- 2 máy Fairbanks-Morse, công suất 6400 mă lực [1], 2 trục chân vịt.
– Khả năng :
- Tốc độ tối đa 18,2 knots tầm hoạt động 8000 hải lư. [1]
- Tốc độ tiết kiệm 10 knots tầm hoạt động 18050 hải lư. [1]
– Radar :
SPS-51, SPS-29/Sonar SQS-1 [1]
[1] dựa theo tài liệu chính thức của Lực lượng Tuần Duyên Hoa Kỳ trong năm 1966.
Phần trang bị vũ khí dựa theo HQ Trung Úy Trương Văn Liêm K.1 OCS, phục vụ trên HQ 5 khi xảy ra trận hải chiến Hoàng Sa.
– Vũ khí :
• 1 khẩu đại bác 127 ly sân trước mũi
• 1 khẩu đại bác 40 ly đôi phía trước boong trên
• 2 khẩu đại bác 20 ly (tả, hữu) ngang pḥng lái
• 2 khẩu đại liên 50 (tả, hữu) boong trên
• 2 khẩu đại bác 40 ly đơn (tả, hữu) phía sân sau.
Khi bàn giao cho Hải quân VNCH, dàn phóng chống tàu ngầm Hedgehog (Mk10 Mod 1) và 2 dàn ống phóng thủy lôi (Mk38 Mod 5) đă bị tháo gỡ , c̣n lại 1 khẩu đại bác 127 ly và đại liên 50.
Sau khi tiếp nhận HQVN đă thiết trí thêm đại bác 40 ly và đại bác 20 ly.
– Thủy thủ đoàn :
- Khoảng 200 người.
3.-HỘ TỐNG HẠM NHỰT TẢO- HQ 10
– Trọng tải :
- 650 tấn (tiêu chuẩn) / 945 tấn (tối đa).
– Kích thước :
- Dài 56,2 m (184,5 ft) / ngang 10 m (33 ft) / tầm nước 3 m (9,75 ft).
• 1 khẩu đại bác 76,2 ly phía sân trước có tầm xa tối đa 14000 yds, tầm hữu hiệu 7500 tác xạ với tốc độ nhanh 50 phát/phút, với tốc độ thích ứng 20 phát/phút.
• 2 khẩu đại bác 40 ly (tả và hữu) phía sân sau có tầm xa tối đa 11000 yds, tầm hữu hiệu 4000 yds, tác xạ với tốc độ 140 phát/phút.
• 2 đại bác 20 ly đôi 2 phía sau pḥng lái, tầm xa tối đa 4,800 yds, tầm hữu hiệu 2,000 yds, tác xạ với tốc độ 450 phát/phút.
• 2 khẩu đại liên 30
• súng cối 81 ly (không rơ số lượng)
(dựa trên tài liệu Vietnamese Navy Fleet Command Ships của Cố vấn HQ/HK)
• Vũ khí chống tàu ngầm :
Với nhiệm vụ tuần tiễu và hộ tống các dụng cụ rà ḿn đă được tháo gỡ và thay vào đó là 2 dàn thủy l lựu đạn (depth charge rack) được thiết trí ở phía sau lái, ngoài ra c̣n có 1 dàn phóng thủy lựu đạn (hedgehog) ở phía sân trước.
– Vận tốc :
- Tối đa 14,5 knots.
Với vận tốc tiết kiệm là 8 knots tầm hoạt động 6,500 miles
"Khoảng đầu năm 1973 [/]bkhi tôi phục vụ ở Căn Cứ Hải Quân / Mỹ Tho ( CCHQ/MT) , một hôm có người Bạn học cũ là Sĩ Quan Liên Lạc T́nh Báo (SQ / LLTB) với HK ( NILO ) vào báo cho tôi tin là :
- " VC định đánh đắm 1 chiến hạm của ta ở cầu tàu CCHQ/MT " .
Tin đúng vào lúc chiếc Y Tế Hạm HQ 400 ( hay HQ 401) vừa xong công tác dân sự vụ ở thượng nguồn sông Tiền ( Tân Châu , Hồng Ngự ... ) .
Trên đường trở về Sài G̣n đă ghé Mỹ Tho , có lẽ để cho nhân viên xả hơi và đi chợ mua thực phẩm tươi .
Tôi yêu cầu người Bạn gửi cho 1 công điện chính thức , đồng thời lên tŕnh ngay cho Chỉ Huy Trưởng CHT sự việc , tôi xin tăng cường việc ném lựu đạn và gửi công điện báo cho chiếc Y Tế Hạm cùng 2 đơn vị Bạn đồn trú trong CCHQ/MT là :
- Giang Đoàn 56 Tuần Thám ( GĐ56TT) ( Bạn M làm CHP )
- Giang Đoàn 42 Ngăn Chận ( GĐ42NC ) ( Bạn N.T.V là CHP ) .
B́nh thường mỗi hôm chúng tôi chỉ xử dụng 10 ( 15 ) trái thuỷ lựu đạn MK3A2 ném không theo giờ giấc nhất định .
Hôm đó số lựu đạn được tăng gấp đôi .
Tin t́nh báo của người Bạn NILO thật chính xác .
Hai tên đặc công thuỷ của VC định đánh đắm chiếc Y Tế Hạm v́ bị lựu đạn ném nhiều hơn thường lệ nên chưa dám mạo hiểm mà chỉ thả giữa gịng chờ khi thuận tiện .
Xin được nói sơ về Đặc Công Thuỷ (ĐCT) của VC .
- Chúng không có nhiều phương tiện như Người Nhái của ta .
Để chống lạnh , chúng chỉ dùng mở ḅ trộn lọ nghẹ thoa khắp châu thân và uống thêm ít nước mắm .
- Để thở , chúng không có b́nh dưỡng khí , nên dùng 1 ống cao su để ló trên mặt nước khoảng 1 tấc nhờ xuyên qua 1 vật nổi như chiếc dép cao su .
- Chất nổ th́ chúng cột vào bộp dừa nước chế biến sao chỉ lơ lững dưới nước nhưng không ch́m lĩm .
Với những phương tiện đơn sơ như thế nhửng tên đặc công thuỷ VC có thể lặn hàng giờ dưới nước .
Không may cho 2 tên đặc công thuỷ này , đang ở giữa gịng th́ 1 tàu tuần của Giang Cảnh chạy ngang .
Thường th́ dù nước lớn hay ṛng , các vật nổi trên mặt nước ( như lục b́nh …) cũng phải trôi xuôi gịng , nhưng chiếc dép cao su có ống thở của 2 tên ĐCT th́ lại ngược gịng .
Thấy việc bất thường nhân viên chiếc Giang Cảnh liền ném xuống 1 , 2 trái lựu đạn chống người nhái làm 1 tên ĐCT chết ngay , 1 tên khác bị thương nặng cố bơi vào bờ .
Có lẻ v́ hoảng hốt thay v́ lặn trở về nơi xuất phát là Cù Lao Rồng , tên này lại bơi vô nghịch hướng và bị bắt ở bờ sông thuộc Công Viên Lạc Hồng .
Hắn được đưa vào Bệnh Viện 3 Dả Chiến để chửa trị , nhưng v́ lục phủ , ngũ tạng bị chấn động quá mạnh nên đă chết trước khi được Nhân Viên T́nh Báo Bạn khai thác .
Tiểu Khu Định Tường thông báo cho chúng tôi tin tức và chúng tôi cũng báo ngay cho các Đơn Vị Bạn .
Chiếc Y Tế Hạm HQ 400 được tin lập tức tách cầu tàu CCHQ/MT chạy một mạch về Sài G̣n .
Không biết họ đă báo cáo thế nào mà Giới chức Cao Cấp ở Bộ Tư Lệnh / Hải Quân ( BTL/HQ) và Bộ Tư Lệnh / Hạm Đội ( BTL/HĐ ) đă khen thưởng và tặng cho chiến hạm này một số tiền khá lớn , trong khi kẻ thực sự có công trong việc này là viên SQ/LLTB đă cung cấp tin chính xác và chiếc Giang Cảnh đă hạ 2 tên Đặc Công Thuỷ VC .
Phương cách làm việc của một số giới chức cao cấp của HQ thật kỳ lạ và điều này lại tái diển sau trận hải chiến Hoàng Sa 19.01.1974 mà tôi sẽ kể ở phần sau."
HÀNH QUÂN LAM SƠN 719 HẠ LÀO và ĐẠI ĐỘI 5/TĐ2/TQLC.
MX Phạm Văn Tiền
Lời tác giả:
Từ lâu đă có quá nhiều bài viết về cuộc hành quân Lam-sơn 719 tại Hạ Lào. Có nhiều người quá lạc quan cho rằng QLVNCH đă chiến thắng lớn trong cuộc hành quân nầy v́ quân ta đă phá hủy được phần lớn căn cứ hậu cần địch dọc theo hệ-thống đuờng ṃn Hồ chí minh tại cứ điểm Tchépone. Lại có vài bài viết khác lại nói rằng đây là cuộc hành quân thảm bại nhất, hao tốn nhiều xương máu của anh em binh sĩ mà chẳng có kết quả cụ thể nào. Bao nhiêu quân trang quân dụng cùng vũ khí đủ loại kể cả pháo binh và thiết giáp đem vào khi xung trận, lại phải hủy diệt tại chổ hay biếu không cho địch. Điều tai hại nhất là làm suy sụp nghiêm trọng đến tinh thần chiến đấu của nguời lính QLVNCH, v́ chẳng có đơn vị nào c̣n nguyên vẹn trong cuộc lui binh rầm rộ, hỗn độn, hấp tấp vô cùng mất trật tự chưa từng xảy ra trong quân sử của bất cứ quân đội thiện chiến nào. H́nh ảnh oai hùng của người lính lâm trận cùng đủ loại yểm trợ và các vũ khí vô cùng tối tân đă bị phai nhạt khi người lính trở về trong thất vọng, mất mát, thiểu năo như vừa thoát về từ địa ngục trần gian. Với bản thân ḿnh là Đại úy Đại đội trưởng của một đơn vị tổng trừ bị tham dự trong cuộc hành quân nầy. Tôi xin ghi lại một cách trung thực những ǵ tôi biết, tôi nghe, tôi thấy trong khả năng hiểu biết của ḿnh .Tôi muốn nói lên sự thực, một sự thật vô cùng khổ đau mà người lính QLVNCH phải đương đầu với tất cả sức lực c̣n lại của ḿnh để tồn tại trong cái chết là điều chắc chắn.
Vừa măn khóa 4/70 Đại đội trưởng tại trường Bộ Binh Thủ Đức, hết phép cũng là lúc tiểu đoàn đang nghỉ dưỡng quân sau cuôc hành quân dài 3 tháng tại Đức Dục - Quảng Nam. Đây là lần đầu tiên trong nhiều năm đơn vị được ăn Tết tại hậu cứ. Lệnh chuẩn bị hành quân được ban ra trong lúc đa số các anh em binh sĩ c̣n trể phép chưa về tŕnh diện đầy đủ. Tiểu đoàn cấm trại 100% và lệnh cho các ĐĐT bằng mọi cách, gom con cái của ḿnh lại càng nhanh càng tốt. Một số lớn binh sĩ ở trại gia binh được gọi vào để trang bị vũ khí đạn dượt sẵn sàng cho môt cuộc hành quân xa. Đại đội tôi cố gắng lắm cũng đử gần được 100 anh em, số c̣n lại sẽ được chuyển ra trong chuyến liên lạc gần nhất. Đoàn GMC của đại đội vận tải sư đoàn mang chúng tôi từ hậu cứ Tam Hà - Thủ Đức đến phi trường quân sự Biên Ḥa, để từ đây không vận bằng C130 ra Huế. Đến phi trường Phú Bài vào lúc nhá nhem tối, v́ là đơn vị di chuyển sau cùng của tiểu đoàn nên chúng tôi được lệnh đóng quân qua đêm tại công viên bên bờ sông Hương, trước mặt cửa Thượng Tứ; để rồi sáng sớm ngày hôm sau sẽ vào vùng hành quân. Xe qua An Lỗ, cầu Phổ Trạch quận Phong Điền nơi vết tích của cuộc phản kích tuyệt vời thuộc đơn vị tôi vào sáng ngày 29/6/1966. Vị tiểu đoàn trưỡng đă anh dũng hy sinh cùng hàng chục người khác. Rồi Mỹ Chánh, Quảng Trị, Ái Tử, Đông Hà...một thị trấn nhỏ bé nằm cực Bắc đất nước nơi tuyến đầu lửa đạn, vẫn c̣n đây với bao kỷ niệm ôm ấp từ những ngày mới ra trường, thành phố của đủ mọi sắc lính vẫn đi và về trong hối hả vội vàng. Qua Cam Lộ bắt đầu rẽ trái về quốc lộ 9 đường đi Savanakhet Hạ Lào để từ đây vào thẳng vùng đồi núi Khe Sanh, nơi đặt trung tâm hành quân của Quân Đoàn I cho cuộc hành quân sắp tới.
