Quỳnh Chi, phóng viên RFA
Ông Trương Văn Hào (Rochester, New York) là một trong những người hiếm hoi tự nhận ḿnh là người hạnh phúc nhất thế gian.
Ông Nguyễn Văn Hào đoàn tụ cùng con trai thất lạc 34 năm Nguyễn Văn Khai tại phi trường Greater Rochester, New York/Photo courtesy of mautam.net
Thảm cảnh vượt biên
Người đàn ông 54 tuổi này lúc nào cũng niềm nở, hoà nhă và dường như đối với ông quăng đời c̣n lại chỉ để cám ơn cuộc đời v́ niềm mong mỏi cuối cùng của ḿnh đă đạt được:
“Nguyện vọng cuối cùng của tôi đă đạt được, tôi rất vui mừng”.
Cách đây hơn một năm ông Hào đă t́m được người con thất lạc 34 năm của ḿnh. Chính xác là vào ngày 29 tháng 6 năm ngoái. Đó là ngày ông t́m được anh Trương Văn Khai, đứa con trai bị thất lạc từ năm 1977:
“Cảm xúc lúc đó nằm trong ḷng nhiều hơn. Tôi là đàn ông nên không thể khóc ở đó nhưng mắt tôi ướt”.
Trương Văn Khai là tên người con trai thất lạc của ông. Lúc gặp được nhau, Khai đă là một thanh niên 34 tuổi, có gia đ́nh với cái tên Thái Lan là Samart Khumkham. Thế nhưng trước khi có được giây phút hội ngộ đầy hi hữu này, ông Hào đă trải qua một câu chuyện dài.
Tháng 12 năm 1977, ông Hào cùng vợ và đứa con trai sáu tháng tuổi lên đường từ ngả Phú Quốc đi vượt biên. Chưa đầy một tuần sau, gia đ́nh của ông và tất cả những người có mặt trên tàu phải sang một chiếc tàu khác của người Thái tại Songkhla do tàu bị hỏng. Và nơi đây, cuộc chia ly của gia đ́nh ông bắt đầu.
“Trong thời gian chúng tôi ở trên tàu khoảng 4-5 ngày th́ họ (thuyền trưởng) rất thích thằng bé, nâng niu và cho nó ăn”.
Bốn ngày sau, người thuyền trưởng lặng lẽ bỏ đi bằng một tàu khác cùng đứa con của ông Hào, bỏ lại ông và vợ với nỗi đau đớn thảm thiết. Sau đó, tất cả người Việt Nam trên tàu cũng bị yêu cầu nhảy xuống biển. Trước khi một số người c̣n gắng gượng và được một tàu khác cứu th́ một số người trên chiếc tàu ấy đă bỏ mạng nơi biển khơi. Một trong những người vĩnh viễn nằm lại ở biển tỉnh Songkhla là vợ ông Hào.
Sau hơn năm tháng ở trại tị nạn trên đất Thái, ông Hào đến được Hoa Kỳ- xứ sở mà cả gia đ́nh ông gọi là “của tự do”, là nơi mà ông và vợ đă mơ ước rằng sẽ được nh́n thấy đứa con nhỏ lớn lên từng ngày.
Ước mơ cũ bị bỏ lại nơi biển khơi, ông Hào sau một thời gian cũng bắt đầu cuộc sống mới với một gia đ́nh nhỏ mới. Ông Hào cũng dần quên câu chuyện đau buồn năm xưa cũng như các chi tiết về cuộc chia ly. Tuy nhiên, nỗi nhớ về con và ước nguyện đi t́m đứa con thất lạc th́ chưa bao giờ bị cuộc sống xóa mờ. Chính v́ việc người lái tàu năm xưa yêu quư đứa con trai ḿnh mà ông Hào tin rằng đứa con không bị giết như những nạn nhân xấu số trên con tàu cách đây hơn 30 năm:
“Nhờ vào đó mà tôi tin rằng họ không giết thằng bé. Cho nên lúc nào cũng vậy, trong suốt hơn 30 năm qua tôi chưa bao giờ nghĩ là thằng bé đă chết”.
