Theo như sự chiến thắng tại New York, Virginia và New Jersey được xem là cú hích tinh thần mạnh mẽ cho Đảng Dân chủ trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới, khiến Tổng thống Donald Trump lại lên tiếng quy thất bại của Đảng Cộng hòa trong kỳ bầu cử 2025 cho việc “ông không có tên trên lá phiếu” và “chính phủ đang trong tình trạng đóng cửa” trong bối cảnh Đảng Dân đang nỗ lực lấy lại vị thế sau khi mất quyền kiểm soát Washington D.C.
Các ứng viên Dân chủ đã giành chiến thắng ở cả ba cuộc bầu cử quan trọng ngày 4/11, đây là lần đầu tiên cử tri Mỹ đi bỏ phiếu quy mô lớn kể từ khi ông Trump, đại diện Đảng Cộng hòa, trở lại Nhà Trắng.
Chiến thắng tại New York, Virginia và New Jersey được xem là cú hích tinh thần mạnh mẽ cho Đảng Dân chủ trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới, trong bối cảnh đảng này đang nỗ lực lấy lại vị thế sau khi mất quyền kiểm soát Washington D.C.
Tại New York, Zohran Mamdani, 34 tuổi, từng là một nhà lập pháp địa phương ít tiếng tăm, đã có bước tiến ngoạn mục khi vượt qua đối thủ Cộng hòa để trở thành người lãnh đạo thành phố đông dân nhất nước Mỹ.
Bà Mikie Sherrill (trái) đắc cử Thống đốc bang New Jersey và Phó thống đốc đắc cử Dale Caldwell tại buổi lễ mừng chiến thắng tối bầu cử 4/11. Ảnh: Reuters
Cùng thời điểm, tại bang Virginia, Abigail Spanberger đánh bại đối thủ Cộng hòa với tỷ lệ cách biệt lớn để giành ghế thống đốc, trong khi tại New Jersey, Mikie Sherrill cũng giành chiến thắng thuyết phục, tiếp tục củng cố vị thế của Đảng Dân chủ tại khu vực Đông Bắc.
Các cuộc đua ngày 4/11 được đánh giá là thước đo quan trọng cho tâm lý cử tri Mỹ sau 9 tháng đầu đầy sóng gió của nhiệm kỳ Tổng thống Trump thứ hai. Đây cũng là phép thử cho chiến lược tranh cử của Đảng Dân chủ trong năm 2026 - thời điểm họ kỳ vọng lấy lại ảnh hưởng tại Quốc hội.
Dù vậy, giới phân tích cho rằng kết quả này vẫn cần được nhìn nhận thận trọng, bởi cuộc bầu cử giữa kỳ vẫn còn một năm nữa mới diễn ra và các bang nói trên vốn là “thành trì xanh” - khu vực có xu hướng ủng hộ Đảng Dân chủ và từng phản đối mạnh mẽ ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống trước đó.
Ông Trump tức giận
Trước "thắng lợi" từ phe Dân chủ, ông Trump đã liên tục công kích kết quả của một loạt cuộc bầu cử vào ngày 4/11.
Trên mạng xã hội, ông Trump cáo buộc rằng có “gian lận tràn lan” liên quan đến Dự luật 50 tại California, một sáng kiến do phe Dân chủ dẫn dắt nhằm điều chỉnh lại bản đồ bầu cử quốc hội của bang để đối trọng với nỗ lực tái phân chia khu vực bầu cử ở Texas do phe Cộng hòa khởi xướng, theo Washington Post.
Ông cho rằng cử tri Do Thái ủng hộ Zohran Mamdani trong cuộc đua Thị trưởng New York, đồng thời cảnh báo rằng chi phí năng lượng và tội phạm sẽ tăng vọt nếu ứng viên Dân chủ thắng trong các cuộc bầu cử thống đốc tại New Jersey và Virginia.
“Cuộc bỏ phiếu tái phân chia khu vực bầu cử vi hiến ở California là một trò lừa khổng lồ, toàn bộ quá trình, đặc biệt là việc bỏ phiếu, đã bị dàn xếp”, ông Trump viết, khẳng định vấn đề đang được “xem xét pháp lý và hình sự rất nghiêm trọng”.
Sau đó, ông Trump vẫn tiếp tục phản ứng gay gắt, cho rằng các cuộc thăm dò “đổ lỗi” cho việc ông không có tên trên lá phiếu và việc chính phủ tạm ngừng hoạt động là nguyên nhân khiến Cộng hòa thất bại.
Ông Trump đổ lỗi rằng thất bại của Đảng Cộng hòa là do tên ông không có trên lá phiếu và Chính phủ Mỹ đang đóng cửa.
