Theo như có tấm poster gồm ảnh chụp chân dung hàng trăm chỉ huy của lực lượng Hamas được xếp theo hình kim tự tháp, sau khi vụ tấn công của Hamas hôm 7/10, khiến Bộ trưởng Quốc phòng Israel có treo một tấm poster trong văn phòng ở thành phố Tel Aviv.
Marwan Issa, (khoanh tròn đỏ), thủ lĩnh thứ 2 của Hamas. Ảnh: Ynet News
Phần đáy kim tự tháp là các chỉ huy chiến trường cấp thấp. Phần đỉnh kim tự tháp là các chỉ huy cấp cao, trong đó có Mohammed Deif, người bị cho là chủ mưu vụ tấn công Israel hồi đầu tháng 10.
Tấm poster được in ra nhiều bản kể từ khi Israel mở cuộc tấn công vào Dải Gaza để trả đũa Hamas. Với mỗi chỉ huy Hamas đã chết, Israel vẽ dấu thánh giá lên hình của họ trên poster.
Nhưng 3 chỉ huy cấp cao đứng đầu trong tấm poster vẫn chưa bị bắt. Họ gồm: Mohammed Deif - người đứng đầu lữ đoàn Izz el-Deen al-Qassam (nhánh vũ trang của Hamas); Marwan Issa – thủ lĩnh thứ 2 của Hamas và Yahya Sinwar - thủ lĩnh Hamas ở Dải Gaza.
Sự thù địch tiếp tục diễn ra ở Dải Gaza vào ngày 1/12, sau khi thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 7 ngày do Qatar làm trung gian sụp đổ. Theo 4 nguồn tin thân Israel của Reuters, cuộc tấn công của Israel vào Gaza chỉ có thể dừng cho đến khi 3 chỉ huy cấp cao kể trên của Hamas bị bắt hoặc thiệt mạng.
Theo Reuters, Sinwar (61 tuổi) cùng Deif và Issa (đều 58 tuổi) đã tạo nên một hội đồng quân sự bí mật gồm 3 người để lên kế hoạch và thực hiện cuộc tấn công vào Israel hồi đầu tháng 10.
Các nguồn tin thân Hamas cho biết, 3 chỉ huy cấp cao - đang chỉ đạo các hoạt động quân sự của Hamas và chỉ đạo các cuộc đàm phán về việc trao đổi con tin, tù nhân - có thể đang ẩn náu trong các boongke bên dưới Gaza.
Mohammed Deif - người đứng đầu lữ đoàn Izz el-Deen al-Qassam (nhánh vũ trang của Hamas) - trong một bức ảnh tuyên truyền của Hamas. Ảnh: The Times
Một số nguồn tin cấp cao trong khu vực cho rằng, việc triệt hạ hoặc bắt giữ 3 nhân vật cấp cao của Hamas có thể là một nhiệm vụ lâu dài và khó khăn. Nhưng đây cũng là dấu hiệu cho thấy Israel có thể sắp chuyển từ tấn công tổng lực sang các chiến dịch chống Hamas kém dữ dội hơn. Điều đó không có nghĩa là cuộc đấu của Israel và Hamas sẽ dừng lại.
Các quan chức Israel, trong đó có Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nhiều lần nói, mục tiêu của Israel là phá hủy năng lực quân sự và bộ máy chính trị của Hamas, đưa con tin trở về an toàn và đảm bảo không để sự kiện ngày 7/10 lặp lại. Để đạt được các mục đích đó, việc loại bỏ giới lãnh đạo Hamas là điều rất cần thiết.
Một số chuyên gia quân sự nói, việc triệt hạ Sinwar, Deif và Issa sẽ giúp Israel giành được thắng lợi mang tính biểu tượng quan trọng. Nhưng đạt được mục tiêu đó mất nhiều thời gian, tiền bạc và không có gì đảm bảo thành công.
Michael Eisenstadt, giám đốc chương trình Nghiên cứu An ninh và Quân sự, tại Viện Washington về Chính sách cận Đông (Mỹ), cho rằng, có lẽ cả Israel và Hamas đều không rõ có chính xác bao nhiêu tay súng Hamas đã chết.
"Nếu Israel có thể công khai tuyên bố đã giết Sinwar, Deif và Issa, điều đó sẽ thu hút sự chú ý hơn việc hạ được bao nhiêu tay súng Hamas", ông Eisenstadt nói, và cho rằng Israel đang đối mặt với cơn đau đầu. "Điều gì xảy ra nếu Israel không thể bắt giữ 3 chỉ huy cấp cao của Hamas? Quân đội Israel có tiếp tục đấu cho tới khi bắt được 3 chỉ huy kia hay không?".
