Theo như thông tin cho hay là Trung Quốc mong muốn tìm mọi cách để thu hồi các kho báu của mình về lại, sau khi có những kho báu của Trung Quốc đã bị đánh cắp bởi nhiều nước châu Âu.
Mọi việc bắt đầu với một sự kiện lạ ở Stockholm vào năm 2010: những chiếc xe bốc cháy trên đường phố vào một buổi tối mùa hè đầy sương mù. Nhưng ngọn lửa chỉ là trò dương đông kích tây nhằm thu hút sự chú ý của cảnh sát. Khi những chiếc xe này phát hỏa, một nhóm trộm đã chạy về phía dinh thự của hoàng gia Thụy Điển và đột nhập vào Khu trưng bày cổ vật Trung Quốc trong khuôn viên Cung điện Drottningholm.
Ở đó, những tên trộm lấy những cổ vật chúng muốn từ bộ sưu tập nghệ thuật. Cảnh sát nói với báo chí rằng những tên trộm đã bỏ trốn bằng xe máy đến một hồ nước gần đó, thả xe xuống nước và tẩu thoát bằng thuyền cao tốc. Vụ trộm diễn ra chưa đầy 6 phút.
Vụ trộm táo bạo
Một tháng sau, ở Bergen, Na Uy, những kẻ đột nhập từ trần nhà kính lấy đi 56 món đồ từ Bộ sưu tập cổ vật Trung Quốc tại Bảo tàng KODE. Sau đó, nhóm cướp ở Anh ập vào Bảo tàng Phương Đông ở Đại học Durham, tiếp theo là bảo tàng ở Đại học Cambridge. Kế đến, vào năm 2013, KODE đã bị trộm viếng thăm một lần nữa; kẻ gian đã cuỗm thêm 22 viên xá lợi bị bỏ sót trong lần đột nhập đầu tiên.
Có lẽ các quan chức an ninh tại Lâu đài Fontainebleau đáng nhẽ nên dự đoán rằng khu vực này có thể là mục tiêu tiếp theo của nhóm trộm.
Sau khi Di Hòa viên cũ ở Bắc Kinh bị phá hủy, nhiều kho báu đã được chuyển đến Lâu đài Fontainebleau.
Với hơn 1.500 phòng, lâu đài là một mê cung với đầy sự sang trọng. Nhưng khi nhóm trộm ghé thăm ngay trước bình minh ngày 1/3/2015, chúng nhắm thẳng tới Bảo tàng Trung Quốc của cung điện. Được tạo ra bởi nữ hoàng cuối cùng của nước Pháp, vợ của Napoléon III, phòng trưng bày có rất nhiều tác phẩm quý hiếm đến mức giá trị của chúng được coi là không thể đo đếm được.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nguồn gốc của những kho báu đó ngày càng trở thành một chủ đề nhạy cảm: Phần lớn bộ sưu tập của bảo tàng đã bị lính Pháp đánh cắp từ Trung Quốc vào năm 1860 từ Di Hòa viên - hay "Cung điện Mùa hè" ở Bắc Kinh.
Trong cảnh âm u trước bình minh, nhóm trộm đi tới cánh phía tây nam và đập vỡ một cửa sổ. Chúng trèo vào bên trong, bước qua tấm kính vỡ, và nhanh chóng bắt tay vào công việc đánh cắp kho báu của nữ hoàng. Trong vòng 7 phút, chúng đã biến mất, cùng với 22 món đồ giá trị nhất của bảo tàng: bình sứ; một mạn đà la làm bằng san hô, vàng và ngọc lam; một con Chimera tráng men cloisonné; và nhiều đồ giá trị khác.
Cảnh sát nhanh chóng xuất hiện nhưng không làm được gì mấy. Trước khi rút lui, nhóm tội phạm đã dùng bình cứu hỏa phun bọt tuyết khắp nơi để xóa dấu vân tay, dấu chân và loại bỏ mọi manh mối khả thi. "Những tên trộm biết chúng đang làm gì và biết chính xác những gì chúng muốn", chủ tịch bảo tàng, Jean-François Hebert, nói với báo chí. "Nhóm trộm rất chuyên nghiệp." Ông nói thêm: "Vụ trộm là một cú sốc khủng khiếp".
