VN có 3 miền mỗi miền lại có loại bánh ḿ đặc trưng khác nhau. Nhiều loại ăn kèm với sốt, súp. Dưới đây là những loại tiêu biểu ngon nhất của VN. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Bánh ḿ Hà Nội
Bánh ḿ nem khoai
Tên nghe lạ lùng nhưng thực chất chỉ là sự kết hợp “khác đời” của bánh ḿ với nem chua rán và khoai tây chiên – hai món quà vặt quen thuộc được nhiều người yêu thích. Bánh ḿ nướng nóng, bỏ thêm đôi cái nem chua cùng khoai tây cũng vừa mới rán, sau đó phủ ít sốt mayonnaise, tương ớt ngọt, một vài lát dưa chuột, vậy là bạn đă được “đổi gió” với một chiếc bánh ḿ có đủ vị gịn tan, bở mềm, ngầy ngậy, cay cay.
Bánh ḿ chảo
Ngoài bánh ḿ kẹp, bánh ḿ chảo ở Hà Nội cũng là món ngon độc đáo của đất Hà thành. Sở dĩ có cái tên như vậy bởi một phần ăn sẽ được dọn trên chảo gang – luôn luôn nóng rực – với đầy đủ pate, bít tết, trứng ốp la, cùng một ổ bánh ḿ gịn rụm. Lấy ư tưởng từ các suất bít tết kiểu Tây, nhưng thay vào đó, các hàng quán vỉa hè Hà Nội đă không chú trọng ở phần thịt ḅ đắt đỏ, mà đưa ổ bánh ḿ b́nh dân trở thành “ngôi sao” của đĩa ăn. Bánh ḿ chảo luôn nóng gịn như từ trong ḷ ra là điểm nhấn khó quên trong hành tŕnh ăn vặt đường phố ở Hà Nội.
Bánh ḿ cay (Hải Pḥng)
Phong trào bán bánh ḿ que ở Hải Pḥng đă bắt đầu từ những năm 80, nghe nói xuất phát từ một quán ngỏ trong ngơ Khánh Lạp, gần Hàng Kênh, nay đă trở thành món ngon tên tuổi bán khắp phố phường đất cảng. Bánh ḿ que c̣n được gọi là bánh ḿ cay, lấy từ vị loại tương ớt đặc biệt không thể thiếu khi ăn kèm nhân bánh nhưng cũng bởi h́nh dạng đặc biệt, to chỉ nhỉnh hơn đốt ngón tay, dài chừng hơn một gang tay mà người ta cũng quen miệng gọi chiếc bánh là bánh ḿ que. Hai cái tên đều giản dị, dễ gọi, dễ nhớ, dễ đi vào ḷng người như chính hương vị của món ăn dân dă nơi hè phố ấy.
Linh hồn của bánh ḿ cay đến từ thứ nhân "nghèo nàn" nhưng người ta thường biết tới ấy là pate. Bánh ḿ cay Hải Pḥng chỉ sử dụng loại nguyên liệu duy nhất là pate. Ḱ thực nếu là thứ bánh biến tấu thêm đủ thứ cầu ḱ, dù h́nh dạng không thay đổi nhưng ắt hẳn không phải là chiếc bánh ḿ que lừng lẫy đất cảng. Hầu hết các quán bán bánh ḿ cay có tên tuổi đều tự chế biến pate.
Thế nhưng, thứ quyết định, tạo nên tên gọi của món ăn lại chính là thành phần gây "cay", một loại tương ớt đặc biệt của người Hải Pḥng mang tên chí chương. Cách gọi bắt nguồn từ tiếng của người gốc Hoa sinh sống lâu năm tại Hải Pḥng. Từ đất cảng, chiếc bánh ḿ cay ngày nay đă du ngoạn khắp Bắc, Nam
Bánh ḿ Hội An
Bánh ḿ Phượng
So với bánh ḿ ở những nơi khác, điểm đặc biệt của bánh ḿ Phượng có thể là 3 thứ: vỏ bánh ḿ, nước sốt và rau đi kèm. Tất cả kết hợp với nhau rất hài ḥa và hợp lư. Nếu để ư kĩ, bạn sẽ nhận thấy rằng, vỏ bánh ḿ ở đây luôn gịn và cứng hơn so với bánh ở Hà Nội hay Sài G̣n. Đây cũng là điều cần thiết để bánh không bị nhũn nát khi rưới 3 loại nước sốt đặc biệt của quán. Bên cạnh đó, người ta c̣n ấn tượng với bánh ḿ Phượng là bởi bánh có rất nhiều rau ăn kèm: nào hành, nào mùi, nào húng... và c̣n cả một loại rau thơm rất đặc trưng của Hội An nữa.
