Một tài liệu sẽ ra lệnh cho việc phát triển một chiến lược chuỗi cung ứng cấp quốc gia và dự kiến sẽ kêu gọi khuyến nghị cho các mạng lưới cung ứng ít bị ảnh hưởng bởi sự gián đoạn như thảm họa và các lệnh trừng phạt của các quốc gia khác, khiến Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến sẽ ký một lệnh hành pháp vào đầu tháng này để đẩy nhanh nỗ lực xây dựng chuỗi cung ứng cho chip và các sản phẩm quan trọng chiến lược khác.
Tổng thống Mỹ dự kiến bắt tay với Đài Loan, Nhật, Hàn trong cung ứng công nghệ để loại Trung Quốc
Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến sẽ ký một lệnh hành pháp vào đầu tháng này để đẩy nhanh nỗ lực xây dựng chuỗi cung ứng cho chip và các sản phẩm quan trọng chiến lược khác mà ít phụ thuộc hơn vào Trung Quốc. Lệnh hành pháp sẽ mở rộng sự hợp tác của Trung Quốc với Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Nikkei đưa tin, tài liệu sẽ ra lệnh cho việc phát triển một chiến lược chuỗi cung ứng cấp quốc gia và dự kiến sẽ kêu gọi khuyến nghị cho các mạng lưới cung ứng ít bị ảnh hưởng bởi sự gián đoạn như thảm họa và các lệnh trừng phạt của các quốc gia khác. Các biện pháp sẽ tập trung vào chất bán dẫn, pin xe điện, kim loại đất hiếm và các sản phẩm y tế.
Lệnh hành pháp nên rõ việc "làm việc với đồng minh có thể mang lại chuỗi cung ứng bền vững và mạnh mẽ", cho thấy, các mối quan hệ quốc tế sẽ là trọng tâm của kế hoạch này.
Washington dự kiến sẽ theo đuổi quan hệ đối tác với Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc trong lĩnh vực sản xuất chip và các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương như Úc về đất hiếm.
Mỹ có kế hoạch chia sẻ thông tin với các đồng minh trong mạng lưới cung cấp các sản phẩm quan trọng và sẽ tìm cách thúc đẩy sản xuất bổ sung. Nước này sẽ xem xét khuôn khổ để chia sẻ nhanh chóng các mặt hàng này trong trường hợp khẩn cấp, cũng như thảo luận về việc đảm bảo kho dự trữ và năng lực sản xuất dự phòng. Các đối tác có thể được yêu cầu làm ăn ít hơn với Trung Quốc.
Vấn đề này càng trở nên cấp thiết hơn trong bối cảnh sự thiếu hụt chip trong năm nay đã ảnh hưởng đặc biệt đến các nhà sản xuất ô tô.
Theo Boston Consulting Group, Mỹ đã chứng kiến thị phần của mình trong công suất sản xuất chất bán dần toàn cầu giảm mạnh trong những thập kỉ gần đây. Con số 37% năm 1990 bây giờ giảm xuống còn 12%.
Trong khi Washington yêu cầu Đài Loan tăng sản lượng - khu vực đứng đầu danh sách với mức công suất 22%, thì các nhà máy tại đây đã hoạt động hết công suất và có rất ít lựa chọn để thúc đẩy nguồn cung trong ngắn hạn.
Boston Consulting dự báo rằng Trung Quốc, được hỗ trợ bởi khoản trợ cấp ước tính 100 tỷ USD của chính phủ, sẽ dẫn đầu thế giới với 24% thị phần vào năm 2030.
Ảnh: Reuters
Việc phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc đối với các sản phẩm quan trọng đã gây ra rủi ro lớn về an ninh.
Bắc Kinh đã sử dụng các quy định để gây áp lực lên các đối tác thương mại, chẳng hạn như áp đặt lệnh cấm vận đối với xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản vào năm 2010 trong bối cảnh căng thẳng về quần đảo Senkaku (mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư).