Khe Sanh là một cái tên khá quen thuộc, một vùng đất mầu mỡ nhiều đồn điền càfé thời Pháp thuộc nay đă biến thành một cứ điểm chiến lược vô cùng quan trọng trong cuộc chiến tranh nầy, nơi nổi danh với nhiều trận đánh lẫy lừng đẫm máu nhất giữa quân CSBV và lực lượng đồng minh Hoa Kỳ vào cuối năm 1967 và những tháng đầu năm 1968. Lực lượng địch đă vây hăm Khe Sanh trong ṿng 77 ngày với ư đồ biến nơi đây thành mồ chôn quân Mỹ của một Điện Biên Phủ thứ 2, nhưng rồi đă bị thảm bại tan tác dưới các cơn mưa bom đạn của một quân lực hùng mạnh nhất thế giới, trung b́nh mỗi ngày hơn 45 phi vụ B52 và 300 phi vụ oanh tạc khác yểm trợ chiến thuật. Số bom đạn được ném xuống ở đây c̣n nhiều hơn tổng số mà quân đồng minh đă xử dụng trong trận đại chiến thế giới lần 2 khi đánh bại Đức Quốc Xă.
Lần nầy để yểm trợ cho cuộc hành quân sang lănh thổ bạn, quân lực Hoa Kỳ chịu trách nhiệm khai quang các trục lộ và bảo đảm an ninh từ 2 tháng trước từ Đông Hà đến tận miền biên giới Việt Lào, đường xá và một số cầu cống được tu sửa lại thật hoàn chỉnh, phi trường quân sự Khe Sanh bị hoang phế nhiều năm nay cũng được tu bổ lại sẵn sàng cho các vận tải cơ đáp xuống tiếp tế tản thương theo nhu cầu chiến trường; một số bệnh xá dă chiến cũng được thiết lập để có thể chữa trị thương binh tại chổ. Đây là cuộc hành quân được chuẩn bị một cách khẩn trương, nhộn nhịp đại quy mô gồm nhiều đơn vị tham dự mà chẳng có yếu tố bảo mật chút nào. Xe cộ lui tới thường xuyên, tiếng rú của động cơ máy bay cùng các xe ủi đất vang rền lên xuống ngày đêm, có lẽ từ ngày khởi sự chiến tranh ở miền Nam cho đến lúc nầy chưa có cuộc hành quân nào được chuẩn bị ồn ào như vậy. Các lực lượng tham chiến gồm các trung đoàn của sư đoàn 1BB, các lữ đoàn của sư đoàn Nhảy Dù và TQLC, liên đoàn I/BĐQ và lữ đoàn I/Thiết Giáp. Ngoài các thành phần tham dự kể trên c̣n có các cố vấn Hoa Kỳ bên cạnh các đơn vị, các sĩ quan đại diện Không lực Mỹ về không trợ và không vận.
Kể từ năm 1970, sau kế hoạch Việt Nam hoá chiến tranh, quân đội Hoa Kỳ bắt đầu giảm bớt quân số tại chiến trường Việt Nam, không c̣n những cuộc hành quân của lực lượng tác chiến mà chỉ xử dụng không quân yểm trợ phối hợp cùng không quân của QLVNCH. Hệ thống cố vấn Mỹ tại các đơn vị tác chiến cũng từ đó giảm bớt và đặc biệt họ không c̣n phải tháp tùng trên bộ cùng chúng ta trong các cuộc hành quân ngoại biên. Sư Đoàn TQLC-VN tham dự cuộc hành quân Lam sơn 719 nầy gồm toàn bộ 3 lữ đoàn. Với nhiệm vụ trừ bị cho quân đoàn I, chỉ nhảy vào vùng chiến ở những giai đoạn quyết định mà thôi. Giai đoạn đầu của cuộc hành quân là dùng trực thăng đổ quân xuống các cao điểm Bắc và Nam quốc lộ 9, giới hạn bởi Bản Đông nằm giữa trục tấn công từ biên giới đến Tchépone, thiết lập các căn cứ hoả lực, yểm trợ cho các cuộc hành quân phân tán lục soát trong tương lai. Xử dụng tối đa không trợ, đặc biệt các pháo đài B52 cầy nát mục tiêu trước khi dùng bộ binh đổ xuống Tchépone.
Cuộc hành quân chính thức bắt đầu lúc 8 giờ sáng ngày 8, tháng 2 năm 1971 qua lời tuyên bố của TT Nguyễn văn Thiệu trên đài phát thanh Sàig̣n: " Cuộc hành quân có giới hạn trong thời gian và không gian với mục tiêu duy nhất là phá vỡ hệ thống tiếp liệu và xâm nhập của CSBV trên phần đất Ai-Lao mà chúng chiếm đóng và xử dụng trong nhiều năm nay để tấn công vào QLVNCH. Ngoài ra QLVNCH không có tham vọng đất đai nào tại Ai-Lao v́ VNCH luôn luôn tôn trọng nền độc lập và sự an toàn lănh thổ của Vương Quốc Ai-Lao ". Lữ Đoàn I/ND gồm các tiểu đoàn 1 và 8 cùng Lữ Đoàn I/Thiết Giáp đi tiên phong tiến dọc quốc lộ 9 và hướng Bản Đông để thiết lập căn cứ A-Lưới. Đây là căn cứ lớn nhất của cuộc hành quân và cũng là nơi đặt bộ chỉ huy Lữ Đoàn I/ND. Trên mặt Bắc tiểu đoàn 2/ND và các pháo đội cơ hữu đến điểm cao 500m nằm cách quốc lộ 9 và biên giới Việt Lào hơn 8 Km để thiết lập căn cứ 30. Tiểu đoàn 3/ND cũng nhảy trực thăng vào cao điểm 456m lập căn cứ 31 và cũng là nơi đặt BCH Lữ đoàn 3/ND. Xa hơn nữa về mặt Bắc, Liên Đoàn 21/BĐQ gồm 2 tiểu đoàn 21 và 37 được trực thăng vận đến băi đáp Ranger South cách căn cứ hỏa lực 30 khoảng 5 km về phiá Tây Bắc. Ba ngày sau tiểu đoàn 39/BĐQ được nhảy vào căn cứ Ranger North. Hai căn cứ nầy được thiết lập với mục đích quan sát sự chuyển quân của CS đồng thời làm tŕ hoăn các cuộc tấn công địch vào trục tiến quân chính.Trung Đoàn 3/SĐI/BB cũng được nhảy vào vùng tận cùng phiá Nam tại căn cứ Blue và Hotel, trong khi đó Trung Đoàn I/SĐI/BB vào hoạt động xung quanh căn cứ Delta. Mục tiêu 604 tại thị trấn Tchépone đă bị ta oanh tạc thật khủng khiếp và nhờ vậy các cuộc đổ quân của ta vào vùng nầy được hoàn tất mà không gặp được sự kháng cự nào. Địch hầu như biết trước ư định của ta nên đă phân tán mỏng ra xa để tránh thiệt hại, để rồi liền sau đó tập trung nhiều Sư Đoàn thiện chiến nhất để tấn công ta.
Chiến dịch tổng phản công của địch được mở màn ngày 18/2 khi tăng cường áp lực bao vây và tấn công căn cứ Ranger North, trung đoàn 102 thuộc sư đoàn 308/CSBV đă áp đảo được căn cứ nầy. Thời tiết xấu và cường độ pḥng không quá mạnh của CS khiến không quân không thể can thiệp hữu hiệu, đến chiều 19/2 căn cứ Ranger North bị tràn ngập, vị tiểu đoàn trưởng Vũ Đ́nh Khang TĐ39/BĐQ đă bị bắt sống, bộ phận c̣n lại do tiểu đoàn phó chỉ huy di tản về Ranger South. Căn cứ Ranger North thất thủ, quân CS tiếp tục đánh chiếm căn cứ Ranger South, t́ểu đoàn 21/BĐQ chỉ đủ sức cầm cự được 2 ngày với sự thiệt hại thật nghiêm trọng, sau đó được trực thăng vận bốc về Phú Lộc qua chuyển tiếp căn cứ 30 của Nhảy Dù. Thừa thắng xông lên vào ngày 23/2 địch bắt đầu tấn công thăm ḍ căn cứ 31, để rồi sau đó tung toàn bộ chiến xa tiến chiếm căn cứ nầy. Đại tá Nguyễn Văn Thọ lữ đoàn trưởng cùng một số sĩ quan tham mưu đă bị bắt sống, trong đó có những cái chết thật hào hùng của Thiếu Tá Hiền Tham Mưu Trưởng và Đại Úy Đương pháo đội trưởng đă tự kết liễu đời ḿnh. Đúng 6 giờ 30 sáng ngày 25/2/71, căn cứ hỏa lực 31 Hạ Lào đă hoàn toàn lọt vào tay giặc. Ngày 26/2, CS dùng 2 trung đoàn thuộc SĐ304 tiếp tục tấn công căn cứ 30 cuối cùng căn cứ nầy cũng phải di tản chiến thuật và toàn thể các khẩu pháo cơ hữu của ta bị hư hại hoàn toàn.
Trong khi địch tấn công ồ ạt ở mặt Bắc, th́ tại khu vực Đông Nam các đơn vị của trung đoàn 3/BB cũng đă bị bao vây uy hiếp. Mặc dầu cũng đă được yểm trợ bởi không quân và pháo binh đầy đủ nhưng vẫn cầm cự không nổi, sau cùng cũng phải t́m nơi an toàn để được trực thăng bốc về Khe Sanh. Trước t́nh h́nh diễn biến ác liệt của chiến trường, hết đơn vị nầy đến đơn vị khác của ta chịu trận, không sao tiếp cứu lẫn nhau, dù đă có lần khi đồn 31 bị tấn công, SĐ Dù đă đổ bộ thêm vào trận địa một tiểu đoàn để tiếp sức nhưng không sao đáp xuống bải đáp được v́ hỏa lực vô cùng mănh liệt của địch.
Về phương diện thông tin báo chí, khi các phóng viên đă thổi phồng tin tức biến những cuộc lui binh cuả chúng ta thành thảm kịch trên chiến trường, điều tệ hại nhất là đài BBC đă phóng đại việc quân ta tiến vào Tchépone trong khi cuộc hành quân mới nửa đường tới mục tiêu; chính việc nầy đă gây một sự bất lợi thật quan trọng cho việc hành quân v́ địch quân đă nắm rỏ được ư định của ta nên đă sẵn sàng chuẩn bị nghênh chiến.
Sư đoàn I/BB với trung đoàn 2 c̣n lại bằng mọi gía phải đánh chiếm Tchépone; dù chỉ là một tiểu đoàn được trực thăng vận vào trận địa cũng được, sau khi hoàn tất hoạt động trong thời gian ngắn rồi sẻ rút ra ngay. Trung đoàn I. SĐI/BB được điều quân lên mặt Bắc phía Nam sông Tchépone để tiếp ứng. Địch đă đoán được ư định của ta nên đă bố trí các đơn vị ra xa vùng sát hại dưới những trận mưa bom khủng khiếp của ta. Ngày 6/3, 120 trực thăng chuyên chở hai tiểu đoàn 2 và 4 của trung đoàn 2/SĐI/BB từ Khe Sanh đến bải đáp HOPE, cách Tchépone khoảng 4 km về phía Bắc. Hoả lực khá nặng của CS chỉ bắn rơi một trực thăng trong cuộc trực thăng vận đại qui mô nầy, ngày hôm sau quân đội VNCH tiến vào Tchépone mà không gặp một sự kháng cự nào của địch. T́nh h́nh yên tỉnh cho tới khuya th́ pháo địch bắt đầu tập trung bắn phá và điều động cả sư đoàn dùng chiến thuật biển người tấn công ta, trực thăng ta chỉ đến bốc được vài toán đầu, sau đó đành phải bó tay trước hỏa lực pḥng không dầy đặc của địch, số c̣n lại phải mở đường máu di tản về hướng Nhảy Dù. Căn cứ Lolo tại cao điểm 723 nơi bộ chỉ huy trung đoàn I/BB cũng chịu chung số phận phải di tản sau 10 ngày đêm chiến đấu ṛng ră. Tiểu đoàn 4 trung đoàn I/SĐI/BB là đơn vị ở lại sau cùng để bảo vệ cuộc lui binh, lúc về đến Khe Sanh chỉ c̣n 63 người trong tổng số 432 người, tất cả đều bị tử trận, mất tích hay bị thương. Trung tá Lê Huấn, K18 Đà Lạt, người hùng của trung đoàn I/SĐI/BB đă anh dũng hy sinh trong cuộc lui binh nầy.
