Theo các bác sĩ, nếu gặp phải 1 trong 7 dấu hiệu dưới đây, đặc biệt là khi chúng kéo dài, hãy đi khám ngay lập tức.
Bác Triệu gần đây luôn cảm thấy toàn thân uể oải, không có chút sức lực nào, đi vài bước đã đổ mồ hôi, khẩu phần ăn không thay đổi nhưng người lại gầy hẳn đi, ban đêm thường xuyên đổ mồ hôi không rõ nguyên nhân, gối ướt sũng. Ban đầu gia đình đều nghĩ rằng do tuổi tác đã cao, bước vào tuổi lục tuần, ít nhiều cũng có vài vấn đề sức khỏe. Nhưng trong một lần tắm, bác Triệu đột nhiên sờ thấy dưới nách có một "cục u nhỏ", ấn vào thấy hơi căng tức, lúc này mới hoảng hốt. Đến bệnh viện kiểm tra, bác sĩ tỏ ra trầm trọng, sau khi kiểm tra kỹ hơn, bác được chẩn đoán mắc khối u ác tính. Gia đình vô cùng hối hận: "Giá như biết trước những dấu hiệu này, chúng tôi đâu dám chủ quan như vậy!".
Thực ra, khối u ác tính không phải là một cuộc "tấn công bất ngờ" mà đã được cơ thể âm thầm phát ra tín hiệu cầu cứu từ trước. Vấn đề nằm ở chỗ, những "dấu hiệu nhỏ" này quá dễ bị bỏ qua, hoặc bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác khiến việc kiểm tra bị trì hoãn.
Theo các bác sĩ, những vấn đề nhỏ có thể liên quan đến "bệnh lớn", đặc biệt là khi liên tục gặp phải 7 triệu chứng dưới đây, nhất định phải cảnh giác cao độ.
1. Sút cân đột ngột không rõ nguyên nhân
Nếu trong vòng 3-6 tháng gần đây, cân nặng giảm không rõ lý do quá 5kg, nhưng chế độ ăn uống và vận động không có thay đổi lớn, thì cần hết sức lưu ý. Theo nghiên cứu từ "Tạp chí Ung thư Trung Quốc", khoảng 66% bệnh nhân khối u ác tính bị sút cân đột ngột trước khi được chẩn đoán. Sự tồn tại của khối u sẽ tiêu thụ một lượng lớn năng lượng, dẫn đến gầy sút bất thường.
2. Sốt nhẹ kéo dài hoặc đổ mồ hôi đêm
Sốt nhẹ vô cớ hoặc đổ mồ hôi trộm ban đêm, nhưng không có nguyên nhân rõ ràng như nhiễm trùng hoặc cảm lạnh, là "tín hiệu báo động thầm lặng" thường gặp của các khối u như ung thư hạch, ung thư gan. Dữ liệu cho thấy, hơn 35% bệnh nhân khối u ác tính giai đoạn đầu xuất hiện sốt nhẹ và đổ mồ hôi trộm tái phát, đặc biệt cần cảnh giác khi tình trạng này kéo dài bất thường.
3. Da đột nhiên đổi màu, vàng da hoặc ngứa bất thường
Da vàng, sạm đen, xuất hiện sắc tố hoặc ngứa không rõ nguyên nhân, thường liên quan đến các khối u hệ thống gan mật. Khoảng 39% bệnh nhân ung thư gan có những thay đổi bất thường trên da, đây là tín hiệu sớm thường bị bỏ qua.
4. Khối u hoặc cục bộ bộ phận không biến mất
Một khối u không đau ở một bộ phận nào đó trên cơ thể như cổ, nách, vú... tồn tại dai dẳng hoặc ngày càng to lên, đặc biệt là khi khối u có mật độ cứng, di động kém, ấn không đau, nên nghi ngờ cao là khối u ác tính. Dữ liệu lâm sàng cho thấy, khoảng 4-5 bệnh nhân ung thư có triệu chứng đầu tiên là khối u. Một bác sĩ từng chia sẻ, một bệnh nhân có khối u tái phát nhiều lần trên mí mắt, cuối cùng được chẩn đoán là khối u ác tính, đây là ví dụ điển hình cảnh báo cho tình trạng "khối u không biến mất".
5. Mệt mỏi, dễ kiệt sức không rõ nguyên nhân
Liên tục trong vài tuần cảm thấy mệt mỏi, uể oải, nhưng không tìm ra các bệnh rõ ràng khác, thì tình trạng thiếu máu hoặc rối loạn chuyển hóa do khối u gây ra không thể bỏ qua. Dữ liệu cho thấy, hơn 60% bệnh nhân khối u ác tính giai đoạn đầu có các mức độ mệt mỏi khác nhau.
