|
Hội nghị an ninh cấp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Hàn Quốc dự kiến diễn ra tại Seoul ngày 4/11 được đánh giá có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Triều Tiên gia tăng thử nghiệm vũ khí còn chính quyền Mỹ thời ông Trump yêu cầu các đồng minh châu Á “chia sẻ gánh nặng quốc phòng” nhiều hơn.
Hội nghị là dịp để Mỹ và Hàn Quốc thảo luận sâu về khả năng răn đe và ứng phó trước các mối đe dọa ở khu vực, cũng như điều chỉnh hợp tác quốc phòng phù hợp với môi trường an ninh đang thay đổi nhanh chóng.
Những diễn biến nhạy cảm
Bán đảo Triều Tiên vẫn được đánh giá là “quả bom hẹn giờ”, mà “kíp nổ” bao hàm nhiều yếu tố và “nút bấm kích nổ” nằm trong tay nhiều bên, chỉ cần một bên quá khích, hoặc bất cẩn là sẽ có nguy cơ bùng phát.
Dư luận quốc tế vẫn cho rằng yếu tố chính là do chương trình phát triển hạt nhân - tên lửa của Triều Tiên. Nhận định này là có cơ sở, khi trên thực tế, Triều Tiên thỉnh thoảng có những động thái gây lo ngại sâu sắc cho các nước trong khu vực, đặc biệt là Hàn Quốc và Nhật Bản. Gần đây nhất là trước thềm Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 32 Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC 32) được tổ chức tại Hàn Quốc cuối tháng 10 vừa qua, chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần, Bình Nhưỡng đã 2 lần phóng thử tên lửa, lần thứ nhất là hôm 22/10 và lần thứ 2 là hôm 28/10.
Bên cạnh đó, các Nghị sỹ Quốc hội Hàn Quốc, dẫn nguồn tin tình báo quân đội và các hình ảnh vệ tinh, cho biết Triều Tiên đang tiến hành xây dựng tường rào chống tăng – thiết giáp tại 4 khu vực dọc ranh giới quân sự liên Triều (MDL). Mỗi bức tường rào này có chiều dài khoảng 2,5km, theo đó, tổng chiều dài của hệ thống tường rào đang được xây dựng lên tới khoảng 10km. Đây không chỉ là một bức tường mà bị coi là thứ khẳng định lại quan điểm của Bình Nhưỡng về việc hai miền Triều Tiên là hai quốc gia riêng biệt, đồng thời thể hiện chiến thuật quân sự của Triều Tiên.
Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở Bình Nhưỡng, mà Seoul cùng liên quân Hàn – Mỹ cũng có những động thái khiến tình hình phức tạp hơn. Ví dụ như các cuộc tập trận chung Hàn – Mỹ và 3 bên Hàn - Nhật - Mỹ. Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng không ngừng gia tăng sức mạnh quân sự với lý do “để đối phó với hạt nhân – tên lửa của Triều Tiên”. Ngay cả việc hai miền Triều Tiên liên tục phóng vệ tinh do thám quân sự cũng làm cho mức độ cảnh giác giữa hai bên không ngừng leo thang. Bên cạnh đó còn là sự có mặt của các khí tài chiến lược của quân đội Mỹ, bao gồm cả tàu sân bay hạt nhân, trong khu vực. Tất cả những động thái này cho thấy “nguồn cơn không tại riêng ai”.
Tái định hình vai trò của Mỹ
Giới quan sát cho rằng một trong những mục tiêu lần này của Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth là định hình lại vai trò của quân đội Mỹ tại Hàn Quốc. Từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, mặc dù luôn phàn nàn là đang phải chịu những chi phí bất công, nhưng Washington chưa bao giờ từ bỏ ảnh hưởng và sự hiện diện quân sự tại khu vực Đông Bắc Á và Bán đảo Triều Tiên – nơi có đối thủ cạnh tranh chiến lược của Mỹ hiện nay là Trung Quốc. Do đó, cho dù có định hình lại theo bất cứ hướng nào, vai trò của Mỹ sẽ không hề giảm đi, nếu không nói là sẽ trở nên quan trọng hơn.
Hôm 3/11, trong hội nghị Ủy ban quân sự chung Hàn - Mỹ được tổ chức tại Seoul dưới sự đồng chủ trì của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc Jin Young Seung và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Dan Caine, phía Mỹ một mặt nhấn mạnh sẽ “tiếp tục nỗ lực đáp ứng các điều kiện nhằm chuyển giao quyền chỉ huy và quản lý tác chiến khi xảy ra chiến sự cho quân đội Hàn Quốc”. Washington đồng thời khẳng định “quá trình trao quyền cho quân đội Hàn Quốc đã đạt được nhiều tiến triển có ý nghĩa”, nhưng mặt khác vẫn nhấn mạnh “tiếp tục nâng cao cơ chế phòng thủ tổng hợp, không ngừng nâng cao năng lực hiệp đồng tác chiến của liên quân Hàn – Mỹ”.