Trước khi t́m được anh Trương Văn Khai vào năm ngoái, ông Hào đă không biết bao nhiêu lần đến các Hội Hồng thập tự để t́m tung tích về con. Nhưng lần nào cũng nhận được cái lắc đầu và trở về với nỗi buồn khó tả. Cuối tháng 5 năm ngoái, ông Hào quyết định trở về tỉnh Songkhla năm xưa để bắt đầu cuộc hành tŕnh t́m con của ḿnh với tất cả những ǵ ông c̣n nhớ được về con tàu Thái Lan đă chở ông năm xưa:
“Cái đó th́ không thể nào tôi quên được hết. Lúc đó tôi nhớ rằng chiếc tàu có chữ viết nh́n giống số 21. Vô t́nh, lúc đó khi lên tàu th́ tôi hỏi và được trả lời đó là số 21. Tôi cũng không nhớ được cái tỉnh vị trí con tàu đang ở. Tôi chỉ nhớ rằng lúc đó tàu chúng tôi cách bờ biển khoảng 40 dặm Anh. Ban đêm chúng tôi có thể thấy ánh đèn xa xa của đất liền. Tôi có hỏi th́ người ta trả lời đó là Songkla. Đó là tất cả những ǵ tôi nhớ được”.
Hành tŕnh t́m con
Phút giây đoàn tụ của cha con ông Hào. Photo courtesy of mautam.net
Với chút thông tin ít ỏi, cuộc t́m con của ông Hào đă khá gian nan. Nó không chỉ là sự vất vả và hiểm nguy mà c̣n là “sự quyết tâm” – ông chia sẻ.
Vừa đặt chân đến Bangkok trong cái nắng gay gắt của mùa hè năm 2011, ông Trương Văn Hào t́m đến Hat Yai, nơi cách Songkhla khoảng 1 giờ lái xe để t́m một nhà thờ. Ông Hào chia sẻ, lúc c̣n ở trong trại tị nạn tỉnh Songkhla, ông thường thấy có một linh mục hay đưa thư cho người tị nạn trong trại. Tuy nhiên, vị linh mục năm xưa nay đă hơn 80 tuổi và không c̣n phụng sự tại đây nữa.
Mặc dù trước đó ông Hào đă lên mạng học một số câu giao tiếp bằng tiếng Thái và tham gia các diễn đàn để ḍ hỏi đường đi nước bước ở Songkhla nhưng việc này dường như không làm bớt đi những khó khăn của cuộc hành tŕnh. Càng đi về miền nam Thái Lan, ông Hào càng thấy khó khăn trong giao tiếp v́ người Thái ít nói tiếng Anh. Lúc đó, ông được một người bạn biết nói tiếng Việt lẫn tiếng Thái bay từ Lào sang để giúp. Ông Hào và người bạn này đă lái xe đi dọc bờ biển tỉnh Songkhla và không nhớ nổi ḿnh đă phải dừng lại bao nhiêu lần để ḍ hỏi tin tức với dân địa phương. Ông cũng không nhớ ḿnh đă bao nhiêu lần đến các trụ sở cảnh sát và cơ quan nhà nước địa phương, bao nhiêu lần đến các nhà xác để t́m thông tin về vợ và con. Ông chỉ nhớ rằng mỗi lần trở về là mỗi lần ông thất vọng. Càng bế tắc hơn khi người bạn Lào phải bay về nước. Lúc đó, ông Hào vẫn ở Hat Yai và nghĩ ra một cách mới:
“Tôi viết ra các tờ rơi và in ra rất nhiều. Sau đó tôi phát những tờ rơi đó ra tại một khu ăn uống sầm uất với hy vọng trong số họ sẽ biết được tin tức liên quan đến con tôi”.
