Mỹ do dự, phòng không Ukraine hụt hơi trước đòn tấn công vũ bão của Nga

[Romano]

“Mạng lưới phòng không sẽ không giúp bạn chiến thắng một cuộc chiến, nhưng nếu thiếu nó, bạn sẽ thua nhanh chóng”, chuyên gia phòng thủ tên lửa Tom Karako nhận định. Ông cũng nêu bật những rủi ro lớn đối với Ukraine đằng sau việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hạn chế cung cấp vũ khí phòng không cho nư
Mạng lưới phòng không của Ukraine, được tích hợp các khẩu đội Patriot do Mỹ sản xuất, vừa là lá chắn thép cho Kiev nhưng cũng là mục tiêu giá trị của Nga. Trung tá James Compton thuộc Bộ Tư lệnh Phòng không và Tên lửa Lục quân số 10 của Mỹ đánh giá hiệu suất chiến trường của Patriot là "ấn tượng" và cho biết các đơn vị vận hành Ukraine đã thể hiện khả năng ứng biến nhanh nhạy trong việc đối phó với chiến thuật liên tục thay đổi của Nga.Tuy nhiên, thành công này đã khiến Patriot trở thành "mục tiêu ưu tiên" của các lực lượng Nga, buộc kíp vận hành Ukraine phải tìm cách di chuyển và áp dụng biện pháp né tránh mới để duy trì khả năng sống sót trong môi trường giao tranh nguy hiểm.

Một khẩu đội Patriot bao gồm radar, bệ phóng tên lửa và các đơn vị chỉ huy. Để bảo vệ kíp lái trước các vụ tấn công, Ukraine đã bọc thép cho khoang điều khiển. Sở dĩ tên lửa Patriot có thể đánh chặn được các tên lửa tinh vi của Nga như Kh-47M2 Kinzhal siêu thanh là nhờ sự cải tiến công nghệ và năng lực của các đơn vị vận hành phòng không Ukraine", Chuẩn úy Sanjeev Siva của Lục quân Mỹ tiết lộ.

Tuy vậy, nhu cầu về tên lửa đánh chặn đang vượt xa nguồn cung. Báo cáo ngân sách của Lục quân Mỹ cho thấy nhu cầu về tên lửa đánh chặn Patriot MSE đang tăng gấp đôi. Nhưng ngay cả khi được mở rộng ngân sách, việc tăng tốc sản xuất vẫn được tính bằng năm, chứ không phải bằng tháng.

Sự thiếu hụt này cũng xảy ra đối với các loại tên lửa và đạn dược quan trọng khác. Mỹ đã cung cấp cho Ukraine khoảng 1.000.000 quả đạn pháo cỡ 155mm. Dù đẩy mạnh tốc độ sản xuất lên tới 40.000 quả đạn pháo mỗi tháng, Washington vẫn chưa thể lấp đầy kho dự trữ trong ngắn hạn.

Bom dẫn đường chính xác, từng được coi là một giải pháp công nghệ hiệu quả trong cuộc xung đột, cũng phải đối mặt với thách thức lớn trên chiến trường. Nhiều loại vũ khí dẫn đường bằng GPS do Mỹ cung cấp như đạn pháo Excalibur và Bom Đường kính Nhỏ Phóng từ Mặt đất (GLSDB) đã bị vô hiệu hóa trước biện pháp tác chiến điện tử của Nga. Lực lượng Nga đã áp đảo mặt trận bằng các thiết bị gây nhiễu GPS gắn trên xe tải, buộc Ukraine phải đối phó bằng cách triển khai các loại vũ khí sử dụng hệ thống dẫn đường khác và tìm kiếm các loại đạn dược ít bị gây nhiễu hơn.

Ukraine đau đầu tìm giải pháp đối phó
Ukraine đã đưa ra nhiều giải pháp để giải quyết vấn đề. Với nguồn cung cấp tên lửa đất đối không tiêu chuẩn đang cạn kiệt, quân đội Ukraine nhanh chóng phát triển và đưa vào sử dụng các loại máy bay không người lái đánh chặn có khả năng bắn hạ máy bay không người lái tấn công Shahed của Nga. Các loại UAV này có độ chính xác cao, với giá chỉ bằng 1/10 tên lửa đánh chặn.

Ước tính mỗi UAV đánh chặn có giá khoảng 5.000 USD trong khi giá một tên lửa đánh chặn vào khoảng 40.000-100.000 USD. Nhà phân tích Bohdan Danyliv của Quỹ Serhiy Prytula lưu ý: “Máy bay không người lái có thể được sản xuất nhanh chóng, hàng loạt với giá thành rẻ, trái ngược hoàn toàn với tên lửa”.

Theo giới phân tích, các nỗ lực hậu cần để duy trì những hệ thống phòng không công nghệ cao gặp rất nhiều khó khăn. Mỹ đã tăng cường mua tên lửa và các hệ thống như vậy từ các nhà thầu quốc phòng, nhưng việc lấp đầy kho dự trữ các vũ khí thiết yếu như tên lửa chống tăng Javelin hay tên lửa vác vai Stinger sẽ mất nhiều năm, ngay cả khi họ đẩy nhanh tốc độ sản xuất.

Việc Lầu Năm Góc phân loại đạn dược theo mức độ quan trọng và giao hàng theo thứ tự ưu tiên là bằng chứng cho thấy những khó khăn về hậu cần đang diễn ra.

Lập trường khó đoán của Tổng thống Trump, dao động giữa sự hoài nghi về viện trợ và nỗ lực hạ nhiệt xung đột sau khi ông có các cuộc trò chuyện trực tiếp với Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky, cho thấy sự tương tác phức tạp giữa giới lãnh đạo chính trị và những tính toán liên quan đến kỹ thuật quốc phòng.

Trong bối cảnh Ukraine đang phải đối phó với số lượng lớn máy bay không người lái, tên lửa và bom lượn của Nga mỗi tuần, việc Mỹ chậm trễ cung cấp các thiết bị phòng không không chỉ làm giảm khả năng phòng thủ của Kiev mà còn tác động lớn đến chiến lược và hiệu quả hoạt động của các đơn vị chiến đấu nước này.