Theo như cử tri bên nào của hai ứng cử viên Donald Trump và Kamala Harris cũng đầy niềm tin người mình chọn sẽ chiến thắng khi có các cuộc thăm dò trong những ngày bầu cử tổng thống Mỹ đang đến gần, khiến người dân Mỹ vẫn chưa thể biết tổng thống thứ 47 là ai ngay sau ngày 5/11.
Ông Trần Thanh Thảo (hình trái) bỏ phiếu bầu sớm vào thùng Ballot Drop
Nhưng có lẽ dân Mỹ vẫn chưa thể biết tổng thống thứ 47 là ai ngay sau ngày 5/11. Thậm chí các bên đã chuẩn bị ứng phó, nếu một bên tuyên bố thắng cử khi kết quả chính thức vẫn chưa rõ ràng.
Người Mỹ quá tải thông tin về bầu cử
Dòng nước lững lờ, êm đềm của sông Columbia không giấu nổi trong lòng nó sự nóng bỏng của thành phố Vancouver, tiểu bang Washington và thành phố Portland, tiểu bang Oregon hai bên bờ về ngày bầu cử.
10 ngày trước cuộc bầu cử, cái tên hai thành phố này xuất hiện dày đặc trên báo chí Mỹ. Dù cả hai tiểu bang này không nằm trong các tiểu bang chiến trường. Hai thành phố cũng chẳng được ứng cử viên cho chức tổng thống nào ghé thăm.
Nguyên nhân bắt nguồn từ việc nhiều thùng Ballot Drop (thùng phiếu) bị tấn công bằng thiết bị gây cháy, khiến hàng trăm phiếu bầu sớm bên trong một thùng bị đốt cháy.
Việc các phiếu bầu bị phá hủy là một vấn đề vô cùng nhạy cảm, trong một cuộc tranh cử mà các cuộc thăm dò cho thấy hai ứng viên đang bám đuổi nhau quyết liệt. Đặc biệt là trong bối cảnh có hàng loạt các cáo buộc đã có gian lận bầu cử do Donald Trump đưa ra.
Việc phá hoại này dần được hé lộ là không liên quan đến gian lận, mà chỉ là cách phản đối vai trò của Mỹ đối với Israel trong các cuộc chiến ở Trung Đông.
Bầu cử ở Mỹ từ khi Donald Trump xuất hiện trên chính trường càng trở nên giống các show diễn kịch nghệ.
Donald Trump, một người sinh ra đã ngậm thìa vàng, vì lần thứ ba tìm việc ở Nhà Trắng đã chấp nhận đứng chiên khoai tây tại một tiệm McDonald vào hôm 20/10. Rồi 10 ngày sau đó, nhân vật này lại xuất hiện bên trong một chiếc xe thu gom rác.
Trước đó, hồi cuối tháng 3 năm nay, cũng chính Donald Trump đăng một đoạn clip trên mạng xã hội của mình có cảnh đương kim Tổng thống Joe Biden bị trói nằm trên một chiếc xe bán tải.
Và 5 ngày trước bầu cử, Donald Trump đòi chĩa súng vào mặt bà Liz Cheney. Bà Liz Cheney là cựu lãnh đạo có sức ảnh hưởng tại Hạ viện và con gái một cựu phó tổng thống thuộc thành phần bảo thủ nhất, nhưng bị Donald Trump xem như kẻ thù vì không ủng hộ ông.
Càng gần ngày bầu cử, người Mỹ như quá tải trước những thông tin không đúng sự thật, gây sốc và bạo lực. Điều này làm cho họ chẳng còn sức để nhớ đến cách ông Trump xử lý dịch bệnh tai hại, những tuyên bố không đúng sự thật của ông trong thời đại dịch Covid-19, cách ông đối phó với phong trào Black Lives Metter và kích động bạo loạn trong ngày 6/1/2021 tại tòa nhà quốc hội Mỹ…
Ai làm tổng thống cũng thế thôi?
Năm nay là lần đầu tiên đi bầu cử ở Mỹ, ông Trần Thanh Thảo, sinh sống tại thành phố Tacoma, tiểu bang Washington, đã bầu cho Donald Trump. Chọn ông Trump cho chức tổng thống vì ông Thảo thấy bản thân hiểu Trump hơn bà Kamala Harris. Dù nhận thấy những lời nói của ông Trump nhiều khi khó nghe, nhưng ông Thảo vẫn chọn vì tin là người làm được việc.
Hơn 40 năm sống ở thành phố Sacramento, thủ phủ tiểu bang California, ông Thanh Phạm nói sẽ rời khỏi nước Mỹ nếu Trump đắc cử tổng thống. Ông cho rằng nước Mỹ thêm một nhiệm kỳ với Trump sẽ rất tồi tệ. Theo ông Thanh, những điều Donald Trump chưa làm được trước đây sẽ được lấp đầy qua kế hoạch thay đổi nước Mỹ một cách có hệ thống theo hướng bảo thủ cực đoan với dự án 2025 (Project 2025). Đây là dự án mà nhóm những đồng minh thân cận của ông Trump xây dựng.
Qua các lần trò chuyện trước đây, tôi thấy được tâm trạng bi quan của ông Thanh, khi các cuộc thăm dò đều cho thấy nguy cơ thất cử của đương kim Tổng thống Joe Biden. Phải đến khi bà Kamala Harris được chọn làm ứng cử viên Đảng Dân chủ mới thắp lên trong ông một hy vọng.