Măi cho đến giờ phút nầy cũng chưa có ai có thể giải thích một cách rơ ràng tại sao các nhà lănh đạo quân sự miền Nam đă ném quân sĩ thiện chiến của họ vào mặt trận Hạ Lào, một cuộc hành quân mạo hiểm có tính cách phô trương hơn là mang về một chiến thắng thật sự. Không cần bảo mật mà chẳng có kế hoạch phối hợp rơ ràng, hệ thống chỉ huy điều hành bị bối rối không được thống nhất. Các vị tư lệnh của 2 sư đoàn tổng trừ bị của quân lực VNCH là Trung Tướng Lê Nguyên Khang và Trung Tướng Dư Quốc Đống đă không hiện diện cùng binh sĩ tại mặt trận, mặc dầu đơn vị của họ là những nổ lực chính yếu của chiến trường. Sự thảm hại toàn bộ của các lực lượng tham chiến ở giai đoạn đầu th́ việc đổ thêm quân tiếp vào giai đoạn kế tiếp quả là một điều chẳng nên, chỉ làm hao tốn thêm xương máu của binh sĩ mà thôi. Điều quan trọng nhất là c̣n tinh thần đâu nữa mà chiến đấu. Sư đoàn TQLC cuối cùng rồi cũng phải nhảy vào ṿng chiến và cũng không sao tránh khỏi số phận "tan hàng" đang dành sẵn cho ḿnh. Vào trận với một tâm lư không ổn định chuyện thất bại là điều chắc chắn sẽ xảy ra, chúng tôi như những con thiêu thân đang lao ḿnh vào lửa đỏ.
Mọi chuyện bắt đầu vào những ngày đầu tháng 3 năm 1971. Lữ đoàn 147/TQLC do Đại Tá Hoàng Tích Thông chỉ huy gồm các tiểu đoàn 2, 4 và 7 được nhảy vào căn cứ Delta. Đây là một dăy đồi có thế h́nh yên ngựa ở độ cao 550m gồm 2 mỏn nhỏ, mặt Bắc đặt BCH/LĐ, c̣n phía Nam chỉ có khả năng đủ chổ cho một pháo đội hỗn hợp gồm 2 khẩu 155ly và 4 khẩu 105 ly thuộc tiểu đoàn 2/PB/TQLC. Mặt Tây là một triền dốc đá thẳng đứng dựng, c̣n phía Đông là những rẫy hoang cùng nhiều đường ṃn chi chít.
Lữ Đoàn 258/TQLC được trực thăng vận vào đỉnh KOROC, căn cứ Đông Hà nằm trên ranh giới Lào Việt từ Lao Bảo trải dài xuống phía Nam với các tiểu đoàn 1, 3 và 8 cùng pháo đội của tiểu đoàn 3/PB/TQLC. Nhưng mặt trận chính vẫn là xung quanh vùng hoạt động của Lữ Đoàn 147. Tiểu đoàn 4/TQLC được thả xuống và bung rộng về hướng Đông Bắc, tiểu đoàn 2/TQLC chịu trách nhiệm về mặt Tây Bắc, trong khi đó tiểu đoàn 7/TQLC bảo vệ pháo binh và BCH/LĐ. Đại úy Nguyễn Hoa khoá 20 Đàlạt, trưởng ban 3/TĐ7/TQLC đă bị tử thương cùng nhiều binh sĩ khác trong cuộc pháo kích đầu tiên vào căn cứ hỏa lực. Tiểu đoàn 2/TQLC có 4 ĐĐT th́ 2 đă bị thương loại khỏi ṿng chiến đấu trong tuần lễ ra quân đầu tiên . Trung úy Kiều Công Cự ĐĐT/ĐĐ4, Đ/u Nguyễn Kim Thân ĐĐT/ĐĐ2, Tr/úy Bùi Ngọc Dũng ĐĐP/ĐĐ2, cũng đă bị thương rất nặng cùng Th/úy Trần Văn Loan. Tất cả đă được tải thương kịp thời nhưng Dũng bị chết dọc đường và sau nầy được ghi nhận là mất tích. Tr/úy Nguyễn Dũng Trí ĐĐP/ĐĐ5 được lệnh sang làm ĐĐT/ĐĐ2. Như cục đường bỏ vào hang kiến lửa, địch cứ thế mà bu vào. Sau khi đă rảnh tay ở mặt trận phía Bắc, địch tập trung đủ mọi nổ lực kể cả hệ thống pḥng không pháo binh hầu uy hiếp cô lập căn cứ. Hai trực thăng của QLVNCH đă bị bắn hạ nhưng vẫn cố gắng đáp xuống được ngay băi đáp tại BCH/LĐ, phi hành đoàn an toàn. Đó là phi vụ cố gắng cuối cùng trong chuyến liên lạc với BCH/LĐ.
Sau đó việc tiếp tế, tản thương coi như hoàn toàn bế tắc. Chỉ mới vỏn vẹn có một tuần mà bao nhiêu điều bế tắc đă xảy ra, binh sĩ bị thương mỗi ngày một nhiều không được tải thương, đạn dược lương thực bị hao hụt dần, đa số binh sĩ hoang mang giao động không c̣n tinh thần chiến đấu. Pháo binh cơ hữu của ta bị kiệt quệ hoàn toàn, mọi sự yểm trợ nhờ vào LĐ/258 tại KOROC và các phi vụ oanh tạc của không quân Hoa Kỳ. Tiểu đoàn 2/TQLC bị địch chận đánh khi hoạt động cách căn cứ khoảng 4-5 km, trong một phi vụ yểm trợ một quả bom đă lạc và nổ ngay vị trí của ĐĐ5 làm tổn thương thêm một số binh sĩ, tiểu đoàn được nhận lệnh dừng ngay tại chổ chờ lệnh. Về phiá TĐ4/TQLC cũng không có ǵ sáng sủa hơn, vẫn bị địch cầm chân và quân số mỗi ngày thêm hao hụt. Chẳng có một kho tàng nào của địch bị ta phá hủy trong giai đoạn nầy, trước t́nh thế đó, BCH/LĐ điều động TĐ2 và TĐ4 về hoạt động chung quanh căn cứ để sẳn sàng cho một cuộc rút quân trong tương lai. Biết được ư định đó nên địch càng bám theo ta rất sát, ĐĐ5/TĐ2/TQLC là ĐĐ tiền đồn ở mặt Bắc căn cứ hầu như ngày nào cũng bị địch tấn công, trong khi tất cả lực lượng của TĐ4/TQLC đă rút qua mặt về phía trong BCH/LĐ. Th/tá Nguyễn Xuân Phúc tiểu đoàn trưởng cùng Đ/úy Trần Văn Hợp tiểu đoàn phó TĐ2/TQLC cũng được điều động về nằm chung với BCH/LĐ. Một biến cố đă xảy ra thật quan trọng là một trung đội đặc công VC đă xâm nhập và chiếm được một số vị trí của đơn vị pḥng thủ, với ư địch cắt đứt mọi tiếp viện từ ngoài vào để tung quân tràn ngập BCH/LĐ. Tuy nhiên, địch cũng đă bị chận lại và sau đó một đại đội TĐ7/TQLC tới giải tỏa, địch tử thương một số, phần c̣n lại đầu hàng. Tất cả chúng thuộc SĐ/324B có nhiệm vụ tiến đánh LĐ147. Lữ Đoàn đă có lệnh di tản chiến thuật từ quân đoàn nhưng lệnh nầy chỉ phổ biến đến cấp tiểu đoàn trưởng mà thôi. Lư do thật giản dị là cố gắng duy tŕ tinh thần chiến đấu của các đơn vị hầu đủ thời gian sắp xếp cho một kế hoạch rút lui. Đại đội A Viễn Thám của Đ/úy Hiền đă được lệnh lên đường t́m hiểu t́nh h́nh địch nhưng tất cả lọt vào ṿng vây địch, một số bị bắt trong đó có ĐĐT nên Lữ Đoàn không nhận được một tin tức nào cả. Theo kế hoạch B52 sẽ thả bom trước ở 2 mặt phía Nam Bắc và Lữ Đoàn sẽ bắt đầu di chuyển ra khỏi căn cứ lúc 08 giờ tối, theo thứ tự TĐ4, TĐ7, BCH/LĐ và pháo binh, TĐ2 đi đoạn hậu. Tất cả khẩu pháo binh cùng đạn dược và lương thực dự trử bỏ tại chổ. Trong đó có gần 60 thương bệnh binh cùng nhiều tử thi đă bị thối rữa trong nhiều ngày. Một số tù binh CS cũng bị ta c̣ng tay nhốt trong các hầm trú ẩn gần đó. Trước giờ ấn định t́nh h́nh đă biến đổi khác thường một cách thật nhanh chóng. ĐĐ5/TĐ2/TQLC do tôi chỉ huy đă bị cô lập tại chổ trong mấy ngày liền không được tải thương và tiếp tế. Tất cả điểm có nước dưới chân đồi đều bị bao vây chế ngự. Trời tháng 3 với những cơn gió nắng rát miền Hạ lào cùng những đợt tấn công pháo kích liên tiếp của địch đă không làm nản đi ư chí quyết sống của chúng tôi, v́ chẳng ai c̣n cách nào chọn lựa khác hơn là "PHẢI SỐNG" để được trở về bằng chính sức lực của ḿnh. Đó là vào những ngày cuối của cuộc hành quân 21, 22/3/1971. Chúng tôi được lệnh lui binh về gần BCH hơn ...để tránh thiệt hại. Th/úy Kim trung đội trưởng vũ khí nặng cùng hạ sỉ Nghạch đă bị tử thương sau một loạt pháo kích bằng súng cối 82 ly của địch vào vị trí. Trong khi có tiếng chiến xa địch từ xa, bắt đầu mon men vào tuyến. Đó là lúc 5 giờ chiều ngày 22/3/71 và BCH/LĐ đă rút lui trước sớm hơn dự định. Đại đội tôi được lệnh di tản sau đó một tiếng đồng hồ khi chiếc T54 đầu tiên của CS bị hạ bằng khẩu SKZ 57 ly từ tay Tr/sĩ I Nguyễn Tế. Giọng Th/tá Phúc vang lên trong máy ra lệnh cho tôi '"anh phải cho con cái move down south gấp ".
Bật chạy ra khỏi hầm trú ẩn. Tôi hô to "Đ/úy Tiền ĐĐT/ĐĐ5/TĐ2/TQLC đây, các anh hăy theo tôi", vẫn cứ thế tôi măi lải nhải vào tận phía trong. BCH/LĐ trống vắng, mùi thúi rữa của tử thi nơi những chiếc poncho bọc kín không được tải thương trong nhiều ngày, vài chục người trong toán lính bị thương c̣n lại đang hờn trách cấp chỉ huy, tôi vẫn hô to "Đ/úy Tiền đây, các anh hảy theo tôi" giọng Hạ sĩ Báu người lính gan dạ của đại đội tôi bị thương vào chân hôm qua khóc to nhất "chân em bị găy làm sao chạy được ông thầy". Nước mắt tôi tuông chảy, miệng lẩm bẩm "đành chịu vậy thôi! chứ biết làm sao bây giờ" trong khi đèn chiến xa địch bắt đầu soi sáng và bắn nả theo lên đồi căn cứ.
