Cơn bão Fung-wong được cảnh báo có thể trở thành mối đe dọa lớn nhất trong năm khi Cơ quan Khí tượng Philippines cho biết đường kính của nó đủ bao phủ gần như toàn bộ lãnh thổ nước này.
Siêu bão Fung-wong được đánh giá là “thảm họa quy mô tối đa” tại Philippines. Ảnh: Philstar.
Siêu bão Fung-wong (tên địa phương là Uwan) được dự báo là cơn bão bao phủ toàn bộ lãnh thổ Philippines, sẽ là phép thử khắc nghiệt nhất với khả năng chống chọi của đất nước, theo nhận định của chuyên gia về biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai.
Chuyên gia cảnh báo: điều đáng lo không chỉ nằm ở quy mô của cơn bão, mà còn ở tốc độ, cường độ và phạm vi ảnh hưởng.
Theo thông tin của Cơ quan Khí tượng PAGASA lúc 23 giờ ngày 7/11, bão Uwan đã chính thức tiến vào vùng đặc quyền khí tượng của Philippines trong buổi tối cùng ngày. Tính đến 20 giờ, bão đã mạnh lên cấp bão nhiệt đới, và có khả năng đạt cấp siêu bão vào tối 8/11 hoặc sáng 9/11.
Nhà khoa học đọat nhiều giải thưởng Glenn Banaguas nhận định: “Khi ấy, Uwan sẽ không còn là một hiện tượng thời tiết đơn thuần, mà là một thảm họa đang hình thành”,
“Uwan có thể lớn đến mức các dải mưa và gió của nó bao trùm cả quần đảo. “Nhưng điều đáng sợ không chỉ là kích thước mà là phạm vi, thời điểm và sức tàn phá của nó”, ông nói với PhilSTAR L!fe.
Fung-wong lớn đến mức nào?
Fung-wong được đánh giá là “thảm họa quy mô tối đa”, không chỉ bởi sức mạnh siêu bão mà còn bởi đường kính 1.400 km - đảm bảo ảnh hưởng trên phạm vi toàn Philippines, đẩy hệ thống ứng phó thiên tai của Philippines vào tình thế căng thẳng cực độ sau bão Kalmaegi.
Phó Giám đốc Cơ quan Phòng vệ Dân sự Bernardo Rafaelito Alejandro IV cho biết: “Bán kính của bão lên đến 700 km tính từ tâm, tức đường kính khoảng 1.400 km. Nghĩa là, khu vực từ Batanes ở cực Bắc đến Bohol ở miền Trung đều có thể bị ảnh hưởng”.
“Giống như ném một tảng đá khổng lồ xuống hồ nước và nhìn gợn sóng lan ra mọi bờ, Uwan là như vậy. Với một cơn bão có quy mô này, không nơi nào thực sự an toàn”, ông giải thích thêm bằng hình ảnh sinh động.
Theo PAGASA, tính đến 20h tối 7/11, tốc độ gió tối đa gần tâm bão đạt 120 km/h, giật lên tới 150 km/h.
Mức gió giật 150 km/h, theo Banaguas, “không chỉ mạnh mà đủ sức làm thay đổi cả cảnh quan trong vài phút”.
“Hãy tưởng tượng bạn đang đứng bên xa lộ, một chiếc ôtô lao qua với tốc độ đó. Giờ hãy tưởng tượng sức gió ấy không đi theo một hướng, mà cuộn xoáy quanh bạn, đập vào tường, cây cối, mái nhà và đường dây điện cùng lúc”, ông ví von.
“Những luồng gió này không đến một cách nhẹ nhàng, chúng tấn công bất ngờ, khiến nhiều cộng đồng trở tay không kịp. Khi kết hợp với mưa lớn, gió có thể thổi nước ngang vào nhà, làm vỡ cửa kính, và khiến công tác cứu hộ trở nên cực kỳ nguy hiểm”, ông cho biết thêm.
Tuy nhiên, ông Banaguas nhấn mạnh: gió chỉ là một phần của mối đe dọa.
“Uwan có thể mang theo lượng mưa khổng lồ đến mức sông tràn bờ, sườn đồi sụp đổ, và đường phố biến thành sông. Ở các khu vực ven biển, nước biển còn có thể dâng và tràn sâu vào đất liền ngập nhà ngay cả trước khi mưa bắt đầu”, ông nói.
Theo dự báo của PAGASA, lượng mưa tại các khu vực có cảnh báo đỏ có thể vượt 200 mm trong 24 giờ, gây ra “ngập lụt nghiêm trọng và sạt lở đất trên diện rộng”, đặc biệt tại Camarines Sur, Catanduanes và Albay.
