Thời gian qua, đă có nhiều vụ thảm sát. Xuất phát từ mâu thuẫn trong gia đ́nh. Khiến mọi người bàng hoàng.
Từ những mâu thuẫn nhỏ, nhưng tích tụ lâu ngày đến lúc không kiểm soát được bản thân mà án mạng xảy ra. Những tấn bi kịch đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về văn hóa ứng xử trong gia đ́nh hiện nay.
Những vụ án mạng đau ḷng
Những vụ việc liên quan đến bạo lực gia đ́nh thường xảy ra ở các huyện miền núi, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, do nhận thức pháp luật thấp, th́ gần đây nhiều vụ việc xảy ra ngay cả với những gia đ́nh có nhận thức cao, thậm chí là cán bộ công nhân viên chức. Hậu quả của những vụ việc này thường rất lớn, không chỉ tước đoạt mạng sống của người thân, mà c̣n khiến cho con mất cha, vợ mất chồng, kẻ vướng vào lao lư.
Mới đây một vụ thảm án đau ḷng xảy ra đúng Ngày gia đ́nh Việt Nam 28-6-2021. Lẽ ra đó là ngày hạnh phúc với chị Đào Thị S. (thôn Bái Trang, xă Quỳnh Hoa, Quỳnh Phụ, Thái B́nh) th́ lại là ngày tang thương nhất khi các con của chị mất cả mẹ cả ông bà ngoại chỉ v́ nhát dao oan nghiệt của người cha vũ phu.
Khoảng 8 giờ sáng ngày 28-6-2021, Đào Văn Thịnh (chồng chị S.) đến nhà ông Đào Đ́nh C. và bà Vũ Thị M., là bố mẹ vợ ở cùng địa chỉ (thôn Bái Trang, xă Quỳnh Hoa) để nói chuyện. Quá tŕnh nói chuyện, Thịnh xảy ra mâu thuẫn với vợ và bố mẹ vợ nên đe dọa giết cả nhà bố vợ.
Thấy vậy, ông C. đă chửi Thịnh là "đồ khốn nạn" rồi thách con rể làm cái việc mà anh ta vừa đe dọa. Đang sẵn cơn uất ức v́ vợ nhất mực đ̣i ly hôn giờ lại bị bố vợ chửi nên Thịnh đă chạy xuống bếp lấy con dao mác chạy lên nhà rồi vung chém bố vợ. Chị Đào Thị S. và mẹ đẻ thấy vậy lao vào ôm Thịnh để can ngăn nhưng cũng bị chém tử vong tại chỗ.
Sau khi xuống tay với vợ và bố mẹ vợ, Thịnh cởi áo dính máu vắt lên dây phơi, rút chiếc vỏ chăn đang phơi ở dây xuống đắp cho mẹ vợ. Đối tượng rửa chân tay rồi đi xe máy về nhà (cùng thôn) để tắm giặt, thay quần áo. Sau đó Thịnh ra Công an xă Quỳnh Hoa tự thú.
Tại hiện trường, ông C. tử vong trong tư thế ngồi trên ghế ở ngoài sân. Riêng bà M. và chị S. được phát hiện tử vong gần đường dẫn ra ngơ. Cạnh thi thể chị S., cơ quan chức năng phát hiện một lá đơn ly hôn.
Khi lên Công an xă Quỳnh Hoa đầu thú, Thịnh nói ḿnh đă giết vợ và bố mẹ vợ và muốn công an bắt ḿnh. Tuy nhiên, trước thái độ b́nh tĩnh và không hề tỏ ra run sợ, Thịnh đă khiến một cán bộ công an xă nghĩ rằng anh ta đang đùa. Phải đến lần thứ 2 Thịnh khẳng định điều đó th́ anh mới gọi điện xuống thôn Bái Trang để yêu cầu xác minh th́ đúng là như vậy.
Theo t́m hiểu của phóng viên, vợ chồng Thịnh lấy nhau được hơn 1 năm th́ chị S. sinh con gái đầu ḷng. Khi con gái đầu cứng cáp, vợ chồng Thịnh chuyển vào Tây Nguyên buôn bán tinh dầu từ cao su, lốp xe đă qua sử dụng. Cách đây 5 năm, khi chị S. sinh bé gái thứ 2 th́ 3 mẹ con về quê ở hẳn với bố mẹ chồng c̣n Thịnh vẫn làm trong miền Nam và thi thoảng về quê thăm vợ con.
Khoảng đầu năm 2020, Thịnh chính thức về hẳn với vợ con. Cũng từ đây mâu thuẫn gia đ́nh thường xuyên xảy ra. Bản thân Thịnh là đối tượng nghiện ma tuư, từng nhiều lần đánh vợ, thậm chí có lần đổ xăng vào người dọa thiêu vợ. Phía chị S. đă nhiều lần bỏ về nhà bố mẹ đẻ, nhưng v́ thương hai đứa con gái c̣n nhỏ nên lại về sống với Thịnh. Gần đây chị S. làm đơn ly dị chồng, cơ sở thôn xóm đă tổ chức ḥa giải nhưng không thành.
Trước đó, ngày 23-6, một vụ án chồng giết vợ đau ḷng đă xảy ra ở Hà Giang. Chị Nguyễn Thúy H, sinh năm 1992, trú tại Tân Tiến, Hoàng Su Ph́, Hà Giang được phát hiện tử vong ngay tại hiện trường. Trên giường là chồng cũ Hoàng Duy Thành, sinh năm 1982, với nhiều vết thương trên cơ thể. Sau đó Thành được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quang.