Không thể chần chờ được nữa, có tiếng hô to của giặc phía sau "Hàng sống chống chết", tôi và 2 hiệu thính viên: Đặng Phước Thành và Nguyễn Văn Chúc cùng nắm giây leo trên đỉnh dốc đá thẳng đứng "một, hai, ba, ̣ e con ve đánh đu, tarzan nhảy dù", chiếc dây qúa tải bị đứt nửa chừng thầy tṛ rớt chồng lên nhau trên mặt đất.Tay ṃ mẫm khắp nơi trên cơ thể, đứng lên ngồi xuống, mới yên tâm là ḿnh c̣n đủ sức để mưu sinh thoát hiểm.Chúc nhe hàm răng vàng óng ánh "Có ông bà độ đó ông thầy". Tôi tập hợp tại chổ được vài ba chục mạng người, gồm nhiều đơn vị khác nhau. Tôi ra lệnh là muốn sống phải theo tôi và tuyệt đối giữ kỷ luật khi di chuyển. Th/tá Phúc (TĐT) và Đ/úy Hợp (TĐP) vẫn lên máy điều động và hướng dẫn chúng tôi theo nhiều trái sáng liên tiếp được bắn lên từ KOROC. Không cần xử dụng bản đồ và địa bàn, chúng tôi cứ nhắm hướng có trái sáng mà đi tới. Khoảng hơn nửa đêm về sáng, chúng tôi lọt ngay vào ṿng địch có tiếng hô to của người lính gác: "các đồng chí đi đâu về khuya thế.?". Toán đi đầu hốt hoảng dội ra, nhanh ư tôi điều động anh em đi hướng khác. Sáng hôm sau, trời nắng đẹp bầu trời xanh thẫm, ra khỏi khu rừng rậm là những dăy đồi tranh đầy cỏ dại loang lỗ nhiều hố bom chạy dài xa tít. Hạ sĩ Thất vẫn c̣n mang chiếc máy truyền tin trên lưng chạy đến t́m tôi khóc mếu máo: "Đại bàng ơi.! Th/úy em chết rồi ". Đinh Hồng Lạc là sĩ quan trẻ thâm niên nhất trong đại đội tôi, đẹp trai với làn da trắng mịn như con gái, người Cần Thơ và rất mùi với 6 câu vọng cổ.Chính mắt tôi thấy anh ngă gục khi có lệnh của tôi, vừa vọt ra khỏi miệng hầm, một viên đạn thượng liên trên pháo tháp xe địch đă xuyên qua màng tang. Xác anh nằm vắt ngang bên vệ đường. Chiếc đầm già L19 xuất hiện quan sát bao vùng cùng vài chiếc trực thăng vơ trang của Mỹ đă làm chúng tôi an tâm hơn. Trái khói vẫn tiếp tục bắn chỉ điểm nơi điểm hẹn. TĐ3/TQLC Sói biển được điều động từ KOROC tới để cứu nguy cho chúng tôi. Địch tốc tới, tiếp tục tấn công vào bải bốc tại điểm tập trung nầy, phi cơ Mỹ chỉ có thể tản thương được một vài đợt đầu tiên, sau đó với sự chiến đấu gan dạ của TĐ3 chúng tôi tiếp tục di chuyển tiếp đến một địa điểm an toàn khác.
Tập họp lại khi về đến Khe Sanh đại đội tôi chỉ vỏn vẹn c̣n vài chục chục thầy tṛ, phải mất gần 1 tuần lễ sau, những toán thất lạc lần lượt được các trực thăng Mỹ chở về. Đại đội tôi mất đi gần phân nửa, một hao hụt qúa lớn lao. Bộ tư lệnh QUÂN ĐOÀN I đă vinh danh chiến thắng HẠ LÀO bằng một cuộc diễn binh rầm rộ tại PHÚ VĂN LÂU, nhiều huy chương và thăng cấp cho các quân nhân tham dự. Trong đó có các đơn vị trưởng tại chiến trường. Th/tá Phúc và Đ/úy Hợp của TĐ2/TQLC cũng không ra ngoài ngoại lệ đó. C̣n tôi và Đ/úy Lâm Tài Thạnh ĐĐT/ĐĐI mỗi người một Đệ Ngũ Bảo Quốc Quân Chương với nhành dương liễu.
Ngày nay khi ngồi hồi tưởng lại mặt trận Hạ Lào, bao h́nh ảnh thân thương của những người lính trong đơn vị như c̣n lảng vảng đâu đây. Th/úy Nguyễn Kim đă chết bất ngờ trong giờ phút cuối khi chỉ mơ ước về đúng lúc ngày đứa con đầu ḷng được chào đời. Th/úy Đinh Hồng Lạc không c̣n nữa để nàng con gái Kim Oanh bên ḍng sông Kiên Long ṃn mỏi chờ đợi. Chuẩn úy Lê Văn Quế và Tr/sĩ I Tế đă lạc lỏng đâu đó trong rừng Hạ Lào không có mặt khi về lại Khe Sanh. Hạ sỉ Báo, Tr/sĩ Được, binh nh́ Ngô Văn Lẹ và bao nhiêu người thương binh khác đă ra sao.? Khi những trận bom liên tiếp dội xuống căn cứ Delta sau khi đoàn quân ta đă di tản. Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà đă chiến thắng tại các chiến trường Kampuchia, An Lộc, Quảng Trị nhưng rơ ràng chúng ta không thắng tại Hạ Lào.
Ai chiến thắng mà không hề chiến bại,
Ai nên khôn mà chẳng dại một... đôi lần
Đă đến lúc chúng ta hảy trả lại SỰ THỰC cho LỊCH SỬ, mặc dầu đó là một sự thực đau ḷng. Tôi xin ghi lại câu nói "để đời" của Trung Tướng Hoàng Xuân Lăm, người chịu trách nhiệm chỉ huy tổng quát của cuộc hành quân nầy với Đại Tá Hoàng Tích Thông LĐT/LĐ147/TQLC:
"Sao Thủy Quân Lục Chiến, nó về được nhiều thế nhỉ.!."
ARLINGTON, tháng 10-2003
MX Phạm văn Tiền.
* tài liệu tham khảo:
-Chiến sử TQLC/VN.
-Chiến tranh toàn tập của tiến sĩ NGUYỄN ĐỨC PHƯƠNG - England.
Hồi Kư
Tiến tŕnh thành lập và phát triển BC TQLC
Chiến sử TQLC
Binh Chủng TQLC
Sơ lược về BC TQLC
Trung Tá Lê Quang Trọng - Chỉ Huy Trưởng TQLCVN đầu tiên
Đại Úy Bùi Phó Chí vị Tiểu Đoàn Trưởng TQLC đầu tiên
Trung Tá Lê Nhữ Hùng - người đă góp công nhiều cho sự hùng mạnh của Đoàn Quân Mũ Xanh
Tiến tŕnh thành lập Chiến Đoàn & Lữ Đoàn
Lữ Đoàn 258
Lữ Đoàn 369
Tiểu Đoàn 1 - Quái Điểu
Tiểu Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa
Tiểu Đoàn 2 - Trâu Điên
Tiểu Đoàn 3 - Sói Biển
Tiểu Đoàn 4 - Ḱnh Ngư
Tiểu Đoàn 5 - Hắc Long
Tiểu Đoàn 6 - Thần Ưng
Tiểu Đoàn 7 - Hùm Xám
Tiểu Đoàn 8 - Ó Biển
Tiểu Đoàn 9 - Mănh Hổ
Tiểu Đoàn Tổng Hành Dinh
Tiểu Đoàn Truyền Tin
Pháo Binh TQLC
Viết cho những người pháo thủ Mũ Xanh
Một đoạn đường trong cuộc đời Y Sĩ TQLC
1963 - 1967
Mật khu Đỗ Xá
Chiến dịch Sống T́nh Thương
Hành quân Hội Đồng Sẩm
Tiểu Đoàn 2 - Trận An Qúi
Tiểu Đoàn 2 - Trận chiến Tam Quan
Tiểu Đoàn 3 - Trận Bàng Long, Cay Lậy
Tiểu Đoàn 4 - Trận B́nh Giả lúc khởi đầu
Tiểu Đoàn 4 - B́nh Giả ơi! C̣n nhớ măi
Tiểu Đoàn 5 - Trận Mộ Đức
Tiểu Đoàn 5 - Trận Mộ Đức & Cái chết của vị TĐT
Chiến Đoàn A - Trận Phụng Dư
Chiến Đoàn A - Trận Đức Cơ
Chiến Đoàn B và TĐ-5 Dù Truy Kích CQ ở Ba Gia
Chiến Đoàn B - Cuộc hành quân đổ bộ Deckhouse V Sóng Thần
1968 - Mậu Thân
Tiểu Đoàn 6 - Trận Mậu Thân
TQLC Trong Tết Mậu Thân
Chiến Đoàn A - Trận Mậu Thân
H́nh Ảnh T/T Nguyễn Văn Thiệu thăm TĐ2/TQLC
1969 - 1970
Cuộc hành quân qua Cambodia
Tiểu Đoàn 4 - Hành quân Cambodia
Tiểu Đoàn 7 - Những ngày đầu
Tiểu Đoàn 8 - Trận Cam-Bốt
Lữ Đoàn B - Vượt biên qua Kampuchia
1971 - Hạ Lào
Hành quân Lam Sơn 719
Tiểu Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa sang Lào
Tiểu Đoàn 2 - Hành quan Lam Sơn 719
Tiểu Đoàn 3 PB - Căn cứ hỏa lực Hồng Hà
Tiểu Đoàn 4 - Đêm Hạ Lào sao dài quá!
Tiểu Đoàn 9 - Trận chiến Ba Ḷng
Tiểu Đoàn 9 - Trận chiến Động Cù Mông
Khoá 22 và Lam Sơn 719 Hạ Lào
1972 - Mùa hè đỏ lửa
TQLC/VN và cuộc tấn công của csBV tại Vùng I
Tiểu Đoàn 3 - Tại Đông Hà
Tiểu Đoàn 3 PB - Tay đôi với tụi nó...
Tiểu Đoàn 4 - Mùa hè đỏ lửa
Tiểu Đoàn 5 - Những ngày đầu
Tiểu Đoàn 6 - Thần Ưng trong mùa hè đỏ lửa
Tiểu Đoàn 6 - Xé xác tăng địch
Tiểu Đoàn 7 - Ngày đầu cuộc chiến
Trận QT 72 của Lữ Đoàn 258 TQLC
Lữ Đoàn 258 - Chiến thắng Quảng Trị tháng 4, 1972
Công sản BV bị TQLC đánh bại tại Đông Hà
Hành lang máu
Tiểu Đoàn 9 - Trận chiến cầu Bến Đá
Tiểu Đoàn 9 - Rừng núi Barbara
Lữ Đoàn 369 - Trân sông Mỹ Chánh
Tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị ngày 19-6-1972
Tiểu Đoàn 1 - Thử lửa đầu tiên
Tiểu Đoàn 1 - Nhảy vào Triệu Phong
Tiểu Đoàn 1 - Đổ bộ trong ḷng địch
Tiểu Đoàn 1 PB - 20,000 đạn đại bác mỗi ngày
Tiểu Đoàn 2 - Cuộc chiến Cổ Thành Quảng Trị
Tiểu Đoàn 2 - Tiêu diệt chiến xa CSBV thuộc Tr/Đ Tăng-Thiết Giáp 202
Tiểu Đoàn 2 - Tái chiếm Dinh Tỉnh Trưởng & Toà Hành Chánh Quảng Trị
Tiểu Đoàn 3 & 6 - Tiến về Quảng Trị
Tiểu Đoàn 3 - Dựng cờ
Tiểu Đoàn 5 - Hắc Long dậy sóng
Tiểu Đoàn 5 - Đánh trên đầu địch
Người Pháo Thủ TQLC trong cuộc chiến 1972
Pháo Binh TQLC và trận Quảng Trị
Cờ bay trên Cổ Thành Quảng Trị
1973 - 1974
Tiểu Đoàn 2 - Cửa Việt, một chiến thắng vẻ vang và ngậm ngùi
Tiểu Đoàn 3 PB - Trước khi ngưng bắn
Tiểu Đoàn 4 - Hành quân Cửa Việt
Lữ Đoàn 258 - Chiến tích sau cùng
1975
Hương lộ 555 lẻ loi
Tiểu Đoàn 7 và Lữ Đoàn 147
Lữ Đoàn 147 - Di tản chiến thuật
Tiểu Đoàn 4 - Trận đánh cuối cùng
Tiểu Đoàn 9 - Trận đánh cuối cùng
Băi biển Non Nước: Một kết thúc tức tưởi, oan nghiệt
Vị TĐT cuối cùng của Tiều Đoàn 1 Quái Điểu
Y Sĩ TQLC: Những người không thích sống lâu
The Following 3 Users Say Thank You to anhhaila For This Useful Post:
Sư Đoàn 1 BB Trên Chiến Trường Phía Nam Bến Hải, khu Trị-thiên.
