Tập Cận Bình nắm trọn mọi quyền lực giống như thời Mao Trach Đông
Dưới thời ông Tập, quân đội được hiện đại hóa nên tầm hoạt động của lực lượng này cũng được mở rộng. Không chỉ còn bảo vệ lợi ích chủ quyền tại các vùng có tranh chấp, từ giờ quân đội Trung Quốc còn có nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc ở nước ngoài.
Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông từng nói: «Quyền lực sinh ra từ họng súng». Chủ tịch Tập Cận Bình dường như đang đi theo lời khuyên của bậc tiền bối. Đến ngày 20/4, ông Tập chính thức trở thành “tổng tư lệnh” các lực lượng vũ trang, báo Pháp Le Monde ghi nhận.
Từ tháng 9/2015, ông Tập đã thông báo cải tổ sâu rộng cơ cấu của quân đội Trung Quốc(PLA). Theo phân tích của nhà nghiên cứu Pháp Duchâtel, cuộc cải tổ này nhằm hai mục đích: thứ nhất là mang ý nghĩa chính trị nhằm mục đích kiểm soát, thứ hai mang tính tác chiến, nhằm thành lập thêm các chiến khu và quân binh chủng mới.
Một số lĩnh vực của PLA đã tạo điều kiện cho tình trạng tham nhũng và hình thành các vùng ảnh hưởng độc quyền trong nội bộ quân đội. Đây cũng chính là những trở ngại để quân đội hiện đại hóa và ông Tập muốn xóa bỏ tình trạng này. Trung Quốc vẫn tiếp tục theo đuổi chủ trương "nước giàu, quân mạnh".
Về đối ngoại, ông Tập Cận Bình đánh dấu sự khác biệt với người tiền nhiệm Hồ Cẩm Đào, thường bị trỉ chích là thiếu quyết đoán. Ngược lại, ông Tập luôn đưa ra những quyết định gây căng thẳng đến tình hình quốc tế, như xây dựng đảo nhân tạo trái phép trên quy mô lớn trong vùng Biển Đông, hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng đặt quyền kinh tế và vùng thềm lụa địa của Việt Nam...
Le Monde nhận xét, PLA muốn khẳng định là một yếu tố chủ đạo trong vùng. Trong tay ông Tập, lực lượng quân sự Trung Quốc trở thành một công cụ để dẫn dắt chính sách đối ngoại, chứ không chỉ còn đảm nhiệm vai trò phòng thủ như dưới thời các chủ tịch tiền nhiệm.
The0 đó, vào tháng 2/2016, Bắc Kinh đã thông báo khởi công xây dựng một căn cứ tại Djibouti, căn cứ đầu tiên của Trung Quốc ở nước ngoài. Chuyên gia Mathieu Duchâtel đánh giá, đây là một bước ngoặt chiến lược của Bắc Kinh, vì trước đây Trung Quốc luôn tuân theo nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nước khác. Trong khi đó, ngoài phục vụ lợi ích kinh tế của Trung Quốc trong khu vực, căn cứ tại Djibouti còn tham gia chống cướp biển và hỗ trợ các chiến dịch gìn giữ hòa bình tại châu Phi.
Skip in 2...Ad finishes in 09 seconds
Ngân sách giành cho quân đội của Trung Quốc chỉ đứng sau ngân sách của Mỹ, lên đến 130 tỉ euro. Theo nhà nghiên cứu người Pháp, Bắc Kinh muốn cản trở chiến lược của Mỹ tại châu Á. Cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan trong những năm 1995-1996 có thể giải thích cho những tham vọng hiện đại hoá quân đội Trung Quốc. Vào thời kỳ đó, Trung Quốc bất lực nhìn hai hàng không mẫu hạm Mỹ tuần tra tại vùng biển này mà không xua đuổi được.
Theo Le Monde, kho hạt nhân được cho là điểm chủ yếu trong kế hoạch trên vì Bắc Kinh không có tàu ngầm mang tính răn đe đủ mạnh. Trung Quốc cũng nhận thấy dễ bị tấn công trước những kế hoạch phòng chống tên lửa của Mỹ và những chiến dịch tuần tra ngoài khơi Biển Đông. Vì vậy, Bắc Kinh áp dụng chiến thuật chống tiếp cận/chống xâm nhập (A2/AD).
Trung Quốc không còn nhún nhường như trước đây, mà tỏ ra hiếu chiến hơn. Điều này được ông Mathieu Duchâtel giải thích rằng Bắc Kinh đã có năng lực lớn hơn, đặc biệt là lực lượng tuần duyên được trang bị các phương tiện cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình.
Tuy nhiên, đằng sau những hành động đó, còn có canh bài chiến lược xung quanh vấn đề hạt nhân với Mỹ. Trung Quốc có một căn cứ tàu ngầm được trang bị tên lửa mang đầu đạn hạt nhân tại đảo Hải Nam, trong vùng Biển Đông. Trung Quốc rất cần căn cứ này để đưa tàu ngầm ra khơi. Việc Mỹ can thiệp vào vùng Biển Đông bị Bắc Kinh xem là hành động cố ý ngăn cản Trung Quốc phát triển hạt nhân.
Theo ông Duchâtel, việc tổng thống Mỹ Barack Obama dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí cho Việt Nam thể hiện rằng sức kháng cự trước các lực lượng đông đảo của Trung Quốc tại Biển Đông không con mang tính đơn lẻ, mà từ giờ mang quy mô cấp vùng. Đối với Việt Nam và Philippines, cần phải tìm cách đối trọng với sức mạnh Trung Quốc, vừa bằng cách phát triển khả năng của mỗi nước, đồng thời phải tìm được các đồng minh hay bằng cách thắt chặt mối quan hệ với Mỹ.
Về các tranh chấp tại Biển Đông, Liên hiệp châu Âu tuân theo một nguyên tắc: ủng hộ áp dụng luật biển quốc tế và đàm phán. Nhưng vị thế này đã thay đổi, từ ủng hộ đối thoại sang hòa bình và một cách tiếp cận cụ thể hơn, trong bối cảnh Philippines đang chờ phán quyết của Tòa án Trọng tài Quốc Tế La Haye về những yêu sách chủ quyền phi lý và ngang ngược trên Biển Đông của Trung Quốc. Mối quan hệ giữa châu Âu và Trung Quốc có nguy cơ bị ảnh hưởng vì phán quyết của tòa trọng tài mà châu Âu sẽ ủng hộ, còn Trung Quốc luôn phản đối.
Liệu Trung Quốc có sẵn sàng chấp nhận một cơ chế để tránh leo thang? Theo ông Duchâtel, thực ra giữa Mỹ và Trung Quốc đã có những thoả thuận để tránh sự cố trên biển và trên không. Các cuộc đàm phán liên quan đến biển Hoa Đông với Nhật Bản vẫn đang được tiến hành, nhưng hiện đang gặp trở ngại về vấn đề xác định vùng địa lý mà Bắc Kinh phải áp dụng. Về vấn đề Biển Đông, bộ quy tắc ứng xử (COC) giữa Trung Quốc và khối ASEAN vẫn không bị loại trừ, nhưng lại không đúng thời điểm chính trị do Philippines đã đệ đơn lên tòa trọng tài quốc tế và các tranh chấp đang bị quân sự hóa.
vietbf @ sưu tầm.
