|
Bộ Lao động đưa ra tỷ lệ thất nghiệp của Việt Nam năm 2014 là 2,08 %, đây là tỷ lệ rất thấp so với thế giới, nhưng thực ra đó là đă tính cả những nghề không có trong danh mục.
Đă có nhiều bài báo và lời phát biểu đánh giá rằng tỷ lệ thất nghiệp của Việt Nam rất khôi hài.
Bà Nguyễn Thị Xuân Mai – vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số – Lao động nói với báo Tuổi Trẻ: “Khi điều tra về thất nghiệp, điều tra viên sẽ hỏi trong tuần trước khi được hỏi anh chị có giờ lao động nào tạo thu nhập hay không. Nếu câu trả lời là có th́ người đó được coi là có việc làm.”
Với cách tính này th́ sinh viên thất nghiệp chạy xe ôm, hay chạy chợ đều được coi là có việc làm.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách Quốc gia, Đại học Khoa học Xă hội và Nhân văn TP.HCM) cho báo Tuổi Trẻ biết: “Tôi rất băn khoăn với lập luận của cơ quan Thống kê khi cho rằng “nếu có thu nhập, hưởng lợi từ hoạt động khác th́ vẫn được coi có việc làm.”
Liệu một người ăn xin – có thu nhập hằng ngày đàng hoàng – có được xem có việc làm không? Hay những kẻ giật đồ, móc túi – có thu nhập – cũng là có việc làm chăng? Không nên tính kiểu hễ có thu nhập là có công việc.
Phải nh́n thẳng vào thực trạng xă hội, vào sức khỏe của nền kinh tế đất nước, đừng nên đưa ra những số liệu lạc quan quá đà sẽ không có lợi cho phát triển kinh tế.
Thỉnh thoảng chúng ta lại đưa ra những số liệu rất lạc quan – không hiểu là để động viên người dân hay chính các cơ quan nhà nước đang động viên nhau?
Người dân thật ra họ không quan tâm tỷ lệ thất nghiệp của các anh đưa ra là bao nhiêu phần trăm mà chỉ quan tâm chuyện thực tế họ có việc làm hay không.
Cho nên những con số thống kê kiểu “tự sướng” như thế này ảnh hưởng đến cuộc sống người dân không bao nhiêu nhưng lại tác động rất xấu đến uy tín của chính cơ quan đưa ra thống kê khi người dân cảm thấy tỷ lệ ấy, con số ấy không đáng tin cậy.”
Ở Việt Nam rất nhiều người phải làm những nghề không có trong danh mục. Ở nước ngoài trong giờ làm việc th́ phố xá rất vắng người, c̣n ở Việt Nam th́ giờ nào cũng đông. Ở Hà Nội, Sài G̣n lúc nào cũng đông đúc, náo nhiệt, ở các tuyến phố chính th́ lúc nào cũng có thể tắc đường. Tại sao người ở ngoài đường nhiều thế? Bởi mọi người đều đang hối hả làm việc.
Ở ngoài đường rất nhiều người đang làm việc, mà với những nghề hiếm thấy trên thế giới, hay những việc mà không thể gọi là “nghề” (chúng tôi tạm gọi là nghững nghề không có trong danh mục). Họ rất khổ, bởi v́ không được học hành, không có bằng cấp nên không xin được việc làm hoặc làm công nhân trong nhà máy, mà phải lam lũ ngoài đường.
Họ hầu hết là từ nông thôn đến, do thu nhập nông nghiệp quá thấp, nên họ phải bỏ ruộng, lên phố để kiếm sống. Hơn nữa những người này lại rất nghèo nên không có vốn để đầu tư cho sản xuất, v́ vậy họ phải nai lưng cả ngày để kiếm tiền lo cho cả gia đ́nh, con cái họ cũng vậy. Có thể điểm qua một vài việc đang có hàng triệu người tham gia hiện nay.
Một là nghề chở thuê
Nghề xe ôm đ̣i hỏi phải có xe máy, đến việc vận chuyển hàng hóa cồng kềnh trong các thành phố bằng xe máy như: vận chuyển hàng hóa, giao hàng, chở vật liệu xây dựng, đất, rác thải…họ chở bằng những chiếc xe cũ nát, thậm chí không c̣n biết là loại xe ǵ. Họ phải làm việc bất kể thời tiết nóng hay lạnh, ngày hay đêm, mà nỗ lực vất vả ngày chỉ được vài trăm ngh́n đồng.
Nếu bạn đă từng nh́n thấy những người chở các bao tải phế thải xây dựng cao chất ngất th́ sẽ thấy thương xót cho người lao động của ḿnh quá khổ mà thu nhập lại quá thấp. Nếu năm 2018 thu hồi xe máy cũ th́ những người này nguy cơ thất nghiệp, thế nhưng họ sẽ không bao giờ được gọi là thất nghiệp, v́ họ không có quyền thất nghiệp, họ phải tự kiếm sống bằng mọi cách, v́ không có bất kỳ khoản an sinh xă hội nào dành cho họ cả.