04/05/1999
Vương Hồng Anh.
Thể theo yêu cầu của đông đảo bạn đọc, nhất là các cựu quân nhân VNCH, muốn có những thông tin, tài liệu về chiến sử của các đại đơn vị Quân lực Việt Nam Cộng Ḥa trong suốt hơn 20 năm bảo vệ miền Nam thân yêu, Việt Báo đă khởi sự biên soạn loạt bài “Đơn vị và Chiến trường”, giới thiệu các đơn vị tinh nhuệ, những câu chuyện về chiến trường và người lính anh hùng của 11 Sư đoàn Bộ binh, hai sư đoàn tổng trừ bị Nhảy Dù và Thủy quân Lục chiến, các binh đoàn thiện chiến của các binh chủng: Biệt động quân, Thiết giáp, Lực lượng Đặc biệt, Pháo binh, Công binh chiến đấu... một số đơn vị của hai quân chủng Không quân, Hải quân, của lực lượng an ninh diện địa Địa phương quân, Nghĩa quân và Cảnh sát Quốc gia.
Để mở đầu loạt bài này, VB trân trọng giới thiệu chiến sử của đại đơn vị đầu ḷng Quân lực Việt Nam Cộng Ḥa: Sư đoàn 1 Bộ Binh, một trong những Sư đoàn thiện chiện nhất, đă cùng với lực lượng Tổng trừ bị giữ vững pḥng tuyến phía Nam Bến Hải, và cụm tuyến phía Tây hai tỉnh Trị Thiên trong 16 năm dài từ 1955-1971, bảo vệ vững vàng Tây Nam Huế trong suốt cuộc chiến Mùa Hè 1972, chận đứng các cuộc xâm nhập của Cộng quân sau khi Hiệp định Paris kư kết (27/1/1973) cho đến ngày được lệnh triệt thoái khỏi chiến trường Trị Thiên vào những ngày cuối tháng 3/1975. Trước khi tŕnh bày chi tiết về một số trận đánh lịch sử và một số câu chuyện về những nhân vật chiến trường của Sư đoàn anh hùng này, qua bài viết đầu, chúng tôi xin lược tŕnh chiến sử của Sư đoàn 1 Bộ binh:
* Từ Sư đoàn Dă chiến số 21 đến Sư đoàn 1 Bộ binh: 2 lần đổi danh hiệu; 14 lần thay đổi tư lệnh; 20 năm chiến đấu trên chiến trường Trị Thiên:
Là đại đơn vị đầu ḷng của Quân lực VNCH, Sư đoàn 1 Bộ binh được chính thức thành lập ngày 1 tháng 1/1955, với đơn vị ṇng cốt là liên đoàn 21 Bộ binh lưu động được thành lập từ ngày 1/9/1953. Đây chính là binh đoàn tiền thân của Sư đoàn.
Được h́nh thành theo kế hoạch phát triển Quân đội Quốc gia Việt Nam, trong giai đoạn đầu,đại đơn vị này được mang danh hiệu Sư đoàn Dă chiến số 21, gồm 3 trung đoàn: trung đoàn Bộ binh số 21 (gồm 3 tiểu đoàn 8, 28 và 56), trung đoàn Bộ binh số 22 (gồm 3 tiểu đoàn 23, 27 và 30), trung đoàn Bộ binh số 23 (gồm 3 tiểu đoàn: 7, 12 và 24), tiểu đoàn Pháo binh số 2.
* 14 vị tư lệnh của Sư đoàn 1 Bộ binh, có một vị 2 lần giữ chức tư lệnh Sư đoàn này, cách nhau 5 năm; tư lệnh đầu tiên: đại tá Lê Văn Nghiêm; tư lệnh cuối cùng: chuẩn tướng Nguyễn Văn Điềm.
Vị tư lệnh đầu tiên của Sư đoàn là đại tá Lê Văn Nghiêm. Khi c̣n ở cấp trung tá, ông là một trong 4 liên đoàn trưởng Bộ binh lưu động đầu tiên của Quân đội Quốc gia Việt Nam vào năm 1953, (3 liên đoàn trưởng khác là: trung tá Nguyễn Quang Hoành- đầu năm 1955 là đại tá tư lệnh Đệ nhị Quân khu; trung tá Nguyễn Khánh-năm 1964 là đại tướng; trung tá Tôn Thất Đính, năm 1963 là trung tướng). Đại tá Nghiêm người Thừa Thiên, tiến tŕnh binh nghiệp của ông từ 1950 đến đầu năm 1955, được ghi nhận như sau: thăng cấp đại úy vào năm 1950; thăng thiếu tá: 1952, tiểu đoàn trưởng đầu tiên của tiểu đoàn 30; thăng trung tá: 1953, giữ chức vụ liên đoàn trưởng liên đoàn 21 Bộ binh lưu động; thăng đại tá đầu năm 1955, giữ chức tư lệnh Sư đoàn Dă chiến số 21 (Sư đoàn 1 Bộ binh), giữa năm 1955, kiêm nhiệm chức vụ Tư lệnh Đệ nhị Quân khu (sau này là Vùng 1), thăng thiếu tướng tháng 11/1955 cùng lần với đại tá Dương Văn Minh, sau đó lần lượt giữ các chức vụ: chỉ huy trưởng Liên trường Vơ Khoa Thủ Đức (1956 đến 1960), tư lệnh Quân đoàn 3 và Vùng 3 Chiến thuật (1961-1962), tư lệnh Quân đoàn 1 và Vùng 1 chiến thuật (từ tháng 12/1962 đến tháng 9/1963); thăng trung tướng 2/11/1963 và giữ chức vụ tư lệnh Lực Lượng Đặc Biệt. Tháng 2/1964: chỉ huy trưởng trường Đại học Quân sự; tháng 11/1964, giữ chức giám đốc Nha Động viên Bộ Quốc pḥng. Về hưu đầu năm 1965. Sau đại tá Lê Văn Nghiêm, Sư đoàn 1 Bộ binh đă được chỉ huy bởi các tư lệnh sau đây:
- Từ tháng 1/1956 đến tháng11/1963: 6 vị tư lệnh (sau này đều thăng cấp tướng và giữ chức vụ từ tư lệnh Quân đoàn đến Tổng tư lệnh Quân đội): đại tá Nguyễn Khánh (1956-1957); đại tá Tôn Thất Đính (1957-1958); đại tá Nguyễn Văn Chuân (1958-1959); đại tá Tôn Thất Xứng (1959-1960); đại tá Nguyễn Đức Thắng (1960-1961); đại tá Nguyễn Văn Thiệu (1961-1962); đại tá Đỗ Cao Trí (cuối năm 1962 đến tháng 11/1963), trong thời gian giữ chức vụ tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh, đại tá Trí hai lần thăng cấp: thiếu tướng vào tháng 7/1963 (trước tháng 4/1964, cấp đại tá được thăng thẳng lên thiếu tướng), thăng trung tướng vào ngày 2/11/1963; từ tháng 9/1963 ông kiêm nhiệm chức vụ Quyền tư lệnh Quân đoàn 1 & Vùng 1 chiến thuật thay thiếu tướng Lê Văn Nghiêm.
- Từ tháng 11/1963 đến tháng 3/1975: 8 vị tư lệnh: đại tá Trần Thanh Phong (tháng 11/1963 đến cuối tháng 1/1964), trong cuộc chỉnh lư ngày 31/1/1964 do trung tướng Nguyễn Khánh chỉ huy, ông bị cất chức và bị áp giải vào Sài G̣n v́ tướng Khánh nghi ngờ ông thuộc nhóm trung tướng Trần Văn Đôn, sau một thời gian ngắn, ông được tướng Khánh cho tiếp tục quân vụ tại bộ Tổng tham mưu, và được thăng chuẩn tướng vào ngày 31/10/64 khi giữ chức tư lệnh Sư đoàn 5 Bộ binh, thăng thiếu tướng vào 31/10/1967 và lần lượt giữ nhiều chức vụ quan trọng như tham mưu trưởng Liên quân, tổng trưởng Xây dựng Nông Thôn, tư lệnh Cảnh sát Quốc gia, tử nạn v́ báy may rơi vào năm 1972 gần Phú Yên khi ông đi thanh tra với chức vụ phụ tá của trung tướng Cao Hảo Hớn, trung tâm trưởng trung tâm B́nh Định-Phát triển, đặc trách văn pḥng điều hành Chương tŕnh An ninh Thị tứ; thay thế đại tá Phong là đại tá Nguyễn Chánh Thi (từ tháng 2/1964 đến đầu tháng 11/1964), cũng như đại tá Trí, đại tá Thi đă hai lần được thăng cấp khi chỉ huy Sư đoàn 1 Bộ binh: thăng chuẩn tướng vào tháng 5/1964, thăng thiếu tướng vào cuối tháng 10/1964 và sau đó được cử giữ chức tư lệnh Quân đoàn 1 & Vùng 1 Chiến thuật thay thế thiếu tướng Tôn Thất Xứng.
Các tư lệnh kế tiếp là: chuẩn tướng Nguyễn Văn Chuân (tháng 11/1964 đến tháng 3/1966), đây là lần thứ hai chuẩn tướng Chuân chỉ huy Sư đoàn 1 BB, ông được thăng thiếu tướng vào tháng 11/1965, đến ngày 13/3/1966, được cử giữ chức tư lệnh Quân đoàn 1 thay trung tướng Nguyễn Chánh Thi; chuẩn tướng Phan Xuân Nhuận (tháng 3/1966 đến tháng 6/1966); đại tá Ngô Quang Trưởng (từ tháng 6/1966 đến tháng 8/1970), hai lần thăng cấp trong chức vụ tư lệnh Sư đoàn 1 BB: thăng chuẩn tướng vào tháng 2/1967, thăng thiếu tướng vào tháng 5/1968; chuẩn tướng Phạm Văn Phú (tháng 8/1970 đến tháng 9/1972), thăng thiếu tướng tại mặt trận tháng 3/1971 với chiến công chỉ huy Sư đoàn 1 Bộ binh trong cuộc hành quân Hạ Lào, đến tháng 9/1972, nghỉ dưỡng bệnh, đại tá Nguyễn Văn Điềm, tư lệnh phó xử lư thường vụ trong 2 tháng; chuẩn tướng Lê Văn Thân (1/11/1972 đến cuối tháng 10/1973); đại tá Nguyễn Văn Điềm (tháng 11/1973 đến ngày 29/3/1975), đại tá Điềm được thăng chuẩn tướng vào ngày 1/4/1974, bị tử nạn vào ngày 29/3/1975.
* 2 lần thay đổi danh hiệu:
Trở lại với tiến tŕnh hoạt động và phát triển của Sư đoàn này, ngày 17 tháng 9/1955, theo SVVT số 3975/TTM/1/1/SC, Sư đoàn Dă chiến số 21 cải danh thành Sư đoàn Dă chiến số 1, danh hiệu các trung đoàn và các tiểu đoàn cũng được thay đổi: trung đoàn Bộ binh số 21 đổi thành trung đoàn Bộ binh số 1, các tiểu đoàn 8, 28 và 56 đổi thành tiểu đoàn 1/1, 2/1, 3/1; trung đoàn Bộ binh số 22 đổi thành trung đoàn Bộ binh số 2, các tiểu đoàn 23, 27 và 30 đổi thành tiểu đoàn 1/2, 2/2 và 3/2; trung đoàn Bộ binh số 23 đổi thành trung đoàn Bộ binh số 3, các tiểu đoàn 7, 12 và 24 đổi thành 1/3, 2/3 và 3/3; tiểu đoàn Pháo binh số 2 thống thuộc Sư đoàn đổi thành tiểu đoàn Pháo binh số 1. Cuối năm 1958, theo quyết định cải tổ các sư đoàn dă chiến và sư đoàn khinh chiến, Sư đoàn dă chiến số 1 đổi thành Sư đoàn 1 Bộ binh, các trung đoàn Bộ binh số 1, 2 và 3 đổi thành trung đoàn 1, 2 và 3 Bộ binh.
