Tiểu hành tinh Bennu chứa 'hạt giống của sự sống'

[miro1510]

Các nhà khoa học đã phát hiện ra những thành phần thiết yếu của sự sống trên một mẫu vật từ tiểu hành tinh Bennu.

Mẫu vật do tàu vũ trụ OSIRIS-REx mang về Trái Đất vào năm 2023 cho thấy sự hiện diện của cả 5 loại nucleobase – adenine, guanine, cytosine, thymine và uracil – những "chữ cái" tạo nên DNA và RNA, cùng với các hợp chất khoáng chưa từng thấy trước đây trong đá ngoài vũ trụ.

Hình minh họa của nghệ sĩ về tàu vũ trụ OSIRIS-REx khi chuẩn bị hạ cánh trên tiểu hành tinh Bennu. (Nguồn: NASA)

Mẫu vật từ Bennu chứa các khoáng chất giàu carbon, lưu huỳnh, phốt pho, flo và natri – những nguyên tố thiết yếu cho sự sống. Các nhà khoa học so sánh chúng với khoáng chất còn sót lại trong lớp vỏ của những hồ nước khô cạn trên Trái Đất, nhưng với một điểm đặc biệt: chúng có niên đại lên đến 4,6 tỷ năm – thời điểm hệ Mặt Trời mới hình thành.

Nhà nghiên cứu Tim McCoy từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên quốc gia Smithsonian, Mỹ, cho biết: "Chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng cho thấy các thành phần thô của sự sống có thể hình thành một cách phức tạp ngay trên tiểu hành tinh mẹ của Bennu".

Bennu: Tiểu hành tinh nguy hiểm nhưng đầy hứa hẹn

Bennu là một tiểu hành tinh có khả năng đe dọa Trái Đất với xác suất va chạm 1/2.700 vào năm 2182 – tỷ lệ cao nhất trong số các thiên thể được biết đến. Tuy nhiên, điều khiến các nhà khoa học quan tâm hơn cả chính là những thành phần nguyên thủy mắc kẹt bên trong nó. Vì Bennu giàu carbon, nó có thể chứa những phân tử xuất hiện từ buổi sơ khai của sự sống trên Trái Đất.

OSIRIS-REx đã khởi hành vào tháng 9/2016, vượt qua 320 triệu km để đến Bennu. Sau gần 2 năm bay quanh tiểu hành tinh, tàu vũ trụ đã hạ cánh thành công và thu thập mẫu vật bằng cách bắn một luồng nitơ, thu được 121,6 gram bụi và đá.

Tháng 10/2023, mẫu vật đã trở lại Trái Đất, lao xuống khí quyển với tốc độ 43.000 km/h trước khi bung dù và hạ cánh an toàn xuống sa mạc Utah. Để tránh ô nhiễm, mẫu vật được chuyển ngay vào phòng sạch để phân tích.

Bằng chứng mạnh mẽ về sự sống trong vũ trụ?

Các nhà khoa học đã kiểm tra mẫu vật dưới kính hiển vi điện tử quét, cho phép họ quan sát cấu trúc bề mặt với độ phân giải cực cao. Họ phát hiện ra natri cacbonat – một hợp chất thường xuất hiện trong các hồ nước bốc hơi từng chứa sự sống trên Trái Đất. Điều đáng chú ý là các khoáng chất trong Bennu có thành phần khác biệt so với trên hành tinh chúng ta: chúng giàu phốt pho nhưng lại nghèo boron, trái ngược với các hồ nước trên Trái Đất.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nước muối trên Bennu có thể tương tự với nước muối trên các thiên thể khác trong hệ Mặt Trời, như hành tinh lùn Ceres hay vệ tinh Enceladus của Sao Thổ – những nơi được xem là ứng viên tiềm năng cho sự sống ngoài hành tinh.

Trong một nghiên cứu khác do các nhà khoa học Nhật Bản thực hiện, người ta tìm thấy cả 5 loại nucleobase, kết hợp với ribose và phosphate để tạo thành DNA và RNA. Đây là lần đầu tiên tất cả 5 nucleobase này được phát hiện trên một tiểu hành tinh. Trước đó, tàu vũ trụ Hayabusa2 chỉ tìm thấy uracil trên mẫu vật từ tiểu hành tinh Ryugu.