Người Việt tại Mỹ rất nhiều thành phần, tuy nhiên không phải ai làm nghề "tay chân" đều là những người không tŕnh độ. Dưới đây là tâm sự của hai người làm nghề cắt cỏ ở Mỹ. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Sổ tay phóng viên
Quốc Dũng/Người Việt
Nhiều người Việt sang Mỹ từng có làm một nghề ǵ đó khi c̣n ở quê nhà. Sau thời gian ổn định tại xứ người, người may mắn th́ được làm nghề cũ ḿnh yêu thích. Có người đi học nghề khác phù hợp hơn, nhưng cũng có người chọn những nghề ít ai chọn.
Anh Toàn Huỳnh, từ một người làm gỗ giờ làm nghề cắt cỏ cây rất thành công. (H́nh: Quốc Dũng/Người Việt)
Tuy nhiên, chọn được nghề là một chuyện, có yêu thích và thành công với nghề đó hay không là chuyện khác.
Nhân vài lần đi công tác ở Little Saigon, tôi gặp một vài người làm nghề cắt cỏ cây, một nghề có thể nhiều người nghĩ đa số do người gốc Hispanic làm.
Hai người mà tôi tiếp xúc, tuy thời thế khác nhau, nhưng đều có điểm chung là từng có cuộc sống thành đạt tại Việt Nam, sang Mỹ ở tuổi 30 và đến với nghề cắt cỏ, cắt cây từ một sự t́nh cờ. Để rồi đó là duyên, là nợ, là cuộc sống của chính họ.
Một người từng là ông chủ xưởng xẻ gỗ ở Việt Nam, một tháng thu nhập trung b́nh vài ngàn đô la. Một người sống trong sang giàu, có kẻ đón người đưa.
Đó mới là chuyện đáng nói ở vùng đất đầy cơ hội mà nhiều người vẫn thích đến, dù sau đó, ai cũng mang tuổi “trâu,” nghĩa là “đi cày” liên miên để chi trả nhiều thứ trong cuộc sống hàng ngày.
Bỏ làm ông chủ lớn, tập làm ông chủ nhỏ!
Gần 10 năm làm ông chủ, quản lư xưởng xẻ gỗ với hàng chục công nhân, nhưng v́ gia đ́nh, anh Toàn Huỳnh, 31 tuổi, sang Mỹ để đoàn tụ cùng vợ con. “Tôi sang đây mới hơn bốn năm, nhưng để có tiền nuôi con, lo cho gia đ́nh, tôi phải làm nhiều việc mà trước đây chưa từng làm và chưa bao giờ nghĩ đến.”
Anh Toàn nhớ lại, từ nhỏ anh đă theo cha học cách quản lư và điều hành xưởng gỗ, đến năm 17 tuổi bắt đầu tập tành kinh doanh gỗ cùng cha. Học xong trung học, theo bạn bè, anh ghi danh thi vào trường đại học Thể Dục Thể Thao Sài G̣n. Nhưng rồi lớn lên từ gỗ, sống nhờ gỗ đă ăn sâu vào máu, anh không học mà quyết định trở về Bà Rịa theo cha kinh doanh.
“Từ xưa đến giờ kinh doanh gỗ ít gặp rủi ro hơn các mặt hàng khác nên đời sống của người kinh doanh gỗ khá ổn định. Nói như vậy không có nghĩa là sung sướng đâu. Để có được gỗ đẹp, tôi phải thường xuyên liên lạc với kiểm lâm để có được một cây tốt trong rừng. Đôi khi nhiều chủ cùng mua th́ phải đấu giá mới giành được cây,” anh Toàn cho biết.
Theo anh Toàn, trong ngành chế biến gỗ, xưởng xẻ có vị trí rất quan trọng trong việc chuyển gỗ nguyên liệu từ dạng tṛn sang dạng ván, thanh, hoặc hộp để cung cấp cho các cơ sở sản xuất.