Ngày 1 tháng 6/1965, theo kế hoạch phát triển Quân lực Việt Nam Cộng Ḥa, các trung đoàn Bộ binh có thêm tiểu đoàn thứ 4. Ba năm sau, ngày 1 tháng 6/1968, Sư đoàn 1 Bộ binh thành lập thêm trung đoàn 54 Bộ binh với trung đoàn trưởng đầu tiên là trung tá Ngô Văn Chung (thăng đại tá 1/1/1970, cuối cùng là tư lệnh phó Sư đoàn 3 Bộ binh; tự sát trong lao tù CS sau 1975); cũng trong thời gian này, trung đoàn 2 Bộ binh có thêm tiểu đoàn 5/2. Cuối năm 1968, Sư đoàn 1 Bộ binh có 4 trung đoàn Bộ binh: 1, 2, 3 và 54, 1 thiết đoàn Kỵ Binh (thiết đoàn 7), 3 tiểu đoàn Pháo binh 105 ly, 1 tiểu đoàn Pháo binh 155 ly, tiểu đoàn 1 Công Binh. Từ năm 1969, theo tổ chức mới của các sư đoàn Bộ binh, Sư đoàn 1 Bộ binh có thêm 3 tiểu đoàn yểm trợ: tiểu đoàn 1 Truyền tin, tiểu đoàn 1 Tiếp vận, tiểu đoàn 1 Quân Y. Đến tháng 10/1971, trung đoàn 2 Bộ binh được chọn làm trung đoàn ṇng cốt để thành lập Sư đoàn 3 Bộ binh.
Từ ngày thành lập cho đến tháng 3/1975, trong hơn 20 năm, Sư đoàn 1 Bộ binh đă 9 lần được tuyên dương công trạng trước Quân đội. Đầu năm 1969, quân kỳ của Sư đoàn 1 Bộ binh đă được gắn Bảo Quốc Huân Chương, và toàn quân nhân của Sư đoàn 1 được mang giây biểu chương màu tam hợp. Từ năm 1960 đến 1975, trên chiến trường Trị Thiên, Sư đoàn đă lập nhiều chiến công lớn qua các cuộc hành quân mang tên Lam Sơn, những thành tích lẫy lừng nhất là 5 lần đánh bại cuộc tấn công quy mô của sư đoàn 324 B CSBV, lần đầu tiên tại mặt trận phía Nam sông Bến Hải vào tháng 4/1967, lần cuối cùng tại mặt trận Tây Nam Huế trong cuộc chiến Mùa Hè 1972. Riêng trong tháng 2/1971, Sư đoàn 1 Bộ binh đă cùng với Sư đoàn Nhảy Dù, Sư đoàn Thủy quân Lục chiến, Lữ đoàn 1 Kỵ Binh, lực lượng Biệt động quân Quân khu 1 tham dự cuộc hành quân Lam Sơn 719 Hạ Lào.
The Following 3 Users Say Thank You to anhhaila For This Useful Post:
Cuộc hành quân Lam Sơn 719 trên đất Hạ Lào từ ngày 8 tháng 2 đến ngày 25 tháng 3 năm 1971.
Đến tháng 1 năm 1971, lực lượng bộ binh và không quân Hoa Kỳ đă tấn công và ném bom các tuyến tiếp tế của CSBV trong bảy năm nhằm ngăn chặn ḍng tiếp tế hậu cần cho lực lượng Cộng Sản Bắc Việt . Tuy nhiên, tuyến tiếp tế hậu cần chính của CSBV thường được gọi là đường ṃn Hồ Chí Minh vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí, vật tư và quân tiếp viện cho các bộ chỉ huy CSBV hoạt động trong Miền Nam Việt Nam. Đồng thời, cuộc bầu cử Tổng Thống Hoa Kỳ năm 1968 và việc đưa ra chính sách "Việt Nam hóa chiến tranh" đối với Việt Nam đă dẫn đến: việc cắt giảm dần dần, mặc dù thận trọng, quân đội chiến đấu của Hoa Kỳ trong nước; tăng cường huấn luyện của Hoa Kỳ cho Quân Đội Việt Nam Cộng Ḥa để có thể độc lập trong tương lai; và chuyển giao các hoạt động an ninh và tấn công lớn cho QLVNCH. Trong nội bộ Miền Nam Việt Nam, cuộc bầu cử mùa thu năm 1971 đang chờ giải quyết đă buộc Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu phải chứng minh được thành công quân sự.
LAM SƠN 719, là một hoạt động quan trọng tại thời điểm quan trọng trong cuộc chiến, phản ảnh mối quan tâm đối với cả các vấn đề quân sự và chính trị. Hoạt động này sẽ là một nỗ lực dứt khoát để đóng con đường ṃn HCM, sẽ ngăn chặn bất kỳ kế hoạch nào của CSBV cho một cuộc tấn công mùa khô năm 1971 thông qua cú sốc tâm lư và phá hủy vật chất, sẽ chứng minh sự thành công của chính sách hiện tại của Hoa Kỳ về việc rút quân và các hoạt động độc lập của QLVNCH, và sẽ khuếch đại tinh thần của Hoa Kỳ và QLVNCH sau những thành công của năm 1970.
Lên kế hoạch: Chiến dịch DEWEY CANYON II và LAM SON 719
Đường ṃn Hồ Chí Minh là một loạt các con đường, đường ṃn và đường ṃn cung cấp hỗ trợ hậu cần cho các hoạt động của CSBV ở Lào, Campuchia và Miền Nam Việt Nam. Mạng lưới phân nhánh của đường ṃn được kết nối với nhau bằng các nút hậu cần trung tâm được t́nh báo quân sự Hoa Kỳ gọi là Khu vực căn cứ (BA). Tchepone một mục tiêu trung tâm của LAM SƠN 719 là trung tâm bị nghi ngờ của CSBV BA 604. BA 604 là căn cứ hậu cần chính cho toàn bộ đường ṃn và là điểm thu thập và phân phối chính cho người và vật tư trên khắp Lào, Campuchia và Miền Nam VN. Do tầm quan trọng của BA 604 trong mạng lưới đường ṃn lớn hơn, người ta đưa ra giả thuyết rằng việc chiếm giữ và phá hủy Tchepone sẽ cắt đứt Đường ṃn tại nút quan trọng nhất của nó và làm tổn hại đến khả năng tiếp tục các hoạt động tấn công của CSBV. Kế hoạch rộng răi đă phác thảo cuộc xâm nhập được đề xuất là một hoạt động kết hợp có mục tiêu hạn chế gồm bốn giai đoạn của Hoa Kỳ và QLVNCH.
Giai Đoạn Một sẽ bao gồm Lữ Đoàn 1 của Hoa Kỳ, Sư Đoàn Bộ Binh Cơ Giới số 5, tái lập Căn cứ chiến đấu Khe Sanh, bị bỏ hoang vào năm 1968 và bảo vệ Tuyến đường 9 từ Đông Hà đến biên giới Lào - Miền Nam VN. Việc tái lập Khe Sanh và mở Đường 9 sẽ cung cấp điểm dàn dựng và điểm xuất phát cho các giai đoạn hoạt động tiếp theo. Việc lập kế hoạch cho giai đoạn hai đă chứng kiến nhiều lần sửa đổi và ngay cả ở trạng thái cuối cùng cũng phải chịu sự thay đổi với sự chấp thuận không chắc chắn của giới lănh đạo. Tổng Thống Nixon đă phê duyệt kế hoạch.
Giai đoạn Hai cuối cùng, theo đó Sư Đoàn 1 Bộ Binh của Quân Đội Việt Nam Cộng Ḥa sẽ tấn công về phía tây dọc theo hành lang dài 15 dặm tập trung vào Đường 9. Đồng thời với cuộc tiến công của ḿnh, Sư Đoàn 1 BB sẽ thiết lập các căn cứ hỏa lực ở phía bắc và phía nam thung lũng Sông Xepon để bảo vệ cả hai bên sườn. Khi Sư Đoàn 1 BB đến Mục tiêu A Loui (làng Bản Đông và điểm giữa biên giới Lào-VNCH và Tchepone), Sư Đoàn Nhảy Dù sẽ phát động một cuộc tấn công cơ động bằng đường không của lữ đoàn vào Tchepone. Kế hoạch của QLVNCH đă được ban hành khác rất nhiều so với kế hoạch được Tổng Thống Nixon phê duyệt. Kế hoạch này, vốn quá phức tạp, h́nh dung Sư Đoàn Nhảy Dù QLVNCH, Lữ Đoàn 1 Thiết Giáp và Tiểu Đoàn 8 Nhảy Dù tấn công về phía tây dọc theo Đường 9. Các hoạt động hỗ trợ trên không sẽ đưa một tiểu đoàn nhảy dù vào Mục tiêu A Loui, hai tiểu đoàn nhảy dù và ba tiểu đoàn của Nhóm Biệt Kích số 1 vào phía bắc Đường 9, và Trung Đoàn 1 và 3 của Sư Đoàn 1 BB vào phía nam Sông Xepon. Lữ Đoàn Nhảy dù số 2 sẽ tấn công Tchepone bằng trực thăng ngay khi Mục tiêu A Loui được bảo vệ. Pháo binh Hoa Kỳ bắn từ ngay bên trong biên giới RVN sẽ hỗ trợ từ xa nhưng sẽ không mạo hiểm vào bên trong Lào; Lực Lượng Hoa Kỳ bị cấm tham gia hoạt động chiến đấu trên bộ bên trong Lào theo Tu Chính Án Cooper-Church.
Các chiến sĩ Tiểu Đoàn 1 Trung Đoàn 3, Sư Đoàn 1 BB bên khẩu pháo 12 ly 7 pḥng không tịch thu của CSBV.
Sau khi QLVNCH chiếm được Tchepone, Giai đoạn Ba kêu gọi các hoạt động t́m kiếm và tiêu diệt trong phạm vi BA 604 AO để bảo đảm các tuyến tiếp tế hậu cần của CSBV bị cắt đứt. Giai đoạn bốn, giai đoạn cuối cùng, chỉ đạo Không Quân Việt Nam Cộng Ḥa rút lui trở lại theo Đường 9 hoặc rút lui dọc theo Đường 914, qua BA 611 (nằm ở phía đông Mường Nông) và A Shau. Việc rút lui qua BA 611 có thể có lợi ích là gây hư hại cho kho phân phối nhiên liệu và tiếp nhiên liệu chính của đường ṃn HCM. Thành phần Hoa Kỳ của hoạt động này được đặt mật danh là DEWEY CANYON II; thành phần Không quân Việt Nam Cộng Ḥa được đặt mật danh là LAM SON 719.
Thực hiện: Chiến dịch DEWEY CANYON II
Việc lập kế hoạch cho DEWEY CANYON II và LAM SƠN 719 không chỉ giới hạn ở các nhân viên Hoa Kỳ và QLVNCH. Bằng chứng cho thấy CSBV đă biết về một cuộc tấn công được lên kế hoạch gần hoặc qua biên giới VNCH-Lào. Để ứng phó với bức tranh t́nh báo tích lũy đang h́nh thành, CSBV đă thành lập Bộ tư lệnh 702 như một đơn vị chỉ huy chung có nhiệm vụ chống lại bất kỳ cuộc tấn công nào của Hoa Kỳ và QLVNCH. Sự tự tin vào đánh giá t́nh báo của họ tăng lên sau khi DEWEY CANYON II được khởi xướng và việc tái chiếm Khe Sanh nhưng không được xác nhận đầy đủ cho đến khi lực lượng RVNAF vượt biên giới vào Lào. Vào thời điểm LAM SƠN 719 được triển khai, Cộng Sản Bắc Việt đă có hơn 33,000 quân ở vùng lân cận Tchepone; lực lượng tăng viện bổ sung sẽ được gửi đến khu vực này, nâng tổng quân số của CSBV lên khoảng từ 36,000 đến 60,000 quân và 170-200 súng pḥng không. Mục tiêu quân sự và chính trị của LAM SƠN 719 là trọng tâm đối với các quyết định tác chiến của CSBV cũng như đối với QLVNCH. Mục tiêu của Bộ tư lệnh 702 và mặt trận Đường 9 Nam Lào, như được tóm tắt trong bản báo cáo của Ủy Ban Trung Ương Đảng Cộng Sản gửi đến lực lượng CSBV vào ngày 31 tháng 1 năm 1971, tương đồng với mục tiêu do chính quyền Nixon và Thiệu thiết lập:
“Cuộc giao tranh sắp tới sẽ là một trận chiến quyết định về mặt chiến lược. Chúng ta sẽ chiến đấu không chỉ để giữ quyền kiểm soát hành lang vận tải chiến lược mà c̣n tiêu diệt một số đơn vị lực lượng dự bị chiến lược của địch để có thể gây ra một thất bại đáng kể cho một phần âm mưu ‘Việt Nam hóa’ của chúng, thúc đẩy nỗ lực kháng chiến của chúng ta nhằm giải phóng Nam Việt Nam và bảo vệ Bắc Việt Nam, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế một cách vẻ vang và rèn luyện lực lượng chủ lực của chúng ta trong hỏa lực chiến đấu. Quân đội của chúng ta chắc chắn phải giành chiến thắng trong trận chiến này.”