Bánh ḿ Madame Khánh
Phần nhân bánh của tiệm gồm hơn 10 loại nhân gồm: thịt quay, thịt nướng, trứng chiên, dưa góp, pate, phô mai, xốt, nộm... đều được chính tay bà Khánh làm rất tỉ mỉ, với những bí quyết tẩm ướp, chế biến của riêng bà. Đă hơn 80 tuổi nên bà Khánh thao tác làm bánh chậm răi, thế nên với những ai quen ăn đồ "fast food" hoặc ít thời gian có lẽ không hợp để ngồi đợi bánh hoàn thành. Tuy nhiên nên đủ kiên nhẫn, bạn sẽ có một "phần thưởng" xứng đáng với sự chờ đợi của ḿnh.
Bánh ḿ chả cá (Nha Trang)
Bánh ḿ Nha Trang nổi tiếng với công thức không một chút bơ nào, vỏ gịn và rỗng ruột c̣n hơn bánh ḿ Sài G̣n phiên bản gốc. Không có mùi bơ, không gây ngán, bánh ḿ Nha Trang siêu gịn chỉ ăn không hay chấm sữa đặc cũng đă tuyệt ngon. Loại bánh này cũng kết hợp rất linh hoạt với đủ loại nhân kẹp lẫn đồ chấm.
Bánh ḿ ngon nổi tiếng nhất ở Nha Trang phải kể đến bánh ḿ chả cá đúng chất món ăn miền biển: chả cá làm từ nạc basa hay cá thu với chút gia vị, thái sợi vừa rồi chiên ngập dầu cho vàng rụm và thơm lừng, kẹp với bánh ḿ và rau dưa. Tương ớt cùng ớt tươi cùng được kết hợp nhằm làm tăng hương vị nồng ấm, đồng thời cũng át cái tanh của cá và làm dậy mùi thơm vô cùng. Món bánh ḿ chả cá không chỉ phổ biến ở Nha Trang nói riêng mà c̣n ở các vùng biển nói chung, trong đó điển h́nh là Vũng Tàu.
V́ có độ gịn và mỏng, bánh ḿ Nha Trang cũng rất được ưa chuộng để chấm với các món nước như ragu ḅ, ḅ kho hay bao tử nấu tiêu. Kết cấu gịn tan của bánh với một chút ẩm mịn từ nước chấm tạo ra sự kết hợp hoàn hảo cho vị giác. Bản thân bánh không bơ, không ngán, nên “năng suất tiêu thụ” món bánh này trong bữa ăn cũng đương nhiên tốt hơn b́nh thường.
Bánh ḿ xíu mại (Đà Lạt)
Bánh ḿ xíu mại đơn giản là một chén nước dùng trong veo với một ít váng mỡ cho cảm giác béo ngậy, vài cọng hành xanh bắt mắt.
Hầu hết xíu mại Đà Lạt được làm từ thịt quết khéo nên có độ dẻo dai vừa đủ, nêm nếm cũng vừa phải nên hương vị nhẹ nhàng. Nước xíu mại là nước dùng ninh từ xương heo quyện cùng vị ngọt thanh từ thịt nạc viên, thêm một chút hành lá cắt nhuyễn, khiến món ăn trở nên lôi cuốn từ h́nh thức đến hương vị.
Khi dùng xíu mại với bánh ḿ, thường người ta sẽ cho thêm một chút sa tế để tạo màu và vị cay cay. Thực khách có thể dùng kèm thêm chút giá, ng̣ hay tép mỡ phi gịn, bỏ vào chén khi c̣n nóng cho ngấm nước sốt rồi dùng sẽ rất thơm.
Bánh ḿ Đà Nẵng
Bánh ḿ gà
Bánh ḿ gà Đà Nẵng "ú na ú nần" bởi chiều dài của bánh chỉ bằng nửa ổ bánh ḿ thường mà chiều ngang th́ lại gấp đôi. Nhân bánh gồm xốt trứng gà, dăm bông, đu đủ và dưa leo, ai thích ăn cay th́ rưới thêm lớp ớt. Có thể nói bơ xốt gà chính là linh hồn của bánh ḿ gà. Xốt gà có độ sánh sệt, màu vàng óng ánh ngon mắt, lại vô cùng thơm và béo ngậy.
