Facebook thừa nhận sai lầm khi phong tỏa tin tức tại Australia và cam kết chi ít nhất 1 tỷ USD cho ngành công nghiệp tin tức trong 3 năm tới.
Google và Facebook đều cam kết chi 1 tỷ USD cho tin tức. Ảnh: Reuters
Cam kết của Facebook với ngành tin tức theo sau động thái năm 2020 của đối thủ Google. Google cũng tuyên bố sẽ đầu tư 1 tỷ USD cho báo chí. Các gă khổng lồ công nghệ đều đang bị giám sát chặt chẽ mô h́nh kinh doanh cũng như thông tin sai sự thật trên nền tảng.
Hôm 23/2, Facebook cho biết sẽ đảo ngược lệnh cấm tin tức trong vài ngày tới, chấm dứt cuộc chiến chưa có tiền lệ với Australia sau khi nhận được sự nhượng bộ từ chính phủ nước này. Trung tâm của vụ việc là dự luật truyền thông mới, yêu cầu các hăng công nghệ phải trả tiền nội dung cho hăng tin. Do đó, mạng xă hội quyết định chặn người dân xem và chia sẻ tin tức trong nước và quốc tế, gây sốc trên toàn cầu và vấp phải phản đối dữ dội.
Trong blog giải thích về quyết định của ḿnh, Facebook cho biết lệnh cấm tin tức liên quan tới “hiểu lầm căn bản” về mối quan hệ giữa công ty và nhà xuất bản. Mạng xă hội cũng thừa nhận một số nội dung không phải tin tức vô t́nh bị chặn nhưng may mắn là được phục hồi nhanh chóng.
Phó Chủ tịch phụ trách Các vấn đề toàn cầu Nick Clegg cho biết về mặt pháp lư, việc cấm chia sẻ tin tức tại Australia trước khi dự luật được thông qua là cần thiết. Tuy nhiên, Facebook đă sai lầm khi thực thi quá mức.
Tờ Financial Times nhận định tổng số tiền 2 tỷ USD từ Google và Facebook phản ánh sự dịch chuyển quan trọng trong sức mạnh thương mại hướng tới các tập đoàn tin tức. Dù vậy, không rơ nó có đủ để thỏa măn nhu cầu ngày một lớn của nhà xuất bản hay có đủ để tránh được các động thái quyết liệt, tốn kém hơn từ các nhà chức trách toàn cầu không.
Trước đây, Facebook nói giá trị mà tin tức mang đến cho nền tảng của ḿnh “không đáng kể”. Song, đứng trước nguy cơ bị giám sát chặt hơn, cả Google và Facebook đều bắt đầu trả tiền cho một số nhà xuất bản và kư thỏa thuận tại hơn 10 nước trên thế giới.
Facebook chia sẻ từ năm 2018, họ đă đầu tư 600 triệu USD vào ngành công nghiệp tin tức. Hăng cũng đang tích cực đàm phán với các nhà xuất bản tại Đức, Pháp để trả tiền cho nội dung trên sản phẩm tin tức mới, nơi người dùng có thể t́m kiếm các bài báo được cá nhân hóa.
Song, giá trị đàm phán của các nhà xuất bản tại Australia tăng mạnh do chính phủ thúc đẩy cải cách, mang lại quyền t́m kiếm trọng tài bắt buộc trong các tranh chấp với Facebook hay Google. Tuần trước, Google đă thống nhất giao dịch với News Corp, nhà xuất bản lớn nhất Australia, mà không tiết lộ số tiền.
Australia thông qua dự luật mới
Quốc hội Australia hôm 25/2 đă thông qua dự luật mới, được thiết kế để buộc những hăng công nghệ lớn như Google, Facebook trả tiền tin tức cho các nhà xuất bản.
Australia là nước đầu tiên trên thế giới quy định trọng tài bắt buộc trong trường hợp đàm phán thương mại giữa các hăng công nghệ và nhà xuất bản sụp đổ. Australia đă sửa đổi dự luật vào phút chót sau khi đối đầu với Facebook, khiến hăng này chặn tất cả tin tức tại đây.
Nội dung sửa đổi cho phép chính phủ có quyền loại bỏ Facebook hoặc Google khỏi quy tŕnh trọng tài nếu họ chứng minh được rằng đă đóng góp đáng kể cho ngành công nghiệp tin tức Australia. Một số nhà lập pháp và nhà xuất bản cảnh báo nó có thể khiến các công ty truyền thông nhỏ hơn chịu thiệt tḥi. Tuy nhiên, Facebook và chính phủ Australia đều tuyên bố luật sửa đổi là thắng lợi.
Trong thông báo chung, Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg và Bộ trưởng Truyền thông Paul Fletcher cho biết quy định bảo đảm các tổ chức tin tức được trả thù lao công bằng cho nội dung mà họ tạo ra, giúp duy tŕ hoạt động báo chí trong nước.
Mọi diễn biến liên quan tới luật của Australia đều được quốc tế theo dơi chặt chẽ. Anh và Canada cân nhắc biện pháp tương tự nhằm ḱm cương các nền tảng công nghệ thống trị.
Luật sửa đổi cũng cho phép các bên đàm phán với nhau trong thời gian lâu hơn trước khi nhà nước quyết định can thiệp. Dù vậy, Australia chưa công bố thời điểm bắt đầu có hiệu lực. Luật sẽ được xem xét trong ṿng 1 năm từ khi bắt đầu.
Luật không nhắc tên cụ thể Facebook hay Google. Đầu tuần này, ông Frydenberg nói rằng sẽ chờ cho tới khi các gă khổng lồ này kư thỏa thuận thương mại với các nhà xuất bản trước khi quyết định có bắt buộc cả hai theo luật mới không.
Google đă kư một loạt thỏa thuận với các nhà xuất bản, bao gồm thỏa thuận nội dung toàn cầu với tập đoàn News Corp dù trước đó dọa rút công cụ t́m kiếm khỏi Australia do dự luật. Một số hăng truyền thông như Seven West Media, Nine Entertaintment, ABC cũng đang đàm phán với Facebook.
*VietBF@sưu tập