Chiến dịch DEWEY CANYON II bắt đầu lúc 00:00-04:00 giờ (thời gian thay đổi) ngày 30 tháng 1 năm 1971, với Lữ đoàn 1 Hoa Kỳ, Sư Đoàn Bộ Binh Cơ Giới số 5, di chuyển về phía tây từ căn cứ Hỗ Trợ Hỏa Lực (FSB) Vandergrift dọc theo hai trục hội tụ tại Khe Sanh. Khe Sanh đă bị tấn công lúc 08:30 giờ mà không có sự kháng cự nào của đối phương. Sau khi căn cứ chiến đấu Khe Sanh được tái lập, các tiểu đoàn tấn công đă di chuyển đến khu vực hoạt động của họ trong khi các đơn vị pháo binh và hỗ trợ củng cố các vị trí bên trong và xung quanh Khe Sanh. Thương vong của Hoa Kỳ liên quan đến DEWEY CANYON II là nhẹ. Trong số khoảng 9,000 quân Hoa Kỳ tham gia, lực lượng Hoa Kỳ đă chịu 55 tử trận và 431 người bị thương.
Chiến dịch LAM SON 719
Sự nhầm lẫn về các kế hoạch cho LAM SƠN 719 bắt đầu gần như từ các giai đoạn lập kế hoạch ban đầu của chiến dịch và vẫn tiếp diễn trong suốt quá tŕnh thực hiện chiến dịch. Tuy nhiên, những hiểu lầm giữa các đồng minh không phải là trở ngại duy nhất đối với sự hợp tác suôn sẻ giữa Không Quân Hoa Kỳ và Không Quân Việt Nam Cộng Ḥa. Làm phức tạp thêm những khó khăn về mặt lập kế hoạch và hoạt động là môi trường vật lư của không phận chiến trường. Trên không, thời tiết và địa h́nh sẽ đóng vai tṛ then chốt trong hành động sắp tới. Mặc dù LAM SƠN 719 được thực hiện trong mùa khô, sương mù dày đặc và mưa đă làm giảm tầm nh́n ở cả khu vực hoạt động và phía đông dăy núi Annamite, nơi có nhiều tài sản không quân hỗ trợ. Tầm nh́n tối đa, khi thời tiết quang đăng, chỉ có từ khoảng trưa cho đến khi mặt trời lặn khoảng sáu giờ sau đó. Ngay cả với những hạn chế về tầm nh́n thường xuyên, các tài sản không quân Hoa Kỳ và Không quân Việt Nam Cộng ḥa vẫn rất quan trọng đối với cuộc ném bom trước khi phóng, hỗ trợ chiến đấu trực tiếp và yểm trợ trên không khi kết thúc chiến dịch. Trực thăng và hỗ trợ trên không tầm gần của Hoa Kỳ cũng bị ảnh hưởng tương tự bởi địa h́nh xung quanh Tuyến đường 9 và Tchepone. Địa h́nh gồ ghề với độ cao thay đổi nhanh chóng khiến cho các chuyến bay theo đường đồng mức và bay theo đường đất trở nên cực kỳ khó khăn. Địa h́nh thay đổi buộc các tài sản triển khai và hỗ trợ của Không quân Hoa Kỳ và Không quân Việt Nam Cộng ḥa phải bay ở độ cao cao hơn mong muốn; các đường bay cao hơn và nhất quán hơn lần lượt giúp CSBV dễ dàng nhận dạng, theo dơi và giao tranh hơn. Để chống lại việc CSBV nhắm mục tiêu vào các LZ có khả năng xảy ra, các máy bay C-130 của Không Quân Hoa Kỳ và máy bay tấn công chiến thuật đă phá hủy thêm các LZ khỏi thảm thực vật rậm rạp. Tuy nhiên, khi đến nơi, nhiều LZ bị phát hiện bị các mảnh vỡ của vụ nổ cản trở hoặc nhỏ hơn mức cần thiết. Ngoài ra, việc sử dụng nhiều lần các LZ hiệu quả và việc sử dụng liên tục các phương pháp tiếp cận trên không đến các LZ này đă làm giảm cả yếu tố bất ngờ và tốc độ tiến công đồng thời tăng hiệu quả của pḥng thủ trên không và trên bộ của CSBV. Tổn thất trên không của Không quân Hoa Kỳ và Không quân Việt Nam Cộng ḥa đặc biệt đáng kể trong LAM SƠN 719 do sự kết hợp của các hoạt động cơ động trên không quy mô lớn, hỗ trợ trên không xuyên biên giới và không lư tưởng. Chiến dịch trên bộ phải đối mặt với những khó khăn về địa h́nh của riêng nó. Không chỉ lực lượng chính đang tiến công hoạt động trong lănh thổ do kẻ thù nắm giữ và cải thiện về mặt hậu cần trong nhiều năm mà địa h́nh cục bộ và thảm thực vật rậm rạp khiến việc di chuyển khỏi các mạng lưới vận tải đă thiết lập gần như không thể đối với các lực lượng cơ giới.Tuy nhiên, tốc độ tiến quân đến Mục tiêu A Loui không được duy tŕ. Quy mô của các hoạt động trên không và trên bộ đ̣i hỏi phải huy động một số lượng lớn máy bay để đưa vào, tiếp tế và hỗ trợ trên không. Tuy nhiên, khả năng pḥng thủ kiên quyết của CSBVvà các hoạt động trên không gần như không ngừng nghỉ đă khiến ngày càng nhiều máy bay bị loại khỏi biên chế do mất mát hư hỏng và cần bảo dưỡng.
Tỷ lệ hao hụt của máy bay bay thường ảnh hưởng đến số lượng và loại hoạt động trên không có thể được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Các quyết định đồng thời từ giới lănh đạo chính trị và chiến dịch trên bộ đang phát triển đă làm chậm đáng kể bước tiến của Không Quân Việt Nam Cộng Ḥa. Các lực lượng địch đă lợi dụng sự tiến quân bị đ́nh trệ của Không quân Việt Nam Cộng Ḥa để tạo lợi thế cho ḿnh. Để củng cố các vị trí của ḿnh, CSBV đă nỗ lực cô lập và phá hủy các vị trí chặn phía bắc của QLVNCH như một phần của một phong trào lớn hơn nhằm cắt đứt Tuyến đường 9 như một hành lang tiếp tế và hoạt động tấn công trên bộ của QLVNCH (Sander 2014: 118-119, 123-125, 141-157). Phải mất một tháng giao tranh đẫm máu để QLVNCH tiến chậm chạp đạt được mục tiêu cốt lơi của chiến dịch. Vào ngày 6 tháng 3, các thành phần của QLVNCH cuối cùng đă tấn công bằng đường không vào Tchepone, đầu tiên đổ bộ xuống băi đáp được lên kế hoạch ở cực tây của chiến dịch, LZ Hope. Mặc dù mục tiêu chính của LAM SƠN 719 đă đạt được, nhưng sức kháng cự của CSBV ngày càng mạnh mẽ hơn. CSBV đă tránh chiến thuật đánh và rút được sử dụng để chống lại các cuộc xâm lược của Hoa Kỳ và QLVNCH vào Campuchia, thay vào đó sử dụng các ṿng pháo binh hỏa lực trực tiếp và gián tiếp, thiết giáp do Liên Xô sản xuất và các cuộc tấn công của bộ binh để giảm thiểu một cách có hệ thống các căn cứ hỏa lực trên đỉnh đồi của QLVNCH. Đến thời điểm này, các chiến dịch thông thường của CSBV chống lại các căn cứ hỏa lực và khu vực tập trung quân của QLVNCH đă dẫn đến việc Đường 9 trở thành một tuyến đường di chuyển an toàn; tuyến đường rút lui chính của QLVNCH sẽ là một thử thách của các cuộc phục kích liên tục và tàn khốc. Mười ngày sau khi chiếm được Tchepone và trái với lời khuyên của Tướng Creighton Abrams, khi đó là Tư Lệnh Bộ Tư Lệnh Hỗ trợ Quân Sự Hoa Kỳ tại Việt Nam, Tổng Thống Thiệu đă ra lệnh rút quân QLVNCH. Sự thành công của cuộc rút lui QLVNCH phụ thuộc rất nhiều vào kế hoạch, sự phối hợp giữa Hoa Kỳ và QLVNCVH và sự lănh đạo của từng cá nhân. Các vấn đề gây khó khăn cho việc lập kế hoạch và thực hiện hoạt động cũng xuất hiện trong quá tŕnh rút quân. Nhiều đơn vị đă bị loại bỏ hoặc tự loại bỏ khỏi các vị trí chặn trước khi các đơn vị tiền phương khác được rút lui. Việc rút quân sớm có nghĩa là nhiều đơn vị, và thực tế là toàn bộ lực lượng tấn công nếu quan sát từ cấp độ vĩ mô, sẽ phải vật lộn để quay trở lại biên giới trong các cuộc tấn công quấy rối liên tục. Các đơn vị cuối cùng (trừ hai đơn vị trinh sát Thủy Quân Lục Chiến c̣n lại bên kia biên giới làm nhiệm vụ tuần tra cảnh báo sớm cho Khe Sanh) đă đến được vùng đất tương đối an toàn của VNCH vào ngày 25 tháng 3, mười ngày gian khổ và đẫm máu sau khi lệnh rút quân được ban hành lần đầu tiên.
Hiệu ứng của Chiến Dịch.
Đến ngày 6 tháng 4 năm 1971, LAM SƠN 719 đă chấm dứt và kết quả ngay lập tức được ghi nhận: việc chiếm giữ Tchepone, mặc dù thành công, nhưng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn; các kho tiếp tế của địch được phát hiện trong BA 604 AO ít hơn so với đánh giá t́nh báo ước tính (hầu hết vật liệu đều nằm ngoài tầm hoạt động của các cuộc càn quét của QLVNCH xung quanh Tchepone); và tính khả thi của "Việt Nam hóa" như một phương tiện để rút quân Hoa Kỳ thành công ở Đông Nam Á ngày càng bị nghi ngờ. Cả thực tế về việc QLVNCH rút quân và báo chí đưa tin về nó đều làm lu mờ những thành công trong hoạt động mà chính quyền Nixon nêu bật. LAM SƠN 719 đă chỉ ra rằng QLVNCH hoàn toàn phụ thuộc vào các Cố Vấn và vật liệu của Hoa Kỳ để lập kế hoạch, phối hợp và thực hiện các hoạt động tấn công quy mô lớn. Như dự kiến từ hành động lớn hơn của chiến dịch DEWEY CANYON II LAM SƠN 719, thương vong của tất cả các lực lượng tham gia đều cao. Số liệu thống kê thương vong cho LAM SƠN 719 khác nhau, nhưng Trung tâm Lịch Sử Quân Sự của Quân Đội Hoa Kỳ đă cung cấp số liệu thương vong nhất quán nhất. Lực lượng địch được báo cáo là 13,636 tử thương từ ước tính thận trọng là 22,000 chiến binh trong khu vực hoạt động; chỉ có 69 binh lính địch được báo cáo là tù binh chiến tranh. QLVNCH báo cáo là 1,483 tử thương, 5,420 bị thương và 691 mất tích từ lực lượng tham gia chiến đấu khoảng 17,000 người. Lực Lượng Hoa Kỳ phải chịu một số lượng lớn tổn thất về máy bay trực thăng với 108 trực thăng bị phá hủy và 600 trực thăng bị hư hại. Trong số khoảng 10,000 quân nhân Hoa Kỳ tham gia LAM SƠN 719, Hoa Kỳ đă phải chịu 215 tử thương, 1,149 bị thương và 42 mất tích. Việc tính toán tỷ lệ thương vong là 62 phần trăm cho địch, 45 phần trăm cho Không Quân Việt Nam Cộng Ḥa và 14 phần trăm cho Hoa Kỳ, làm nổi bật hơn nữa quy mô cam kết chính trị mà cả hai bên đă thực hiện đối với hành quân LAM SƠN 719 và mức độ khốc liệt của cuộc chiến đă trải qua.
