Có những người, khi nhắc đến ta không thể chỉ gói gọn họ trong danh hiệu hay một vai tṛ cố định. Michelle Obama là một người như thế. Bà không chỉ là cựu Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ mà c̣n là nguồn cảm hứng của hàng triệu người, là biểu tượng của sự kiên cường, trí tuệ và ḷng nhân ái.
Người phụ nữ không để thế giới quyết định ḿnh là ai
Nếu phải dùng một h́nh ảnh để mô tả Michelle Obama, đó hẳn là một ngọn đèn rực sáng trong màn đêm. Bà không phải là người phụ nữ sinh ra để nép ḿnh sau ánh hào quang của ai đó. Dù là khi bước vào chính trường với tư cách vợ của Barack Obama hay khi trở thành một nhà hoạt động xă hội độc lập, Michelle Obama luôn mang theo một thần thái riêng: sự tự tin, trí tuệ, ḷng dũng cảm và t́nh yêu thương.
Khí chất ấy không phải tự nhiên mà có. Nó được hun đúc từ những tháng năm tuổi thơ lớn lên trong một gia đ́nh lao động gốc Phi tại Chicago, nơi bà học được rằng tri thức là vũ khí, c̣n nỗ lực là ch́a khóa. Nó được tôi luyện trong những năm tháng học tập tại Princeton và Harvard, nơi bà hiểu rằng để có chỗ đứng trong một thế giới vốn không ưu ái những người như ḿnh, bà cần làm việc gấp đôi, thậm chí gấp ba. Và nó tiếp tục được thử thách khi bà bước chân vào Nhà Trắng, nơi mỗi hành động, mỗi lời nói của bà đều bị soi xét dưới lăng kính của định kiến và chính trị.
Nhưng dù ở đâu, Michelle Obama cũng không để thế giới này quyết định bà phải là ai. Bà không để ḿnh bị khuất phục bởi những ánh nh́n hoài nghi hay những định kiến vô h́nh. Trái lại, bà dùng chính sự hiện diện của ḿnh để chứng minh rằng phụ nữ có thể vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng, vừa trí tuệ vừa giàu cảm xúc, vừa độc lập nhưng vẫn biết cách đồng hành và nâng đỡ người khác.
Khi c̣n ở Nhà Trắng, Michelle Obama không để ḿnh trở thành “cái bóng” của chồng mà là một tiếng nói độc lập. Trong suốt 8 năm ở vai tṛ Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ, Michelle Obama đă để lại dấu ấn mạnh mẽ với những chiến dịch xă hội ư nghĩa như Let’s Move! nhằm giảm tỉ lệ béo ph́ ở trẻ em; xây dựng Quỹ Let Girls Learn nhằm hỗ trợ cho 62 triệu trẻ em gái trên thế giới được học hành; sáng kiến Reach Higher để khuyến khích giới trẻ tiếp tục học lên cao...
Và khi rời khỏi Nhà Trắng, Michelle Obama vẫn tiếp tục hành tŕnh truyền cảm hứng của ḿnh thông qua những hoạt động xă hội, làm diễn giả và thậm chí là viết sách. Cuốn hồi kư “Chất Michelle” của bà ra mắt vào năm 2018 đă trở thành hiện tượng toàn cầu với hơn 17 triệu bản được bán ra và là một trong những cuốn hồi kư bán chạy nhất lịch sử. Hay gần nhất, cuốn sách “Ánh sáng trong ta” khi ra mắt cũng được đón nhận mạnh mẽ.
Có thể nói, dù ở vai tṛ nào, Michelle Obama luôn nỗ lực để hoàn thành tốt nhất có thể. Cuộc đời và sự nghiệp của bà là minh chứng rơ nét cho sức mạnh của giáo dục, sự cống hiến và ư chí vươn lên không ngừng.
Từ nỗi sợ “không đủ giỏi” đến biểu tượng toàn cầu
Ngay từ nhỏ, Michelle luôn băn khoăn với câu hỏi: “Ḿnh có đủ giỏi chưa?”. Câu hỏi này theo bà từ thời thơ ấu, khi c̣n là một cô bé lớn lên trong khu South Side, cho đến khi bà bước vào những ngôi trường danh giá như Princeton và Harvard, thậm chí là khi trở thành Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ. Bà luôn cảm thấy cần phải chứng minh bản thân, phải làm việc gấp đôi để được công nhận. Ngay cả khi thành công với cuốn sách “Chất Michelle”, Michelle vẫn có những khoảnh khắc hoài nghi và tự hỏi, ḿnh có đang chia sẻ quá nhiều không? Liệu mọi người có thực sự muốn nghe câu chuyện của ḿnh hay không?