Hai là nghề chạy chợ, bán lẻ
Nghề này đă có từ xa xưa, trước đây chỉ những nông dân ở gần các thành phố vào buôn bán dạo, sáng đi tối về. Nhưng bây giờ đă trở thành một nghề phổ biến của nông dân nghèo lên phố, với số lượng rất đông. Công cụ lao động chỉ là chiếc xe đạp, vài giỏ đựng hàng, với vài trăm ngh́n tiền vốn, sáng ra họ đến các chợ đầu mối mua hàng với giá bán buôn và đưa đi bán rong khắp thành phố.
Họ bán đủ các loại từ trái cây, rau , quả, đồ ăn sáng, quà vặt, đến cả đồ dùng đủ loại như dày, dép, đồ nhựa… Họ cũng chỉ bán được cho người nghèo, với giá phải chăng, v́ người giàu th́ mua hàng ở siêu thị. V́ không được công nhận là “nghề” nên luôn bị công an xua đuổi, bắt bớ. Nếu ngày nào không may bị thu mất xe đạp và hàng hóa th́ cả nhà có nguy cơ phải nhịn đói.
Ba là nghề chăm sóc người bệnh tại các bệnh viện
Đây là một nghề mới phát sinh trong gần đây, người bệnh quá nhiều, chỉ nói riêng ung thư, thật là kinh hoàng với thông tin tỷ lệ tử vong do ung thư của người Việt Nam cao nhất thế giới. Mỗi năm chúng ta có thêm 150.000 ca ung thư mới, tốc độ tăng 5,4%/năm, với 75.000 người chết v́ ung thư hàng năm.
Những bệnh nhân nằm viện lâu ngày th́ cần phải thuê người trông hộ. Những người này đều là nông dân, nhưng do truyền nhau kinh nghiệm nên họ có thể chăm sóc bệnh nhân tốt như y tá. Những người làm nghề này không chỉ cần có sức khỏe, trung thực, tinh ư, tận t́nh, không ngại khó, được các y tá ở các bệnh viện tin tưởng giới thiệu cho người nhà bệnh nhân.
Có y tá đă ước tính số người đang làm nghề này vào khoảng 100.000 người trên cả nước. Họ ngủ ngày, trông đêm, với mức lương 200.000 đồng/ ngày, chỉ lúc trẻ sung sức mới làm được. Nhưng nghề này cũng không được thừa nhận.
Bốn là nghề bán hàng nước, nghề bán vé vé số dạo
Nghề này không mới, nhưng hiện nay số người tham gia nhiều, nên cũng đáng gọi là một nghề. Bán vé số dạo đă nuôi sống không biết bao nhiêu nông dân miền Tây nghèo khó. C̣n bán nước trà ở Hà Nội th́ quá nhiều, tràn lan chỗ nào cũng có, có nơi các quán ngồi san sát, quán nào cũng đông người, đây là chỗ giải khát cho những bác xe ôm, chị bán hàng rong. Cũng là người nghèo phục vụ người nghèo, nên thu nhập rất thấp, nhưng những cụ già Hà Nội không bán nước th́ không có nguồn thu nhập để sống. Không có thống kê nào về số lượng quán nước, nhưng thực sự là không ít, thực sự là cứu cánh cho rất nhiều người nghèo.
Năm là nghề đồng nát, nhặt rác
Được tính là “nghề” v́ số lượng người tham gia rất nhiều, nếu để ư, họ thường xuyên ở ngoài đường phố. Họ đi làm từ sáng tinh mơ, đến tối mịt hàng ngày, với 1 chiếc xe đạp cũ kỹ, họ đi khắp các ngơ phố, lùng sục các túi rác, các thùng rác để t́m các thứ có thể bán được, dù chỉ là mảnh b́a, vỏ chai. Đây thực sự là những người rất nghèo khổ. Họ hắt chiu từng đồng kiếm được để sống qua ngày.
Rất nhiều người nghèo khó, ví như ở miền tây, dù chính quyền đă có các chính sách “xóa đói giảm nghèo”, nhiều bài báo và phát biểu cho thấy hiệu quả rất tốt của các chương tŕnh này, nhưng sự thật thế nào cần nh́n vào thực tế , rất nhiều tệ nạn xă hội hay những tệ nạn mà không thể xem là “nghề” phát triển.
Nhiều người con gái miền tây đă phải nhắm mắt chấp nhận làm dâu Đài Loan, Hàn Quốc, Mă Lai… để có thu nhập giúp đỡ gia đ́nh. Dâu Đài Loan ở miền Tây nhiều đến nỗi mỗi ngày ở sân bay Cần Thơ có 3 chuyến đi Đài Loan, trong khi ở Sài G̣n th́ chỉ có 2 chuyến. Để thấy được thực tế thống khổ của người dân.
|
|
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
