Nghị sĩ đối lập Ukraine Aleksey Goncharenko đã công bố văn bản được cho là kế hoạch hòa bình mà Mỹ vừa chuyển cho Kiev trong tuần này.
Ảnh chụp bài đăng trên kênh RT về kế hoạch hoà bình 28 điểm của Mỹ
Kênh RT của Liên bang Nga tối 20/11, theo giờ địa phương, cho biết ông Goncharenko đăng trên mạng xã hội các ảnh chụp màn hình của một tài liệu điện tử bằng tiếng Ukraine, gồm 28 điểm nhằm chấm dứt xung đột giữa Moskva và Kiev.
Trước đó, Văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận Mỹ đã chuyển cho Kiev một bản dự thảo mới, song không tiết lộ nội dung, chỉ nói rằng Kiev sẵn sàng thảo luận cùng tuyên bố “theo đánh giá của phía Mỹ”, kế hoạch “có thể giúp khôi phục ngoại giao”.
Cũng trong ngày 20/11, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt tuyên bố bản dự thảo kế hoạch hòa bình của Mỹ - được Tổng thống Donald Trump ủng hộ và đang được thương lượng với cả Nga và Ukraine - là “tốt” cho cả Moskva và Kiev.
Phát biểu họp báo, bà Leavitt cho biết Đặc phái viên của Tổng thống Trump - ông Steve Witkoff - và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã “âm thầm” xây dựng dự thảo kế hoạch hòa bình trong vòng 1 tháng. Bản dự thảo “đang được xúc tiến và có thể thay đổi”, song nhận được “sự ủng hộ của Tổng thống (Trump)”.
Quan chức Nhà Trắng nhấn mạnh “đây là kế hoạch tốt cho cả Nga và Ukraine”, đồng thời bày tỏ tin tưởng “sẽ được cả hai bên chấp nhận”. Hiện nay, Mỹ đang “có những cuộc trao đổi tích cực” với cả Ukraine và Nga “để tìm hiểu rõ những cam kết của các nước này”.
Đây là lời công bố chính thức đầu tiên từ Nhà Trắng về bản dự thảo kế hoạch hòa bình của Mỹ. Mặc dù từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết, nhưng bà Leavitt phủ nhận khả năng đề xuất này sẽ gây bất lợi cho Ukraine.
Dưới đây là toàn bộ nội dung bản kế hoạch hoà bình 28 của Mỹ do ông Goncharenko đăng tải:
1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được xác nhận.
2. Sẽ ký một thỏa thuận đầy đủ và toàn diện về không gây hấn giữa Nga, Ukraine và châu Âu. Mọi mơ hồ của 30 năm qua sẽ được xem là đã được giải quyết.
3. Dự kiến Nga sẽ không xâm lược các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng thêm.
4. Nga và NATO sẽ tiến hành đối thoại dưới sự trung gian của Mỹ để giải quyết mọi vấn đề an ninh, tạo điều kiện giảm leo thang, qua đó bảo đảm an ninh toàn cầu và tăng cơ hội hợp tác cũng như phát triển kinh tế trong tương lai.
5. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.
6. Quy mô Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ bị giới hạn ở 600.000 quân.
7. Ukraine đồng ý ghi vào hiến pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, và NATO đồng ý bổ sung vào điều lệ của mình quy định rằng sẽ không kết nạp Ukraine trong tương lai.
8. NATO đồng ý không triển khai quân đội tại Ukraine.
9. Máy bay chiến đấu châu Âu sẽ được bố trí tại Ba Lan.
10. Các bảo đảm của Mỹ: Mỹ sẽ nhận bồi hoàn cho bảo đảm này. Nếu Ukraine xâm lược Nga, nước này sẽ mất bảo đảm. Nếu Nga xâm lược Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp dứt khoát, toàn bộ các biện pháp trừng phạt sẽ được khôi phục, việc công nhận các lãnh thổ mới cùng mọi lợi ích khác của thỏa thuận sẽ bị hủy bỏ. Nếu Ukraine không có lý do chính đáng mà phóng tên lửa vào Moskva hoặc Saint Petersburg, bảo đảm an ninh sẽ bị coi là vô hiệu.
11. Ukraine giữ quyền gia nhập EU và sẽ được tiếp cận ưu đãi ngắn hạn với thị trường châu Âu trong thời gian chờ xem xét.
12. Một gói biện pháp toàn cầu mạnh mẽ nhằm tái thiết Ukraine, bao gồm nhưng không giới hạn ở:
a. Thành lập Quỹ Phát triển Ukraine để đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng cao như công nghệ, trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
b. Mỹ sẽ hợp tác với Ukraine trong tái thiết, phát triển, hiện đại hóa và vận hành hạ tầng khí đốt của Ukraine, gồm đường ống và cơ sở lưu trữ.
c. Nỗ lực chung nhằm khôi phục các vùng bị chiến tranh tàn phá, bao gồm tái thiết và hiện đại hóa thành phố và khu dân cư.
d. Phát triển cơ sở hạ tầng.
e. Khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên.
f. Ngân hàng Thế giới sẽ xây dựng gói tài chính đặc biệt để đẩy nhanh các nỗ lực này.