Huy hiệu TĐ1ND – Tiểu Đoàn 1 Nhảy dù có 5 Đại đội.
ĐĐ đầu tiên mang số zero (0) hay ĐĐ10, là ĐĐ chỉ huy có nhiệm vụ bảo vệ Bộ chỉ huy Tiểu đoàn.
ĐĐ10 được trang bị nhiều vũ khí cộng đồng như :
- Đại liên M50ly chống biển người
- Một khẩu Đại bác 90ly không giật
- Một khẩu Đại bác 57ly không giật
- Một khẩu súng cối 81ly
- Bốn khẩu Đại liên 60ly cho 4 Trung đội.
Ngoài ra c̣n có các giàn máy vô tuyến điện, quân xa, v.v.
Bộ chỉ Huy TĐ1ND c̣n có thêm một ban Quân y gồm :
- Một y sĩ Tiểu đoàn và một số y tá.
Các Đại đội tác chiến của TĐ1ND gồm :
- ĐĐ11ND, 12, 15 (x13), & 14, mỗi ĐĐ có :
- 3 Trung đội tác chiến và 1 Trung đội súng nặng.
Mỗi ĐĐ tác chiến của TĐ1ND được trang bị :
- 1 khẩu Đại bác không giật 90ly và 1 khẩu Đại bác không giật 57ly
- Một khẩu súng cối 60ly, 4 khẩu Đại liên M60, 4 khẩu phóng lựu M79, v.v.
Vũ khí cá nhân cho Đại đội phó trở xuống là súng trường M16.
Phương tiện Liên lạc là các máy vô tuyến điện loại PRC–25 chạy pin.
Ban chỉ huy ĐĐ c̣n có một Sĩ quan Đề–lô pháo binh được TĐ1PBND biệt phái để giúp yểm trợ hỏa lực Pháo binh và Phi pháo khi cần.
Dưới đây là Huy hiệu các Đại đội thuộc TĐ1ND. H́nh thức giống nhau nhưng màu sắc khác nhau.
Huy hiệu ĐĐND được đeo trên hai cầu vai của các TTMĐ thuộc TĐ1ND.
Từ trái : Đại Đội 10/Chỉ huy , ĐĐ11 , ĐĐ12 , ĐĐ15 [x13], ĐĐ14
([x13]: TĐ1ND kỵ số 3 và 13 nên chỉ có Trung đội 5 [x3] và Đại đội 15 [x13])
Là hậu thân của Chiến Đoàn I Nhảy Dù được thành lập ngày 15/11/1961 do Thiếu tá Dư Quôc Đống làm Chiến Đoàn Trưởng đầu tiên.
Trung tướng Dư quốc đống
Bộ Chỉ Huy Chiến Đoàn với quân số 49 quân nhân Nhảy Dù có nhiệm vụ :
– Đảm trách việc chỉ huy chiến thuật trong các cuộc hành quân phối hợp từ 2 Tiểu Đoàn Nhảy Dù trở lên.
– Đặt kế hoạch chỉ huy hành quân và yểm trợ cho các Tiểu Đoàn thống thuộc.
– Liên lạc để xin yểm trợ hỏa lực cho các Tiểu Đoàn thống thuộc khi các đơn vị Nhảy Dù được tăng phái cho các Sư Đoàn Bộ Binh hoặc Khu Chiến Thuật hoặc Vùng Chiến Thuật.
Và nhiệm vụ này được chấm dứt khi Chiến Đoàn trở về hậu cứ.
Bản doanh của CĐIND nằm trong căn cứ Hoàng Hoa Thám.
Đến ngày 10 tháng 9/1964 Trung tá Dư Quốc Đống được thăng cấp đại tá và lên làm Tư Lệnh Lữ Đoàn Nhảy Dù bàn giao lại cho Trung tá Bùi Kim Kha.
Ngày 2 Tháng 3 năm 1966, sau trận giải vây quận Thuần Mẫn tại Quân Khu 2, Thiếu tá Hồ Trung Hậu đang là TĐT/TĐ5ND được chỉ định thay thế Trung tá Bùi Kim Kha chỉ huy CĐIND.
Đại tá Hồ Trung Hậu tư lệnh phó Sư đoàn Nhảy Dù VNCH
Về sau do nhu cầu chiến trường ngày một gia tăng, thêm các Tiểu Đoàn tác chiến và các Tiểu Đoàn Pháo Binh 105ly Nhảy Dù được thành lập, Lữ Đoàn Nhảy Dù được phát triển thành Sư Đoàn Nhảy Dù vào ngày 1 tháng 12 năm 1965.
Do đó cơ cấu tổ chức Sư Đoàn Nhảy Dù được cải tổ, thêm nhiều đơn vị yểm trợ tiếp vận như :
- Truyền Tin, Công Binh, Quân Y... được nâng cấp.
Đến ngày 1/5/1968 Bộ Chỉ Huy Chiến Đoàn I ND được cải danh thành Bộ Chỉ Huy Lữ Đoàn Nhảy Dù để chỉ huy chiến thuật các đơn vị thống thuộc và tăng phái theo nhu cầu :
–Chỉ huy các thành phần tác chiến và yểm trợ do SĐND tăng phái khi hành quân.
–Tiếp nhận và xuất phái các thành phần tăng cường mau lẹ khi chiến trường đ̣i hỏi.
–Tổ chức các cuộc hành quân cấp Lữ Đoàn, hoặc hành quân dài hạn.
–Giám sát sự di chuyển về an ninh của các thành phần tăng phái yểm trợ.
–Thiết lập hệ thống liên lạc với các bộ chỉ huy cao cấp và bộ chỉ huy kế cận.
–Giám sát huấn luyện chiến thuật cho các đơn vị cơ hữu.
–Tổ chức hành quân độc lập khi được tăng cường đầy đủ các thành phần yểm trợ.
–Khả năng điều khiển và kiểm soát lối 5 Tiểu Đoàn hành quân.
–Tính cách di động 100%.
Lữ Đoàn Trưởng/LĐIND đầu tiên là Trung tá Hồ Trung Hậu.
Trên phương diện tổ chức, Lữ Đoàn I Nhảy Dù gồm có :
–Bộ Chỉ Huy Lữ Đoàn và các Ban Tham Mưu 1, 2, 3, 4, 5 và Truyền Tin.
–Đại Đội Chỉ Huy Công Vụ/LĐIND.
–Đại Đội 1 Trinh Sát Nhảy Dù.
–Tiểu Đoàn 1 Pháo Binh Nhảy Dù.
–3 Tiểu Đoàn tác chiến : Tiểu Đoàn 1, 8 & 9 Nhảy Dù.
–Trung Đội Truyền Tin/LĐIND với nhiệm vụ thiết lập :
- Hệ thống liên lạc hữu tuyến
- Vô tuyến
- Hỏa bài quân
- Mật mă và điện báo từ BCH/LĐ đến tất cả các đơn vị thống thuộc.
–Trung Đội 1 Truyền Tin do Tiểu Đoàn Truyền Tin/SĐND tăng phái với nhiệm vụ :
- Thiết lập hệ thống liên lạc hữu tuyến, siêu tần số, giải tần đơn, Viễn ấn tự, vô tuyến âm thoại, điện báo, hỏa bài quân và mật mă từ BCH/LĐ đến BTL/SĐND.
– Đại Đội 1 Công Binh do Tiểu Đoàn Công Binh/SĐND tăng phái.
–Đại Đội 1 Quân Y do TĐQY/SĐND tăng phái.
–Phân Đội 1 Tiếp Vận do Tiểu Đoàn Yểm Trợ/SĐND tăng phái.
Về phương diện chiến thuật, khi nhu cầu hành quân đ̣i hỏi, bất cứ Tiểu Đoàn Nhảy Dù tác chiến nào cũng có thể được BTL/SĐND chỉ định để kết hợp thành một lực lượng đáp ứng cho nhu cầu chiến trường của Bộ Chỉ Huy Lữ Đoàn ngay cấp thời.
Đến ngày 25/1/1968 Trung tá Hồ Trung Hậu bàn giao chức vụ Lữ Đoàn Trưởng LĐIND lại cho Thiếu tá Lê Quang Lưỡng.
Sau khi nhận bàn giao LĐIND ngày 27/1/1968 Thiếu tá Lê Quang Lưỡng và BCH LĐIND được điều động ra Huế thay thế BCH/LĐIIND do Trung tá Đào Văn Hùng chỉ huy với 3 Tiểu Đoàn 2, 7 và 9 Nhảy Dù để bảo vệ cho Huế và Quảng Tri tại QKI [Quân Khu I] trong dịp tết Mậu Thân.
Đến ngày 15/7/1972 Đại tá Lê Quang Lưỡng được chỉ định giữ chức vụ Phụ tá HQ cho Tư Lệnh SĐND, ông bàn giao lại cho Trung tá Lê Văn Ngọc chỉ huy LĐ1 Nhảy Dù.
Ngày 24/7/1974, Đại tá Lê Văn Ngọc thuyên chuyển về đặt dưới quyền sử dụng của Bộ Nội Vụ, ông bàn giao LĐIND lại cho Trung tá Nguyễn Văn Đỉnh chỉ huy LĐIND cho đến tháng 4/1975.
Các Vị Chỉ Huy Liên Tiếp:
1. Thiếu tá Dư Quốc Đống(15/11/1961–10/09/1964)
2. Thiếu tá Bùi Kim Kha(11/09/1964–01/03/1966)
3. Thiếu tá Hồ Trung Hậu(02/03/1966–25/01/1968)
4. Thiếu tá Lê Quang Lưỡng(26/01/1968–15/07/1972)
5. Trung tá Lê Văn Ngọc(16/07/1972–24/07/1974)
6. Trung tá Nguyễn Văn Đỉnh(25/07/1974–30/04/1975)
–Hành quân Lam Sơn 183 Giải toả Huế trong trận Tết Mậu Thân 1968 (QK1)
–Hành quân Chiến Dịch Toàn Thắng (QK3)
–Hành quân Toàn Thắng 12/68–20/68 (QK3)
–Hành quân Dân Chí 6–7 (QK3)
–Hành quân Ven Đô (QK3)
–Hành quân Toàn Thắng 43/ĐB 1/70 (QK3)
–Hành quân Toàn Thắng Đại Bàng 2/70 (QK3) (Kampuchia)
–Hành quân Toàn Thắng 1/71 –2/71 (QK3)
–Hành quân Lam Sơn Đại Bàng 72 (QK1)
–Hành quân Đại Bàng 18 A–B (QK1)
TUYÊN DƯƠNG CÔNG TRẠNG :
Hiệu kỳ Lữ Đoàn I Nhảy Dù được 3 lần tuyên dương công trạng trước Quân Đội, được ân thưởng dây biểu chương màu Anh Dũng Bội Tinh với nhành Dương liễu.
Về huy chương cá nhân, các chiến sĩ Lữ Đoàn I Nhảy Dù đă được ân thưởng :
–7 Đệ Tứ Đẳng Bảo Quốc Huân Chương kèm Anh Dũng Bội Tinh với nhành dương liễu
–18 Huân Công Bội Tinh kèm ADBT/NDL
–142 Anh Dũng Bội Tinh với nhành dương liễu
–345 Anh Dũng Bội Tinh Ngôi Sao Vàng
–1001 Anh Dũng Bội Tinh Ngôi Sao Bạc
–2197 Anh Dũng Bội Tinh Ngôi Sao Đồng.
Tài liệu tham khảo :
–Insignia of The Republic Of VietNam Airborne Division copyright @ 2002 by Harry F. Pugh.
–Tiểu Sử và Thành Tích của Sư Đoàn Nhảy Dù do BTL/SĐND/Pḥng TLC ấn hành năm 1972.
–Phỏng vấn trực tiếp một số chiến hữu và Niên Trưởng trong SĐND.
Đại úy Vơ Trung Tín – Tiểu Đoàn Truyền Tin SĐND – 714–856–9202
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