Michelle là đại diện cho những người phụ nữ từng cảm thấy ḿnh “không đủ”: không đủ giỏi, không đủ mảnh mai, không đủ hoàn hảo – nhưng vẫn đứng lên, học cách yêu thương chính ḿnh và tiếp tục sống với nguồn ánh sáng bên trong.
Trong “Chất Michelle”, Michelle không ngại kể về những va vấp, những nỗi sợ trên hành tŕnh trở thành “biểu tượng” Michelle Obama như hiện nay. Đó không c̣n là cuốn hồi kư cá nhân mà là câu chuyện về một người phụ nữ đang dần trở thành phiên bản tốt nhất của chính ḿnh thông qua những câu hỏi: Tôi là ai? Tôi muốn trở thành người như thế nào?
C̣n ở cuốn hồi kư thứ hai, “Ánh sáng trong ta”, là những chiêm nghiệm của một người đă đi qua hành tŕnh t́m kiếm bản sắc và muốn sẻ chia những ǵ ḿnh học được. Không c̣n là một cuốn hồi kư theo tŕnh tự thời gian, “Ánh sáng trong ta” thiên về những bài học và trải nghiệm mang tính hướng dẫn, giúp người đọc vượt qua những thách thức trong cuộc sống.
Michelle Obama viết cuốn sách này trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và những bất ổn chính trị, xă hội ở nước Mỹ. Bà hiểu rằng nhiều người đang cảm thấy hoang mang, mất phương hướng và cần một nguồn động viên.
Điểm đặc biệt của cuốn sách không nằm ở những câu chuyện hào nhoáng hay những triết lư xa vời mà ở sự chân thật đến giản dị. Michelle Obama là người phụ nữ từng sống ở trung tâm của quyền lực và danh vọng nhưng bà không vẽ nên một bức chân dung hào nhoáng về bản thân. Thay vào đó, bà kể chuyện bằng sự chân thành, giản dị, mang đến cảm giác gần gũi như một người bạn đang thủ thỉ tâm t́nh. Bà cũng sợ hăi, cũng lo được lo mất. Bà cũng có những khoảnh khắc yếu đuối của chính ḿnh – những lần bà tự nghi ngờ giá trị của bản thân, những lúc lo lắng không biết ḿnh có đang làm đúng hay không – và chính điều này khiến độc giả cảm thấy gần gũi. Bởi lẽ, ai trong chúng ta chưa từng hoang mang trước tương lai? Ai mà chưa từng lo sợ ḿnh không đủ tốt?
Một trong những bài học sâu sắc nhất mà Michelle Obama mang đến trong sách là sự tự nhận thức. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rơ bản thân, tin tưởng vào giá trị cá nhân và không để những nghi ngờ làm ta chùn bước. Ai cũng có những nỗi sợ, nhưng điều quan trọng là ta chọn cách đối diện với chúng như thế nào. Thay v́ cố gắng loại bỏ nỗi sợ, ta có thể học cách chung sống với nó, biến nó thành động lực để tiếp tục tiến lên. Đó là một góc nh́n thực tế và sâu sắc của Michelle, bởi không ai có thể hoàn toàn thoát khỏi sự bất an, nhưng ta có thể học cách bước tiếp dù trong ḷng vẫn c̣n những nỗi lo.
Cuốn sách này không chỉ giúp độc giả t́m thấy sự đồng cảm và sẻ chia, mà c̣n có tác động đến xă hội trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về giáo dục, b́nh đẳng giới và chăm sóc sức khỏe tinh thần. Ngay khi ra mắt, “Ánh sáng trong ta” nhanh chóng lọt vào danh sách “100 cuốn sách phải đọc năm 2022” của tạp chí Time. Đến nay, cuốn sách đă được dịch ra hơn 14 ngôn ngữ và phát hành tại hơn 27 quốc gia.
Sau thời gian dài chờ đợi, “Ánh sáng trong ta” – phần tiếp theo trong bộ hồi kư của cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama – sẽ ra mắt bạn đọc Việt Nam vào tháng 4 năm nay.