Anh nói: “Chúng tôi là nơi sơ chế để cung cấp đủ các loại gỗ như keo, xoan, quế, bạch đàn, hương, sao, trắc, dầu... cho các cơ sở chế biến, sản xuất gỗ xây dựng, sản xuất đồ gỗ nội thất, sản xuất ván các loại, và mộc dân dụng. Khách cần loại gỗ nào, gỗ đó dùng để làm ǵ... xưởng của tôi đều cung cấp đủ và hàng luôn có sẵn v́ xẻ gỗ đều có quy cách của nó.”
Không chỉ quản lư xưởng xẻ gỗ, anh c̣n mua đất để trồng cây, chủ yếu là tràm.
“Cây này dễ sinh trưởng và cho thu nhập khá tốt ở bất cứ thành phần nào của cây. Chẳng hạn gỗ dùng trong xây dựng, trụ mỏ, nguyên liệu giấy sợi và đóng đồ gia dụng; lá và tinh dầu tràm dùng để trị bệnh. Chưa kể đất ḿnh mua trồng cây mà nằm trong vùng quy hoạch th́ c̣n được đền bù nữa,” anh Toàn kể.
Ngoài ra, trong những lần đi rừng để chọn cây, anh c̣n mang về những cây lạ, độc, và đẹp để làm ḥn non bộ, bán cho khách thích chơi cây kiểng.
“Trả lương cho thợ, rồi tự trả lương cho ḿnh, hằng tháng cũng được 30-40 triệu đồng (khoảng $1,500-$2,000), cuộc sống khá là sung túc, công việc làm ổn định. Nhưng rồi giấy tờ đi Mỹ gửi về, chần chừ rồi cũng phải qua v́ vợ, v́ con,” anh Toàn kể.
Anh kể tiếp: “Năm 2005 vợ tôi từ Mỹ về quê cô ấy ở Vũng Tàu chơi. T́nh cờ chúng tôi gặp nhau, mến nhau, thấy không thể thiếu nhau nên cưới. Con gái đầu của tôi sinh ở Mỹ, đến khi cháu được ba tuổi th́ tôi mới qua Mỹ. Hai năm sau khi ở đây th́ chúng tôi sinh thêm một cháu nữa. Giờ th́ đứa đầu bảy tuổi, đứa sau hai tuổi. Cũng từ khi có đứa thứ hai, tôi mới quyết định sự nghiệp ở xứ này.”
“Lúc đầu qua đây tôi xin làm nhà hàng, nhưng thấy không ổn nên xin làm công nhân lắp ráp dây chuyền ở hăng xưởng. Rồi lại thấy giờ giấc g̣ bó quá mà lương không được bao nhiêu nên xin đi làm hăng tiện, rồi xin làm ở mấy dịch vụ giao hàng trang trí nội thất và dọn nhà. Cũng từ khi làm cho hai dịch vụ này, tôi mới bắt đầu nh́n cách người khác làm để học lóm. Và từ đây, tôi học thêm nghề cắt cỏ, cắt cây, dời cây...” anh Toàn tâm sự.
Vậy là sau hơn hai năm ở Mỹ và sinh thêm đứa con thứ hai, th́ giữa năm 2013 anh quyết định “ra riêng,” tức không đi làm công nữa mà làm ông chủ. Với số tiền dành dụm được, anh mua một xe tải lớn (16 feet) để làm nghề cắt cây, đào lỗ cọc, dời trồng, làm cỏ giả, đá giả, dọn nhà, lắp ráp tháo đồ trang trí nội thất, patio, đập phá sơn lót gạch, điện, tủ...
Anh cho biết: “Cũng nhờ trước đây làm nghề xẻ gỗ có đi rừng t́m cây, rồi trồng cây nên tôi biết cách cắt cây như thế nào, đào lỗ cọc ra sao để dời cây. Chẳng hạn, theo kinh nghiệm th́ nh́n độ cao của cây, cây to hay nhỏ mà ḿnh biết lỗ đào sâu bao nhiêu để đặt cây. Trước khi làm phải dùng máy ḍ để biết ống gas, ống nước ở đâu rồi mới tiến hành đào lỗ cọc. Riêng cắt cây th́ ngoài đồ bảo hộ an toàn, phải rất cẩn thận khi làm việc, v́ treo lơ lửng trên cao nếu sơ sẩy rất dễ bị tai nạn.”