Hội nghị an ninh cấp Bộ trưởng Quốc phòng Hàn – Mỹ là diễn đàn nhằm thương nghị, điều chỉnh các chính sách quân sự chủ yếu ở cấp cao nhất trong lĩnh vực hợp tác quân sự - quốc phòng song phương. Tại đây, những người đứng đầu ngành quốc phòng hai nước sẽ tiếp nhận báo cáo từ các cơ chế hợp tác ở cấp khác, trong đó có cả Đối thoại quốc phòng tổng hợp (KIDD), hội nghị Ủy ban quân sự chung Hàn – Mỹ… để thảo luận và đưa ra quyết sách cuối cùng.
Các tướng lĩnh quân đội của Hàn Quốc và Mỹ cũng cho rằng vấn đề hạt nhân - tên lửa của Triều Tiên và các cuộc chạy đua vũ trang trên thế giới đang khiến tình hình trở nên phức tạp và bất ổn hơn trước. Trong bối cảnh đó, việc hai bên đẩy mạnh kết hợp giữa sức mạnh quân sự thông thường với sức mạnh hạt nhân và nâng cao khả năng răn đe là yếu tố không thể thiếu, đồng thời thống nhất sẽ hợp tác chặt chẽ hướng tới mục tiêu nêu trên.
Trong những phát ngôn và thỏa thuận của hai bên, chưa bao giờ từ “Hàn Quốc” đứng độc lập, mà luôn luôn có yếu tố “nước Mỹ” đứng trước hoặc sau. Bên cạnh đó, việc Hàn Quốc quyết định tăng chi phí quốc phòng được coi là “món quà lớn” cho Mỹ, khi giúp Washington vừa tiết kiệm được chi phí, vừa nâng cao được ảnh hưởng thông qua mối quan hệ đồng minh với Hàn Quốc. Trước những gì đang diễn ra hiện nay, giới quan sát cho rằng tới đây sẽ có những thay đổi trong vai trò của quân đội Mỹ tại Hàn Quốc, thậm chí, sẽ có một số thay đổi về chất, nhưng phần lớn các thay đổi sẽ chỉ diễn ra theo hướng “bình mới rượu cũ”.
Hiện đại hóa quan hệ đồng minh
Dự báo Hội nghị an ninh cấp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Hàn lần này sẽ đưa ra nhiều đường hướng mới. Đồng chủ trì hội nghị sẽ là Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu-back và Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth. Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho hay, tại hội nghị lần này, hai bên sẽ thảo luận một cách toàn diện về các vấn đề hiện nay, hướng tới sự phát triển hơn nữa của quan hệ đồng minh Hàn – Mỹ theo phương châm “hướng tới tương lai và đôi bên cùng có lợi”.
Hội nghị cũng sẽ tập trung vào một số chủ đề cụ thể như chính sách đối phó với Triều Tiên, cơ chế phòng thủ tổng hợp, khả năng răn đe mở rộng, hợp tác an ninh khu vực, hợp tác an ninh mạng, không gian vũ trụ, phòng thủ tên lửa, đóng mới và duy tu - bảo dưỡng tàu chiến, hợp tác trong công nghiệp quốc phòng và khoa học – kỹ thuật quân sự…
Ngoài ra, hai bên cũng dự định sẽ xem xét các vấn đề liên quan đến khái niệm “hiện đại hóa quan hệ đồng minh” mà Tổng thống hai nước đã nhất trí trong hội đàm thượng đỉnh hồi tháng 8 vừa qua. Nếu khái niệm này được cụ thể hóa, sẽ dẫn tới những thay đổi căn bản về quy mô và vai trò của lực lượng quân đội Mỹ tại Hàn Quốc, chức năng của quân đội Hàn Quốc, cơ cấu chi phí quốc phòng của Hàn Quốc, quyền điều hành - quản lý tác chiến khi xảy ra chiến sự của quân đội Hàn Quốc…
Tuy nhiên, cũng có một yếu tố nhạy cảm, đó là việc Hàn Quốc kiên quyết phản đối đề xuất mở rộng sức mạnh đối phó về quân sự sang cả phía Trung Quốc của Mỹ, đồng thời kiên định lập trường chỉ tập trung vào mối đe dọa từ Triều Tiên. Do đó, Hội nghị an ninh cấp Bộ trưởng Quốc phòng Hàn – Mỹ lần này được dự báo là sẽ có những diễn biến đầy kịch tính.
|
|
