Khách quốc tế đến Việt Nam và mang theo thuốc lá mới sẽ bị xử trí ra sao?

[Romano]

Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chính thức có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 1/1/2025. Vậy việc xử trí các hành vi vi phạm đang được tiến hành ra sao?Đây là một quyết định mang tính quyết liệt nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu những tác động tiêu cực của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới.

Tuy nhiên, việc thực thi nghị quyết này đang đặt ra nhiều thách thức đối với các cơ quan chức năng, đặc biệt trong bối cảnh các quy định xử phạt cụ thể vẫn chưa được quy định chi tiết.Tại tọa đàm “Phòng, chống buôn lậu thuốc lá - nhiều thách thức đặt ra” do Báo Tiền Phong vừa tổ chức, một vấn đề quan trọng liên quan đến việc thực thi nghị quyết cấm thuốc lá mới, đặc biệt là với khách du lịch được gợi mở. Đó là câu hỏi: "Chúng ta sẽ có chế tài ra sao khi khách du lịch đến Việt Nam và mang theo thuốc lá mới?"

Theo quy định hiện hành, nếu du khách mang theo thuốc lá điện tử khi nhập cảnh vào Việt Nam, các cơ quan chức năng sẽ kiểm tra tại sân bay và thu hồi sản phẩm nếu không đáp ứng tiêu chuẩn. Tuy nhiên, việc xử lý trường hợp này không phải là điều đơn giản.

Đầu tiên, cơ quan chức năng phải có thông báo rõ ràng và thường xuyên về quy định mới này cho du khách trước khi họ đến Việt Nam. Điều này không chỉ yêu cầu các cơ quan chức năng mà còn cần có sự phối hợp chặt chẽ của các hãng hàng không và các công ty du lịch để thông báo đầy đủ về nghị quyết cấm thuốc lá thế hệ mới.

Khi phát hiện du khách mang thuốc lá điện tử vào Việt Nam, theo ông Phạm Ngọc Đông, Chi cục trưởng Chi cục điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan, lực lượng hải quan và công an sẽ có trách nhiệm thu hồi và xử lý theo đúng quy định.

Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng trong việc xử lý vấn đề thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là sự bảo vệ niềm tin của du khách quốc tế. Nếu không có những biện pháp hợp lý trong việc thông báo và xử lý các vi phạm, du khách có thể cảm thấy bị đối xử bất công hoặc thiếu sự hiểu biết, chia sẻ. Điều này có thể ảnh hưởng đến hình ảnh của Việt Nam trong mắt du khách quốc tế.

Do đó, việc áp dụng một chiến lược tuyên truyền mạnh mẽ trước khi nghị quyết có hiệu lực là vô cùng quan trọng. Các cơ quan chức năng, các hãng hàng không và các công ty du lịch cần phối hợp chặt chẽ để cung cấp thông tin rõ ràng về việc cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Bên cạnh đó, cần phải có các biện pháp linh hoạt để xử lý các trường hợp vi phạm mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến du khách, chẳng hạn như áp dụng các biện pháp cảnh báo hoặc hỗ trợ thay vì xử phạt ngay lập tức.

Một trong những vấn đề lớn nhất mà các cơ quan chức năng phải đối mặt trong quá trình thực hiện nghị quyết là việc xử phạt hành vi vi phạm. Mặc dù nghị quyết đã đưa ra quy định rõ ràng về việc cấm sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, nhưng việc thực thi luật tại các địa phương lại không dễ dàng.

Các sản phẩm thuốc lá này thường có nguồn gốc nhập lậu từ các quốc gia khác và được tiêu thụ trên các nền tảng thương mại điện tử hoặc qua các mạng xã hội. Điều này khiến cho việc kiểm soát và phát hiện các hành vi vi phạm trở nên rất phức tạp.

Bên cạnh đó, việc xác định và xử phạt vi phạm liên quan đến thuốc lá điện tử cũng gặp phải nhiều khó khăn. Những sản phẩm này không chỉ tồn tại dưới dạng vật lý mà còn được bán thông qua các kênh trực tuyến, khiến cho việc thu hồi và xử lý càng trở nên khó khăn hơn. Một câu hỏi đặt ra là: Ai sẽ là người chịu trách nhiệm chính trong việc thực hiện và giám sát nghị quyết này?

Trách nhiệm thực thi nghị quyết và xử lý các vi phạm liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng không chỉ thuộc về một cơ quan cụ thể, mà cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều bộ, ngành. Bộ Y tế, Bộ Công an, Cục Hải Quan, và các cơ quan chức năng địa phương cần phối hợp để đảm bảo việc kiểm tra, giám sát chặt chẽ các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới trên thị trường.

Đặc biệt, khi các sản phẩm này thường xuyên được nhập khẩu trái phép qua các kênh như biên giới, sân bay quốc tế, các cửa hàng online, thì cơ quan Hải quan và lực lượng Biên phòng cần tăng cường giám sát tại các cửa khẩu và các tuyến vận chuyển.

Về xử phạt các quy định cấm, Bộ Y tế vừa đề xuất mức phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng đối với hành vi tàng trữ, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Nếu tái phạm, mức phạt có thể lên gấp đôi, từ 2 đến 4 triệu đồng.

Dự thảo này nằm trong khuôn khổ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 117/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Cùng với việc áp dụng hình thức phạt tiền, Bộ Y tế cũng đề xuất áp dụng biện pháp xử lý bổ sung, bao gồm tịch thu thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng có thể yêu cầu tiêu hủy sản phẩm vi phạm và gửi thông báo xử phạt tới cơ quan, tổ chức nơi người vi phạm làm việc hoặc học tập để xử lý theo quy định nội bộ.

Theo kết quả nghiên cứu của Bộ Y tế, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, đặc biệt là trong giới trẻ, đã có sự gia tăng đáng lo ngại trong những năm qua. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng mà còn đặt ra mối nguy hiểm tiềm ẩn cho tương lai của thế hệ trẻ.

Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng được thiết kế với kiểu dáng hấp dẫn, hương vị đa dạng và dễ tiếp cận với mức giá khá rẻ. Điều này đã khiến sản phẩm này trở nên phổ biến đối với học sinh, sinh viên và giới trẻ.

Một số sản phẩm thuốc lá điện tử thậm chí có hình dáng giống đồ chơi hoặc phụ kiện thời trang, khiến cho giới trẻ dễ dàng tiếp cận mà không ý thức được nguy cơ sức khỏe mà nó mang lại. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử không chỉ dễ dàng dẫn đến nghiện nicotine mà còn tiềm ẩn nguy cơ nghiện ma túy tổng hợp.

Thực tế đã có nhiều trường hợp trẻ em và thanh thiếu niên phải nhập viện vì ngộ độc thuốc lá điện tử, trong đó có những ca nghiêm trọng khi các loại ma túy tổng hợp, đặc biệt là cần sa, được trộn vào các sản phẩm thuốc lá điện tử.