13. Nga sẽ được tái hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu:
a. Việc dỡ bỏ trừng phạt sẽ được thảo luận và thống nhất dần dần, theo từng hạng mục riêng.
b. Mỹ sẽ ký một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn nhằm phát triển chung trong các lĩnh vực năng lượng, tài nguyên thiên nhiên, hạ tầng, trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu, khai thác đất hiếm ở Bắc Cực và các cơ hội hợp tác khác.
c. Nga sẽ được mời trở lại G8.
14. Việc sử dụng tài sản bị đóng băng sẽ như sau: 100 tỷ USD tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các dự án tái thiết và đầu tư do Mỹ dẫn dắt tại Ukraine. Mỹ sẽ nhận 50% lợi nhuận từ hoạt động này. Châu Âu sẽ bổ sung thêm 100 tỷ USD để tăng tổng giá trị đầu tư cho tái thiết Ukraine. Tài sản Nga bị đóng băng tại châu Âu sẽ được giải tỏa. Phần tài sản còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư chung Mỹ–Nga để triển khai các dự án song phương trong các lĩnh vực sẽ được xác định. Quỹ này nhằm củng cố quan hệ song phương và gia tăng lợi ích chung, tạo động lực mạnh mẽ để không quay lại xung đột.
15. Một nhóm công tác chung Mỹ–Nga về các vấn đề an ninh sẽ được thành lập để hỗ trợ và bảo đảm thực thi tất cả các điều khoản của thỏa thuận này.
16. Nga sẽ ban hành luật quy định chính sách không xâm lược đối với châu Âu và Ukraine.
17. Mỹ và Nga sẽ đồng ý gia hạn hiệu lực các hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân và kiểm soát vũ khí, bao gồm START-1.
18. Ukraine đồng ý duy trì trạng thái phi hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân.
19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporozhzhia sẽ được khởi động lại dưới sự giám sát của IAEA, và lượng điện sản xuất sẽ được chia đều cho Nga và Ukraine (50:50).
20. Cả hai nước cam kết đưa vào chương trình giáo dục và xã hội các nội dung thúc đẩy sự hiểu biết, khoan dung văn hóa và loại bỏ phân biệt chủng tộc, định kiến:
a. Ukraine sẽ áp dụng quy định của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ các dân tộc thiểu số ngôn ngữ.
b. Cả hai nước đồng ý dỡ bỏ mọi biện pháp phân biệt đối xử và bảo đảm quyền của truyền thông và giáo dục bằng tiếng Ukraine và tiếng Nga.
c. Mọi tư tưởng và hoạt động theo chủ nghĩa phát xít phải bị bác bỏ và cấm tuyệt đối.
21. Lãnh thổ:
a. Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận trên thực tế là thuộc Liên bang Nga, bao gồm cả sự công nhận từ phía Mỹ.
b. Kherson và Zaporozhzhia sẽ được “đóng băng” theo đường tiếp xúc, tức là được công nhận trên thực tế theo đường ranh giới hiện tại.
c. Nga từ bỏ các lãnh thổ khác (có lẽ liên quan đến các khu vực thuộc Kharkov, Sumy và Dnipropetrovsk – chú thích của biên tập).
d. Lực lượng Ukraine sẽ rút khỏi phần lãnh thổ tỉnh Donetsk mà hiện họ đang kiểm soát; khu vực rút quân này sẽ được coi là vùng đệm phi quân sự trung lập, được quốc tế công nhận là lãnh thổ thuộc Liên bang Nga. Lực lượng Nga sẽ không tiến vào vùng phi quân sự này.
22. Sau khi các sắp xếp lãnh thổ trong tương lai được thống nhất, cả Liên bang Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các sắp xếp này bằng vũ lực. Mọi bảo đảm an ninh sẽ không được áp dụng trong trường hợp vi phạm cam kết này.
23. Nga sẽ không cản trở việc Ukraine sử dụng thương mại sông Dnepr, và các thỏa thuận sẽ được đạt được về vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.
24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề tồn đọng:
a. Tất cả tù binh và thi thể còn lại sẽ được trao đổi theo nguyên tắc “tất cả đổi tất cả”.
b. Tất cả dân thường bị giam giữ và con tin sẽ được trao trả, bao gồm cả trẻ em.
c. Sẽ triển khai chương trình đoàn tụ gia đình.
d. Sẽ có các biện pháp nhằm giảm bớt đau khổ cho các nạn nhân của xung đột.
25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử 100 ngày sau khi thỏa thuận được ký kết.
26. Mọi bên liên quan trong xung đột sẽ được hưởng ân xá toàn diện đối với các hành động đã thực hiện trong chiến tranh và cam kết không nộp đơn khiếu nại hay theo đuổi cáo buộc trong tương lai.
27. Thỏa thuận này sẽ có tính ràng buộc pháp lý. Việc thực thi sẽ được giám sát và bảo đảm bởi một Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Trump đứng đầu. Các biện pháp trừng phạt được xác định trước sẽ được áp dụng trong trường hợp vi phạm.
28. Khi tất cả các bên đồng ý và ký vào bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay sau khi cả hai bên rút quân về các vị trí đã thống nhất, để việc triển khai thỏa thuận có thể bắt đầu.
VietBF@sưu tập
