Nghiên cứu cho biết thuốc chống sốt rét được Tổng thống Trump quảng cáo có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong ở bệnh nhân coronavirus.
Một phân tích trên 96.000 bệnh nhân cho thấy những người được điều trị bằng hydroxychloroquine cũng có nhiều khả năng bị nhịp tim không đều
Trump nói rằng ông đang dùng hydroxychloroquine
Tổng thống Trump vào ngày 18 tháng 5 nói rằng ông đă dùng thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine như một biện pháp pḥng ngừa chống lại coronavirus. (Tạp chí The Washington Post)
Bài viết bởi
Ariana Eunjung Cha và
Laurie McGinley
Ngày 22 tháng 5 năm 2020 lúc 3:44 chiều EDT
Một nghiên cứu trên 96.000 bệnh nhân coronavirus nhập viện trên sáu lục địa cho thấy những người đă uống thuốc chống sốt rét từng được Tổng thống Trump quảng cáo là “một nhân tố làm thay đổi cục diện” trong cuộc chiến chống lại virus này có nguy cơ tử vong cao hơn đáng kể so với những người không dùng.
Những người được điều trị bằng hydroxychloroquine, hoặc thuốc chloroquine có liên quan chặt chẽ, cũng có nhiều khả năng phát triển một loại nhịp tim không đều, hoặc rối loạn nhịp tim, có thể dẫn đến đột tử do tim.
Nghiên cứu, được công bố vào thứ sáu trên tạp chí y khoa Lancet, là phân tích lớn nhất cho đến nay về những rủi ro và lợi ích của việc điều trị bệnh nhân covid-19 bằng thuốc chống sốt rét. Giống như các nghiên cứu nhỏ hơn trước đó, nó đă đưa ra một tin tức đáng thất vọng cho một thế giới mong muốn các phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho coronavirus mới khi số người chết trên toàn cầu tăng lên hơn 300.000. Trong khi các bác sĩ đă tinh tế chỉnh cách họ điều trị căn bệnh này, họ vẫn chưa phát hiện ra một viên đạn ma thuật chống lại một loại virus mà con người không có khả năng miễn dịch.
Phân tích Lancet dựa trên phân tích hồi cứu hồ sơ y tế, thay v́ nghiên cứu có kiểm soát trong đó bệnh nhân được chia ngẫu nhiên thành các nhóm điều trị - phương pháp được coi là tiêu chuẩn vàng của y học. Nhưng quy mô tuyệt vời của nghiên cứu đă thuyết phục được một số nhà khoa học.
“Nó là một điều không có lợi ǵ cả nhưng điều này lại cho thấy tác hại rơ rệt,” Eric Topol, một bác sĩ tim mạch và giám đốc của Viện nghiên cứu dịch thuật Scripps cho biết. “Nếu có bao giờ từng hy vọng cho loại thuốc này, th́ đây chính là cái chết của nó.”
David Maron, giám đốc khoa tim mạch dự pḥng tại Đại học Y khoa Stanford, nói rằng “những phát hiện này hoàn toàn không có lư do nào để lạc quan rằng những thuốc này có thể hữu ích trong việc pḥng ngừa hoặc điều trị covid-19.”
Trong khi các nghiên cứu trước đây cũng t́m thấy rất ít hoặc không có bằng chứng về lợi ích từ hydroxychloroquine, các báo cáo đă đưa ra các vấn đề về tim nguy hiểm tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng nó. Do đó, Cục Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm tháng trước đă cảnh báo việc sử dụng thuốc bên ngoài bệnh viện hoặc các thử nghiệm lâm sàng.
Phân tích mới - của Mandeep Mehra, giáo sư và bác sĩ của Trường Y Harvard tại Bệnh viện Brigham và Women, và các đồng nghiệp tại các tổ chức khác - bao gồm các bệnh nhân có xét nghiệm dương tính với covid-19 đă nhập viện từ ngày 20 tháng 12 năm 2019 và tháng 4 14, 2020, tại 671 trung tâm y tế trên toàn thế giới. Tuổi trung b́nh là 54, và 53% là nam giới. Những người đang sử dụng máy thở cơ học hoặc đă tiếp nhận Remdisivir, một loại thuốc chống vi-rút do Gilead Science sản xuất, đă cho thấy rằng lời hứa trong việc giảm thời gian phục hồi, đă bị loại trừ.
Mehra nói trong một cuộc phỏng vấn rằng việc sử dụng rộng răi thuốc chống sốt rét cho bệnh nhân covid-19 dựa trên ư tưởng về “một căn bệnh tuyệt vọng đ̣i hỏi các biện pháp tuyệt vọng,” nhưng chúng tôi đă học được một bài học khó khăn từ kinh nghiệm về tầm quan trọng của việc đầu tiên không gây hại.
Nh́n lại, Mehra nói, sử dụng các loại thuốc mà không cần kiểm tra có hệ thống là “thiếu sự thông thái.”