Bước đầu cơ quan điều tra xác định sau khi ly hôn, chị H về ở tại nhà riêng tại thôn Quang Tiến, Quang Minh, Bắc Quang. Khoảng 22h giờ ngày 22-6-2021, Thành về nhà riêng nơi H đang ở và đ̣i gặp, tuy nhiên H không muốn gặp, không mở cửa cho Thành vào nhà. Thành đă trèo và chui qua mái lợp xi măng vào trong nhà, đến khi người nhà của chị H đến th́ phát hiện sự việc trên.
Cách đấy không lâu, một vụ án đau ḷng cũng xảy ra vào ngày Quốc tế Phụ nữ 8-3-2021. Nguyễn Duy Chức, sinh năm 1983, hộ khẩu ở Vơng Xuyên, Phúc Thọ, TP. Hà Nội đă ra tay sát hại vợ là chị Đ.T.T.H, có đăng kư tạm trú tại Đại Mạch, Đông Anh và con gái là cháu N.T.D.P mới chỉ sinh năm 2014. Nguyên nhân gây án do Chức bị trầm cảm từ lâu. Gây án xong, Chức đă tự tử bằng cách uống nhiều loại thuốc nhưng không thành.
Giải pháp nào để ngăn chặn?
Phần lớn, những vụ án mạng đau ḷng xảy ra đều xuất phát sự lệch lạc về nhận thức, lối sống và quan điểm sống sai lầm; hoặc do tranh chấp, mâu thuẫn về quyền lợi, cụ thể ở đây là tiền bạc, phân chia tài sản không hợp lư cũng dẫn đến sự thiếu kiềm chế trong hành động. Hậu quả của những vụ việc mâu thuẫn gia đ́nh thường rất lớn, là do những xung đột bị tích tụ, dồn nén lâu ngày, khi có điều kiện sẽ dẫn đến những hành vi nguy hiểm.
Mâu thuẫn trong gia đ́nh không phải không có cách giải quyết nếu như những thành viên trong gia đ́nh ngồi lại cùng t́m cách xử lư một cách khéo léo, nhân văn.
Dưới góc độ tâm lư, Nhà xă hội học Trịnh Hoà B́nh cho rằng: "Khi vợ chồng khúc mắc th́ cố gắng chủ động đối thoại để tâm lư không bị đẩy tới đỉnh điểm. Không nên để cho sự việc nó tích tụ cộng dồn, ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng khác. Nếu không may xảy ra xung đột th́ phải pḥng ngừa các t́nh huống xấu. Trước hết là không đứng gần những vật dụng cứng, nhọn (là những thứ có khả năng gây sát thương).
Trong trường hợp một trong hai bên không muốn giữ lại gia đ́nh v́ quá ngột ngạt, muốn buông tay th́ cũng là một h́nh thức kích thích sự hận thù, hằn học của người c̣n lại. Trong hoàn cảnh như vậy th́ rất cần những người thân có cái nh́n sáng suốt, tỉnh táo để khuyên nhủ, để cho người c̣n lại hiểu bản chất vấn đề.
Khi vợ chồng thường xuyên xung đột th́ không nên âm thầm chịu đựng, đừng mang tâm lư xấu hổ kiểu "xấu chàng hổ ai", bởi như thế là tự đẩy ḿnh đến t́nh huống bất lợi. Thông thường tâm lư chung của phụ nữ là nếu cảm thấy c̣n che giấu được chuyện vợ chồng lục đục th́ sẽ cố che giấu đến cùng. Cực chẳng đă người ta mới ra tới chính quyền để xin bảo vệ quyền lợi và tính mạng ḿnh. Tuy nhiên, theo tôi nếu ngại tới chính quyền th́ trước tiên phải báo cho người thân biết để pḥng những t́nh huống xấu, sau đó có thể báo tới các hội đoàn như Hội phụ nữ để họ có những tác động kịp thời, tránh xảy ra những vụ việc đáng tiếc.
Để ngăn chặn án mạng từ mâu thuẫn gia đ́nh, trước hết, mỗi người dân cần phải nhận thức rơ những hành vi gây nguy hiểm cho xă hội, chỉ được làm những việc pháp luật không cấm; không sử dụng ma túy, hạn chế tối đa các chất kích thích; không dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn cá nhân; không nghe theo, cổ súy, tham gia vào các hội, nhóm có tư tưởng tiêu cực, cổ hủ, lạc hậu.
Đồng thời, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, xă hội cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân; phát huy vai tṛ của các tổ ḥa giải, tổ liên gia, người có uy tín trong cộng đồng dân cư trong việc nắm bắt tâm tư, t́nh cảm, nguyện vọng của người dân để cùng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống; tổ chức các câu lạc bộ, hội đoàn thể, mô h́nh quần chúng, tạo môi trường, sân chơi lành mạnh, bổ ích cho người dân.
Án mạng trong gia đ́nh luôn để lại những ám ảnh suốt đời cho hung thủ và những người thân của họ, bản án trước Ṭa hay bản án lương tâm cũng không bao giờ bù đắp, hàn gắn được những đau thương, mất mát.
Trong cuộc sống gia đ́nh không tránh khỏi những mâu thuẫn, khúc mắc, thậm chí nhiều lúc tưởng như cùng đường nhưng sử dụng bạo lực, sử dụng vũ khí cướp đi tính mạng của chính những người thân yêu nhất từng đầu ấp tay gối là điều không thể dung thứ.