Tôi nghĩ việc đầu tiên cũng phải do Trời trước. Theo tôi nghĩ th́ Trời đă nh́n thấy được sự cố gắng của tôi và cảm động nên đă giúp tôi gặp lại con.
Ông Trương Văn Hào
Ông Hào viết câu chuyện của ḿnh ra và lên google dịch ra tiếng Thái.
Ông hy vọng với số tiền thưởng ông hứa hẹn sẽ giúp những tờ rơi này đến được tay người biết câu chuyện năm xưa cũng như tung tích con trai ông.
Hơn ba tuần ở Thái, ông Hào quen biết nhiều nhân viên xă hội, nhiều cơ quan truyền thông nhưng có lẽ cơ duyên chỉ bắt đầu đến khi ông bắt đầu biết được một vài người làm nghề lái tàu và đánh cá. Lúc đó, ông mới thật sự dấn thân sâu hơn vào cuộc t́m kiếm và đôi lúc phải đối đầu với nguy hiểm.
Thông qua dân làm biển, ông biết được tung tích con tàu mang số 21 năm xưa. Đó chính là con tàu mà người lái tàu đă bỏ đi cùng với đứa con mới sáu tháng tuổi của ông. Được sự trợ giúp của các nhân viên xă hội Thái Lan ông Hào biết rằng có ba địa điểm có con tàu như ông diễn tả. Tuy nhiên, những người bạn Thái cũng không thể cùng ông đi t́m con tàu v́ lúc đó nhằm mùa bầu cử, bạo loạn xảy ra ở miền nam Thái Lan.
Lúc này, ông vẫn quyết tâm đi t́m con tàu số 21, với tấm visa chỉ c̣n hơn 3 ngày là hết hạn. Tuy nhiên, ông lại một lần nữa bế tắc và quyết định dừng cuộc t́m kiếm. Nhưng đó chưa phải là kết thúc của câu chuyện:
"Tôi nghĩ việc đầu tiên cũng phải do Trời trước. Theo tôi nghĩ th́ Trời đă nh́n thấy được sự cố gắng của tôi và cảm động nên đă giúp tôi gặp lại con”.
Khi đến tạm biệt nhân viên xă hội để về Mỹ v́ visa sắp hết hạn th́ ông được cho biết họ t́m được người chủ mua chiếc tàu số 21. Ông Hào lại lóe lên tia hy vọng trong ḷng và đi t́m người chủ tàu. Tuy nhiên, đó không phải là con tàu số 21 năm xưa mà ông từng đi.
Điều kỳ diệu
Cuộc đoàn tụ tại phi trường Greater Rochester, New York. Photo courtesy of mautam.net
Ông Hào chỉ biết ngẩng mặt nh́n Trời cao mà băn khoăn về một cuộc hành tŕnh không biết bao giờ mới chấm dứt.
Thế nhưng, điều ḱ diệu bắt đầu khi trong lúc ông Hào nói chuyện với người chủ tàu th́ một thanh niên vô t́nh nghe được câu chuyện của ông Hào. Người thanh niên cho biết trước kia xóm anh có một “đứa trẻ Việt Nam”. Người thanh niên đă gọi cho mẹ của ḿnh để biết chắc chắn rằng ḿnh nhớ chính xác.
Ông Hào cùng bốn nhân viên xă hội lập tức đi về ngôi làng mà người thanh niên trên cho biết. Sau bốn giờ đồng hồ lái xe, ông đến được ngôi làng và nghe người dân nói rằng “cậu bé người Việt Nam” nh́n rất giống ông Hào. Tuy nhiên, người dân trong làng cũng cho biết là gia đ́nh nuôi cậu bé người Việt Nam đă dọn đi khỏi làng cách đây 15 năm.
Không bỏ cuộc, ông t́m đến cảnh sát địa phương và t́m được tin tức của gia đ́nh “có nuôi cậu bé người Việt Nam”. Lúc này, visa của ông chỉ c̣n một ngày là hết hạn.
