Kiểm soát Thượng viện, đảng Dân chủ có thể thúc đẩy các đề cử của Tổng thống Biden, đồng thời ngăn phe Cộng ḥa cản trở sáng kiến lập pháp của ông.
Bốn ngày sau khi hàng chục triệu người Mỹ đi bỏ phiếu giữa kỳ, chiến thắng sít sao của ứng viên Dân chủ Catherine Corter Masto giành ghế thượng nghị sĩ bang Nevada vào cuối ngày 12/11 đă góp phần định đoạt cục diện chính trị Mỹ, đồng thời giảm bớt áp lực cho Tổng thống Joe Biden.
Với chiến thắng của Masto, đảng Dân chủ hiện nắm 50 ghế Thượng viện, trong khi Cộng ḥa có 49 ghế. Dù bang Georgia phải tổ chức bầu cử ṿng hai để quyết định ghế thượng nghị sĩ cuối cùng, kết quả không c̣n quá quan trọng với đảng Dân chủ, bởi họ đă nắm quyền kiểm soát Thượng viện nhờ vai tṛ Chủ tịch Thượng viện của Phó tổng thống Kamala Harris, người có thể bỏ lá phiếu định đoạt nếu cán cân giữa hai phe là 50-50.
"Cuộc bầu cử này là một chiến thắng và minh chứng cho những nỗ lực của chúng tôi", Lănh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Schumer chia sẻ, cho rằng đây là thành quả từ chương tŕnh nghị sự của đảng Dân chủ.
Cuộc đua kiểm soát Hạ viện chưa được định đoạt, nhưng đảng Cộng ḥa đang có lợi thế khi giành được 212, trong khi Dân chủ hiện có 204 ghế. Mỗi đảng cần tối thiểu 218 ghế để có thể chiếm thế đa số tại Hạ viện.
Tổng thống Mỹ Joe Biden trong hội nghị về nạn đói ở thủ đô Washington hôm 28/9. Ảnh: AFP.
Kịch bản phe Cộng ḥa kiểm soát Hạ viện đủ dập tắt mọi hy vọng của Tổng thống Biden về một chương tŕnh nghị sự lập pháp sâu rộng và thuận lợi trong hai năm tới. Tuy nhiên, bằng cách giữ lại thế đa số ở Thượng viện, đảng Dân chủ có thể đóng vai tṛ như một bức tường thành ngăn nỗ lực của phe Cộng ḥa nhằm đảo ngược các sáng kiến lập pháp của Tổng thống Biden trong hai năm qua.
Hạ viện do đảng Cộng ḥa kiểm soát có thể đưa ra các dự luật nhằm đảo vô hiệu hóa những chương tŕnh quan trọng của ông Biden như nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Nhưng khi đảng Dân chủ nắm Thượng viện, các dự luật này sẽ "chết yểu", bởi bất cứ dự luật nào của Mỹ đều phải được lưỡng viện quốc hội thông qua trước khi tŕnh lên tổng thống kư thành luật.
Đảng Dân chủ cũng đă ngăn được kịch bản phe Cộng ḥa kiểm soát lưỡng viện quốc hội và biến ông Biden thành một "tổng thống bất lực" trong hai năm tiếp theo.
Khả năng kiểm soát Thượng viện của Dân chủ c̣n giúp mở ra cánh cửa để những đề cử của Tổng thống Biden cho các vị trí ở chính quyền liên bang và cơ quan tư pháp được dễ dàng thông qua.
"Điểm khác biệt chính giữa một quốc hội do hai đảng chia nhau kiểm soát với một quốc hội do đảng Cộng ḥa kiểm soát hoàn toàn chính là khả năng bổ nhiệm các vị trí trong cơ quan tư pháp và chính quyền của Tổng thống Biden", Kyle Kondik, chuyên gia chính trị tại Đại học Virginia, nói.
Khi điều hành Thượng viện, cơ quan có chức năng phê chuẩn các đề cử của tổng thống theo hiến pháp, đảng Dân chủ sẽ dễ dàng thông qua các lựa chọn của ông Biden cho những vị trí thẩm phán ṭa án liên bang.
Trong hai năm qua, khi đảng Dân chủ kiểm soát lưỡng viện quốc hội, các thẩm phán do ông Biden đề cử đă được phê chuẩn với tốc độ chóng mặt, tương đương với Donald Trump, người từng công khai khoe rằng đă đưa rất nhiều thẩm phán thuộc phe Cộng ḥa vào ṭa án.
Trong hai năm tới, ngay cả khi để mất Hạ viện, thế đa số của đảng Dân chủ tại Thượng viện cũng sẽ giúp ông Biden dễ dàng đề cử người vào bất cứ vị trí trống nào trong Ṭa án Tối cao, động thái có thể ảnh hưởng tới nhiều thập kỷ sau, v́ các thẩm phán này có nhiệm kỳ trọn đời.
Hồi tháng 3/2016, lănh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell thuộc đảng Cộng ḥa khi đó từng chặn tất cả đề cử của tổng thống Dân chủ Barack Obama sau khi thẩm phán Ṭa án Tối cao Antonin Scalia qua đời, nói rằng người Mỹ nên có tiếng nói về quá tŕnh bổ nhiệm thẩm phán mới thông qua cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 năm đó.
Khi không giành được quyền kiểm soát Thượng viện, đảng Cộng ḥa sẽ không thể dựng một rào cản như vậy với ông Biden trong hai năm tới.
Thượng viện cũng là nơi phê chuẩn các quan chức trong nội các của tổng thống và một số vị trí quan trọng khác như quan chức Cục Dự trữ Liên bang hay các đại sứ.
Nếu thành viên trong nội các rời nhiệm sở trong hai năm cuối nhiệm kỳ của ông Biden, những người thay thế họ có thể dễ dàng được phê chuẩn hơn tại Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ngược lại, nếu đảng Cộng ḥa kiểm soát Thượng viện, ông Biden sẽ phải đề cử các ứng viên có khả năng đạt đồng thuận cao từ hai đảng để tăng cơ hội được phê duyệt.
Các dự luật ngân sách vốn rất cần thiết để ngăn chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ được thông qua dễ dàng hơn ở Thượng viện, v́ chỉ cần yêu cầu đa số phiếu phê chuẩn.
Ngoài ra, bằng cách nắm Thượng viện và các ủy ban của nó, đảng Dân chủ có thể chặn các cuộc điều tra được Hạ viện do phe Cộng ḥa kiểm soát khởi xướng nhắm vào chính quyền ông Biden. Họ cũng có thể ngăn bất cứ nỗ lực nào nhằm luận tội tổng thống.
Tổng thống Biden và các cộng sự đă hết lời ca ngợi chiến thắng quan trọng của đảng Dân chủ tại Thượng viện. "Chúng tôi thấy hài ḷng về kết quả. Và tôi biết ḿnh không lạc quan một cách ảo tưởng", ông Biden nói.
Vị thế của ông Biden trong đảng đă được củng cố. Các cố vấn của ông hiện đầy tự tin nói về kế hoạch tái tranh cử nhiệm kỳ hai của ông. Các đối thủ cũ như thượng nghị sĩ tự do Elizabeth Warren cũng ca ngợi ông Biden.
"Chiến thắng này thuộc về Joe Biden", bà Warren nói hôm 13/11.
VietBF©sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