”Tôi ước rằng chúng tôi đă có thông tin này ngay từ đầu,” anh ấy nói, “v́ có khả năng gây hại cho bệnh nhân.”
Gần 15.000 trong số 96.000 bệnh nhân trong phân tích được điều trị bằng hydroxychloroquine hoặc chloroquine một ḿnh hoặc kết hợp với một loại kháng sinh được gọi là macrolide, như azithromycin hoặc clarithromycin, trong ṿng 48 giờ sau khi chẩn đoán.
Sự khác biệt giữa những bệnh nhân nhận được thuốc chống sốt rét và những người không nhận được thật là gây ấn tượng.
Đối với những người được dùng hydroxychloroquine, nguy cơ tử vong tăng 34% và nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng tăng thêm 137%. Đối với những người dùng hydroxychloroquine và một loại thuốc kháng sinh - loại cocktail được Trump tán thành - có nguy cơ tử vong tăng 45% và nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng tăng 411%.
Những người được cho dùng chloroquine có nguy cơ tử vong tăng 37% và tăng 256% nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng. Đối với những người dùng chloroquine và một loại thuốc kháng sinh, nguy cơ tử vong tăng 37% và nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng tăng 301%.
Bác sĩ tim mạch Steven Nissen thuộc Pḥng khám Cleveland cho biết dữ liệu mới, kết hợp với dữ liệu từ các nghiên cứu nhỏ hơn trước đây, cho thấy rằng “thuốc có thể gây hại và không ai nên dùng nó ngoài ṿng thử nghiệm lâm sàng.”
Jesse Goodman, cựu nhà khoa học trưởng của FDA, hiện là giáo sư của Đại học Georgetown, đă gọi báo cáo là “rất đáng quan ngại”. Tuy nhiên, ông lưu ư rằng đây là một nghiên cứu quan sát, chứ không phải là một thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát, v́ vậy nó cho thấy mối tương quan giữa các loại thuốc và kết quả nhất định, hơn là nguyên nhân và kết quả rơ ràng.
Peter Lurie, một cựu quan chức hàng đầu của FDA, hiện đang đứng đầu Trung tâm Khoa học v́ lợi ích công cộng, đă gọi báo cáo là “một cái đinh khác đóng vào quan tài cho hydroxychloroquine - lần này là từ nghiên cứu lớn nhất từ trước đến nay.”
Ông nói rằng đă đến lúc thu hồi giấy phép sử dụng khẩn cấp do FDA cấp, nơi đă phê duyệt loại thuốc này cho những bệnh nhân bị bệnh nặng phải nhập viện hoặc không có thử nghiệm lâm sàng.
Michael Felberbaum, phát ngôn viên của FDA, cho biết hôm thứ Sáu rằng cơ quan nói chung “không b́nh luận về nghiên cứu của bên thứ ba” nhưng ủy quyền sử dụng khẩn cấp có thể được sửa đổi hoặc thu hồi trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như khi có sự kiện bất lợi liên quan hoặc nghi ngờ , dữ liệu mới về hiệu quả hoặc thay đổi trong đánh giá lợi ích rủi ro của thuốc.
Kết quả nghiên cứu mới nhất có thể được ngoại suy cho những người mắc bệnh nhẹ ở nhà hoặc những người, như Trump, người đang dùng thuốc chống sốt rét làm thuốc dự pḥng. Tổng thống đă làm choáng váng nhiều bác sĩ vào đầu tuần này khi ông nói rằng ông đang uống một viên thuốc “mỗi ngày”, mặc dù cảnh báo của FDA rằng việc sử dụng thuốc nên được giới hạn ở những người trong bệnh viện hoặc trong các thử nghiệm lâm sàng. (Ông ấy đă nói rằng ông ấy sắp hoàn thành quá tŕnh điều trị và sẽ ngừng dùng thuốc trong “một hoặc hai ngày.”)
Một nghiên cứu lớn về các nhân viên chăm sóc sức khỏe kiểm tra việc sử dụng hydroxychloroquine như một biện pháp pḥng ngừa covid-19 đang được thực hiện, nhưng không có kết quả nào được công bố.
Một số nhà khoa học đă bày tỏ sự báo động về việc chính trị hóa khoa học trong cuộc tranh luận về cách ứng phó với đại dịch, và đặc biệt là về việc sử dụng thuốc chống sốt rét. Lancet, một trong những tạp chí nổi tiếng và lâu đời nhất thế giới, cũng đă xuất bản một bài xă luận không dấu trong tuần trước chỉ trích phản ứng quốc gia “không nhất quán và không kết hợp” của Trump về đại dịch, và thúc giục người Mỹ “hăy đặt một vị Tổng thống vào Nhà Trắng vào tháng 1 năm 2021 có sự hiểu biết về sức khỏe cộng đồng, và không nên bị hướng dẫn bởi chính trị đảng phái.”