Chia sẻ về công việc hiện tại, anh nói: “Hiện nay tôi đang đẩy mạnh việc làm cỏ giả, trước hết là v́ California đang tiết kiệm nước, kế đến là cỏ giả rất tiết kiệm và có giá trị đến 15-25 năm. Cỏ trồng sân vườn cần chế độ cắt tỉa, tưới nước, bón phân đặc biệt đúng quy tŕnh, chưa kể phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên trong gia đ́nh mà lại tốn kém quá nhiều công sức và chi phí. Trong khi đó cỏ nhân tạo được chứng minh an toàn tuyệt đối với sức khỏe của con người và vật nuôi, giá thành lại rẻ. Điều đặc biệt ở cỏ nhân tạo là không cần phải tưới nước, bón phân, cắt tỉa, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật mà vẫn duy tŕ được màu sắc xanh vốn có.”
Nói về thu nhập hiện nay, anh cho biết: “Một tháng tôi cũng được hơn $3,000, cũng ổn định để nuôi con. Trước khi làm tôi luôn thỏa thuận với khách, v́ nhiều khách đ̣i hỏi rất nhiều nên phải ṣng phẳng giá cả ngay từ đầu để dễ làm việc, v́ tôi làm đúng nguyên tắc. Chẳng hạn cắt cỏ, cắt cây, đào lỗ cọc, th́ các phần là rác như cây, lá, khách phải chịu tiền bỏ rác tại sở rác, v́ sở rác lấy tối thiểu một xe rác nhỏ là $35, c̣n xe lớn đến $170.”
Theo anh Toàn, một ngày dịch vụ Tony Huynh Moving của anh làm việc đến trưa hoặc xế chiều đă xong, nhưng có khi làm đến 10-12 tiếng mới xong việc. Nếu dọn nhà th́ 7 giờ bắt đầu, c̣n làm vườn th́ 9 giờ. Một tuần anh làm 4-6 ngày, công việc chính là cắt cây, đào lỗ cọc, trồng cây, dời cây... Riêng dọn nhà th́ một tháng cũng làm 7-8 lần, hay đồ trang trí nội thất cũng 3-4 lần.
Công tử bột bươn chải vào đời
Trong thời Đệ Nhất Cộng Ḥa, gia đ́nh ông Sơn Nguyễn là một gia đ́nh có của ăn của để. Cha mẹ ông là nhà buôn có tiếng ở Sài G̣n, chuyên kinh doanh xuất nhập cảng các mặt hàng máy công nghiệp và máy nông nghiệp ở Chợ Lớn.
Gia đ́nh giàu có, lại là con một, nên từ bé ông Sơn đă được chăm sóc chu đáo, có kẻ hầu người đón, được đi học trường Pháp. Nhưng rồi những biến cố dồn dập đổ xuống cuộc đời ông.
Năm 1964, khi ông được 12 tuổi, cha ông bị bệnh nặng qua đời. Mẹ ông, v́ quá thương chồng, cũng bỏ ông lại một ḿnh một năm sau đó.
Nước mắt cạn khô. Cảm xúc lụi tàn. Hạnh phúc vỡ tan.
“Một đứa trẻ đang lớn phải bị cú sốc quá lớn. Lúc đó tôi quá chơi vơi. Mỗi lần đi học về nh́n lên bàn thờ thấy di ảnh ba mẹ mà tôi khóc không lên tiếng. Nhưng tôi phải sống tốt để ba mẹ an ḷng,” ông Sơn tâm sự.
