Bắc Kinh giận lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, theo tiết lộ của một tướng Trung Quốc (TQ) qua một bài xã luận cay độc, rằng đồng minh Triều Tiên cứng đầu đang sắp sụp đổ và chẳng xứng đáng nhận sự giúp đỡ của TQ.
Phó chủ tịch Li Yuanchao thăm Triều Tiên, gặp lãnh đạo Kim Jong-un
Đầu tháng 12, trung tướng Wang Hongguang, cựu phó chỉ huy một quân khu quan trọng, viết bài xã luận trên tờ Hoàn cầu thời báo (phụ san của Nhân dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản TQ-CPC):
"TQ đã nhiều lần dọn dẹp đống lộn xộn của CHDCND Triều Tiên. Nhưng trong tương lai sẽ không làm thế nữa".
Nói về chính phủ Triều Tiên, ông viết: "Nếu một chính quyền không được nhân dân ủng hộ, thì sự sụp đổ chỉ là vấn đề thời gian".
Hơn nữa, Triều Tiên vi phạm tinh thần thỏa thuận phòng thủ chung với TQ, khi không lấy ý kiến TQ về chương trình vũ khí hạt nhân của họ, vốn gây ra bất ổn ở khu vực Đông Bắc Á, tướng Wang viết.
"Của nợ chiến lược", không phải "tài sản chiến lược"
Bài báo này sau đăng trên trang web của Quân đội giải phóng nhân dân TQ (PLA), đã cho thấy mối quan hệ Triều - Trung giảm rất thấp, theo các nhà phân tích.
Bài viết của tướng Wang để phản hồi một bài báo đăng trên Hoàn cầu thời báo, của giáo sư Li Dunqiu, cựu chủ nhiệm Vụ Triều Tiên của Hội đồng chính phủ TQ.
Theo báo New York Times (NYT), giáo sư Li có cách tiếp cận truyền thống, rằng Triều Tiên là một “tài sản chiến lược” mà Bắc Kinh chớ nên bỏ mặc.
Cuộc bút chiến này mở ra cuộc tranh luận trên Hoàn cầu thời báo, nhưng quan điểm “Triều Tiên là của nợ chiến lược” của tướng Wang nhận được sự ủng hộ đáng kể.
Tướng Wang thuộc diện “con ông cháu cha”, vì cha ông là Wang Jiangquing từng chỉ huy quân của Mao Trạch Đông trong cuộc chiến chống Nhật ở Nam Kinh hồi cuối Thế chiến 2.
NYT đã nỗ lực nhờ đại diện giúp gặp tướng Wang, nhưng không thành. Ông nhắn lại với tờ báo Mỹ, rằng bài báo chỉ thể hiện quan điểm cá nhân của ông, không phải quan điểm của PLA.
Khó thể biết quan điểm của ông có phổ biến trong PLA hay không, nhưng một quan chức TQ liên quan nhiều vào quan hệ ngoại giao Trung - Triều, nói thái độ gièm pha của tướng Wang không thịnh hành trong quân đội TQ hiện tại.
Quan chức này đề nghị giấu tên vì “vấn đề nhạy cảm”, nói với NYT: “ Quan điểm của tướng Wang thật sự phản ánh cái nhìn của nhiều người TQ, và quan điểm của TQ thì khác nhau”.
Ông còn nói quan hệ giữa hai lực lượng quân sự Trung-Triều chưa bao giờ gần cận, dù họ từng cùng tham gia Chiến tranh Triều Tiên.
Các chuyên gia nói hai lực lượng này chưa hề tập trận chung và rất dè chừng nhau.
Bắc Kinh sợ một bán đảo Triều Tiên thống nhất và trung thành với Mỹ
TQ chưa nói gì về việc chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama buộc tội tin tặc Triều Tiên tấn công bộ phim “Cuộc phỏng vấn” của hãng phim Sony Pictures. Nhưng các quan chức Mỹ nói họ đã nhờ TQ giúp chặn khả năng Triều Tiên phát động chiến tranh mạng. Bắc Kinh chưa hồi âm.
Bất chấp thái độ làm cao của nhiều quan chức TQ đối với Triều Tiên, xem ra vẫn có chút sự ngưỡng mộ ngầm với những gì Triều Tiên đã làm được.
Đó là ý kiến của Zhang Baohui, chủ nhiệm trung tâm nghiên cứu châu Á-Thái Bình Dương ở đại học Lingnan (Hồng Kông). Ông nói:
"Ngay cả khi quan hệ Trung-Triều lạnh, TQ không muốn “về phe” Mỹ, và “sự không tin cậy và đối đầu” giữa Mỹ-Trung có nghĩa TQ sẽ không chấp nhận một bán đảo Triều Tiên thống nhất và kết đồng minh trung thành với Mỹ, cho dù chính quyền Bình Nhưỡng có sụp đổ chăng nữa".
Hôm 20.12, một bài xã luận trên Hoàn cầu thời báo đã chỉ trích kinh thành điện ảnh Hollywood (Mỹ) "cao ngạo về văn hóa" và dù Mỹ nghĩ gì về Kim Jong-un, ông vẫn là lãnh đạo của Triều Tiên.