Mục tiêu khả thi hơn
Mục tiêu loại bỏ giới lãnh đạo Hamas được xem là dễ dàng hơn việc loại bỏ hoàn toàn Hamas. Ảnh minh họa: BBC
Quân đội Israel tuyên bố đã phá hủy khoảng 400 đường hầm ở phía bắc Dải Gaza, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ trong hệ thống hầm ngầm khổng lồ mà Hamas đã xây dựng trong nhiều năm qua.
Một nguồn tin thân cận Hamas ở Dải Gaza nói rằng việc loại bỏ Hamas có nghĩa là phải tới từng nhà, từng đường hầm để chiến đấu. Điều đó cần rất nhiều thời gian.
"Lạc quan nhất thì có thể là một năm và cái giá phải trả là số lượng người Israel thiệt mạng sẽ tăng lên", nguồn tin bình luận.
Reuters dẫn lời 3 quan chức Mỹ cho rằng, chính quyền của ông Biden coi việc loại bỏ giới lãnh đạo của Hamas là mục tiêu khả thi hơn nhiều so với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn Hamas của Israel.
Dù kiên quyết ủng hộ Israel, đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở Trung Đông, các quan chức Mỹ vẫn lo ngại, một cuộc xung đột không hồi kết với mục tiêu loại bỏ hoàn toàn Hamas sẽ gây thương vong nặng nề cho dân thường ở Gaza và kéo dài nguy cơ xảy ra chiến tranh trong khu vực.
Mỹ đã học được bài học đó sau nhiều năm chiến đấu với al-Qaeda, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và các tổ chức khủng bố khác.
Ám sát
Thủ lĩnh Hamas ở Dải Gaza, Yahya Sinwar. Ảnh: AP, EPA
Theo Reuters, 3 chỉ huy cấp cao của Hamas đã thoát chết nhiều lần trong các vụ tấn công mà Israel nhằm vào họ. Deif, chỉ huy lữ đoàn Izz el-Deen al-Qassam, từng bị ám sát 7 lần trong năm 2021, bị mất một mắt và bị thương nặng ở chân.
Trước đó, một cuộc không kích của Israel năm 2014 khiến vợ, con gái 3 tuổi và con trai 7 tháng tuổi của Deif thiệt mạng.
Các nguồn tin của Israel và Palestine suy đoán, 3 chỉ huy cấp cao của Hamas đang ẩn náu trong hệ thống hầm ngầm ở Dải Gaza, nhưng cũng có không ít nguồn tin cho rằng họ có thể ở bất kỳ đâu tại Dải Gaza.
Sinwar, thủ lĩnh Hamas ở Dải Gaza, được cho là không còn sử dụng bất kỳ thiết bị điện tử nào để tránh bị Israel theo dõi tín hiệu.
Các nguồn tin thân Hamas tiết lộ, Issa, thủ lĩnh thứ 2 của lực lượng này, có lẽ là người ít được biết tới nhất trong bộ ba chỉ huy cấp cao, nhưng lại tham gia vào nhiều quyết định quan trọng của Hamas những năm gần đây. Đồng thời, Issa còn được xem là người thay thế 2 người còn lại trong trường hợp họ bị bắt hoặc thiệt mạng.
Deif, Sinwar và Issa đều sinh ra và lớn lên trong các gia đình tị nạn. Cả 3 đã ở tù nhiều năm tại Israel.
Sinwar đã thụ án 22 năm tù sau khi bị bỏ tù năm 1988 vì tội bắt cóc và sát hại 2 binh sĩ Israel cùng 4 cộng sự người Palestine. Thủ lĩnh Hamas ở Dải Gaza từng là tù nhân cấp cao nhất trong số hơn 1.000 tù nhân được Israel trả tự do năm 2011 để đổi lấy một binh sĩ Israel bị Hamas bắt giữ.
Giống Deif, rất ít được biết tới cho đến khi xuất hiện trong một bức ảnh của Hamas chụp trong cuộc trao đổi giữa 2 bên năm 2011. Issa là người phụ trách chính công tác tổ chức việc trao đổi của Hamas năm đó.
Gerhard Conrad, nhà hòa giải thuộc Cơ quan Tình báo Đức từ năm 2009-2011, là một trong số ít người đã gặp Issa trong sự kiện năm 2011.
"Issa là người rất tỉ mỉ và cẩn thận. Đó là ấn tượng của tôi về ông ta. Con người đó thuộc lòng các hồ sơ", Conrad chia sẻ với Al Jazeera.
Israel từng ám sát các thủ lĩnh của Hamas, trong đó có người sáng lập lực lượng Ahmed Yassin và cựu thủ lĩnh Abdel-Aziz al-Rantisi.
