Kể từ khi UBND tỉnh Đăk Nông cho một doanh nghiệp vào thăm ḍ quặng vàng, hàng chục ha rừng nguyên sinh ở vùng rừng núi Đăk Glong bị băm nát, sông suối bị đào bới và đầu độc.
Bán suối...
Từ trung tâm xă Quảng Sơn, huyện Đăk Glong, chúng tôi bám con đường mới mở, xuyên rừng gần 50 cây số đến “đại công trường” khai thác vàng sa khoáng của Công ty TNHH Thành Trung - doanh nghiệp có địa chỉ tại xă Nam Xuân, huyện Krông Nô.
Khu vực khai thác trải dài từ dự án thuê rừng của Công ty CP MDF Long Việt đến tiểu khu 1650 do Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Quảng Sơn quản lư, tràn sang cả tiểu khu 1660 thuộc địa giới hành chính xă Quảng Ḥa.
Công ty TNHH Thành Trung cho nhiều cá nhân đưa phương tiện cơ giới vào băm nát rừng, bằng những “hợp đồng hợp tác”.
Người quản lư của Công ty Thành Trung cho biết: “UBND tỉnh Đăk Nông đă cho phép Công ty CP Đầu tư và Phát triển công nghiệp Bảo Thư thăm ḍ vàng, Công ty Bảo Thư hợp đồng thuê Công ty Thành Trung thực hiện là hoàn toàn đúng pháp luật”.
Tuy nhiên, ông Phan Văn Lệ - chủ một băi vàng tại tiểu khu 1650 - cho biết: “Công ty Thành Trung kư hợp đồng giao cho tôi 350m chiều dài con suối này, thỏa thuận nếu làm có vàng th́ công ty sẽ bán đoạn suối này cho tôi với giá 50 triệu đồng để khai thác trong ṿng một năm”.
Tương tự, nhiều chủ băi khác như Vũ Thị Lĩnh, Lê Văn Hoàng, Lê Văn Có, Trần Văn Điệp... cũng được Công ty Thành Trung kư hợp đồng giao băi, thu tiền với mức 4 triệu đồng/tháng hoặc 50 - 60 triệu đồng/năm mỗi băi.
Theo t́m hiểu của PV, Công ty Bảo Thư (thị xă La Gi, B́nh Thuận) mới được UBND tỉnh Đăk Nông cho chủ trương phổ tra, lấy mẫu, khoanh vùng để lập dự án thăm ḍ vàng tại Công văn số 1513/UBND - KTTC ngày 29.4.2011. Tại khu vực này chưa có tổ chức, cá nhân nào được cấp phép khai thác.
Bắt nhốt cả đoàn kiểm tra
Từ việc khai thác vàng trái phép của Công ty Thành Trung, nhiều người dân địa phương cũng ồ ạt tràn vào, dẫn đến tranh chấp quyết liệt. Ngày 6.7, nhóm bảo vệ của Công ty Thành Trung đặt 2 quả ḿn trước một hầm vàng, châm ng̣i để chôn sống 3 người dân đào vàng bên dưới.
Thấy vậy, ông Nguyễn Văn Khanh - trú xă Quảng Sơn - lao đến giằng co với bảo vệ, hô hoán cho những người dưới hầm chui lên. Khi 3 người vừa lao ra khỏi miệng hầm th́ 2 quả ḿn phát nổ, khiến nhiều người bị thương nặng phải đi cấp cứu.
Trước t́nh h́nh đó, ngày 7.7, UBND xă Quảng Ḥa đă huy động 33 người vào kiểm tra, truy quét tại băi vàng này. Tuy nhiên, đoàn truy quét đă bị khoảng 40 đối tượng có hung khí tấn công, bắt nhốt trong các lán trại của Công ty Thành Trung. Trong số những người bị đánh trọng thương có ông Nguyễn Văn Thụy - Phó Chủ tịch UBND xă, ông Mai Văn Ninh - Phó trưởng Công an xă. Đến 21 giờ cùng ngày, khi Công an huyện Đăk Glong vào giải cứu, Công ty Thành Trung mới chịu thả người.
Trao đổi với PV về thực trạng trên, ông Đàm Quang Trung - Chủ tịch UBND huyện Đăk Glong - khẳng định: “Kết quả kiểm tra cho thấy Công ty Bảo Thư đă giao việc thăm ḍ vàng cho Công ty Thành Trung thực hiện, trong khi Công ty Thành Trung không đủ điều kiện phổ tra quặng vàng. Mặt khác, Công ty Thành Trung đă cho nhiều cá nhân vào khai thác theo h́nh thức ăn chia hoặc thu tiền theo tháng, theo năm là vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Vừa qua, huyện đă có văn bản đề nghị UBND tỉnh chấm dứt chủ trương cho Công ty Bảo Thư thăm ḍ vàng. Đồng thời đề nghị UBND tỉnh giao cơ quan chức năng điều tra, xử lư hành vi khai thác vàng trái phép, hủy hoại rừng, gây ô nhiễm môi trường, chống người thi hành công vụ của Công ty TNHH Thành Trung và các đối tượng khác theo quy định của pháp luật.
Đồng Nguyên - DânViệt