6. Rối loạn tiêu hóa, chán ăn kéo dài
Đầy hơi, buồn nôn, ợ chua, khó chịu vùng bụng sau khi ăn kéo dài và cân nặng giảm dần, thường là dấu hiệu ban đầu của các khối u đường tiêu hóa. Chẳng hạn như ung thư ruột, ung thư dạ dày và các bệnh ung thư hệ tiêu hóa khác, hơn 33% có biểu hiện chính ban đầu là các triệu chứng khó tiêu.
7. Chảy máu kéo dài hoặc dịch tiết bất thường
Nếu xuất hiện ho ra máu, chảy máu cam, đi ngoài ra máu, chảy máu âm đạo bất thường hoặc dịch tiết có máu kéo dài, hãy hết sức chú ý. Khối u gây loét tổ chức tại chỗ hoặc phá hủy các mạch máu nhỏ, dẫn đến chảy máu ít nhưng lặp lại, khoảng 30% khối u ác tính giai đoạn đầu đã có biểu hiện chảy máu.
Tại sao các tín hiệu của khối u ác tính lại bị bỏ qua?
Chủ quan vì triệu chứng nhẹ: Nhiều biểu hiện ban đầu của khối u tương tự như cảm lạnh thông thường, mệt mỏi, thường bị coi là "bệnh vặt". Nhiều người được hỏi phản ánh rằng gần 70% bệnh nhân khối u ác tính đã bỏ qua các tín hiệu do cơ thể phát ra trước khi được chẩn đoán.
Tự dùng thuốc hoặc trì hoãn: Đến mức "chờ cho qua chuyện" thì đã bỏ lỡ thời điểm sàng lọc tốt nhất. Thống kê cho thấy, hơn một nửa số bệnh nhân trì hoãn thời gian khám lần đầu hơn 3 tháng, ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị sớm.
Thiếu cảnh giác với các triệu chứng ở vị trí đặc biệt: Ví dụ như khối u trên mí mắt, hạch ở nách... thường bị nhầm là "mụn thịt, mỡ", nhưng khối u ác tính có thể ẩn giấu trong đó.
Bỏ qua kiểm tra sức khỏe định kỳ: Một báo cáo cho thấy, tỷ lệ phát hiện sớm khối u ác tính trong số những người đi khám sức khỏe định kỳ đã tăng 28,4%. Điều này chứng tỏ "khám sớm, chữa trị tốt" không phải là một câu nói suông.
Nên bảo vệ bản thân và gia đình như thế nào?
Tự sờ nắn định kỳ: Vú, nách, cổ, bụng... chú ý xem có xuất hiện khối u hoặc cục mới không.
Quan sát thay đổi trên da, miệng: Bất kỳ nốt ruồi đen không rõ nguyên nhân to lên, vết loét miệng lâu không lành... đều cần được chú ý.
Theo dõi cân nặng và nhiệt độ: Tự đo cân nặng và ghi lại nhiệt độ hàng tháng, xem có biến động không.
Chú trọng sàng lọc chuyên nghiệp
Khuyến nghị người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao như gia đình có người mắc ung thư, trên 60 tuổi, thường xuyên tiếp xúc với chất gây ung thư nên khám sức khỏe định kỳ hàng năm, chẳng hạn như chức năng gan, dấu ấn ung thư, siêu âm, nội soi dạ dày, ruột.... Ba bộ phận nguy cơ cao là đường tiêu hóa, gan mật, hệ bạch huyết, nên sàng lọc mỗi năm một lần để đảm bảo hơn.
Gặp phải các biểu hiện trên, đừng tự đánh giá
Đừng tin tưởng mù quáng vào một số bài thuốc dân gian trên mạng hoặc quan niệm "cứ từ từ nghỉ ngơi sẽ khỏe". Việc xác định và phân loại khối u ác tính chắc chắn cần dựa vào các xét nghiệm chính quy tại bệnh viện, như sinh thiết, chẩn đoán hình ảnh... Một lần kiểm tra toàn diện còn hơn vô số lần tự mình "phỏng đoán".
Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh, giảm nguy cơ ung thư tổng thể
Chế độ ăn uống cân bằng, vận động vừa phải, tránh xa thuốc lá rượu bia, tránh thức khuya... giúp tăng cường khả năng miễn dịch và giảm tỷ lệ mắc ung thư.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu có triệu chứng bất thường, vui lòng thăm khám bác sĩ chuyên khoa!
VietBF@sưu tập
