức dậy vào buổi sáng, sẽ giúp phát hiện kịp thời vấn đề phù nề.
Nếu cân nặng tăng rõ rệt trong thời gian ngắn, đặc biệt là đi kèm với các triệu chứng như khát nước, thay đổi lượng nước tiểu, mệt mỏi... thì nên đi khám ngay để được kiểm tra liên quan, phát hiện sớm vấn đề về chức năng thận.
Làm thế nào để bảo vệ thận?
Khi chức năng thận không toàn vẹn, quá trình chuyển hóa nước và cân bằng điện giải của cơ thể sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thường biểu hiện qua các triệu chứng như khát nước, sưng mặt, tăng cân... Chúng ta nên cảnh giác với những tín hiệu này, kịp thời kiểm tra và điều trị sớm.
Việc khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt chú trọng theo dõi chức năng thận, là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh thận. Thông qua các chỉ số chức năng thận như protein nước tiểu, nồng độ creatinine... có thể phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn về thận, từ đó kịp thời có biện pháp ứng phó.
Các bệnh mãn tính, đặc biệt là huyết áp cao và tiểu đường, là những yếu tố nguy cơ chính của bệnh thận. Đường huyết cao trong thời gian dài sẽ gây tổn thương các vi mạch của thận, dẫn đến bệnh thận do tiểu đường, còn huyết áp cao sẽ làm tăng áp lực lên mạch máu thận, đẩy nhanh sự suy thoái của thận.
Một số loại thuốc có độc tính nhất định với thận, sử dụng lâu dài hoặc quá mức có thể gây hại cho thận, ví dụ như thuốc chống viêm không steroid, một số loại kháng sinh, thuốc hóa trị...
Nếu bắt buộc phải dùng những loại thuốc này, nên tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ và kiểm tra chức năng thận định kỳ, đảm bảo việc sử dụng thuốc không gây tổn hại cho thận.
Thận không khỏe mạnh sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân, mà các vấn đề về thận thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu, chỉ có thể phát hiện thông qua quan sát tỉ mỉ và phòng ngừa.
Thông qua việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vận động vừa phải, tránh các thói quen xấu và kiểm tra sức khỏe thận định kỳ, mọi người có thể phòng ngừa hiệu quả sự xuất hiện của bệnh thận, duy trì sức khỏe lâu dài cho thận.
VietBF@sưu tập
