Google có tham vọng vô bờ bến, và khả năng tương xứng với tham vọng.
Google có thể sớm vượt Apple về số lượt tải ứng dụng. Google đang phát triển chiếc xe hơi tự lái đầu tiên. Người ta đang đua nhau đeo chiếc kính Google Glass. Nam Phi và Thụy Điển vừa kư thỏa thuận về năng lượng tái tạo với Google.
Từ một công ty giàu lên với chỉ một sản phẩm duy nhất là dịch vụ t́m kiếm trên Internet, Google đang thâu tóm địa vị thống trị ngành công nghệ tiêu dùng trong những năm đầu thế kỷ 21 cùng với Amazon.
Nhà đầu tư Fred Wilson c̣n buộc tội Google đang cố kiểm soát Internet “giống như Microsoft với máy tính cá nhân...

Trên bất kỳ lĩnh vực nào, Google cũng làm nên những điều huyền diệu.
Ai cản nổi Google?”
Câu trả lời là: Không ai cả, hay ít nhất cũng không dễ dàng. Có lẽ, Microsoft của thập niên 1980 chưa đáng để so với Google, mà phải là General Electric của một thế kỷ trước đó trong thời đại điện khí hóa.
Giống GE, Google là một tổ hợp công nghiệp đa ngành đang lướt trên làn sóng công nghệ với khả năng kỳ diệu không chỉ sáng chế ra những sản phẩm đột phá mà c̣n đưa chúng tới tận tay từng người tiêu dùng.
Quá tŕnh ấy trùng khớp với việc Larry Page có được vị trí lănh đạo tối cao tại công ty mà ông đă sáng lập tại Đại học Stanford cùng Sergey Brin 15 năm trước.
Không c̣n “bộ ba” Lary Page, Sergey Brin và Eric Schidmt của cái thời Google từng là một tổng thể dễ chịu của một công ty và một pḥng thí nghiệm lộn xộn, nay tất cả quyền lực là của Larry Page.
Tại hội nghị các nhà phát triển vào tháng 5 vừa qua, thế dẫn đầu của Google trong hai mảng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo ngày càng rơ ràng và vững chắc.
“Google không chỉ là một trang t́m kiếm, nó là một cỗ máy khổng lồ với khả năng học hỏi tuyệt diệu, và người dùng đă nhiệt t́nh dạy dỗ nó suốt một thập kỷ qua. Kiếm một trang t́m kiếm mới th́ dễ, nhưng t́m một cỗ máy với cả chục năm kinh nghiệm về sở thích, tính cách của ta là điều không thể,” nhà phân tích Benedict Evans nhận xét.
Tất cả những điều ấy diễn ra giữa lúc công chúng ngày càng hoài nghi về Silicon Valley: Tuyên bố thay đổi thế giới theo hướng tốt đẹp hơn trong khi người hưởng lợi chính lại là những ông chủ tỷ phú; lợi dụng các công ty ở nước ngoài để né thuế; cách thức dùng các dịch vụ miễn phí để thu thập và khai thác dữ liệu cá nhân một cách mờ ám; và cả sự ngớ ngẩn của vô số các dự án mới.
Đợt bùng nổ mạng xă hội khởi đầu một thập kỷ trước đang tàn lụi dần. Công ty tṛ chơi Internet Zynga vừa sa thải 18% nhân viên.
Tay Google không sạch, nhất là khoản thuế má, và dù có mạnh miệng tuyên bố sẽ là một công ty với “tiêu chuẩn mở”, nhưng Google đang chiến đấu quyết liệt không kém Microsoft trước kia để người dùng gắn chặt với nền tảng Google.
Larry Page là người có tham vọng và tầm nh́n.
Từ lĩnh vực t́m kiếm, ông đă đưa Google tiến vào mảng di động qua hai phần mềm Android và Chrome.
“Đă lâu chúng ta chưa thấy công nghệ thay đổi nhanh đến thế, có lẽ là từ thời máy tính cá nhân ra đời,” ông phát biểu hạnh phúc trong cuộc hội thảo hồi tháng 5.
Trong khi đó, những người khổng lồ khác ở Silicon Valley lại loạng choạng. Giới đầu tư quay lưng với Apple kể từ khi Tim Cook lên làm CEO. Yahoo dưới quyền Marissa Mayer vật lộn v́ khả năng công nghệ chưa đủ tầm c̣n Facebook đang lang thang t́m đường nhảy sang mảng di động.
Không công ty nào sánh nổi với Google về năng lực nghiên cứu khoa học máy tính hay khả năng biến ư tưởng thành sản phẩm.
Minh chứng rơ ràng nhất là Google X, “pḥng thí nghiệm tên lửa” của Google với những giấc mơ như máy tính đeo trên người hay xe hơi tự lái. Tuy vậy, nghiên cứu phần mềm và trí tuệ nhân tạo mới là năng lực cốt lơi của Google.
Cái “công ty t́m kiếm” thời trước nay đă thành một đại gia Internet, dữ liệu và phần mềm với tham vọng không giới hạn và khả năng chào hàng những sản phẩm mà thế giới không thể ngờ.
Theo nghĩa đó, Larry Page giống như “kiếp sau” của Thomas Edison, người đă phát minh ra từ máy quay đĩa tới bóng đèn.
Nếu thế giới quay lại hơn một thế kỷ, Google là GE c̣n Amazon giống như Sears Roebuck, công ty bán hàng qua catalogue đă thay đổi ngành bán lẻ Mỹ. GE thành lập năm 1892 c̣n Sears Roebuck một năm sau đó, giữa lúc bộ mặt nước Mỹ đang thay đổi mạnh mẽ nhờ điện tín và điện lưới.
Larry Page nói ông ngưỡng mộ Nikola Tesla, nhà phát minh từng làm việc với Edison và sau này đối đầu quyết liệt với ông chủ cũ trong cuộc chiến giữa Edison và Westinghouse nhằm quyết định xem nước Mỹ nên dùng ḍng điện một chiều hay xoay chiều.
Page từng đọc tiểu sử của Tesla thời c̣n nhỏ và “đă khóc khi gấp cuốn sách lại v́ tôi nhận ra rằng ḿnh có thể là nhà phát minh vĩ đại nhất thế giới, nhưng vẫn thất bại thảm thương”.
Cả Tesla và Edison đều là những nhà phát minh tài giỏi, nhưng cả hai đều thất bại trong kinh doanh.
GE h́nh thành từ một cuộc sáp nhập và sau đó Edison mất quyền kiểm soát. Henry Ford từng nói Edison là “nhà phát minh vĩ đại nhất những là nhà kinh doanh tệ nhất thế giới”.
Với 20 tỷ USD trong tay, có lẽ Larry Page hơn hẳn Edison ở khoản kiếm tiền.
Một thế kỷ trước, ḍng điện cũng là cú sốc với toàn ngành công nghiệp không kém ǵ Internet hiện nay.
Tờ Brooklyn Eagle từng viết về các công ty khí đốt thời ấy: “Thấy chúng đau đớn quằn quại khiến công chúng thỏa măn tới nỗi họ đưa Edison lên một tầm cao vượt qua mọi nhà phát minh tuyệt vời khác: Edison nay được coi là ân nhân của loài người.”
GE có nhiều đối thủ, nhưng sự kết hợp giữa khả năng sáng tạo và nhạy bén kinh doanh là thứ khiến GE nổi bật hơn tất cả, đó cũng là nền móng cho thế đứng vững chắc của công ty trong thế kỷ mới.