Cơ quan chống tham nhũng Ukraine vừa triệt phá đường dây tội phạm gồm các quan chức ngành năng lượng, doanh nhân nổi tiếng và một số bộ trưởng.
Vụ án gây chấn động
Cục Chống tham nhũng quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố viên chống tham nhũng đặc biệt (SAP) triệt phá đường dây tội phạm gồm quan chức đương nhiệm và cựu quan chức ngành năng lượng, doanh nhân nổi tiếng, cùng một số bộ trưởng.
Cuộc điều tra mang mật danh "Chiến dịch Midas" kéo dài 15 tháng với 1.000 giờ nghe lén và thu giữ nhiều túi tiền mặt. NABU bắt giữ 5 trong 7 nghi phạm. Họ bị cáo buộc thao túng hợp đồng tại Energoatom - công ty năng lượng hạt nhân quốc gia - để hưởng "hoa hồng" 10-15% giá trị hợp đồng. Khoảng 100 triệu USD được rửa qua một văn phòng bí mật ở Kiev.
Văn phòng của tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Energoatom (Ukraine). Ảnh: Energoatom/Facebook
Vụ việc nổ ra đúng lúc người dân Ukraine đang chịu cảnh thiếu điện do Nga không kích liên tục. Trong khi chính phủ tuyên bố chi hàng chục triệu euro bảo vệ hệ thống năng lượng, một nhóm quan chức lại bị tố "rút ruột" chính lĩnh vực này.
"Giờ đây, mọi người Ukraine đều đang chịu đựng mất điện, bị tấn công, mất mát. Việc vẫn còn tồn tại những 'đường dây' trong lĩnh vực năng lượng là điều không thể chấp nhận. Giờ là lúc tất cả chúng ta phải bảo vệ Ukraine”, Tổng thống Zelensky nói trong thông điệp gửi toàn dân.
"Bất kỳ hành động chống tham nhũng nào cũng cần thiết. Sự trừng phạt là điều không thể tránh khỏi”, ông Zelensky khẳng định.
Cuộc điều tra tham nhũng nhắm vào Energoatom - tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Ukraine - đang trở thành một trong những bê bối chính trị lớn nhất của Ukraine từ trước đến nay.
Các tên tuổi trong đường dây tham nhũng
Hôm 11/11, NABU truy tố 8 người với các tội nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ và làm giàu bất chính. Cơ quan này cũng công bố các đoạn băng ghi âm, trong đó nhóm này, sử dụng mật danh và ngôn ngữ được mã hóa, thảo luận về các khoản lại quả và hối lộ.
Đầu tiên phải kể đến doanh nhân Timur Mindich, 46 tuổi, là cái tên gây chú ý nhất trong vụ án này. Ông là đồng sở hữu công ty sản xuất phim Kvartal 95 cùng ông Zelensky và theo NABU, ông Mindich chính là đầu sỏ của âm mưu rút tiền từ ngành năng lượng.
Ông Mindich xuất thân từ thành phố Dnipro, từng là đối tác của tài phiệt Ihor Kolomoisky, người đã tài trợ cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Zelensky năm 2019.
Mindich đã giới thiệu Zelensky với Kolomoisky, người hiện đang bị giam ở Kiev chờ xét xử vì cáo buộc tham ô và gian lận. Kể từ khi ông Zelensky lên nắm quyền, Mindich đã mở rộng đầu tư sang nhiều lĩnh vực khác nhau.
Điều đáng chú ý là Mindich được cảnh báo trước và đã trốn sang Israel trước khi bị khởi tố. NABU đang điều tra ai đã báo tin cho ông.
Bộ trưởng Tư pháp German Galushchenko, là quan chức cấp cao nhất bị vướng vào vụ án. Ông Halushchenko từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng Ukraine từ năm 2021 đến tháng 7/2025 trước khi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tư pháp. Các công tố viên cho rằng Galushchenko đã hỗ trợ Mindich rửa tiền và chịu ảnh hưởng từ doanh nhân này.
Thủ tướng Ukraine - bà Yulia Svyrydenko hôm 12/11 cho biết ông Halushchenko đã bị đình chỉ chức vụ Bộ trưởng Tư pháp.
Ihor Myroniuk, cựu cố vấn của ông Galushchenko và cựu phó chủ tịch Quỹ Tài sản Nhà nước, cũng bị nêu tên trong vụ án. Luật sư của ông Myroniuk đã bác bỏ mọi cáo buộc làm giàu bất chính và tham gia tổ chức tội phạm.
Oleksiy Chernyshov, cựu Phó thủ tướng và đồng minh của Zelenskyy, bị NABU ghi âm dưới bí danh "Che Guevara". Ông bị truy tố tội làm giàu bất chính, cáo buộc nhận 1,2 triệu USD và gần 100.000 euro qua mạng lưới rửa tiền.
Chernyshov đang bị điều tra trong một vụ tham nhũng riêng từ mùa hè và gần như biến mất khỏi công chúng sau khi bị triệu hồi từ chuyến công tác nước ngoài đầu năm nay. Ông chưa phản hồi truyền thông về các cáo buộc này.
Dmytro Basov, cựu trưởng bộ phận an ninh Energoatom, bị ghi âm dưới bí danh "Tenor". Luật sư của ông khẳng định thân chủ không gây thiệt hại tài chính cho nhà nước và cáo buộc là vô căn cứ. Basov phủ nhận mọi sai phạm tại phiên tòa hôm 12/11.
Bộ Quốc phòng cũng vào tầm ngắm
Vụ Energoatom không phải là cuộc điều tra duy nhất. NABU và SAP đang tiến hành ít nhất hai cuộc điều tra lớn, trong đó có vụ án về các hợp đồng quốc phòng thổi giá.
Ông Rustem Umerov, cựu Bộ trưởng Quốc phòng và hiện là Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng, bị cáo buộc chịu áp lực buộc phải mua áo chống đạn Trung Quốc kém chất lượng với giá cao. Theo công tố viên, nhà nước chưa thanh toán do sản phẩm không đạt tiêu chuẩn quân sự.
Ông Umerov chưa bị truy tố và khẳng định không có sai phạm. Trong một bài đăng trên Facebook, ông thừa nhận có gặp Mindich để bàn về hợp đồng áo giáp, nhưng do hàng không đạt yêu cầu nên hợp đồng đã bị hủy, không giao hàng và không có thanh toán nào. "Bất kỳ nỗ lực nào nhằm liên kết công việc của tôi tại Bộ Quốc phòng với ảnh hưởng của cá nhân nào đó đều là vô căn cứ”, ông Umerov viết.
Cho đến nay, chưa có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy Tổng thống Zelensky liên quan đến vụ bê bối. Ông kêu gọi minh bạch tối đa trong ngành năng lượng, ủng hộ mọi cuộc điều tra và yêu cầu hai bộ trưởng đương nhiệm bị nêu tên trong băng ghi âm của NABU từ chức. Ông cũng tuyên bố đang chuẩn bị áp đặt trừng phạt với "hai doanh nhân" liên quan.
VietBF@sưu tập