Bánh ḿ cá khô
Cá rim là món ăn cực phổ biến ở Đà Nẵng, nay chễm chệ ngồi vào ổ bánh ḿ và tạo thành một món ăn mới: "bánh ḿ cá khô". Nhân bánh ḿ chỉ đơn giản là rau răm, dưa leo, cá khô, được chan thêm chút nước sốt mặn mặn ngọt ngọt. V́ cá đă cay sẵn rồi nên ai hảo đồ cay mới bỏ thêm ớt.
Bánh ḿ bột lọc
Một sự kết hợp của hai loại bột cũng như của hai món bánh phổ biến: bánh ḿ và bánh bột lọc. Bánh bột lọc nhân đậu xanh, nhân tôm hay nhân thịt có h́nh quạt được xếp đều vào ổ bánh ḿ. Thêm vào đó là vài lát chả ḅ. Sau đó rưới tương ớt và nước mắm lên. Thế là đă thành món bánh ḿ bột lọc.
Bánh ḿ heo quay
Các quầy thịt heo quay tại Đà Nẵng không chỉ bán thịt heo đơn thuần mà c̣n kèm cả bánh ḿ heo quay nữa. Heo quay xắt nhỏ kẹp vào trong bánh ḿ, rắt lên chút muối tiêu, thêm rau răm x́ dầu tương ớt. Khi kẹp bánh ḿ lại, mỡ từ những miếng thịt heo gịn ứa ra, khiến món ăn béo ngậy nhưng không quá ngán. Tùy vào sở thích của khách mà người bán sẽ chọn phần thịt cho vào ổ.
Bánh ḿ xíu Huế
Bánh ḿ xíu Huế có kích thước bằng với các loại bánh ḿ patê, bánh ḿ trứng mà bạn hay ăn. Chữ xíu ở đây gắn với món thịt kho xíu kiểu Huế. Đây là một kiểu kho thịt rất độc đáo với hương vị đậm đà, hơi cay, tép thịt dai và gịn chứ không bở như thịt kho tàu.
Món bánh ḿ xíu gồm một ổ bánh ḿ kẹp với thịt kho xíu, dưa leo, rau răm, rau mùi, nộm cà rốt đu đủ, tương ớt. Chỉ dung dị vậy thôi mà sao rất là đậm đà. Giờ đây ngay tại Huế người ta đă cho thêm nhiều nguyên liệu khác như gị, chả, patê…vào bánh ḿ.
Bánh ḿ Sài G̣n
Bánh ḿ thịt nướng
Cắn một miếng bánh ḿ là bạn đă cảm nhận đầy đủ hương vị của Sài G̣n, món ăn pha trộn giữa ẩm thực Pháp và Việt. Chiếc bánh ḿ gịn là văn hóa Pháp, nhưng toàn bộ nhân ở trong gồm những miếng thịt nướng, lát dưa leo gịn tan, đồ chua, ng̣ và nước tương thơm phức th́ đích thị là văn hóa Việt.
Một ổ bánh ḿ thịt nướng gồm 5 miếng thịt nướng vàng ươm, cùng với rau và đồ chua. Thịt có vị ngọt bởi có nêm đường và thơm mùi sả, tuy nhiên nó được cân bằng nhờ vào món đồ chua. Thứ độc đáo nhất của loại bánh ḿ này lại nằm ở thứ nước tương đặc biệt làm cho tất cả các nguyên liệu ḥa quyện với nhau, tạo ra một hậu vị rất hài ḥa.
Bánh ḿ phá lấu
Người Sài G̣n mê món phá lấu nên không có ǵ ngạc nhiên khi món ăn này hiện diện trong ổ bánh ḿ mà họ yêu thích. Có 2 cách thưởng thức là phá lấu có nước chấm kèm bánh ḿ và phá lấu khô nhét vào bánh ḿ. Bạn có thể lựa chọn nhiều loại phá lấu khác nhaud dể kẹp vào bánh ḿ như: phá lấu gan, phá lấu lưỡi, phá lấu thịt đầu, trứng cút phá lấu, phá lấu ruột vịt, mề vịt…Thưởng thức một ổ bánh ḿ với những miếng phá lấu gịn sần sật, đậm vị th́ c̣n ǵ bằng.
Bánh ḿ b́
B́ không chỉ là món ăn kèm ngon tuyệt của cơm tấm b́ mà c̣n kết hợp rất “duyên” với bánh ḿ. Để tăng thêm độ hấp dẫn của món b́ trộn thính thơm lừng, người bán thường phải dụng công pha chế nước chan, nước mắm sao cho đậm đà, vừa vị, rồi thêm vào vài lát dưa leo, đồ chua.
Tùng Anh (th)/Báo Gia đ́nh & Xă hội