Ông Sơn Nguyễn, dù có con lớn, học hành thành tài, vẫn làm nghề cắt cỏ cây. (H́nh: Quốc Dũng/Người Việt)
Nhờ cô bác giúp đỡ nên ông giữ được cơ nghiệp của cha mẹ cho đến Tháng Bảy, 1975, th́ tài sản, nhà cửa đều bị tịch thu do bị đánh tư sản.
“May mà tôi để dành được một mớ, chứ không th́ trắng tay,” ông Sơn chua chát nói.
Tiền dành dụm th́ ông cất đó để lo cho tương lai. C̣n hiện tại lúc đó, ông chính thức “lăn lộn” vào xă hội, bắt đầu đứng bán “chợ trời,” tức buôn bán đủ loại hàng hóa đă sử dụng.
“Đây là thời kỳ người dân phải mua hàng hóa bằng tem, phiếu. 'Chợ trời' ra đời chính từ nhu cầu thiết yếu, khi lượng cung không đáp ứng đủ với nhu cầu của người dân. Những mặt hàng không được 'tem phiếu hóa,' không có chỗ đứng tại các cửa hàng mậu dịch th́ được tiêu thụ tại đây,” ông Sơn kể.
Năm 1979 ông lập gia đ́nh, đến năm 1982 th́ ông quyết định vượt biên để mong có được cuộc sống tốt hơn. Để vợ và hai con gái ở lại, ông vượt biên bằng đường bộ.
“Cũng vài lần tôi đi bằng tàu nhưng tất cả đều bị gạt lấy tiền. Quyết phải đi bằng được nên tôi đón xe đ̣ ra Quảng Trị, qua cửa khẩu Lao Bảo, để qua Lào. Học tiếng Lào một thời gian th́ tôi được đưa qua Thái Lan. Tại đây tôi được phỏng vấn và ở Philippines thêm sáu tháng. Măi đến cuối Tháng Tám, 1984, th́ mới đặt chân đến Mỹ,” ông cho biết.
Ở Mỹ, sau khi làm hăng được một năm, ông đi học nghề xây dựng. Làm một thời gian từ 1985 đến 1989 th́ ông học nghề cắt cỏ.
Ông nói: “Làm xây dựng cực quá, đủ kiểu bị bắt chẹt. Mỗi khi làm lại th́ lại tốn tiền, tốn công sức. Thấy người ta làm cắt cỏ, cắt cây tuy cũng cực nhưng không bị bắt chẹt v́ công việc rất rơ ràng, không tỉ mỉ, tủn mủn như làm xây dựng. Thế là tôi chuyển nghề.”
Cùng thời gian đó ông bảo lănh vợ và hai con gái.
Ông Sơn kể: “Hồi đó tôi chuyển nghề là sáng suốt v́ cắt cỏ thôi mà đă kiếm vài ba ngàn sống khỏe. Lúc đó, nhà nào cũng có một sân cỏ phía trước, một sân có phía sau. Quanh năm suốt tháng xe tải cắt cỏ hết lui tới cắt nhà này lại kéo tới nhà kia mà không hết việc. Cắt cỏ có hai loại, một là làm “hàng tháng” (monthly), tức một tháng cắt đều đặn hai đến bốn lần, mỗi lần được vài chục đồng. C̣n loại kia là “làm một lần” (one-time cleanup). Đây là loại có ăn, một mối này làm xong được vài ba trăm đồng, một tháng chỉ cần năm, sáu mối là đủ no.”
Ông cho biết, đồ nghề cắt cỏ đủ các loại máy, từ máy cạp cỏ, đến máy xén cạnh, máy thổi bụi, máy tỉa cành, chưa kể cuốc, xẻng, chổi... Khi cắt phải coi loại cỏ nào, có ngắn hay cỏ cao mà chọn máy cắt cho phù hợp. Nhà nào không thích dùng máy thổi bụi ồn ào th́ phải dùng chổi quét để dọn dẹp bụi rác. Nhà nào không muốn bỏ rác cỏ vô thùng rác họ th́ phải bỏ bịch nhựa để mang đi chỗ khác bỏ.
