Châu Âu từng đứng bên bờ diệt vong, nếu đội cảm tử không kịp lao xuống khoang nước phóng xạ của Chernobyl, vụ nổ hơi nước 5 megaton sẽ thổi tung nửa lục địa, biến hàng triệu người thành nạn nhân vô h́nh của bức xạ và xóa sổ sự sống trên quy mô chưa từng có. Ba người đàn ông dám bước vào “địa ngục hạt nhân” hôm ấy đă cứu cả châu Âu khỏi ngày tận thế.
10 ngày sau vụ nổ chính, các kỹ sư có mặt đă biết về một mối đe dọa mới lớn hơn nhiều. Vụ nổ đầu tiên đă làm hỏng hệ thống làm mát bằng nước của nhà máy, khiến một vũng lớn h́nh thành bên dưới lơi hạt nhân đang tan chảy. Nếu lơi hạt nhân tiếp cận với bể nước đó, nó sẽ gây ra một vụ nổ hơi nước.
Ḷ phản ứng số 4 sau vụ nổ (ảnh chụp hồi tháng 5-1986). Ảnh: Reuters
Các chuyên gia phân tích vấn đề này nói rằng, vụ nổ có thể có sức công phá 5 megaton. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ đơn giản như vậy - tất cả hơi nước thoát ra sẽ tung các vật liệu bức xạ lên bầu trời và cuối cùng sẽ lan rộng ra toàn bộ châu Âu và Nga. Nhà vật lư Liên Xô Vassili Nesterenko nhận định rằng vụ nổ sẽ khiến châu Âu không thể sống được.
Nơi các anh hùng bước vào và không chắc sống sót trở ra
Để ngăn chặn điều này xảy ra, nguồn nước từ hệ thống làm sạch phải được đóng thủ công bằng cách vặn một van nằm trong một khoang bên dưới lơi hạt nhân đang tan chảy. Nguy hiểm là căn pḥng này chứa đầy nước có mức phóng xạ cực cao. Đội lính cứu hỏa đầu tiên đến hiện trường vào ngày 25/4, khi vụ nổ xảy ra đều đă chết vào ngày thứ 10 và họ chỉ hoạt động ở gần các phần của lơi phát nổ.
Ba trong số các công nhân nhà máy điện đă t́nh nguyện tham gia một nhiệm vụ đơn giản được hiểu là cảm tử. Họ biết rằng có ai đó phải làm việc này và đó là nhiệm vụ của họ với tư cách là công nhân của nhà máy. Họ được cảnh báo rằng rất có thể họ sẽ chết ở ngay dưới khoang do mức độ phóng xạ quá cao.
Các công nhân dũng cảm đó là Alexei Ananenko, Valeri Bezpalov và Boris Baranov. Cả ba đều t́nh nguyện thực hiện nhiệm vụ cảm tử này và đều được hỏi trước khi vào “cơi chết” là họ có muốn thay đổi quyết định hay không. Ananenko là người quan trọng nhất, bởi v́ là người duy nhất trong ca trực biết chính xác vị trí của van. Mặc dù được trang bị các phương tiện chống bức xạ tốt nhất có thể, nhưng cơ hội sống sót đối với ba anh hùng này rất ít.
Tất cả những người xả thân được trang bị đèn pin để làm nhiệm vụ và được hứa rằng trong trường hợp họ chết, chính phủ sẽ chăm sóc gia đ́nh họ v́ họ là những anh hùng. Các nhân viên cứu hỏa cố gắng bơm một ít ra trước khi các người hùng tiến vào, nên nước chỉ ngập đến đầu gối. Tuy nhiên, việc t́m thấy chiếc van đó trong một hành lang đầy đường ống cùng những chiếc van khác giống như ṃ kim đáy bể.
Họ c̣n bị áp lực bởi thời gian, v́ họ ở dưới đó càng lâu, th́ tuổi thọ của họ càng ngắn lại hay cơ hội sống sót của họ càng ít. Ananenko đă đề cập trong một cuộc phỏng vấn rằng thật kỳ diệu khi họ t́m thấy van kịp thời, v́ nhiều đường ống đă bị lệch do vụ nổ. Sau khi đóng được van xả nước, họ đi ra ngoài và rất vui khi được nh́n thấy Mặt trời. Các người hùng được đưa đến một pḥng khử nhiễm.
Những người này đă trở thành anh hùng v́ họ không chỉ cứu Chernobyl khỏi một vụ nổ tồi tệ nhất mà c̣n cho cả châu Âu. Nếu vụ nổ hơi nước xảy ra, nó sẽ giải phóng bức xạ nhiều hơn ít nhất 400 lần so với quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống Hiroshima (Nhật Bản) trong Thế chiến II.