Đă có ít nhất 13 nghiên cứu trong những tháng gần đây về hydroxychloroquine hoặc chloroquine trong điều trị cho bệnh nhân covid-19. Họ đă bao gồm các nghiên cứu ngẫu nhiên có kiểm soát và các phân tích quan sát bao gồm các bệnh nhân liên tục từ bệnh nhẹ đến những người gần chết. Bằng chứng về bất kỳ lợi ích nào, chẳng hạn như thanh thải virus hoặc các triệu chứng được cải thiện, gần như không có. Nhưng nhiều người t́m thấy nguy cơ gia tăng trong các phản ứng bất lợi của tim - đặc biệt là khi kết hợp với kháng sinh azithromycin.
Đầu tháng này, những người ủng hộ quan điểm của tổng thống về thuốc chống sốt rét đă thu giữ trong một nghiên cứu của NYU Langone Health đă cho bệnh nhân coronavirus nhập viện kẽm kết hợp với hydroxychloroquine và azithromycin. Những người trong nhóm được điều trị có tỷ lệ sống sót cao hơn, nhưng các nhà nghiên cứu nhấn mạnh nghiên cứu tập trung vào kẽm và liệu hydroxychloroquine có tăng cường tác dụng chống virut bổ sung hay không. Họ nhấn mạnh những phát hiện của họ là do dự kiến và có thể là do các yếu tố khác ngoài thuốc, đặc biệt là khi kẽm đă được bổ sung cho bệnh nhân Phác đồ sau đó trong đại dịch khi các phương pháp điều trị và quy tŕnh tại bệnh viện đă được tinh chế.
Tuần trước, Viện Y tế Quốc gia đă công bố một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, có đối chứng giả dược đối với hydroxychloroquine và azithromycin liên quan đến 2.000 người lớn đối phó với bệnh tại nhà. Vào tháng Tư, NIH đă khởi động một thử nghiệm ngẫu nhiên khác về một loại kết hợp thuốc ở bệnh nhân nhập viện.
Topol, thuộc Viện nghiên cứu dịch thuật Scripps, đề nghị các nhà nghiên cứu nên xem xét lại đạo đức của những thử nghiệm đó, đưa ra bằng chứng ngày càng tăng về tác hại tiềm tàng. Anh nói, “rất khó để bỏ qua tín hiệu đó, và thật đáng lo ngại khi tiếp tục đưa ra nó,” anh nói.
Geoffrey Barnes, một chuyên gia tim mạch tại Đại học Michigan, cho biết cách tiếp cận nghiên cứu và kết quả nghiên cứu của họ rất nổi bật trong việc họ chỉ ra được trường hợp “rủi ro với các loại thuốc này là có thật.” Tuy nhiên, ông nói rằng do sự nhiệt t́nh của một số người Mỹ dành cho thuốc và nghiên cứu của Lancet, các thử nghiệm ngẫu nhiên thậm chí c̣n được xem là quan trọng hơn nữa.
“Có rất nhiều cuộc thảo luận về loại thuốc này đến nỗi tôi nghĩ rằng cộng đồng khoa học và y tế có nghĩa vụ phải xác định lợi ích hoặc rủi ro tiềm năng là ǵ theo cách tốt nhất có thể,” theo ông Bar Barnes.
Khi làn sóng bệnh nhân lớn đầu tiên bắt đầu xuất hiện tại các bệnh viện vào tháng 3, các bác sĩ đă có rất ít để cung cấp cho họ. Kết quả là, nhiều người đă đánh cược vào hydroxychloroquine. Thuốc đă được chứng minh là có đặc tính kháng vi-rút mạnh trong nuôi cấy tế bào, được phổ biến rộng răi và được cho là khá lành tính về tác dụng phụ. Trong nhiều năm, hydroxychloroquine đă được coi là phương pháp điều trị nói chung an toàn và hiệu quả đối với bệnh sốt rét, lupus và viêm khớp dạng thấp.
Nhưng những phát hiện về sự an toàn là ở liều thấp hơn so với việc được sử dụng tại các bệnh viện trong những ngày đầu của sự gia tăng ở bệnh nhân ở Hoa Kỳ và chủ yếu ở những bệnh nhân khỏe mạnh. Dân số bị nhiễm covid-19 tại các bệnh viện, hóa ra, đă có nguy cơ biến chứng tim mạch cao hơn v́ nhiều người bị huyết áp cao hoặc các vấn đề về tim khác.
Các bác sĩ cũng phát hiện ra rằng, thật ngạc nhiên, coronavirus mới xuất hiện tấn công trực tiếp hoặc gián tiếp vào tim, bao gồm cả việc giảm khả năng bơm, tạo ra sự mất cân bằng trong nhịp điệu điện và tấn công các mạch máu.
Peter Whoriskey đă đóng góp cho báo cáo này.