Nhưng tình trạng lạnh lẽo trong quan hệ Trung-Triều cũng được thể hiện hôm 17.12, khi Bình Nhưỡng làm lễ giỗ 3 năm của cố Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-il, cha của Kim Jong-un,mà không mời lãnh đạo cấp cao nào của TQ qua dự.
Lần gần đây nhất một lãnh đạo TQ thăm Triều Tiên là hồi tháng 7.2013, khi phó chủ tịch Li Yuanchao đến Bình Nhưỡng, yêu cầu Triều Tiên chậm tiến hành chương trình vũ khí hạt nhân, sau khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần thứ ba hồi tháng 2.2013.
Theo NYT, Phó chủ tịch Li không truyền được thông điệp này. "Chương trình hạt nhân của Triều Tiên đang dốc tổng lực", theo giáo sư Siegfried S. Heckercủa đại học Stanford và là cựu lãnh đạo Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos (Mỹ).
Tiến sĩ Hecker nói: Triều Tiên đã sản xuất đủ uranium làm giàu cho 6 quả bom hạt nhân, và có lẽ đã đủ số uranium này cho 4 quả nữa trong vòng một năm tới.
Sau chuyến thăm của phó chủ tịch Li, quan hệ Trung-Triều còn xuống nữa, trở lên lạnh lẽo từ cuối năm 2013, khi Kim Jong-un xử tử chú dượng Jang Song-thaek, đầu mối liên lạc chính của TQ trong chính phủ Triều Tiên.
Bực bội, TQ quyết giảm cung ứng xăng cho Triều Tiên
Tháng 7.2014, Chủ tịch TQ Tập Cận Bình giận Triều Tiên nên chỉ đi thăm Hàn Quốc. Ông chưa hề thăm Triều Tiên và có tin ông rất bực việc Triều Tiên thử hạt nhân lần thứ ba hồi tháng 2.2013, khi Kim Jong-un leo lên ngôi quyền lực.
Ở cương vị lãnh đạo thì ông Tập và Kim Jong-un chưa gặp nhau, nhưng khi ông Tập là phó chủ tịch, ông đã gặp Kim trẻ, khi anh tháp tùng cha thăm TQ, theo các nhà phân tích TQ.
Không rõ hai người đã trao đổi gì, nhưng ông Tập, một lãnh đạo cấp cao giàu kinh nghiệm trong thứ bậc chính trị TQ, hẳn chẳng có ấn tượng tốt về Kim trẻ vốn vừa tốt nghiệp sau cuộc du học ở Thụy Sĩ,các nhà phân tích nói.
Tướng Wang Hongguang
“Rõ ràng đã có sự thay đổi thái độ đáng kể”, theo Deng Yuwen, cựu phó tổng biên tập tạp chí Nghiên cứu (của Trường Đảng Trung ương TQ).
Theo NYT, Deng bị mất chức hồi đầu năm 2013, vì bài viết “tiêu cực” về Triều Tiên, đã chuyển đến Anh rồi trở về TQ.
Deng nói: "Triều Tiên dứt khoát sẽ sụp đổ, dù bạn có ném thật nhiều tiền qua nước này, và nước này đang trong quá trình sụp đổ".
Cuộc tranh luận dâng cao ở TQ, phần nào vì nỗi sợ Triều Tiên có thể sụp đổ, dù các điều kiện kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp đã được cải thiện, theo các nhà phân tích.
Vì thế,một trong những hành động cân nhắc của TQ là nên giảm cung ứng xăng ở mức nào, giảm hỗ trợ tài chính bao nhiêu, mà không gây ra một cuộc sụp đổ khiến dân Triều Tiên ồ ạt kéo qua các tỉnh đông bắc TQ tỵ nạn, cùng một hậu quả là bán đảo Triều Tiên trung thành với Mỹ.
"Tướng Wang đã nêu quan hệ Trung-Triều đang căng. Nếu TQ ép Triều quá thì nước này sẽ sụp đổ. Nhưng nếu không ép mạnh, nước này sẽ trở nên không kiểm soát được, và sẽ làm nhiều trò như thử hạt nhân".
Trên đây là nhận định của Zheng Jiyong, chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu Triều Tiên của đại học Phúc Đán (Thượng Hải, TQ). Ông vừa trở về TQ sau 4 tháng ở Bình Nhưỡng.
Về phần mình, tướng Wang (nay là thành viên Chính Hiệp TQ) vẫn đoan chắc về khả năng Triều Tiên sụp đổ.
Ông viết trong bài báo đã nêu ở đầu bài:
"TQ không là đấng cứu tinh, nên không thể cứu CHDCND Triều Tiên nếu nước này thật sự tiến đến sụp đổ. Tất cả những gì TQ có thể làm là sự cẩn trọng chính đáng. Ngay cả khi CHDCND Triều Tiên sụp đổ có tác động đến khu vực đông bắc TQ chăng nữa, nó sẽ không thể phá rối quá trình hiện đại hóa của TQ".
therealrtz ©VietSN