Thu hồi mọi thứ
Trong những năm sau kể từ vụ trộm Fontainebleau, các vụ trộm vẫn tiếp tục diễn ra khắp châu Âu - đôi khi táo bạo không khác gì phim ảnh. Không thể xác định chính xác quy mô của nhóm tội phạm, bởi vì nhiều vụ trộm không bao giờ xuất hiện trên các mặt báo. Các quan chức an ninh và quản lý bảo tàng đôi khi miễn cưỡng công khai những thất bại của chính họ, vừa để tránh mất mặt vừa để tiết kiệm chi phí nâng cấp an ninh.
Lâu đài Fontainebleau. Ảnh: Paul Popper/Popperfoto
Nhưng những vụ trộm được công khai đều có những điểm tương đồng nổi bật. Những kẻ phạm tội đều cẩn thận và chuyên nghiệp. Chúng dường như đang đánh cắp một danh sách các vật phẩm nhất định và để lại những đồ vật có giá trị cao nhưng không nằm trong danh sách đó.
Cụ thể, nhóm trộm tập trung vào các tác phẩm nghệ thuật và cổ vật từ Trung Quốc, đặc biệt là những món đồ đã bị quân đội nước ngoài cướp phá. Nhiều món trong số những đồ vật này được ghi chép rõ ràng và được công chúng biết đến, khiến chúng rất khó bán và khó trưng bày.
Trong nhiều trường hợp, các cổ vật này vẫn chưa được tìm thấy; chúng dường như biến mất vào hư không. Sau vụ cướp đầu tiên ở Stockholm, một quan chức cảnh sát đã nói với báo chí rằng "dựa kinh nghiệm của tôi, đây là vụ trộm theo đơn đặt hàng". Khi các vụ trộm ngày càng hiện hữu, mối nghi ngờ rằng nhóm trộm thực hiện phi vụ theo chỉ thị từ nước ngoài ngày càng trở nên rõ rệt. Nhưng nếu điều đó là sự thật, một câu hỏi hiển nhiên được đặt ra: Ai là người đặt hàng?
Trong thế kỷ 20, các nhà lãnh đạo Trung Quốc dường như hầu như không quan tâm đến những cổ vật bị mất và bị cướp khỏi đất nước này. Nghệ thuật từng bị coi là biểu tượng của sự suy đồi tư sản, nên bị phá hủy hơn là bảo tồn. Tuy nhiên, vào đầu những năm 2000, Trung Quốc đã trở nên giàu có và tự tin hơn. Khi này, Trung Quốc ngày càng quan tâm tới nghệ thuật và cho rằng cổ vật là niềm tự hào dân tộc.
Các chiến dịch đã được triển khai để đem cổ vật trở lại Trung Quốc. Một trong những tập đoàn lớn nhất Trung Quốc, China Poly Group - do nhà nước điều hành, đã khởi động một chương trình "trong bóng tối" nhằm tìm kiếm và thu hồi các tác phẩm nghệ thuật bị đánh mất. Tập đoàn này bán mọi thứ, từ đá quý đến tên lửa đã tham gia dự án với các quan chức có liên hệ với tình báo quân sự Trung Quốc.
Vào năm 2009, một năm trước khi xảy ra vụ trộm ở Stockholm, Bắc Kinh thông báo rằng họ có kế hoạch cử một "đội săn tìm kho báu" đến nhiều cơ sở khác nhau trên khắp Mỹ và châu Âu. Các viện bảo tàng không có biết gì về mục đích của nhiệm vụ bí mật này. Người Trung Quốc đến để đánh giá các bộ sưu tập, để tiến hành nghiên cứu hay để thu hồi các cổ vật? Quan trọng hơn, đội săn kho báu thu thập thông tin cho ai?
Khi một đội tám người đến Bảo tàng Thủ đô New York, đội này được dẫn đầu bởi một nhà khảo cổ học và phần lớn bao gồm các nhân viên từ truyền thông nhà nước Trung Quốc và bảo tàng cung điện của Bắc Kinh. Khi cả nhóm thăm dò và hỏi về tác phẩm nghệ thuật được trưng bày, một nhà nghiên cứu tên Liu Yang băng qua các hành lang dài ở bảo tàng, tìm kiếm những đồ vật mà anh ta có thể nhận ra. Chuyến thăm kết thúc mà không có vấn đề gì, nhưng rõ ràng có thể thấy Trung Quốc không còn bằng lòng ngồi thụ động và hy vọng cổ vật sẽ tự tìm đường quay về. Cuộc đi săn chính thức bắt đầu.
Chẳng bao lâu sau, các vụ trộm kỳ lạ xuất hiện khắp châu Âu.