“Làm nghề cắt cỏ phải chấp nhận dơ. Nhiều lúc cắt cỏ trúng phân chó sền sệt, bắn vung văi lên mũi lên miệng là điều không tránh khỏi,” ông nói.
Từ cắt cỏ ông bắt đầu làm luôn cắt cây, đào gốc.
Ông cho biết: “Cây cao vời vợi nhưng phải leo chặt lá, tỉa cành, cắt cây là chuyện b́nh thường mà người làm công việc này phải biết. Ngoài kinh nghiệm th́ sự cẩn thận luôn được đặt lên hàng đầu để tránh rủi ro xảy ra.”
Ông chia sẻ thêm: “Đến nay đă hơn 25 năm tôi làm nghề cắt cỏ, cắt cây, trồng cỏ và sửa, làm và sửa hệ thống tưới nước tự động, hàng rào gỗ, dọn rác, nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ ḿnh biết hết tất cả. Đến giờ phút này tôi vẫn học những cái hay từ thợ, chứ không tự hào ḿnh làm chủ.”
Ông Sơn hiện có sáu thợ cùng làm, tất cả đều là người Mexico, v́ “Người Mexico họ cao, to, mới có sức khỏe để làm việc lâu dài. Nhưng nhiều lúc cũng kiếm thợ thêm v́ nhiều việc quá.”
Ông Sơn Nguyễn cho hay, nhờ làm nghề cắt cỏ mà ông đă cất được căn nhà khang trang do tự tay ông thiết kế và xây dựng trên đường Hewitt ở Garden Grove. Một phần đất c̣n lại ông cất nhà cho thuê để có tiền ra tiền vào cho con đi học. Và cũng nhờ nghề cắt cỏ mà ông đă cho ba người con học hành thành tài. Con gái lớn th́ làm nha sĩ, con gái thứ th́ làm ở Sở Di Trú, c̣n con trai út th́ đang học đại học Cal Poly Pomona.
“Tôi không hướng con hay ép con học ngành ǵ, tôi luôn để các cháu phát triển theo sở thích của ḿnh. Tôi để các con ḿnh sống tự lập, như chính tôi đă tự lập từ lúc bé, để từ đó các cháu tự định hướng tương lai cho ḿnh. Có lẽ thấy cha mẹ cực khổ nên các cháu luôn tự học và biết phải làm ǵ, làm như thế nào,” ông chia sẻ.
Ở tuổi 63, ông vẫn làm công việc như mấy chục năm nay ông đă làm. Nhưng nay th́ ông khỏe hơn v́ con cái đă lớn, vợ chồng ông có dịp về Việt Nam để thăm họ hàng nhiều hơn.
“Sau này tôi lấy lại được căn nhà ba mẹ để lại ở đường Pasteur, thuộc khu tứ giác Pasteur - Tôn Thất Đạm - Huỳnh Thúc Kháng - Tôn Thất Thiệp ngay giữa trung tâm Sài G̣n. Dự định sắp tới sau khi nghỉ hưu th́ mùa lạnh sẽ về Việt Nam để dưỡng già, khoảng sáu tháng bên này, sáu tháng bên kia để thư giăn,” ông cho biết.
C̣n hiện tại, 6 giờ sáng ông chuẩn bị đi rước thợ để 7 giờ bắt đầu làm việc. Dịch vụ Sunshine của ông làm suốt trong tuần, chỉ nghỉ khi không có khách hẹn.
“Tôi trả tiền theo ngày nên hôm đó làm tới trưa xong th́ thợ về, c̣n hôm nào việc nhiều hơn th́ làm hết ngày. Nói chung, công việc này cũng thoải mái chứ không g̣ bó. Nhưng tôi có nguyên tắc làm là phải đúng giờ hoặc sớm hơn chứ không dùng ‘giờ dây thun,’” ông nói.
Liên lạc tác giả:
truong.dung@nguoi-viet.com
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