Trong khi đó, anh Nguyễn Vũ, một kỹ sư công nghệ thông tin sinh sống tại Seattle, tiểu bang Washington, dù đã chọn tổng thống thứ 47 của mình nhưng anh vẫn cho rằng việc ai làm tổng thống Mỹ kế tiếp không thay đổi đến cuộc sống của anh và gia đình, miễn đừng đem chuyện chính trị quá sâu vào cuộc sống gia đình.
Nhưng có lẽ không phải người Mỹ nào cũng nghĩ vậy, hay ít ra đó là ông Jesse Watters, ký giả của đài Fox News. Trong một chương trình vào tối thứ Tư ngày 30/10, Jesse Watters nói nếu vợ ông bỏ phiếu cho bà Harris thì ông xem như đó là chuyện ngoại tình và họ phải ly dị.
Nhưng ông Jesse Watters quên mất là ông đang bỏ phiếu cho một người đã bị kết tội liên quan đến ngoại tình trở thành tổng thống Mỹ.
Theo anh Vũ, không phải tổng thống, chính các dân biểu liên bang, tiểu bang, thống đốc, các chức vụ khác ở quận hạt… và các dự luật mới là những điều ảnh hưởng trực tiếp, nhanh chóng đến cuộc sống của cư dân trong một thành phố.
Trong khi đó, ông Thảo chỉ quan tâm đến việc chọn tổng thống, chứ không đặt nhiều sự quan tâm cho các vị trí dân cử khác. Do ông sống ở Mỹ chưa lâu, chưa hiểu đủ do các ứng viên cấp dưới này không được truyền thông nhắc nhiều.
Từng đi bầu cử nhiều lần khi còn ở Việt Nam, ông Thảo chia sẻ khi đi bầu cử ở Mỹ cảm thấy lá phiếu của mình được trân trọng, tin tưởng hơn, công bằng hơn và ít bị gian lận hơn.
Liệu người Việt ở California có đưa được người đến liên bang?
Tại “thủ đô” tị nạn của người Việt ở bang California, ứng cử viên gốc Việt Derek Trần thuộc Đảng Dân chủ tranh cử với đối thủ Michelle Steel, dân biểu liên bang đương nhiệm, thuộc Đảng Cộng hòa.
Derek Trần đang có nhiều cơ hội thắng cử tại khu vực bầu cử số 45, địa hạt có gần 40% cư dân là người gốc châu Á, trong đó có 17% là người Việt.
Từ sau năm 2021, việc chia lại khu vực bầu cử với địa hạt 45, chưa bao giờ “thủ đô” của người Việt tị nạn đứng trước cơ hội lớn đưa người của mình vào quốc hội Mỹ như hiện nay.
Mặc dù tiểu bang California do Đảng Dân Chủ luôn chiếm đa số, nhưng người Việt lại có truyền thống bầu cho Đảng Cộng hòa. Đây là cái khó cho Derek Trần.
Bởi thế, trong ngày 26/10, trong lần đến khu vực Little Saigon để vận động cho Derek Trần, cựu Tổng thống Bill Clinton đã bày tỏ sự ngạc nhiên về việc một khu vực tập trung người Việt đông đúc như ở địa hạt 45 vẫn chưa có được dân biểu gốc Việt.
Để khắc phục điều này, hiện có 60 người Việt làm việc cùng ủy ban tranh cử của Derek Trần để giúp ông chiến thắng. Trong số này có ông Nguyễn Đình Minh Quốc, giáo sư dạy toán tại trường Cao đẳng Cộng đồng Leredo (Laredo Community College) ở Houston, bang Texas. Từ đầu năm đến nay, ông Quốc đã bốn lần đến vùng Little Saigon, với tổng thời gian hơn cả tháng để vận động cho Derek Trần.
Họ chia nhau từ việc đi gõ cửa từng nhà, nói chuyện trên các phương tiện truyền thông, trong các buổi tiếp xúc với cộng đồng, đưa thông tin trên các mạng xã hội… để kêu gọi người Việt gạt qua đảng phái, ủng hộ con em của cộng đồng vào Hạ viện Mỹ.
Nhiều người Việt lớn tuổi có xu hướng bầu cho Đảng Cộng hòa, nhưng số người Việt trẻ tuổi hơn có thể còn do dự. Đây là đối tượng mà nhóm người làm việc trong ủy ban tranh cử của Derek Trần muốn hướng tới. Và đến thời điểm này công việc những người làm tình nguyện như ông Quốc trong cộng đồng gốc Việt đang đem lại hiệu quả. Các kết quả khảo sát mới nhất cho thấy ứng cử viên gốc Việt đang có chút lợi thế trước bà Michelle Steel.
Việc đưa ra ánh sáng các vụ tham nhũng của Andrew Đỗ, một đồng minh của bà Michelle Steel, gần đây đang đưa lại những lợi thế nhất định cho Derek Trần. Nhưng việc một vị dân cử người Việt bị buộc tội tham nhũng có thể ít nhiều ảnh hưởng đến các sắc dân khác khi chọn bỏ phiếu cho một người gốc Việt khác.
“Chỉ có người Việt mới hiểu được nguyện vọng của người Việt. Nên việc có được một dân biểu gốc Việt đại diện cho cộng đồng người Việt đông đảo nhất tại hải ngoại, không chỉ nói lên tiếng nói của người Việt tại Mỹ, mà còn có thể làm việc cùng các đồng liêu để thúc đẩy cho một Việt Nam tốt đẹp hơn,” ông Quốc bày tỏ.