Trong khi t́m hiểu về ba anh hùng này, tác giả đă rất ngạc nhiên khi thấy có rất nhiều thông tin không chính xác viết về họ. Hầu hết các tạp chí và bài báo đều cho rằng họ đă chết vài giờ sau nhiệm vụ. Một số người nói rằng họ đă xoay được van, nhưng không ai sống sót và tất cả đều chết ngay trong buồng, bên dưới lơi hạt nhân đang tan chảy.
Sự thật có thể được t́m thấy trong cuốn sách “Chernobyl 01:23:40” của Andrew Leatherbarrow xuất bản năm 2016. Khi viết cuốn sách này, tác giả đă nghiên cứu rất nhiều và thậm chí t́m kiếm ba người anh hùng này. Tác giả thực sự ngạc nhiên là họ đă sống nhiều năm sau khi thực hiện nhiệm vụ cảm tử của ḿnh.
Boris Baranov là người đầu tiên trong số ba người chết vào năm 2005 v́ một cơn đau tim. Không rơ liệu bức xạ mà ông bị phơi nhiễm trong nhiệm vụ có liên quan ǵ đến cơn đau tim hay không, nhưng có lẽ không phải như vậy v́ nhiều năm đă trôi qua. Vào năm 2015, Leatherbarrow nhận thấy Valeri Bezpalov khỏe mạnh và vẫn làm việc trong ngành công nghiệp hạt nhân.
Cập nhật mới nhất về Alexei Ananeko là vào đầu năm 2021 khi ông được phỏng vấn về sự hy sinh của ḿnh. Ananeko cũng đă được ca ngợi công khai ở Ukraine vào mùa hè năm 2019, khi ông được tân Tổng thống Volodymyr Zelensky trao tặng huy chương Anh hùng Ukraine v́ sự hy sinh và ḷng dũng cảm mà ông thể hiện vào năm 1986.
Bất chấp những ǵ các chuyên gia đă nói nhiều năm trước về tác động sức khỏe của ba người, tất cả họ đều đă về già và không phát triển thêm tay chân nào. Một số người cho rằng v́ họ đă có rất nhiều năm làm việc trong một nhà máy điện hạt nhân, họ có thể đă tựu tạo ra được một loại hệ thống miễn dịch nào đó đối với các bức xạ giúp họ sống sót vào ngày hôm đó.
Cũng giống như các nhân vật trong bộ phim “Suicide Squad”, bất chấp rủi ro trong nhiệm vụ, họ đă sống sót. Dù sao, hậu thế cũng phải bày tỏ ḷng kính trọng đối với những anh hùng đó v́ họ đă cứu vô số sinh mạng và tương lai của châu Âu.
Hơn một tuần sau thảm họa nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, ngày 4/5/1986, có 1.882 người bị thương phải vào bệnh viện. Ngày hôm sau, theo ấn phẩm "Chernobyl 20 năm trôi qua" của tác giả Chris Busby và Alexey Yablokov, tổng số bệnh nhân lên tới 2.757 người. Một ngày sau, 3.454 người đă đến các cơ sở y tế để điều trị. Tuy nhiên, sau đó, nhiều người trong số họ đă “phục hồi” một cách bí ẩn. Lư do “hồi phục” của họ nhanh chóng được tiết lộ khi tham khảo Nghị định thư số 9 ngày 8/5/1986, được đóng dấu “Mật”.
Theo tác giả Michael Fishkin, quy tŕnh này có các tiêu chuẩn tiếp xúc bức xạ mới do Bộ Y tế Liên Xô thiết lập - các tiêu chuẩn mới đă vượt quá các thông số trước đó 10 lần. Đáng chú ư là có trường hợp các tiêu chí đă được Bộ Y tế phê duyệt cho phép tăng gấp... 50 lần. Ngoài ra, khi xác định các tiêu chuẩn mới về mức độ phơi nhiễm của người dân với bức xạ hạt nhân, không có sự chiếu cố nào đối với phụ nữ mang thai hoặc trẻ em.
Theo Alla Yaroshinskaya và nhiều nhà nghiên cứu khác, việc thay đổi định mức phơi nhiễm phóng xạ là do các nhà chức trách muốn che giấu quy mô của thảm kịch Chernobyl. Các nhà chức trách thực sự đă làm hết sức ḿnh để tránh lan truyền thông tin về số lượng nạn nhân thực sự và các dữ kiện khác liên quan đến vụ tai nạn tại nhà máy điện hạt nhân để tránh hoang mang - điều chắc chắn sẽ làm nảy sinh nhiều vấn đề nếu mọi người biết sự thật.
Vietbf @ Sưu tầm