“‘TRUMP KHÔNG CÓ TÊN TRÊN LÁ PHIẾU’ và ‘CHÍNH PHỦ ĐÓNG CỬA’ là hai lý do khiến Đảng Cộng hòa thua đậm tối nay”, ông viết.
Tuy nhiên, theo Marc Short, cựu Chánh văn phòng của Phó tổng thống Mike Pence, những kết quả này là “tín hiệu cảnh báo rõ ràng” cho Đảng Cộng hòa. Ông cho rằng biên độ chiến thắng rộng của phe Dân chủ phản ánh tâm lý cử tri bất an về kinh tế, một chủ đề từng giúp ông Trump giành chiến thắng trước đây.
Trong khi đó, trước ngày bầu cử, ông Trump gần như không tham gia vận động công khai cho ứng viên Cộng hòa nào. Trong cuộc đua tại New Jersey, ông chỉ tổ chức một cuộc vận động trực tuyến cho ứng viên Jack Ciattarelli nhưng không đến bang này. Ở Virginia, ông thậm chí không nêu tên ủng hộ ứng viên Cộng hòa Winsome Earle-Sears.
Ngược lại, ông Trump dồn mọi mũi tấn công vào Zohran Mamdani, gọi ông là “một trong những điều tốt đẹp nhất từng xảy ra với Đảng Cộng hòa của chúng ta”.
Hành trình từ rapper đến tân thị trưởng New York
Tân thị trưởng New York Zohran Mamdani. Ông là người Hồi giáo đầu tiên và là người trẻ nhất giữ chức thị trưởng New York. Ảnh: Reuters.
Mặc kệ những lời công kích trước đó từ ông Trump, Zohran Mamdani vẫn vượt qua những đối thủ sừng sỏ như Andrew Cuomo và Curtis Sliwa để trở thành tân thị trưởng New York.
Kết quả này được xem là một cơn địa chấn chính trị, khi hầu hết các dự đoán trước đó đều nghiêng về ông Cuomo - gương mặt lão luyện của chính trường bang New York.
Sinh tại Uganda, trải qua thời thơ ấu ở Cape Town (Nam Phi) rồi chuyển đến New York năm 7 tuổi, Mamdani là con trai của Giáo sư Mahmood Mamdani (ĐH Columbia) và đạo diễn nổi tiếng người Ấn Độ Mira Nair. Ông theo học tại Trường Trung học Khoa học Bronx danh tiếng và tốt nghiệp Đại học Bowdoin College chuyên ngành Nghệ thuật.
Trước khi bước chân vào chính trị, Mamdani từng làm cố vấn nhà ở và theo đuổi âm nhạc với nghệ danh “Mr. Cardamom”. Dù sự nghiệp rapper của ông chỉ kéo dài ngắn ngủi, nó từng bị đối thủ khai thác trong các chiến dịch công kích. Tuy nhiên, theo Andrew Epstein, trợ lý trong chiến dịch tranh cử, “quá khứ rapper giúp Mamdani thể hiện bản thân chân thực và gần gũi hơn - điều khiến cử tri tin tưởng”.
Khởi đầu với vị thế “chiếu dưới”, Mamdani dần tạo đà bứt phá nhờ chiến dịch kỹ thuật số sáng tạo và khả năng kết nối đa ngôn ngữ. Ông đăng tải hàng loạt video trên mạng xã hội, phỏng vấn cả những cử tri từng ủng hộ Donald Trump nhưng đang vật lộn với chi phí sinh hoạt tăng cao.
Khi bước vào vòng bầu cử sơ bộ tháng 6, Mamdani đã thu hẹp đáng kể khoảng cách với Cuomo. Trong khi đó, giới tài phiệt và các tập đoàn bất động sản New York đổ hàng triệu USD vào các “super PAC” nhằm ngăn chặn ông, cho rằng Mamdani sẽ khiến giới giàu tháo chạy khỏi thành phố.
Chính động thái này lại vô tình củng cố hình ảnh của Mamdani như một người đại diện cho tầng lớp lao động chống lại giới tỷ phú. Khi ông giành chiến thắng trong vòng sơ bộ, toàn bộ giới quan sát chính trị New York đều bất ngờ.
Trong bối cảnh căng thẳng giữa chính quyền Trump và New York, khi Washington đóng băng hàng tỉ USD ngân sách liên bang và siết chặt hoạt động của Cơ quan Di trú ICE, Mamdani tự nhận mình là ứng viên cứng rắn nhất trong việc đối đầu với ông Trump.
Trước đó, ông Trump cũng đe dọa sẽ cắt ngân sách liên bang cho thành phố New York, nếu ứng viên Zohran Mamdani thắng cử vị trí thị trưởng New York.