“200 mm nước mưa trong một ngày tương đương việc đổ hàng trăm bồn tắm nước lên mỗi mét vuông đất”, Banaguas phân tích. “Đó không còn là mưa nữa, mà là một trận đại hồng thủy cục bộ, có thể cuốn trôi nhà cửa, kích hoạt sạt lở và làm tê liệt hệ thống thoát nước”.
Điều gì khiến Fung-wong trở nên nguy hiểm?
Theo chuyên gia, tốc độ di chuyển chậm và kích thước khổng lồ khiến Fung-wong đặc biệt nguy hiểm.
“Khi bão di chuyển chậm, mưa không rời đi nhanh, nó cứ tiếp tục trút xuống, từng giờ, biến các khu dân cư yên bình thành hồ nước”, ông nói.
“Mưa kiểu này không chỉ làm ướt đất, mà còn làm đất ngấm bão hòa, khiến sông dâng, đường biến mất, và sườn núi sụp đổ. Ở thành phố, hệ thống thoát nước quá tải khiến nước dâng ngược vào nhà. Trên núi, đất bão hòa trở nên không ổn định”, ông cho biết.
Cơn bão cũng sẽ “thử thách mọi điểm yếu của cơ sở hạ tầng” vì gió không chỉ thổi qua mà còn mài mòn, bào phá từng mái nhà, hàng cây theo thời gian.
“Quy mô này khiến toàn bộ hệ thống bị quá tải”, ông cảnh báo. “Lực lượng cứu hộ không thể có mặt ở khắp nơi. Nhiều tuyến đường bị chặn ở nhiều tỉnh. Sông tràn ở những nơi vốn chưa từng ngập. Thậm chí các trung tâm sơ tán cũng có thể bị ảnh hưởng”.
Theo ông, Fung-wong có thể ảnh hưởng đến hàng nghìn sinh mạng không chỉ bởi gió và mưa, mà còn vì lũ lụt, sạt lở và tác động lâu dài sau bão.
“Đây là lời nhắc nhở rằng các cơn bão đang ngày càng mạnh hơn và chúng ta cần không chỉ cảnh báo, mà cả sức chống chịu thực sự”, ông Banaguas cho biết.
“Những cơn bão như Uwan không phải lúc nào cũng đến với bầu trời đen kịt ngay lập tức”, Banaguas nhấn mạnh. “Ngay lúc này, khi thời tiết còn yên ả, cơn bão vẫn đang tích tụ năng lượng ngoài biển, hút hơi ấm từ mặt nước và chuẩn bị trút mưa gió xuống đất liền.”
“Mối nguy chưa hiện hữu không có nghĩa là đã qua đi”, ông cảnh báo.
Tình huống xấu nhất với quy mô toàn Philippines
Theo Cục Địa chất và Khai khoáng (MGB) thuộc Bộ Môi trường và Tài nguyên Thiên nhiên, 8.164 làng trên khắp các khu vực bị ảnh hưởng được xác định là dễ ngập lụt và sạt lở đất. Nguy cơ chính gồm mưa lớn kéo dài, triều cường và sóng dâng dọc theo các bờ biển phía Đông của Luzon và Visayas.
Mối nguy này càng trở nên nghiêm trọng khi nó đến ngay sau thảm họa của bão Kalmaegi vốn đã cướp đi gần 200 sinh mạng và khiến hơn 130 người mất tích. Fung-wong được dự báo tấn công mạnh vào Bắc và Trung Luzon, trong khi các khu vực vừa hứng chịu bão Tino vẫn chưa kịp phục hồi.
Trong bản tin phòng chống thiên tai, Cơ quan Phòng vệ Dân sự (OCD) cảnh báo rằng phạm vi quá rộng của bão Fung-wong có thể làm tê liệt hoạt động cứu trợ trên nhiều tỉnh cùng lúc, buộc chính phủ phải chuyển từ ứng phó khu vực sang chiến lược đa vùng. Quốc gia này đang phải đối mặt với chuỗi thảm họa khí hậu liên tiếp chưa từng có tiền lệ.
Cảnh báo chính thức về khả năng nâng Tín hiệu bão số 5 tại Bắc Luzon cùng rủi ro ngập lụt ở hơn 8.000 làng là lời kêu gọi hành động khẩn cấp.
Nếu bạn đang ở Philippines, hãy theo dõi sát các cập nhật từ PAGASA, gia cố nhà cửa ngay lập tức, và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn sơ tán của chính quyền địa phương.
Đối với những người ở ngoài vùng ảnh hưởng, hãy chuẩn bị sẵn sàng hỗ trợ cứu trợ khẩn cấp bởi Fung-wong sẽ là phép thử lớn cho sức chống chịu của cả quốc gia.
VietBF@ sưu tập
