U năo là 1 trong những căn bệnh nguy hiểm nhất v́ nó có thể cướp đinh sinh mạng của bất cứ ai 1 cách nhanh chóng. Để pḥng bệnh chúng ta cần phải biết phát hiện sớm những dấu hiệu của nó. Dưới đây là 1 số kinh nghiệm mà các bác sĩ khuyên bạn nên biết.
Bệnh khá phổ biến
Bệnh nhân Đặng Văn L., Nam, 54 tuổi đến từ Yên Lạc, Vĩnh Phúc nhập viện tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu-Bệnh viện Bạch Mai v́ lư do đau đầu kèm yếu nửa người phải.
Theo bệnh nhân L, 1 tháng trước vào viện, bệnh nhân bị đau đầu, nôn nhiều kèm yếu ½ người bên phải tăng dần. Bệnh nhân đi khám tại Bệnh viện Bạch Mai, được chẩn đoán u năo vùng đỉnh trái, đă được tiến hành phẫu thuật lấy u tại khoa Ngoại - Bệnh viện Bạch Mai.
Giải phẫu bệnh sau mổ chẩn đoán là: Glioblastoma grade IV. Sau phẫu thuật, bệnh nhân chuyển sang Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu để điều trị tiếp.
Sau mổ, bệnh nhân liệt nửa người bên phải, do vậy các bác sĩ đă tiến hành điều trị nội khoa chống phù năo. Sau khi t́nh trạng bệnh nhân ổn định, đỡ đau đầu và buồn nôn, tiến hành phương pháp điều trị hóa - xạ trị đồng thời cho bệnh nhân.
Sau 7 tháng điều trị liên tục, t́nh trạng bệnh nhân cải thiện tốt, bệnh nhân không c̣n đau đầu, không liệt, sinh hoạt b́nh thường.
Với việc điều trị u năo đa mô thức hiện nay, người bệnh có cơ hổi điều trị khỏi bệnh cao hơn. Giống như các bệnh lư khác, các chuyên gia cho rằng u năo phát hiện sớm điều trị tốt hơn.
U năo là nguyên nhân tử vong đứng thứ 3 trong các nguyên nhân ung thư gây tử vong ở lứa tuổi trung niên, và là nguyên nhân tử vong thứ 2 ở trẻ em. Khối u năo ác tính nguyên phát (không tính tới ung thư di căn năo) chiếm khoảng 2% ung thư các cơ quan khác nhưng tiên lượng thường xấu, tỷ lệ tử vong cao.
U nguyên bào thần kinh đệm ác tính (glioblastoma) là một loại u năo nguyên phát của hệ thần kinh trung ương, chiếm khoảng 12-15% các loại u nội sọ và 60 - 75% các loại u sao bào. Glioblastoma được Tổ chức y tế thế giới xếp loại ác tính nhất (độ IV).
Hiện 688.000 người Mỹ đang sống với u năo, trong đó 130.000 u ác tính, và 550.000 u năo lành tính. Mỗi năm có khoảng 98.000-170.000 u năo di căn được chẩn đoán.
Tại Việt Nam (khoảng 90 triệu dân), chúng ta không có số liệu chính thức chẩn đoán khối u năo và tỉ lệ người mắc bệnh u năo mỗi năm. Tính riêng Bệnh viện Việt Đức mỗi năm nhận khám và điều trị 2.500 người bệnh u năo.
Ở trẻ em, u năo là nguyên nhân tử vong cao nhất trong số các loại ung thư ở trẻ em. U năo chiếm 1/4 số bệnh nhân do ung thư dưới 19 tuổi. U năo cũng là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 2 trong số các bệnh ung thư ở lứa tuổi từ 20 -39. U năo di căn chiếm 30-50% các loại u năo và đây cũng là loại u năo hay gặp nhất.
Theo TS Phạm Thị Việt Hương – Bệnh viện K trung ương u năo có thể có nhiều biểu hiện khác nhau và khá đa dạng. Người bị u năo có thể có dấu hiệu nhẹ nhất như đau đầu và nặng nhất có thể hôn mê.
Năo bộ có những chức năng khác nhau và mỗi phần của năo bộ chịu những chức năng khác nhau. Chính v́ vậy, khối u năo ở phần nào th́ phần chức năng đó bị ảnh hưởng và có những bệnh nhân sẽ có biểu hiện tương ứng. Khi bị u năo, người bệnh có thể bị chẩn đoán nhầm với rất nhiều loại bệnh thần kinh khác và ngược lại, vô số bệnh thần kinh cũng bị nhầm với u năo.
Phương pháp chẩn đoán tốt nhất để xác định ai đó có bị khối u năo hay không là chụp cắt lớp vi tính sọ năo và/hoặc chụp cộng hưởng từ sọ năo.
Những dấu hiệu gợi ư của u năo
TS Việt Hương đưa ra gợi ư về những dấu hiệu sau đây có thể do khối u năo gây nên:
- Co giật, động kinh: nếu là co giật xuất hiện lần đầu tiên ở người lớn hoặc mới xuất hiện ở người không có tiền sử co giật th́ khả năng co giật do khối u năo là rất cao.
- Mất hoặc giảm cảm giác ở tay, hoặc chân hoặc cả tay và chân cùng bên.
- Mất hoặc giảm vận động ở tay, hoặc chẩn hoặc cả tay và chân.
- Mất thăng bằng, đứng không vững hoặc đi không vững. Dấu hiệu này rất giá trị nếu kèm theo biểu hiện đau đầu.
- Giảm thị lực một mắt hoặc hai mắt, nếu thị lực hai mắt giảm dần th́ khả năng bị u năo càng cao.
- Nh́n đôi (nh́n một h́nh thành hai h́nh), lác mắt. Nếu kèm theo biểu hiện đau đầu th́ khả năng có khối u năo càng cao.
- Nghe kém một bên tai hoặc hai bên, nhất là kèm theo biểu hiện ù tai, chóng mặt.
- Nói khó, nói ngọng hoặc không nói được thành lời. Dấu hiệu này càng giá trị nếu nói khó tăng dần.
- Nôn, buồn nôn vào buổi sáng.
- Đau đầu, đau đầu tăng dần, đau đầu nhiều và sử dụng thuốc giảm đau không khỏi. Đau đầu là gợi ư của u năo nếu kèm theo dấu hiệu nôn, buồn nôn, yếu chi hay rối loạn nh́n.
- Giảm trí nhớ, mất tập trung, khó tập trung khi học hay làm việc
- Thay đổi tính t́nh, hay cáu giận, dễ bị kích thích, dễ nổi nóng
- Mất định hướng, hay lơ mơ
- Rối loạn kinh nguyệt và tiết sữa ở phụ nữ (mặc dù không nuôi con, không đẻ), vô sinh, bất lực ở đàn ông.
TS Hương nhấn mạnh khi bị u năo, người bệnh có thể bị nhiều biểu hiện rất khác nhau. Những dấu hiệu nặng dần là dấu hiệu gợi ư quan trọng cho chẩn đoán u năo. Khi bị những dấu hiệu như vậy, hăy tới gặp bác sỹ của bạn. Bác sỹ sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác bạn có bị khối u năo hay không. Nếu chẩn đoán u năo càng sớm, khả năng chữa khỏi bệnh cao hơn.
|
|