Mỹ đã nhập khẩu khoảng 80% đất hiếm từ Trung Quốc và phụ thuộc vào nước này tới 90% các sản phẩm y tế.
Việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng có thể sẽ mất khá nhiều thời gian, đặc biệt là đối với chất bán dẫn. Bởi số lượng các nhà sản xuất chip hàng đầu trên thế giới có hạn, các công ty này có đòn bẩy để quyết định xem có đi theo sự dẫn dắt của Mỹ hay không. Làm như vậy sẽ đòi hỏi sự hiểu biết và hợp tác từ các chính phủ khác.
Một nguồn tin chính phủ Nhật Bản cho biết: "Tôi đã nghe nói rằng hiện tại, Mỹ sẽ thực hiện các đánh giá chuyên sâu về chuỗi cung ứng của mình để phân loại mức độ phụ thuộc vào quốc gia đối với chất bán dẫn và đất hiếm. Nước này sẽ đưa ra các biện pháp đối phó với các đồng minh sau đó."
Washington đã bắt đầu đặt nền móng từ mùa thu năm ngoái, kêu gọi các nền kinh tế giàu công nghệ hoặc tài nguyên có giá trị như Nhật Bản, Úc hay khu vực Đài Loan, tham gia vào việc tháo dỡ chuỗi cung ứng từ Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng với Bắc Kinh leo thang.
Đài Loan nhập cuộc nhanh chóng để tháo dỡ chuỗi cung ứng lớn từ Trung Quốc
Đài Bắc đã phản ứng đặc biệt nhanh chóng. Các quan chức cấp cao của Mỹ và Đài Loan đã kí một biên bản ghi nhớ vào tháng 11 để thúc đẩy hợp tác công nghệ trong bảy lĩnh vực, bao gồm chất bán dẫn, 5G và "chuỗi cung ứng an toàn, bảo mật và đáng tin cậy".
Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC), nhà máy đúc chip hàng đầu thế giới đã đồng ý xây dựng một cơ sở chế tạo ở bang Arizona vào mùa xuân năm ngoái, nơi có khả năng trở thành biểu tượng của mối quan hệ Mỹ - Đài Loan. Nhà sản xuất chip này sẽ đầu tư 12 tỷ USD vào nhà máy - nơi sẽ sản xuất chất bán dẫn cho quân đội và dự kiến đưa vào hoạt động năm 2024. Chính phủ Mỹ đang trợ cấp cho dự án này.
Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản kể từ năm ngoái đã dẫn đầu trong nỗ lực thu hút TSMC vào nước này, không chỉ nhằm thiết lập một mạng lưới cung ứng ba chiều vững chắc hơn mà còn cung cấp cho Nhật Bản nguồn chip tiên tiến, an toàn trong tương lai. Chính phủ nước này đã dành ngân sách 1.9 tỷ USD để trải thảm đỏ cho các xưởng đúc, nhằm hướng tới khả năng hợp tác với các công ty Nhật Bản.
Hành động này đã mang lại kết quả tốt đẹp. Trong tháng này, Nikkei ghi nhận, TSMC đã có kế hoạch xây dựng một trung tâm nghiên cứu và phát triển trị giá 20 tỷ yên tại Nhật Bản.
Trong lĩnh vực đất hiếm, Mỹ đang hợp tác với Úc để giải quyết sự dẫn đầu của Trung Quốc. Công ty khai thác đất hiếm của Úc Lynas đang xây dựng một sơ sở ở Texas với sự hỗ trợ tài chính từ Bộ Quốc phòng Mỹ.
Pin xe điện cũng là một lĩnh vực cần phải can thiệp nhanh do Panasonic và LG của Hàn Quốc đang để mất thị phần vào tay các đối thủ Trung Quốc. Tuy nhiên trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn như 5G, các chuỗi cung ứng có thể mang lại những thách thức về mặt kinh tế đối với các công ty của Mỹ và Nhật Bản khi mất quyền tiếp cận với nhà cung cấp Huawei (Trung Quốc).