Ông Hào và các nhân viên xă hội lại tiếp tục lái xe để đến một ngôi làng nơi mà ông tin rằng con trai ông đang ở. Vừa ngồi trên xe, trong ḷng ông vừa thấp thỏm:
“Đúng 30 ngày, khi visa tôi vừa hết hạn là tôi gặp được con tôi luôn. Trước lúc gặp con th́ tôi nghĩ rất nhiều không biết đó có phải con ḿnh không. Tuy nhiên trong ḷng tôi đến 80% nghĩ nó là con tôi. Cảm xúc lúc đó vừa hồi hộp vừa mừng. Trong ḷng cứ mong muốn gặp nó để thấy mặt mũi nó như thế nào. Và khi mà bắt đầu nh́n thấy nó khi nó đang đứng ngoài sân th́ tôi rất mừng. Không ngờ nó vẫn c̣n sống như ḿnh đă nghĩ”.
Đó là những giọt nước mắt vui mừng chứ không phải những giọt nước mắt đau buồn. Tôi chỉ biết ôm nó, không ngờ đây là đứa con đă mất từ lâu của tôi
Ông Trương Văn Hào
Sáu tiếng sau, ông Hào và các nhân viên xă hội đến được một ngôi nhà của một thanh niên Thái mang tên Samart Khumkham. Nh́n thấy Samart Khamkhum, ông đă gọi tên Trương Văn Khai mà nghe cay nồng nơi sóng mũi như thấy chính ḿnh trên gương mặt của ḿnh trên người thanh niên 34 tuổi:
"Cái mặt nó giống y chang tôi hồi c̣n trẻ”.
Kể lại cảm xúc lúc đó, Khai cho biết anh cũng quá bất ngờ. Cảm xúc lẫn lộn vui mừng và cũng không biết phải làm ǵ:
“Trước đó tôi không hề biết câu chuyện thật về tôi nhưng tôi thật sự rất vui khi gặp cha ruột tôi lần đầu tiên. Khi gặp ông ấy, tôi không biết phải làm ǵ cả”.
Anh Khai chia sẻ, khi nh́n h́nh ông Hào thời trẻ, anh thấy có nhiều điểm giống anh bây giờ nên không nghi ngờ khi ông Hào nhận con. Vả lại, khi c̣n trẻ, anh cũng thường nghe người trong làng nói rằng ḿnh không phải người Thái. Tuy nhiên, anh đă không muốn biết nhiều hơn v́ anh rất yêu thương cha mẹ người Thái của ḿnh.
“Trước kia khi c̣n nhỏ, tôi cũng phần nào đó biết là ḿnh không phải người Thái mà là người Việt. Bởi v́ những người chung quanh có nói rằng tôi không phải là người Thái. Tuy nhiên tôi đă không muốn biết thêm về điều đó”.
Và như có một sợi dây ràng buộc tự nhiên, hai cha con ông Hào đă t́m được nhau như thế:
“Đó là những giọt nước mắt vui mừng chứ không phải những giọt nước mắt đau buồn. Tôi chỉ biết ôm nó, không ngờ đây là đứa con đă mất từ lâu của tôi”.
Cha mẹ nuôi của anh Khai không phải là vợ chồng người lái tàu năm xưa. Mẹ nuôi anh Khai nói rằng khi xưa vợ chồng bà được cho một thằng bé người Việt với điều kiện không được hỏi tung tích đứa trẻ.
Vốn tiếng Anh của anh Khai đă khá lên nhiều sau hơn một năm nói chuyện với cha ruột của ḿnh. Khai chia sẻ, anh yêu thương cả cha mẹ người Thái và người cha đă sinh ra ḿnh. Và như ông Hào, anh cũng cho rằng ḿnh là người hạnh phúc nhất thế gian.
Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.